1. Unsang tambag ang gihatag ni apostol Pedro sa mga Kristohanon, ug nganong morag imposible kining sundon?

LANGITNON man o yutan-on ang atong paglaom, makabenepisyo ta sa pagkonsiderar sa tambag ni apostol Pedro sa dinihogang mga Kristohanon sa unang siglo. Siya misulat: “Sama sa Balaang Usa nga nagtawag kaninyo, magmabalaan kamo sa tanan ninyong panggawi, kay nasulat: ‘Magmabalaan mo, kay ako balaan.’” (1 Ped. 1:15, 16) Niining mga pulonga, atong makat-onan nga masundog nato si Jehova, ang kinalabwang ehemplo sa pagkabalaan. Puwede tang mahimong balaan sa atong panggawi, ug angay nato ning himoon. Morag imposible nâ kay dili ta hingpit. Si Pedro mismo daghag nahimong sayop, pero makita nato sa iyang ehemplo nga puwede tang ‘mahimong balaan.’

2. Unsang mga pangutana ang atong hisgotan niining artikuloha?

² Niining artikuloha, atong hisgotan ang mosunod nga mga pangutana: Unsa ang pagkabalaan? Unsay gitudlo sa Bibliya bahin sa pagkabalaan ni Jehova? Sa unsang paagi mahimo tang balaan sa atong panggawi? Ug unsay koneksiyon sa pagkabalaan ug sa atong relasyon kang Jehova?

3. Unsay hunahuna sa kadaghanan bahin sa pagkabalaan, pero asa ta makakaplag ug hustong impormasyon?

³ Kon maghunahunag tawong balaan, sagad maimadyin sa kadaghanan ang tawo nga dili malipayon, kinsa nagsul-ob ug sotana o uban pang espesyal nga sinina ug seryoso kaayog dagway. Pero dili kana ang gipasabot sa pagkabalaan. Si Jehova, kinsa balaan, gitawag ug “malipayong Diyos.” (1 Tim. 1:11) Ang iyang mga magsisimba “malipayon” sab. (Sal. 144:15) Ug gisaway ni Jesus kadtong nagsul-ob ug mapasigarbohong mga sinina ug naghimog maayo atubangan sa mga tawo aron dayegon. (Mat.  6:1; Mar. 12:38) Ingong mga Kristohanon, gibase nato ang atong panglantaw sa pagkabalaan sa kon unsay atong nakat-onan sa Bibliya. Nahibalo ta nga ang atong balaan ug mahigugmaong Diyos dili gyod mohatag ug sugo nga dili nato kayang sundon. Busa dihang giingnan ta ni Jehova: “Magmabalaan mo,” segurado ta nga mahimo nato kana. Siyempre, aron mahimo tang balaan sa atong panggawi, kinahanglan natong masabtan kon unsa ang pagkabalaan.

4. Unsay gipasabot sa mga pulong nga “balaan” ug “pagkabalaan”?

⁴ Unsa ang pagkabalaan? Sa Bibliya, ang mga pulong “balaan” ug “pagkabalaan” sagad nagtumong sa moral ug relihiyosong kahinlo o pagkasagrado. Kini nga mga termino mahimong magpasabot sab nga gilain aron mag-alagad sa Diyos. Sa laing pagkasulti, mahimo tang balaan kon kita hinlo sa moral, nagsimba kang Jehova sa dalawatong paagi, ug kon duna tay suod nga relasyon kaniya. Ang paghunahuna pa lang nga puwede tang masuod sa atong balaang Diyos makapahingangha na kaayo, ilabina kon atong konsiderahon ang gitudlo sa Bibliya bahin sa pagkabalaan ni Jehova.

5. Unsay atong makat-onan bahin kang Jehova gikan sa matinumanong mga anghel?

⁵ Si Jehova putli ug hinlo sa tanang paagi. Mao ni giingon sa mga serapin—mga anghel nga nag-alagad duol sa trono ni Jehova. Ang pipila kanila mipahayag: “Balaan, balaan, balaan si Jehova sa mga panon.” (Isa. 6:3) Siyempre, aron masuod sa ilang balaang Diyos, ang mga anghel kinahanglang magmabalaan—ug balaan gyod sila. Gani, ang mga dapit sa yuta diin ang mga anghel maghatod ug mensahe puwedeng mahimong balaan. Kanay nahitabo sa dapit diin nakita ni Moises ang nagdilaab nga tunokong tanom.—Ex. 3:2-5; Jos. 5:15.

6-7. (a) Sumala sa Exodo 15:1, 11, sa unsang paagi gipasiugda ni Moises ang pagkabalaan sa Diyos? (b) Sa unsang paagi napahinumdoman ang tanang Israelinhon bahin sa pagkabalaan sa Diyos? (Tan-awa ang hulagway sa atubangan sa magasin.)

⁶ Human makatabok ang mga Israelinhon sa Pulang Dagat ubos sa pagpanguna ni Moises, iyang gipasiugda kanila nga ang ilang Diyos, si Jehova, balaan. (Basaha ang Exodo 15:1, 11.) Ang panggawi sa mga magsisimba sa mga diyos sa Ehipto dili gyod balaan; mao man sab kadtong nagsimba sa mga diyos sa Canaan. Ang ilang pagsimba naglakip sa paghalad ug mga bata ug sa makaluod nga seksuwal nga mga buhat. (Lev. 18:3, 4, 21-24; Deut. 18:9, 10) Pero, si Jehova dili gyod magsugo sa iyang mga magsisimba sa pagbuhat ug bisan unsa nga makapahugaw kanila. Siya ang labing balaan. Klaro ning gipakita sa kinulit diha sa bulawang plaka sa turban sa hataas nga saserdote. Gikulit diha sa plaka ang mga pulong: “Ang pagkabalaan iya ni Jehova.”—Ex. 28:36-38.

⁷ Ang mensahe diha sa maong plaka magpahinumdom niadtong makakita niana nga si Jehova balaan kaayo. Pero komosta ang Israelinhon nga wala makakita sa plaka kay dili siya makaduol sa hataas nga saserdote? Mahibalo ba gihapon siya nga si Jehova balaan? Oo! Ang tanang Israelinhon makadungog niana nga mensahe samtang ang Balaod basahon atubangan sa mga lalaki, babaye, ug mga bata. (Deut. 31:9-12) Kon tua ka didto, madungog nimo kining mga pulonga: “Ako si Jehova nga inyong Diyos, . . . ug magmabalaan mo kay ako balaan.” “Kinahanglan nga balaan mo kay ako, si Jehova, balaan.”—Lev. 11:44, 45; 20:7, 26.

8. Unsay atong makat-onan sa Levitico 19:2 ug 1 Pedro 1:14-16?

⁸ Karon, atong hisgotan ang narekord diha sa Levitico 19:2 nga gibasa ngadto sa tanang Israelinhon. Si Jehova miingon kang Moises: “Sultihi ang tanang Israelinhon, ‘Kinahanglan  nga balaan mo, kay ako, si Jehova nga inyong Diyos, balaan.’” Posibleng mao ni ang gikutlo ni Pedro dihang gidasig niya ang mga Kristohanon nga “magmabalaan.” (Basaha ang 1 Pedro 1:14-16.) Siyempre, wala na ta mailalom sa Moisesnong Balaod. Pero, ang giingon ni Pedro nagpahinumdom kanato sa atong nakat-onan sa Levitico 19:2, nga si Jehova balaan ug kadtong nahigugma kaniya kinahanglang maningkamot nga mahimong balaan. Angay nato ning himoon, naglaom man ta nga mabuhi sa langit o sa paraisong yuta.—1 Ped. 1:4; 2 Ped. 3:13.

9. Sa unsang paagi makabenepisyo ta sa paghisgot sa Levitico kapitulo 19?

⁹ Kay gusto natong malipay ang atong balaang Diyos, gusto natong mahibaloan kon sa unsang paagi mahimo tang balaan. Si Jehova nagtaganag praktikal nga tambag kon sa unsang paagi mahimo nato kana. Makita nato ang maong tambag sa Levitico kapitulo 19. Ang Hudiyong eskolar nga si Marcus Kalisch misulat: “Kining talagsaong kapitulo lagmit mao ang labing kompleto, ang kinadaghanag impormasyon, ug tingali ang labing importanteng kapitulo sa Levitico ug sa Pentateuko.” Hisgotan nato ang pipila ka bersikulo niini nga kapitulo nga dunay importanteng mga leksiyon maylabot sa pipila ka bahin sa atong adlaw-adlawng pagkinabuhi. Samtang buhaton nato kana, atong hinumdoman nga kini nga mga leksiyon makita human sa mga pulong: “Kinahanglan nga balaan mo.”

10-11. Unsay giingon sa Levitico 19:3 nga angay natong buhaton, ug unsay angay natong panglantaw niini nga sugo?

¹⁰ Human isulti ni Jehova nga ang mga Israelinhon kinahanglan nga mahimong balaan, siya midugang: “Ang matag usa kaninyo angayng magtahod sa iyang inahan ug amahan . . . Ako si Jehova nga inyong Diyos.”—Lev. 19:2, 3.

¹¹ Klaro nga angay natong sundon ang sugo sa Diyos nga pasidunggan ang atong ginikanan. Hinumdomi ang tubag ni Jesus dihang ang usa ka tawo nangutana kaniya: “Unsang maayong buhat ang kinahanglan nakong himoon aron maangkon ang kinabuhing walay kataposan?” Apil sa tubag ni Jesus mao ang sugo nga kinahanglang pasidunggan ang amahan ug  inahan. (Mat. 19:16-19) Gisaway pa gani ni Jesus ang mga Pariseo ug eskriba kay gihimo nila ang tanan aron malikayan ang paghatag niana nga pasidungog. Busa, “gihimo [nilang] walay pulos ang pulong sa Diyos.” (Mat. 15:3-6) Apil sa “pulong sa Diyos” ang ikalimang sugo sa Napulo ka Sugo maingon man ang atong mabasa sa Levitico 19:3. (Ex. 20:12) Sa makausa pa, atong hinumdoman nga ang sugo diha sa Levitico 19:3 nga tahoron ang inahan ug amahan mabasa human sa mga pulong: “Kinahanglan nga balaan mo, kay ako, si Jehova nga inyong Diyos, balaan.”

12. Nahiuyon sa tambag sa Levitico 19:3, unsay puwede natong ipangutana sa kaugalingon?

¹² Nahiuyon sa tambag ni Jehova nga pasidunggan ang atong ginikanan, puwede natong pangutan-on ang kaugalingon, ‘Gipasidunggan ba nako ang akong ginikanan?’ Kon gibati nimo nga kulang ra ang imong nahimo kaniadto, puwede kang mohimog mga kausaban karon. Dili nimo mabag-o ang kagahapon, pero puwede nimong himoon ang imong kinamaayohan karon sa paggahin ug dugang panahon aron makauban ang imong ginikanan. O tingali makahimo kag dugang pa sa pagtabang kanila sa materyal, espirituwal, o emosyonal. Ang paghimo niana nahiuyon sa giingon sa Levitico 19:3.

13. (a) Unsang dugang tambag ang atong makita sa Levitico 19:3? (b) Sa unsang paagi masundog nato ang ehemplo ni Jesus nga narekord sa Lucas 4:16-18?

¹³ Duna pay laing gitudlo ang Levitico 19:3 bahin sa pagkahimong balaan. Kini naghisgot sa pagtuman sa Igpapahulay. Ang mga Kristohanon wala na mailalom sa Balaod, busa wala tay senemanang Igpapahulay. Bisan pa niana, daghan tag makat-onan kon giunsa pagtuman sa mga Israelinhon ang Igpapahulay ug kon sa unsang paagi sila nakabenepisyo sa paghimo niana. Ang Igpapahulay maoy panahon sa pagpahulay gikan sa adlaw-adlawng mga buluhaton ug sa paghatag ug pagtagad sa espirituwal nga mga butang. * Kanay hinungdan nga panahon sa Igpapahulay, si Jesus moadto sa sinagoga sa iyang lungsod ug magbasa sa Pulong sa Diyos. (Ex. 31:12-15; basaha ang Lucas 4:16-18.) Ang tambag sa Diyos diha sa Levitico 19:3 nga ‘tumanon ang iyang mga igpapahulay’ angayng magpalihok nato sa pagkuhag panahon gikan sa adlaw-adlawng kalihokan aron makahatag tag dugang pagtagad sa espirituwal nga mga butang. Gibati ba nimo nga kinahanglan kang mohimog mga kausaban nianang bahina? Kon regular kang maggahin ug panahon sa espirituwal nga mga butang, maugmad nimo ang suod nga relasyon kang Jehova nga gikinahanglan sa pagkahimong balaan.

14. Unsang importanteng kamatuoran ang gipasiugda sa tibuok Levitico kapitulo 19?

¹⁴ Ang Levitico kapitulo 19 balikbalik nga naghisgot ug importanteng kamatuoran nga makatabang nato sa pagpabiling balaan. Ang kataposang mga pulong sa bersikulo 4 nag-ingon: “Ako si Jehova nga inyong Diyos.” Ang maong mga pulong o susama niana makitag 16 ka beses niining kapituloha. Magpahinumdom ni nato sa unang sugo: “Ako si Jehova nga imong Diyos . . . Ayaw pagsimbag laing mga diyos gawas nako.” (Ex. 20:2, 3) Kon ang usa ka Kristohanon gustong mahimong balaan, kinahanglang seguroon niya nga walay bisan unsa o si bisan kinsa nga mahimong mas importante kay sa iyang relasyon sa Diyos. Ug kay mga Saksi ni Jehova ta, determinado ta nga likayan ang bisan unsang buhat nga makapasipala sa iyang balaang ngalan.—Lev. 19:12; Isa. 57:15.

15. Ang mga bersikulo sa Levitico kapitulo 19 nga naghisgot bahin sa mga halad angayng magpalihok nato sa pagbuhat sa unsa?

 ¹⁵ Gipakita sa mga Israelinhon nga giila nila si Jehova ingong ilang Diyos pinaagi sa pagsunod sa daghan niyang balaod. Ang Levitico 18:4 nag-ingon: “Kinahanglan ninyong tumanon ang akong mga balaod ug mga lagda. Ako si Jehova nga inyong Diyos.” Ang kapitulo 19 naghisgot sa pipila niana nga “mga lagda” para sa Israel. Pananglitan, ang bersikulo 5-8, 21, 22 naghisgot bahin sa halad nga mga hayop. Ang maong mga halad kinahanglang himoon sa paagi nga dili ‘magpasipala sa butang nga balaan kang Jehova.’ Ang pagbasa sa maong mga bersikulo angayng magpalihok nato sa paglipay kang Jehova ug sa pagtanyag kaniyag dalawatong mga halad sa pagdayeg, ingon sa giawhag sa Hebreohanon 13:15.

16. Unsa tingali magpahinumdom nato sa kalainan niadtong nag-alagad sa Diyos ug niadtong wala?

¹⁶ Aron mahimong balaan, kinahanglang andam ta nga mahimong lahi niadtong wala mag-alagad sa Diyos. Dili nâ sayon. Usahay ang mga eskolmet, mga kauban sa trabaho, dili Saksing mga paryente, ug uban pa magpresyur tingali nato nga moapil sa mga kalihokan nga makabalda sa atong pagsimba. Dihang mahitabo kana, kinahanglan tang mohimog importanteng desisyon. Unsay makatabang nato sa paghimog hustong desisyon? Tagda ang usa ka makapainteres nga prinsipyo diha sa Levitico 19:19 nga sa bahin nag-ingon: “Ayaw pagsul-ob ug besti nga hinimo sa duha ka klase sa hilo.” Ang maong balaod nakatabang aron ang mga Israelinhon mahimong lahi sa palibot nga mga nasod. Karon, dili ra sayop kon ang usa ka Kristohanon magsul-ob ug sinina nga gama sa gisagol nga materyal, sama sa cotton ug polyester. Pero dili nato gustong sundogon ang mga tawo kansang pagtulon-an ug binuhatan supak sa Bibliya, bisan pag ato silang mga eskolmet, kauban sa trabaho, o mga paryente. Siyempre, gimahal nato ang atong mga paryente ug ang atong isigkatawo. Pero maylabot sa importanteng mga bahin sa kinabuhi, gusto natong mahimong lahi sa mga tawo nga wala mag-alagad kang Jehova. Importante kaayo ni kay kon gusto natong magmabalaan, kinahanglan tang mahilain alang sa Diyos.—2 Cor. 6:14-16; 1 Ped. 4:3, 4.

17-18. Unsang importanteng leksiyon ang atong makat-onan sa Levitico 19:23-25?

¹⁷ Ang mga pulong “Ako si Jehova nga inyong Diyos” nagpahinumdom sa mga Israelinhon nga himoong prayoridad ang ilang relasyon kang Jehova. Unsaon nila kana paghimo? Gipakita sa Levitico 19:23-25 ang usa ka paagi. (Basaha.) Hunahunaa kon unsay gipasabot  niana sa mga Israelinhon dihang makasulod na sila sa Yutang Saad. Kon ang usa magtanom ug kahoy ingong pagkaon, dili siya puwedeng mokaon sa bunga niini sulod sa tulo ka tuig. Sa ikaupat nga tuig, ang bunga itanyag didto sa sangtuwaryo sa Diyos. Sa ikalima lang nga tuig nga ang tag-iya puwede nang mokaon sa bunga niana. Ang maong balaod nakatabang sa mga Israelinhon nga masabtan nga dili nila angayng unahon ang ilang panginahanglan. Kinahanglan silang mosalig kang Jehova ingong ilang Magtatagana ug himoong prayoridad ang pagsimba kaniya. Seguroon ni Jehova nga duna silay igong makaon. Ug giawhag niya sila sa pagdalag daghang gasa diha sa sangtuwaryo, ang sentro sa pagsimba kaniya.

¹⁸ Ang balaod nga narekord sa Levitico 19:23-25 nagpahinumdom kanato sa giingon ni Jesus diha sa Wali sa Bukid. Siya miingon: “Ayaw na mog kabalaka . . . kon unsay inyong kan-on o imnon.” Siya mipadayon: “Ang inyong langitnong Amahan nahibalo nga gikinahanglan ninyo kining mga butanga.” Ang Diyos magtagana sa atong panginahanglan, sama sa iyang gibuhat sa mga langgam. (Mat. 6:25, 26, 32) May pagsalig ta kang Jehova ingong atong Magtatagana. Ug mohatag ta ug “mga gasa sa kaluoy” niadtong nanginahanglan, pero dili nato ni ipanghambog. Malipay sab tang moamot sa mga galastohan sa kongregasyon. Makita ni Jehova ang atong pagkamahinatagon ug siya magbalos kanato. (Mat. 6:2-4) Kon mahinatagon ta, gipakita nato nga atong nasabtan ang mga leksiyon gikan sa Levitico 19:23-25.

19. Sa unsang paagi nakabenepisyo ka sa pagkonsiderar niining bahina sa Levitico?

¹⁹ Nahisgotan nato ang pipila lang ka bersikulo sa Levitico kapitulo 19, nga nakatabang nato nga masabtan kon sa unsang paagi mahisama ta sa atong balaang Diyos. Pinaagi sa pagsundog kaniya, naningkamot ta nga ‘mahimong balaan sa tanan natong panggawi.’ (1 Ped. 1:15) Daghan nga wala mag-alagad kang Jehova ang nakasaksi nianang maayong panggawi. Gani, nagpalihok ni sa pipila sa paghimaya kang Jehova. (1 Ped. 2:12) Pero daghan pa tag makat-onan sa Levitico kapitulo 19. Ang sunod nga artikulo maghisgot ug dugang mga bersikulo niana nga kapitulo ug motabang nato nga mahibaloan ang uban pang paagi nga puwede tang ‘mahimong balaan,’ ingon sa giawhag ni Pedro.