NSUNZO 48
“Kalani Wokoddela”
“Koddelani murima, vowi miyo ddili wokoddela.”—1 PED. 1:15.
JIBO 34 Ddigana Okala Wororomeleya
DHINASUNZE IYO *
1. Nlago gani navahile Pedro Akristu, nanda sabwaya jani nigoniwaga ninga norutxa ovirihamowa?
KINTANALA akala njedhelo nehu ttodhowa wirimu obe okala velaboni ya vati, iyo ninopurelamo nigatanalela malago avahile murumiwi Pedro Akristu ottikitteliwa akalilewo nsaka zana noroma. Pedro ohileba dhahi: “Iyene ddokoddela nyuwo vina kalaní okoddela murima mmereloni mwenyu mwetemwene. Bibilia onloga dhahi: ‘Koddelani murima, vowi miyo ddili wokoddela.’” (1 Ped. 1:15, 16) Na mazu aba, iyo ninosunza wi ninofwanyela omutagiha Yehova, oli yotagiha ya muttuwokoddela murima. Iyo ninowodha vina ninofwanyela okala okoddela mmereloni mwehu. Eji enodhaga woniwa ninga elobo yohiwodheya sabwa ya iyo okala attu ohiligana. Pedro wahikosa dhovonya dhinjene; masiki dhawene, yotagiha yaye enowoniha wi iyo ninowodha “okala okoddela.”
2. Mavuzo gani anasekeserhihu mwari mwa nsunzo ntti?
2 Mwari mwa nsunzo ntti, ninele osekeserha mavuzo aba: Okoddela murima txini? Txini ennisunziha Bibilia sabwa ya okoddela murima wa Yehova? Ninawodhe dhavi okala okoddela mmereloni mwehu? Vina wiwanana gani olivo wa okoddela murima na omwebedha wehu Yehova?
OKODDELA MURIMA TXINI?
3. Attu enjene ana mubuwelo gani sabwa ya okala okoddela, nanda iyo ninafwanya wuvi ebaribariya?
3 Attu enjene anubuwela wi muttu wokoddela murima, dduddule ohinteya na attu oli munyakapela vina onabala guwo dhovapeya. Mbwenye ejo kahiyo ebaribari. Yehova ddokoddela vina ‘Mulugu wowagalala.’ (1 Tim. 1:11) Alabeli aye vina attu ‘owagalala.’ (Masal. 144:15) Yezu wahakona abale abaletxa guwo dhovapeya vina avyona ninga attu oligana vamentoni va attu ena. (Mt. 6:1; Mk. 12:38) Iyo ninga Akristu ebaribari ninoziwa ejile entapulela okala okoddela murima niziwile ejuwena sabwa ya osunza ejile enloga Bibilia. Iyo nikana ebaribari wi Mulugu wehu wokoddela vina wokwela txipo kaganivahile nlamulo nihinwodhihu ovirihamo. Nona Yehova aganaddelaga wi: “Mukale okoddela murima,” iyo kaninaganyedha wi ejoya enowodheya. Nona ninofwanyela oziwa entapulela okala okoddela murima mmereloni mwehu mwetene.
4. Txini entapulela mazu aba “okoddela” vina “okoddela murima”?
4 Okoddela murima txini? Mbibiliani, mazu aba “okoddela” na “okoddela murima” antonya mweddelo vina oyesa mpaddi wa relijiau. Mazu aba vina anomutonya muttu onivilevela omulabela Mulugu. Na mazu mena, iyo ninokala okoddela murima nigeddana merelo oyesa, nigamwebedha Yehova ninga munfuneliye vina nigakana mandano ofiyedheya na iyene. Ninotikina venjene nigobuwela wi iyo attu ohiligana enowodheya okana mandano ofiyedheya na Yehova oku iyene bali Mulugu wokoddela murima.
‘WOKODDELA, WOKODDELA, WOKODDELA DDI NYUWO YEHOVA’
5. Txini ensunzihu mwaha wa anju ororomeleya a Yehova?
5 Yehova ddokoddela vina ddoyesa mmereloni mwaye mwetene. Iyo ninziwa ejuwene na mazu alogile serafín—oli anju onkala vakuvi na mpaddo wa Mulugu. Iyene ohiloga dhahi: ‘Wokoddela, wokoddela, wokoddela ddi nyuwo Yehova Mulugu wa anyakoddo.’ (Iza. 6:3) Anju aba, ahikana mandano ofiyedheya na Mulugu oli wokoddela, nona awene vina—bokoddela. Okala wawa vakuvi na Yehova enowoneya wi Yehova onowalabihedha wi adhena mpaganyo velaboni ya vati. Jijuwene yapadduwile mudhidhi wali Mizé vanikupuni nattidda.—Obud. 3:2-5; Jos. 5:15.
Mazu aba ‘Wokoddela murima ddi Yehova’ apiddiwe vaturubantini yabala namakutta munddimuwa (Kang’ana ddima 6-7)
6-7. (a) Mowiwanana na Obudduwa 15:1, 11, Mizé wonihile dhavi okoddela murima wa Yehova? (b) Txini yawubutxedha ana Izrayel wi Yehova ddokoddela murima? (Kang’ana foto ya kapa.)
6 Mumaleli ana Izrayel wabuwa Mwinje Wofila, Mizé wahawaddela wi Mulugu wawa Yehova, ddokoddela. (Kengesa Obudduwa 15:1, 11.) Mwebedhelo webedhiwa amilugu a Mwijipitu wali wolapela vaddiddi na webedha wokoddela. Yakakene vina japadduwa na amilugu ebedhiwa elabo yo Kaná. Muwebedhani mwawa anaddumeya ayima ninga mikutto vina na ogonihana wonyakuwa. (Onam. 18:3, 4, 21-24; Olib. 18:9, 10) Mottiyana na merelo aba onyakuwa, Yehova wahawaddela emeleli aye wi kafwanyela okosa elobo-txilobo yonyakuwa vamentoni vaye. Vowi iyene ddili yotagiha ya merelo okoddela. Eji yannoneleyamo kakamwe sabwa ya mazu afwanyeya va lamina nabala namakutta munddimuwa. Va laminaniva yahipidiwa mazu aba: ‘Wokoddela murima ddi Yehova.’—Obud. 28:36-38.
7 Mazu alebiwe va laminani anfwanyela wawubutxedha ana Izrayel wi Yehova ddokoddela txibarene. Ejo egawodheyile dhavi oku ana Izrayel kawodha omona namakutta munddimuwa mudhidhi wabaliye laminana? Ohiwodha omona oku wanattukulela ana Izrayel ohiziwa muselu obu wamakamaka? Nne kahiye mwenemo! Ana Izrayel otene aniwa muselu obu mudhidhi wengeseliwa Malamulo alobwana, ayana vina ayima. (Olib. 31:9-12) Muttu wakala venevo mudhidhi wengesiwa malamulo aba wanwodha wiwa mazu aba: ‘Miyo ddili Yehova Mulugu wenyu, mweddege na ekalelo ya okoddela murima, vowi miyo ddili wokoddela.’ ‘Vikoddelihene vowi miyo Yehova, ddili wokoddela murima.’—Onam. 11:44, 45; 20:7, 26.
8. Txini ensunzehu na nivuru na Onamakutta 19:2 vina 1 Pedro 1:14-16?
8 Ndoweni nitanalele vang’onovi mazu engeseliwa attu otene anfwanyeya nivuru na Onamakutha 19:2. Yehova wahimwaddela Mizé dhahi: ‘Loga na mutugumano wa ana Izrayel wawaddele dhahi: ‘Kalani attu okoddela, vowi miyo Yehova Mulugu wenyu ddili wokoddela.’’ Pedro wahakokomeza Akristu alogaga versu eji wi anfwanyela ‘okala okoddela.’ (Kengesa 1 Pedro 1:14-16.) Ebaribari wi iyo kanili mutxiddo mwa Nlamulo na Mizé. Masiki dhawene Pedro ohileba onihaga wi iyo ninofwanyela osunza mazu anfwanyeya va Onamakutha 19:2, anloga wi, Yehova ddokoddela vina abale animukwela anofwanyela okala okoddela. Ebaribari ninofwanyela okala okoddela, kintanala akala njedhelo nehu ttokala wirimu obe velaboni ya vati.—1 Ped. 1:4; 2 Ped. 3:13.
‘KALANÍ OKODDELA MMERELONI MWENYU MWETEMWENE’
9. Ninapurelemo dhavi nigatanalela kapitulu 19 ya nivuru na Onamakutha?
9 Vowi iyo ninofuna omwagalaliha Mulugu wehu, jofuneya osunza mukalelo onawodhihu okala okoddela mmereloni mwehu. Nona Yehova ononivaha magano annikamihedha okosa ejuwene. Magano amakamaka anfwanyeya va nivuru na Onamakutha kapitulu 19. Namasunza dhahi wa mukadda Hebreu onkuweliwa Marcus Kalisch ohileba: “Enkala ninga kapitulu eji ya 19 pulitxi magano amakamaka vaddiddi mottiyana na manivuru mena matano alebiwe na Mizé.” Ndoweni nisekeserheni versu dhing’onovi dha kapitulu eji noneni masunziho amakamaka anfwanyelihu weddana mwigumini mwehu siku na siku. Kudduwale wi kapitulu 19 ya nivuru na Onamakutha enroma na mazu aba: “Nyuwo munofwanyela okala okoddela.”
Malamulo anloga mwaha wa amambali anfwanyeya va Onamakutha 19:3 anattukulela Akristu wubuwela eni? (Kang’ana ddima 10-12) *
10-11. Mowiwanana na Onamakutha kapitulu 19, txini enfwanyelihu okosa nanda sabwaya jani ekalelani yamakamaka?
10 Mumaleliye Yehova wawaddela ana Izrayel wila anfwanyela okala okoddela mmereloni mwawa, ohenjedhedha alogaga dhahi: ‘Muttu muttu amurihe maye na babe. Miyo ddili Yehova Mulugu wenyu.’—Onam. 19:2, 3.
11 Txibarene, iyo ninofwanyela wiwelela mazu a Mulugu anloga wi narihege amambali ehu. Nubuwele ejile yalogile Yezu mudhidhi wanvuzile mulobwana dhahi: “Ddikose yapama gani wi ddakele egumi yohimala?” Mpaddi mmodha wa yowakula ya Yezu yaloga wi mulobwana oddule anfwanyela omuriha babe na maye. (Mt. 19:16-19) Yezu wahivitula mweddelo wohifwanyelela wa Afarizi na anamasunziha malamulo akosa muli mwetemwene wila anakamihedhege amambali awa. Mudhidhi wakosani ejuwene ‘elovevutxa mazu a Mulugu.’ (Mt. 15:3-6) Awene ampwaza nlamulo nanetanu mwa Malamulo Kumi anfwanyeya nivuru na Onamakutha 19:3 ankosa mpaddi “wa nzu na Mulugu.” (Obud. 20:12) Nubuweleni wi mazu aba alogile Yehova: “Kalani athu okoddela vowi miyo ddili wokoddela” nafwarela tti nlamulo ntti ninloga wi muttu-muttu amurihe babe na maye—ninfwanyeya va Onamakutha 19:3.
12. Mowiwanana na nlago ninfwanyeya va Onamakutha 19:3, nivuzo gani ninfwanyelihu ovikosa?
12 Mowiwanana na malago a Yehova a wariha amambali ehu ninofwanyela ovivuza, ‘Ddinawodhe dhavi wariha amambali aga?’ Akala weyo wale kuwakosa muli mwetemwene wi wakamihedhe amabali awo onofwanyela okosa matxinjo ovanene wi ovilibihedhe wakanihedha. Weyo kunawodhe otxinja dha mundduni mbwenye enowodheya okosa masasanyedho wi wakamihedhe venjene amambali awo. Txino okose masasanyedho a okala mudhidhi mwinjene na awene obe wakamihedha mpaddi womaningoni, womuyani vina wapangarhaza. Okosa eji enowiwanana na ejile enloga nivuru na Onamakutha kapitulu 19:3.
13. (a) Nikokomezo gani nina ninfwanyeya va Onamakutha 19:3? (b) Masaka abano ninafware dhavi yotagiha ya Yezu enfwanyeya va Luka 4:16-18?
13 Nivuru na Onamakutha 19:3 ninonisunziha elobo yina mwaha wa okala okoddela. Ninologa mwaha wa okoya siku na Sabuddu. Akristu kali mutxiddo mwa Nlamulo na Mizé, iyo kaninkoya Sabuddu. Mbwenye ninowodha osunza dhinji na ana Izrayel akoya Sabuddu vina mukalelo wapurelanimo. Sabuddu wali mudhidhi wa ovumela mabasa wi azuzumela dhilobo dhomuyani. * Labo na Sabuddu Yezu wandhowa o sinagoga musidadi mubaliwiye vina wansunziha Mazu a Mulugu. (Obud. 31:12-15; kengesa Luka 4:16-18.) Nikokomezo na Mulugu ninfwanyeya va Onamakutha 19:3 na ‘okoya sabuddu’ ninonikamihedha iyo otamela mudhidhi labo na labo wila nizuzumele dhilobo dhomuyani. Weyo onubuwela wi onofwanyelela ovilibihedha wila ofware nikokomezo ntti? Akala weyo malabo otene onotamela ozuzumela dhilobo dhomuyani oneli wunuwiha omuriha wawo Yehova, okana mandano ofiyedheya na iyene ejuwene eli yamakamaka wi okale muttu wokoddela.
KALIBIHA MANDANO AWO NA YEHOVA
14. Ebarbari gani yamakamaka enfwanyeya va Onamakutha kapitulu 19?
14 Onamakutha kapitulu 19 onologa dila dhinjine ebaribari yamakamaka enanikamihedhe okala attu okoddela. Versu 4 engoma na mazu aba: ‘Miyo ddili Yehova Mulugu wenyu.’ Mazu akene anofwanyeya dila dhowakwana 16 mwari mwa kapitulene eji. Eji enonubutxedha nlamulo noroma ninloga: ‘Miyo ddili Yehova Mulugu wawo . . . Kumuroromele mulugu mwina ohili miyo.’ (Obud. 20:2, 3) Akristu otene anfuna okala okoddela anofwanyela oziwa wi kayiwo elobo obe muttu olitxi wamakamaka opitta mandano aye na Mulugu. Mwaha wa iyo okala Anamoona a Yehova, nihigana ohikosa dhilobo dhigatakalihile vina dhigalogihile bure nzina nokoddela na Mulugu.—Onam. 19:12; Iza. 57:15.
15. Maversikulu anfwanyeya va Onamakutha kapitulu 19 anloga mwaha wa mikutto annittukulela okosa eni?
15 Ana Izrayel wila onihe wi Yehova ddi Mulugu wawa, anfwanyelela okoya malamulo menjine. Onamakutha 18:4 onolonga: ‘Muvirihegemo magano aga, murumelege malamulo aga. Miyo ddili Yehova Mulugu wenyu.’ Mwari mwa kapitulu 19 munofwanyeya “magano” menjine avahiwe ana Izrayel. Motagiha, versu 5-8, 21, 22 munologiwa mwaha wa okutta dhinenama. Okuttiwa oku wanfwanyelela okosiwa na oyesa wi arabele ‘otakaliha dhilobo dhokoddela dha Yehova.’ Wengesa maversu aba ononittukulela ofuna omwagalaliha Yehova vina omperhekela mikutto dhinimuttittimiha, ninga nikokomezo ninfwanyeya va Ahebreu 13:15.
16. Txini enanikamihedhe wona ottiyana oliwo wa attu animulabela Mulugu na abale ahinimulabela?
16 Wila nikale attu okoddela, ninofwanyelela okala ottiyana na attu ena. Eji enodhaga okala elobo yorutxa. Masaka mena mukwehu woskola, womabasani, munamudhi ohili Munamoona wa Yehova vina attu ena anodhaga onididela okosa dhilobo dhihiniwanana na webedha wehu. Awene aganididela, iyo ninofwanyelela okosa yosakula yaderetu. Txini enanikamihedhe okosa yosakula yaderetu? Katanalela magano apama anfwanyeya va Onamakutha kapitulu 19:19, anloga dhahi: “Kamwabale guwo dhiluwiwe na osalu wothiyana-thiyana.” Nlamulo ntti nanattiyaniha ana Izrayel na malogo mena. Masaka abano iyo kaninkoddihiwa wabala guwo dha tesidu dhottiyana-ttiyana. Mbwenye ninorabela okala ninga attu anrumela vina ankosa dhilobo dhinkoddiha Bibilia, masiki akala muttuya mukwehu woskola, womabasani obe munammudhi wehu. Mwebaribari iyo ninowakwela anamudhi ehu vina ninomukwela muttu-muttuvi. Yosakula enkosihu mwigumi mwehu enotonyihedha akala ninele omwiwelela Yehova masiki yosakulaya enittiyanihaga na attu ena. Kudduwale wi okala wottiyana na attu ena onokosa mpaddi ya okala muttu wokoddela. Jamakamaka ovilibihedha okala attu akoddela.—2 Kor. 6:14-16; 1 Ped. 4:3, 4.
Elobo gani ensunza nlogo na Mulugu na mazu anfwanyeya va Onamakutha 19:23-25, nanda maversu aba anusunziha eni? (Kang’ana ddima 17-18) *
17-18. Ninsunzavo eni na mazu anfwanyeya va Onamakutha 19:23-25?
17 Mazu aba ‘Miyo ddili Yehova Mulugu wenyu’ ahakamihedha ana Izrayel wika vamburoni voroma mandano awa na Yehova. Dhavi? Onamakutha 19:23-25 enonitonyihedha mukalelo okosilani ejuwene. (Kengesa.) Ndoweni none yatapulela mazu aba mwa ana Izrayel muvolowilani Elabo Yolibeliwa. Akala muttu wela otxeya muri ombala mulima, iyene kafwanyelela oja milimadha mwari mwa vyaka ttaru. Yaka ya nonai milimadha dhamperekiwa munumbani mwa Mulugu wi dhilabihedhiwe. Mbwenye yaka yanetanu awene anja milimadha. Nlamulo ntti nahakamihedha ana Izrayel ononelamo wi kafwanyelela wika vamburoni voroma dhifunelo dhawa. Yehova wanjedhela wi awene akuluvele nikamihedho naye vina wika vamburoni voroma omwebedha iyene. Awene anfwanyelela okuluvela wi agahikana dhoja dhowakwana. Yehova vina wahalibiha okosa mivaho munumbani mwaye mwenemo mwebedhiwiye.
18 Nlamulo ninfwanyeya va Onamakutha kapitulu 19:23-25 ninonubutxedha Diskursu ya Yezu ya Vamwangoni. Iyene ohiloga: “Kamuzuzumeletxe okalawo wenyu mulogaga . . . ninaje eni ninamwe eni.” Yezu ohenjedhedha: “Babinyu wa wirimu onoziwa wi munofuna detedhene esi.” Yehova onele onisapela dhahene ninga munsapeliye balame. (Mt. 6:25, 26, 32) Iyo ninokuluvela wi Yehova onele onikamihedha. Ninokosa “nvaho moviteya” nakamihedhaga abale ajombeliwe. Iyo ninokosa mivaho wi nikamihedhena dhojombeliwa dha mmulogoni. Yehova ononona nigavahaga nanda onele onihedha musogorho. (Mt. 6:2-4) Dhahene ninotonyihedha wi ninononelamo mazu anfwanyeya va Onamakutha 19:23-25.
19. Txini epurelilemo weyo mwaha wa osekeserha nivuru ntti na Onamakutha?
19 Iyo nimala wona dhipaddi dhing’onovi na nlebo na Onamakutha kapitulu 19, dhinfwanyelihu okosa wi nikale okoddela ninga Mulugu. Mwaha wa omutagiha iyene, iyo ninovilibihedha wi ‘nikale okoddela murima mmereloni mwehu mwetemwene.’ (1 Ped. 1:15) Attu enjene ahinimulabela Yehova anofiyedha okala Anamoona mwaha wa merelo ehu apama. Txibarene, eji enowattukulela attu ena omuttittimiha Yehova. (1 Ped. 2:12) Mbwenye dhikalawo dhilobo dhina dhinwodha iyo osunza na nlebo ntti na Onamakutha 19. Nsunzo ninfwarela ninele wona maversu mena a kapitulu eji vina anele onikamihedha wona dhipaddi dhina dha mwigumini mwehu dhinfwanyelela iyo “okala okoddela,” dhahene ninga mulogeli Pedro.
JIBO 80 ‘Pimaní Moone Opama wa Yehova’
^ par. 5 Iyo ninomukwela venjene Yehova vina ninofuna omwagalaliha. Yehova ddokoddela, vina onjedhela wi alabeli aye akale okoddela. Enowodheya txibarene attu ohiligana okala okoddela vamentoni va Yehova? Ndde, enowodheya. Nigatanalela na ofwasa malago avahile murumiwi Pedro Akristu vina magano avahile Yehova ana Izrayel anele onikamihedha ononelamo mukalelo onawodhihu okala wokoddela mwigumini mwehumwetene.
^ par. 13 Wila osekeserhe mwaha wa Sabuddu vina wone ensunzavo weyo koona mutoma onloga “‘Dhetene Dhittomeliwa Mudhidhi’ wa Mabasa vina Wovuma” onfwanyeya Mmwang’anelini wa Dezemburu wa yaka ya 2019.
