1. Ano ang ginlaygay ni apostol Pedro sa mga Cristiano, kag ngaa daw imposible ini himuon?

SA LANGIT man ukon sa duta ang aton paglaum nga magkabuhi sing wala sing katapusan, makabenepisyo kita sa pagbinagbinag sang laygay ni apostol Pedro para sa hinaplas nga mga Cristiano. Nagsulat sia: “Mangin balaan kamo sa tanan ninyo nga paggawi subong sang Isa nga Balaan nga nagtawag sa inyo, kay nasulat na: ‘Dapat mangin balaan kamo, tungod balaan ako.’” (1 Ped. 1:15, 16) Ginapakita sini nga mailog naton si Jehova nga amo ang pinakamaayo nga halimbawa sang pagkabalaan. Puede kita mangin balaan sa aton paggawi kag dapat gid naton ini himuon. Daw imposible ini kay indi kita perpekto. Bisan si Pedro nakahimo man sang mga sala, pero ginapakita sang iya halimbawa nga puede kita “mangin balaan.”

2. Ano nga mga pamangkot ang binagbinagon naton sa sini nga artikulo?

² Sa sini nga artikulo, binagbinagon naton ini nga mga pamangkot: Ano ang pagkabalaan? Ano ang ginatudlo sa aton sang Biblia parte sa pagkabalaan ni Jehova? Paano kita mangin balaan sa aton paggawi? Kag daw ano kaimportante ang pagkabalaan sa aton kaangtanan kay Jehova?

3. Ano ang ginahunahuna sang madamo kon ginasambit ang parte sa balaan nga tawo, pero diin naton makita ang husto nga impormasyon parte sa sini?

³ Ano ang ginahunahuna sang madamo kon ginasambit ang parte sa balaan nga tawo? Ginaimadyin nila ang tawo nga wala gid nagakadlaw, pirme lang serioso ang hitsura, kag nagasuksok sang bayo sang relihioso nga mga tawo. Pero indi ini husto. Kay man, balaan si Jehova kag ginlaragway sia nga “malipayon nga Dios.” (1 Tim. 1:11) “Malipayon” man ang mga nagasimba sa iya. (Sal. 144:15) Ginpakamalaut ni Jesus ang nagasuksok sang pinasahi nga mga bayo kag nagahimo sang maayo para magpakitakita sa mga tawo. (Mat. 6:1; Mar. 12:38) Bilang matuod nga mga Cristiano, kabalo kita kon ano gid ang buot silingon sang mangin balaan  kay ginabase naton ini sa ginasiling sang Biblia. Kabalo kita nga palangga kita sang aton balaan nga Dios kag indi gid sia magsugo sang indi naton mahimo. Gani sigurado kita nga masarangan naton himuon ang ginasugo niya sa aton: “Dapat mangin balaan kamo.” Pero para mangin balaan kita sa aton paggawi, dapat anay naton mahangpan kon ano ang pagkabalaan.

4. Ano ang buot silingon sang “balaan” kag “pagkabalaan”?

⁴ Ano ang pagkabalaan? Sa Biblia, ang “balaan” kag “pagkabalaan” nagapatuhoy sa kaputli ukon katinlo sa moral kag espirituwal ukon sa pagkasagrado. Mahimo man ini magpatuhoy sa mga ginpain para gamiton sa pag-alagad sa Dios. Buot silingon, mangin balaan kita kon ginasunod naton ang mga kasuguan parte sa husto kag sala, kon simbahon naton si Jehova sa husto nga paagi, kag kon may suod kita nga kaangtanan sa iya. Makalilipay gid mabal-an nga bisan pa balaan si Jehova, gusto niya gihapon nga mangin suod kita sa iya bisan pa indi kita perpekto.

5. Ano ang matun-an naton parte kay Jehova sa ginsiling sang matutom nga mga anghel?

⁵ Putli kag matinlo si Jehova. May ginsiling parte sa sini ang mga serafin ukon ang mga anghel nga malapit sa trono ni Jehova. Ang pila sa ila nagsiling: “Balaan, balaan, balaan si Jehova sang mga kasuldadusan.” (Isa. 6:3) May suod nga kaangtanan ini nga mga anghel sa ila balaan nga Dios bangod balaan man sila. Puede gani mangin balaan ang lugar sa duta nga ginkadtuan sang anghel para magdala sang mensahe. Amo ini ang natabo sa lugar nga may nagadabdab nga tunukon nga kahoykahoy nga nakita ni Moises.—Ex. 3:2-5; Jos. 5:15.

6-7. (a) Suno sa Exodo 15:1, 11, paano ginpatalupangod ni Moises ang pagkabalaan sang Dios? (b) Ano ang nagapahanumdom sa mga Israelinhon parte sa pagkabalaan sang Dios? (Tan-awa ang piktyur sa kober.)

⁶ Pagkatapos pangunahan ni Moises ang mga Israelinhon sa pagtabok sa Pula nga Dagat, ginpatalupangod niya sa ila nga balaan ang ila Dios nga si Jehova. (Basaha ang Exodo 15:1, 11.) Indi gid balaan ang paggawi sang mga nagasimba sa mga dios sang Egipto. Kag indi man balaan ang mga nagasimba sa mga dios sang Canaan. Nalakip sa ila pagsimba ang paghalad sang mga bata kag ang makahuluya nga imoral nga mga buhat. (Lev. 18:3, 4, 21-24; Deut. 18:9, 10) Pero lain si Jehova sa sining indi matuod nga mga dios. Indi gid niya pagsuguon ang mga nagasimba sa iya nga maghimo sing malain. Balaan gid sia. Maathag ini nga makita sa pidaso sang bulawan sa turbante sang mataas nga saserdote. Natigib sa sini ang mga tinaga nga “Si Jehova balaan.”—Ex. 28:36-38.

⁷ Mangin maathag sa mga makakita sa nasulat sa pidaso nga balaan gid si Jehova. Pero ano abi kon indi makapalapit ang isa ka Israelinhon sa mataas nga saserdote kag indi niya makita ang nasulat sa pidaso? Mabal-an bala niya gihapon nga balaan si Jehova? Huo. Mabal-an niya gihapon ini kay nalakip ini sa Kasuguan nga ginabasa sa tanan nga lalaki, babayi, kag kabataan. (Deut. 31:9-12) Kon ato ka didto, ari ang pila sa mabatian mo: “Ako si Jehova nga inyo Dios, kag dapat . . . kamo mangin balaan, bangod balaan ako.” “Dapat kamo mangin balaan sa akon, bangod ako si Jehova balaan.”—Lev. 11:44, 45; 20:7, 26.

8. Ano ang matun-an naton sa ginasiling sang Levitico 19:2 kag 1 Pedro 1:14-16?

⁸ Binagbinagon naton ang ginasiling sang Levitico 19:2. Nagsiling si Jehova nga dapat ini basahon sa tanan nga Israelinhon. Ginsilingan ni Jehova si Moises: “Amo ini ang isiling mo sa bug-os nga katilingban sang mga Israelinhon, ‘Dapat mangin balaan kamo, tungod ako si Jehova nga inyo Dios balaan.’” Mahimo nga amo ini ang ginkutlo ni Pedro sang ginpalig-on niya ang mga Cristiano nga “mangin balaan.” (Basaha ang 1 Pedro 1:14-16.) Subong,  wala na ginapatuman sa aton ang Mosaikong Kasuguan. Pero, ginapamatud-an sang ginsulat ni Pedro nga matuod gid ang ginasiling sang Levitico 19:2, nga si Jehova balaan kag dapat panikasugan sang mga nagahigugma sa iya nga mangin balaan. Gani sa langit man ukon sa paraiso sa duta ang aton paglaum nga magkabuhi sing wala sing katapusan, dapat kita mangin balaan.—1 Ped. 1:4; 2 Ped. 3:13.

9. Ano ang matun-an naton kon binagbinagon naton ang Levitico kapitulo 19?

⁹ Bangod gusto naton nga malipay sa aton ang aton balaan nga Dios, gusto gid naton mabal-an kon paano mangin balaan. May ginlaygay si Jehova kon paano naton mahimo ini. Mabasa naton ini sa Levitico kapitulo 19. Si Marcus Kalisch, nga isa ka eksperto sa Hebreo nga lenguahe, nagsulat: “Posible nga amo ini ang pinakaimportante nga kapitulo sa Levitico kag sa una nga lima ka libro sa Biblia.” Binagbinagon naton ang pila ka bersikulo sa sini nga kapitulo. Matun-an naton sa sini kon paano kita mangin balaan sa aton pagkabuhi kada adlaw. Samtang ginabinagbinag naton ini, tandaan naton nga ginsambit sa umpisa sini nga kapitulo nga “Dapat mangin balaan kamo.”

10-11. Ano ang ginasiling sang Levitico 19:3 nga dapat naton himuon, kag ngaa importante ini?

¹⁰ Pagkatapos sang ginsiling ni Jehova sa mga Israelinhon nga dapat mangin balaan sila, nagsiling sia: “Tahuron ninyo ang inyo iloy kag ang inyo amay . . . Ako si Jehova nga inyo Dios.”—Lev. 19:2, 3.

¹¹ Gani importante gid nga tumanon naton ang sugo sang Dios nga padunggan naton ang aton mga ginikanan. Dumduma ang ginsiling ni Jesus sang ginpamangkot sia sang isa ka tawo: “Ano bala ang maayo nga dapat ko himuon agod matigayon ang kabuhi nga wala sing katapusan?” Nalakip sa sabat ni Jesus nga dapat padunggan sang tawo ang iya amay kag iloy. (Mat. 19:16-19) Ginpakamalaut pa gani ni Jesus ang mga Fariseo kag mga escriba bangod nagapangita gid sila sang paagi para malikawan nila nga mapadunggan ang ila mga ginikanan. Gani ‘ginhimo nila nga wala sing pulos ang pulong sang Dios.’ (Mat. 15:3-6) Nalakip sa “pulong sang Dios” ang ikalima nga sugo sa Napulo ka Sugo pati na ang mabasa naton sa Levitico 19:3. (Ex. 20:12) Tandaan naton nga pagkatapos sang  sugo nga “Dapat mangin balaan kamo, tungod ako si Jehova nga inyo Dios balaan,” mabasa naton dayon ang sugo sa Levitico 19:3 nga tahuron naton ang aton iloy kag amay.

12. Base sa sugo sa Levitico 19:3, ano ang dapat naton ipamangkot sa aton kaugalingon?

¹² Parte sa sugo ni Jehova nga tahuron ang aton mga ginikanan, dapat naton pamangkuton ang aton kaugalingon, ‘Ginapadunggan ko bala ang akon mga ginikanan?’ Kon sa banta mo kulang ang imo mga ginhimo sang una parte sa sini, dapat mo hunahunaon kon paano mo ini pauswagon. Indi mo na mabag-o ang nagligad, pero puede mo panikasugan subong nga himuon ang imo bug-os nga masarangan para padunggan ang imo mga ginikanan. Basi puede mo dugangan ang imo tion para sa ila ukon ang imo ginabulig para sa ila materyal nga kinahanglanon. Basi puede mo man dugangan ang imo ginahimo para buligan sila nga mangin suod kay Jehova kag padayon nga mag-alagad sa iya, ukon para palig-unon sila kag paumpawan. Kon himuon mo ini, ginatuman mo ang sugo sa Levitico 19:3.

13. (a) Ano pa nga sugo ang ginsambit sa Levitico 19:3? (b) Paano naton mailog ang halimbawa ni Jesus nga ginsambit sa Lucas 4:16-18?

¹³ May ginatudlo pa gid sa aton ang Levitico 19:3 parte sa kon paano mangin balaan. Ginsambit sa sini ang pagtuman sa kasuguan parte sa Adlaw nga Inugpahuway. Wala na ginapatuman subong sa mga Cristiano ang Kasuguan, gani wala na naton ginatuman ang kasuguan parte sa Adlaw nga Inugpahuway. Pero, madamo kita sing matun-an kon paano ini gintuman sang mga Israelinhon kag kon paano sila nakabenepisyo sa sini. Kon Adlaw nga Inugpahuway, indi sila dapat mag-obra kag dapat sila magsimba sa Dios. * Amo ini ang rason kon ngaa kada Adlaw nga Inugpahuway, nagakadto si Jesus sa sinagoga sa iya gindak-an nga siudad kag nagabasa sia sang Pulong sang Dios. (Ex. 31:12-15; basaha ang Lucas 4:16-18.) Ang sugo sang Dios nga ‘tumanon ang iya kasuguan tuhoy sa adlaw nga inugpahuway,’ nga mabasa sa Levitico 19:3, dapat magpalig-on sa aton nga ibanan ang aton tion nga ginagamit sa aton adlaw-adlaw nga mga hilikuton para mas mahatagan naton sang tion ang aton pagsimba sa Dios. Sa banta mo, may mahimo ka pa bala para madugangan ang imo tion sa pagsimba sa Dios? Kon regular mo nga hatagan sang tion ang pagsimba kay Jehova, magasuod ka pa gid sa iya. Kon suod ka sa iya, makabulig ini sa imo nga mangin balaan.

14. Ano nga importante nga kamatuoran ang sulitsulit nga ginasambit sa Levitico kapitulo 19?

¹⁴ Sulitsulit nga ginasambit sa Levitico kapitulo 19 ang isa ka importante nga kamatuoran nga makabulig sa aton nga mangin balaan. Ang katapusan sang bersikulo 4 nagasiling: “Ako si Jehova nga inyo Dios.” Ini nga ekspresyon ukon ang pareho sa sini mabasa sing 16 ka beses sa sini nga kapitulo. Ginapahanumdom kita sini sang nahauna nga sugo: “Ako si Jehova nga inyo Dios . . . Indi kamo magsimba sa iban nga mga dios luwas sa akon.” (Ex. 20:2, 3) Kon gusto naton mangin balaan, dapat naton siguraduhon nga wala sing bisan sin-o ukon bisan ano nga mangin mas importante pa sangsa aton kaangtanan sa Dios. Kag bangod mga Saksi kita ni Jehova, indi gid naton paghimuon ang mga butang nga magaresulta sa pagpakahuya sa iya balaan nga ngalan.—Lev. 19:12; Isa. 57:15.

15. Base sa mga bersikulo sa Levitico kapitulo 19 nga nagasambit parte sa paghalad, ano ang dapat naton himuon?

¹⁵ Ginpakita sang mga Israelinhon nga ginakilala nila nga si Jehova ang ila Dios paagi sa pagtuman sang madamo niya nga kasuguan. Ang Levitico 18:4 nagasiling: “Tumanon ninyo  ang akon mga kasuguan, kag tumanon ninyo ang akon mga pagsulundan kag sundon ninyo ini. Ako si Jehova nga inyo Dios.” Mabasa sa kapitulo 19 ang pila ka “pagsulundan” para sa Israel. Halimbawa, ginasambit sa bersikulo 5-8, 21, 22 ang parte sa paghalad sang mga sapat. Dapat siguraduhon sang mga Israelinhon nga ang paagi sang ila paghalad wala ‘nagatamay sa balaan nga butang ni Jehova.’ Ginapalig-on kita sini nga mga bersikulo nga dapat naton panikasugan nga malipay sa aton si Jehova, kag dapat naton siguraduhon nga batunon niya ang aton mga halad sang pagdayaw. Kag amo man ini ang ginapalig-on sang Hebreo 13:15 nga himuon naton.

16. Ano ang mahimo magpahanumdom sa aton parte sa kinalain sang mga nagaalagad sa Dios kag sang mga wala nagaalagad sa iya?

¹⁶ Para mangin balaan kita, dapat handa kita nga mangin lain sa mga wala nagaalagad sa Dios. Indi ini mahapos. Kon kaisa, mahimo piliton kita sang aton mga schoolmate, kaupod sa ulubrahan, mga paryente nga indi Saksi, kag sang iban pa nga himuon man ang ila mga ginahimo. Pero kabalo kita nga kon himuon naton ini, indi naton masimba si Jehova sa husto nga paagi. Kon piliton nila kita, may importante nga desisyon nga dapat kita himuon. Ano ang makabulig sa aton nga makahimo sang husto nga desisyon? Binagbinaga ang prinsipio nga mabasa sa Levitico 19:19, nga nagasiling: “Indi kamo magsuksok sing bayo nga hinimo sa duha ka sahi sang hilo.” Paagi sa sini nga kasuguan, lain gid ang Israel sa mga pungsod sa palibot nila. Bangod wala na ginapatuman sa aton ang Kasuguan, indi sala kon magsuksok kita sang bayo nga human sa sarisari nga klase sang tela, pareho sang cotton kag polyester. Pero kon parte sa mga ginapatihan kag ginahimo sang mga tawo, wala naton ini ginasunod kon wala ini nabase sa Biblia. Indi naton sila pagsundon bisan pa nga schoolmate naton sila, kaupod sa ulubrahan, ukon paryente. Palangga naton ang aton mga paryente, kag nagapakita man kita sang gugma sa iban nga tawo. Pero, dapat makita sa aton mga desisyon nga handa kita nga mangin lain sa iban nga tawo kon gusto naton nga tumanon si Jehova. Importante gid ini kay kon gusto naton mangin balaan, dapat napain kita para sa aton pag-alagad sa Dios.—2 Cor. 6:14-16; 1 Ped. 4:3, 4.

17-18. Ano ang matun-an naton sa Levitico 19:23-25?

¹⁷ Ang ekspresyon nga “Ako si Jehova nga inyo Dios” nagpahanumdom sa mga Israelinhon nga dapat nila himuon nga pinakaimportante sa ila kabuhi ang ila kaangtanan kay Jehova. Paano nila ini mahimo? May ginasambit sa Levitico 19:23-25 nga isa ka paagi. (Basaha.) Base sa sini nga mga bersikulo, binagbinaga kon ano ang mangin sitwasyon sang mga Israelinhon kon makasulod na sila sa Ginsaad nga Duta. Kon magtanom sila sing bisan ano nga kahoy bilang kalan-on,  indi nila puede kaunon ang mga bunga sini sa sulod sang tatlo ka tuig. Sa ikap-at nga tuig, painon ang mga bunga sini para sa santuaryo sang Dios. Sa ikalima nga tuig pa nila makaon ang mga bunga sini. Paagi sa sini nga sugo, mahangpan sang mga Israelinhon nga indi nila dapat pag-unahon ang ila kaugalingon. Dapat sila magsalig kay Jehova nga atipanon niya sila, kag dapat nila unahon ang pagsimba sa iya. Siguraduhon niya nga bastante ang ila pagkaon. Kag ginpalig-on niya sila nga mangin maalwan sa pag-amot para sa santuaryo, nga amo ang lugar nga ginagamit para sa pagsimba sa iya.

¹⁸ Ang kasuguan nga mabasa sa Levitico 19:23-25 nagapahanumdom sa aton sang ginsiling ni Jesus sa Sermon sa Bukid. Nagsiling sia: “Untati ninyo ang pagkabalaka . . . kon ano ang inyo kaunon ukon imnon.” Dayon nagsiling sia: “Nahibaluan sang inyo langitnon nga Amay nga kinahanglan ninyo ini tanan.” Hatagan kita sang Dios sang aton mga kinahanglanon pareho sa ginahimo niya sa mga pispis. (Mat. 6:25, 26, 32) Nagasalig kita nga atipanon gid kita ni Jehova. Kag nagahatag kita sing “dulot tungod sa kaluoy” para sa mga nagakinahanglan, pero wala naton ini ginapabalo sa iban. Nalipay man kita mag-amot para sa mga galastuhan sang kongregasyon. Makita ni Jehova ang aton kaalwan kag padyaan niya kita. (Mat. 6:2-4) Kon maalwan kita, ginapakita naton nga nahangpan naton ang ginatudlo sa aton sang Levitico 19:23-25.

19. Paano ka nakabenepisyo sa pagbinagbinag sa pila ka bersikulo sang Levitico?

¹⁹ Ginbinagbinag naton ang pila lang ka bersikulo sang Levitico kapitulo 19, kag ginbuligan kita sini nga mahangpan kon paano naton mailog ang aton balaan nga Dios. Kon ilugon naton sia, ginapakita naton nga gusto naton ‘mangin balaan sa tanan naton nga paggawi.’ (1 Ped. 1:15) Madamo sa mga wala nagaalagad kay Jehova ang nakatalupangod sa maayo nga paggawi sang katawhan sang Dios. Bangod sini, ginhimaya pa gani sang iban sa ila ang Dios. (1 Ped. 2:12) Pero madamo pa kita sing matun-an sa Levitico kapitulo 19. Binagbinagon sa masunod nga artikulo ang iban pa nga bersikulo sa sini nga kapitulo, kag buligan kita sini nga mabal-an kon ano pa ang puede naton himuon para mahimo naton ang ginsiling ni Pedro nga “mangin balaan.”