Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

CHIBAABA CHAKUDIZA 48

“Mwatela Kwikala Ajila”

“Mwatela Kwikala Ajila”

“Ikalenu ajila muyilwilu yenu yejima.”​—1 PET. 1:15.

KAMINA 34 Kwenda muKuloña

NSAÑU YIDI MUCHIBAABA *

1. Kapostolu Petulu wayifumbili akwawu akwaKristu nindidi nawa kufumba kwindi kunateli kumwekana ñahi neyi kwakala?

HELA chakwila tukweti kuchiñeja kwakuya mwiwulu hela kwakushakama hamaseki, neyi tudiza kufumba kwaPetulu kwafumbiliyi akwaKristu awayishewa mumafuku awapostolu, kunateli kutukwasha. Petulu wasonekeli nindi: “Ikalenu ajila muyilwilu yenu yejima, neyi chekalayi Owu Wajila wayitambikili enu, muloña chasonekewa nawu: “Mwatela kwikala ajila, muloña ami najila.’” (1 Pet. 1:15, 16) Kunawa mazu tunakudizilaku netu tunateli kumwimbujola Yehova wajila. Tunateli kwikala ajila muyilwilu yetu. Chinateli kumwekana neyi chakala muloña twawanina wanyi. Petulu waluwañesheli kakavulu ilaña chakutalilahu chindi chamwekeshaña nawu tunateli “kwikala ajila.”

2. Malwihwinyi itukuhanjekahu muchinu chibaaba?

2 Muchinu chibaaba, tukuhanjeka hanawa malwihu: Kwikala ajila kwatalisha mudihi? Bayibolu yatulejaña nawudi kutalisha hakujila kwaYehova? Tunateli kwikala ñahi ajila muyilwilu yetu? Nawa kunuñañananyi kudi hakwikala ajila nawubwambu wetu naYehova?

KWIKALA AJILA KWATALISHA MUDIHI?

3. Antu amavulu atoñojokaña nawu muntu wajila wekala ñahi, ilaña kudihi kutunateli kuwana wunsahu walala?

3 Neyi antu anakutoñojoka hadi muntu wajila amavulu atoñojokaña hadi muntu wabula muzañalu, wavwalaña munkukumba wakuchechi nawa wabulaña kuseha-seha. Ilaña dichekalawu antu ajila wanyi. Yehova, wajila, amulumbulula nawu “[hi]Nzambi wamuzañalu.” (1 Tim. 1:11) Antu adifukulaña kudi yena ayitenaña nawu ‘akooleka.’ (Mas. 144:15) Yesu wahishili antu avwalileña nyinkukumba nawa elileña yuma yayiwahi kulonda antu ayimoneña. (Mat. 6:1; Maku 12:38) AkwaKristu alala eluka mwatalisha kwikala ajila muloña wayuma yadizañawu muBayibolu. Dichi tweluka chikupu netu Nzambi yetu wajila nawa watukeña hanateli kutwinka lushimbi lwakala kulovwahilaku. Dichi neyi Yehova yatuleja nindi: “Ikalenu ajila,” twelukaña chikupu netu tukutwesha. Hela chochu, henohu kanda twikali ajila muyilwilu yetu, twatela kwiluka mwatalisha kujila.

4. Izu ‘dakujila’ datalisha mudihi?

4 Kujila kwatalisha mudihi? MuBayibolu izu ‘dakujila’ datalisha kuyilwilu yayiwahi nikukudifukula kwakadi majilu. Idi izu dinateli kutalisha cheñi kukumukalakela Nzambi hohu. Munjila yikwawu, anateli kututena nawu tudi ajila neyi twikala nayilwilu yayiwahi, tudifukulaña kudi Yehova munjila yetejayi nawa twikala nawubwambu wawuwahi nayena. Chatuhayamishaña chikupu hakwiluka netu hela chakwila twawanina wanyi nawa Yehova wajila, wakeñaña nindi twikali amabwambu jindi.

‘WAJILA, WAJILA, WAJILA HIYEHOVA’

5. Yumanyi yitukudizila kudi Yehova kutalisha hadi añelu ashinshika?

5 Yehova wajila muyuma yejima. Dichamutenañawu kudi Asafi hela netu añelu emanaña kwitanda dindi. Amakwawu abidikaña nawu: ‘Yehova wamazaza Wajila, Wajila, Wajila.’ (Isa. 6:3) Hela chochu, hakwila ekali nawubwambu naNzambi yawu wajila, añelu atela kwikala ajila nawa ekala ajila. Dimuloña waweni, kumaluña kwenjileña añelu nakushimuna nsañu hamaseki kwekalileña kwajila. Dichuma chamwekeni hampinji yadiñayi Mosi kuchiputa chabutukileña kesi.—Kwid. 3:2-5; Yosh. 5:15.

Mazu akwila nawu, ‘Kujila kwaYehova’ adiña hacheña chadiña hachitambala chakapristu muneni hehama dindi (Talenu maparagilafu 6-7)

6-7. (a) Kwesekeja naKwidika 15:1, 11, Mosi wamwekesheli ñahi hatooka nindi Nzambi wajila? (b) Chumanyi chayanukishileña aIsarela nawu Nzambi wadiña wajila? (Talenu mwevulu wudi hakava.)

6 Hanyima yakwila Mosi nayilomboli dehi aIsarela haKaluñalwiji Kachinana, wayikonkomweneni nindi, Nzambi yawu Yehova, wajila. (Tañenu Kwidika 15:1, 11.) AEjipitu adifukwileña kudi anzambi akutwamba adiña ajila wanyi. Niantu adifukwileña kudi anzambi awaKenani adiña ajila wanyi. Mukudifukula kwawu mwabombeleli kulambula anyana nikwila wuvumbi. (Lev. 18:3, 4, 21-24; Kuhit. 18:9, 10) Ilaña Yehova wambukaku nanawa anzambi akutwamba. Halejaña antu ejima adifukulaña kudi yena kwila chuma chidi chejima chamajiluku. Ichi chuma achishimuna hatooka hamazu asonekeliwu hacheña chawuru chadiña hachitambala chavwalileña kapristu muneni. Hanichi cheña asonekelihu nawu: ‘Kujila kwaYehova.’—Kwid. 28:36-38.

7 Awa mazu adiña hanichi cheña ayanukishileña antu ejima ayimweneña nawu Yehova wajila chikupu. Indochu kaIsarela wabulileña kumona ichi cheña muloña wakubula kuswina kwakwihi nakapristu muneni? Komana welukileña nindi Yehova wajila? Eña! AIsarela ejima atiyileña awa mazu hampinji yatañileñawu iyi Nshimbi kumesu awamayala, ambanda nianyana. (Kuhit. 31:9-12) Neyi mwadiña kwoku, mwadi kutiya awa mazu akwila nawu: “Ami yami Yehova Nzambi yenu . . . mwikali ajila muloña ami najila.” “Mwakanjililaña ami; muloña ami Yehova najila.”—Lev. 11:44, 45; 20:7, 26.

8. Yumanyi yitwadizilaña kumazu ekala mumukanda waALevi 19:2 ni 1 Petulu 1:14-16?

8 Tuhanjekenu hamazu asonekawu haALevi 19:2, atañililiwu antu ejima. Yehova wamulejeli Mosi nindi: “Hoshaku nachipompelu chawanyana kaIsarela chejima, wuyili neyi, ‘Mwakekalaña ajila muloña ami Yehova Nzambi yenu najila.’” Hadaha Petulu wazatishili mazu amuniyi vasi halejeleñayi akwaKristu “kwikala ajila.” (Tañenu 1 Petulu 1:14-16.) Hela chochu, hitwekala muNshimbi jaMosiku. Ilaña, mazu asonekeliyi Petulu anaditeji namazu itwadizilaña kumukanda waALevi 19:2, akwila nawu Yehova wajila, niantu ejima amukeña atela kwikala ajila. Awa mazu alala, hela chakwila tukweti kuchiñeja kwakuya mwiwulu hela kwakushakama muparadisa hamaseki.—1 Pet. 1:4; 2 Pet. 3:13.

“IKALENU AJILA . . . MUYILWILU YENU YEJIMA”

9. Kuhanjeka hamazu adi mumukanda waALevi kapetulu 19 kukutukwasha ñahi?

9 Chineli tunakukeña kumutiyisha Nzambi yetu wajila kuwaha, tunakufwila kwiluka chitwatela kwikala ajila. Yehova watulejaña chitwatela kwila hakwila twikali ajila. Nsañu yinateli kutukwasha yidi muALevi kapetulu 19. Marcus Kalisch muntu wadiza chikupu chiHeberu wasonekeli nindi: “Aka dikapetulu kalema mumukanda waALevi, nihakachi kanyikanda yitanu yatachi yamuBayibolu.” Ichi tuhanjekenu hamavasi amakwawu amunaka kapetulu ninsañu yalema yinateli kutukwasha muchihandilu chetu. Chitukwilaña mwenimu, mwanukeña nenu nsañu yitukudizilaku yinadilondeli namazu anakwila nawu: “Mwatela kwikala ajila.”

Lushimbi lwahosha hadi anvwali lwekala haALevi 19:3 lunateli kuletesha akwaKristu kutoñojoka hachumanyi? (Talenu maparagilafu 10-12) *

10-11. ALevi 19:3, yahosha nawu twatela kwiladi, nawa ichi chuma chinalemenidi?

10 Hanyima yakuyileja aIsarela nindi atela kwikala ajila, Yehova wabombelelihu nindi: “Mwakaakamaña amama jenu nawatata jenu wejima wenu . . . yami Yehova Nzambi yenu.”—Lev. 19:2, 3.

11 Dichi, chalema nankashi kwovwahila nshimbi jaNzambi jahosha hakwovwahila anvwali jetu. Anukenu chahosheliyi Yesu hampinji yamwihwiliwu kudi iyala wumu nindi: “Chumanyi chachiwahi chinatela kwila kulonda nakekali nawumi wahaya nyaaka?” Yesu wamulejeli kulemesha tata yindi nimama yindi. (Mat. 19:16-19) Yesu wayifwishili aFwarisi niansoneki namuloña nindi akañenyeña kuhemba anvwali jawu. Dichi “[aleñeleli] izu daNzambi kwikala damukunkulwayi.” (Mat. 15:3-6) “Izu daNzambi” munabombeli lushimbi lwamuchitanu lwahaNshimbi 10 kushilahu nimazu itwatañaña haALevi 19:3. (Kwid. 20:12) Cheñi, anukenuña nenu lushimbi lwekala haALevi 19:3, lwakulemesha mama yamuntu nitata yamuntu, hafuma mazu akwila nawu: “Mwakekalaña ajila muloña ami Yehova Nzambi yenu najila.”

12. Kwesekeja nakufumba kudi haALevi 19:3, twatela kudihula netudi?

12 Neyi tutoñojoka halushimbi lwatwinkeliyi Yehova lwakulemesha anvwali jetu, twatela kudihula netu, ‘Komana nayilemeshaña anvwali jami?’ Neyi munamoni nenu mwayilemesheleña nankashi wanyi kunyima, mwatela kuzatilahu. Kwila mutwesha kuhimpa jakunyima nehi, ilaña mwatela kuzata nañovu kuhitila mukwikala nampinji yakuhanjeka nawanvwali jenu nikuyikwasha. Hadaha mwatela kwikala nampinji yimwatela kuhanjekaña nawu. Hela munateli kuyikwashaku muyuma yakumujimba, kuyikwasha kukolesha wubwambu wawu naNzambi nikuyikundeja. Neyi mwilaña yumiyi, dikwila nawu munakwovwahila lushimbi lwekala haALevi 19:3.

13. (a) Kufumbanyi kukwawu kwekala haALevi 19:3? (b) Tunateli kumwimbujola ñahi Yesu makonu neyi chasonekawu haLuka 4:16-18?

13 ALevi 19:3 yatulejaña chuma chikwawu kutalisha hakwikala ajila. Yahosha cheñi hakuhemba Sabata. AkwaKristu hiyekala muNshimbiku, dichi hitwahembaña Sabataku. Ilaña, tunateli kudizilaku yuma yayivulu kudi aIsarela chahembeleñawu Sabata nichiyayikwashileña. Sabata yadiña mpinji yakunooka kunyidimu nawa yadiña mpinji yakudifukwilamu kudi Nzambi. * Dimuloña waweni, hanidi ifuku daSabata Yesu wayileña kuSinagogi yadiña mumukala wawu nakutaña Izu daNzambi. (Kwid. 31:12-15; tañenu Luka 4:16-18.) Lushimbi lwaNzambi lwekala haALevi 19:3 lwakwila nawu “mwakahembaña nisabata [jindi]” lwatela kutukwasha ñahi kwikala nampinji yakudifukula kudi Nzambi muchihandilu chetu? Kwila muzatilahu nehi kulonda mwovwahileña ilu lushimbi? Neyi mudifukulaña kudi Nzambi mpinji yejima mukwikala nawubwambu wawuwahi nayena, chuma chikuyikwasha kwikala ajila.

KOLESHENU WUBWAMBU WENU NAYEHOVA

14. Mazwinyi akonkomwenawu nankashi muALevi kapetulu 19?

14 ALevi kapetulu 19 yafuntisha-funtishahu mazu wowamu anateli kutukwasha kutwalekahu kwikala ajila. Vasi 4 yakunkulula namazu akwila nawu: “Yami Yehova Nzambi yeyi.” Awa mazu ekalamu mapampa 16 munaka kapetulu. Ichi chuma chinatwanukishi lushimbi lwatachi lwakwila nawu: “Yami Yehova Nzambi yeyi . . . Kwikala nawakishi akulunjika kudami, chinjila.” (Kwid. 20:2, 3) MukwaKristu wejima wunakukeña kwikala wajila watela kwiluka nindi kwosi chuma chidi chejima chatela kwikala chalema kubadika wubwambu windi naNzambi. Nawa chineli tudi aYinsahu jaYehova, twafwilaña kutondolwela kwila yuma yikuleta kasawuntu hejina dindi dajila.—Lev. 19:12; Isa. 57:15.

15. Mavasi ekala mumukanda waALevi kapetulu 19 ahosha hakuhana nyilambu atela kutuletesha kwiladi?

15 AIsarela amwekesheli nawu amwitejeli Yehova nawu hiNzambi yawu chovwahilileñawu nshimbi jindi. ALevi 18:4 yahosha nawu: “Mwakelaña mwaya wuñaji wami, mwakahembaña yidika yami, kulonda kwendelamu; yami Yehova Nzambi yenu.” Mukapetulu 19 mwekala “yidika” yayilejeliwu aIsarela. Chakutalilahu, muvasi 5-8, 21, 22 atenamu nyilambu yawanyama. AIsarela ahanineña iyi nyilambu munjila yakwila yibuli ‘kujilola yuma yajila yaYehova.’ Kutaña awa mavasi kukutuletesha kukeña kumuzañalesha Yehova nikuhana nyilambu yetejayi, neyi chatulejaña AHeberu 13:15.

16. Chishinanyi chekala haALevi kapetulu 19 chinateli kutukwasha kwiluka chaambu chekala hakachi kawantu amukalakelaña Nzambi niabulaña kumukalakela?

16 Hakwila twiikali ajila, twatela kwambukaku nawantu abulaña kumukalakela Nzambi. Chumichi chinateli kwikala chakala. Mpinji yikwawu, akwetu akashikola, akwetu mutwazatilaña, antaña jetu abula kwikala aYinsahu niantu amakwawu anateli kutukañesha kudifukula kudi Yehova munjila yetejayi. Neyi chumichi chitumwekena, twatela kufuukulahu chuma chalema. Hanu dinu, chumanyi chinateli kutukwasha kufuukulahu chiwahi? Talenu ichi chishina chalema chekala haALevi 19:19, chahosha nawu: “Kuvwala chuma chamahina akubombashana nyitundu yiyedi chinjila.” Ilu lushimbi lwayikwashileña aIsarela kwikala ambukaku nanyuza yayinyeñumukili. Makonu, chineli hitwekala muNshimbiku, chatama wanyi mukwaKristu kuvwala chakuvwala chakutuña namahina ashiyashana. Ilaña twakaanaña kwikala neyi antu akuhwelela hela elaña yuma yaditadikishaña nachahosha Bayibolu hela chakwila awantu hiyakwetu akashikola, akwetu mutwazatilaña hela antaña. Hela chochu, twayikeña antaña jetu niakwetu antu. Ilaña yuma yitwafuukulaña muchihandilu yamwekeshaña nawu twamukeña Yehova hela chakwila yatuleteshaña kwikala ambukaku nawantu. Chumichi chalema nankashi muloña neyi tunakukeña kwikala ajila twatela kumukalakelaña Nzambi hohu.—2 Kor. 6:14-16; 1 Pet. 4:3, 4.

Yumanyi yatela kudizilaku antu jaNzambi kumazu ekala haALevi 19:23-25, nawa yumanyi yimunadizili kunawa mavasi? (Talenu maparagilafu 17-18) *

17-18. Chumanyi chalema chitunateli kudizila kumukanda waALevi 19:23-25?

17 Mazu akwila nawu “yami Yehova Nzambi yenu” ateleli kuyikwasha aIsarela kusha muchima hakukolesha wubwambu wawu naYehova. Adi kwila ñahi mwenimu? ALevi 19:23-25 yashimuna chuma chiyateleleli kwilawu. (Tañenu.) Talenu awa mazu chiyadi kuyikwashawu aIsarela neyi aneñili dehi Mwituña daChikaninu. Neyi muntu natumbi mutondu wanyikaabu, adileñaku wanyi sampu munahiti yaaka yisatu. Mumwaaka wamuchiwana nyikaabu yayu ayizatishileña kumalala aNzambi. Ndimi wadiileñaku hohu kumukaabu neyi anashiki mumwaaka wamuchitanu. Ilu lushimbi lwayikwashileña aIsarela kwiluka nawu hiyateleli kutwamijaku yuma yiyafwilileñawuku. Ateleli kumukuhwelela Yehova nawu wukuyinkaña yuma yejima yinakukeñawu nikutwalekahu kudifukula kudi yena muchihandilu chawu. Wayinkeleña yakuda mafuku ejima. Nawa Nzambi wayilejeleña kuhana yawaana kumalala indi, iluña dadiña nakudifukwilawu.

18 Lushimbi lwekala haALevi 19:23-25 lwatwanukishaña mazu ahosheliyi Yesu mumpanji yindi yahampidi. Wahosheli nindi: “Lekenu kwakama hawumi wenu hayuma yimukuda hela yimukunwa.” Yesu watwalekelihu nindi: “Tata yenu wekala mwiwulu weluka nindi mwakeñaña yuma yejimiyi.” Nzambi wukutudishaña neyi chochadishañayi atujila. (Mat. 6:25, 26, 32) Twamukuhwelela Yehova netu Wukutwakamenaña. Nawa twahanaña “yawaana yaluwi” kulonda tukwashi antu anakankili. Twahanaña cheñi yawaana yakukwasha nachu yuma yakeñekaña muchipompelu. Yehova wamonaña chitwakwashaña ambuñindi nawa wakatufweta. (Mat. 6:2-4) Neyi tuhanaña tukumwekeshaña netu tunatiyishi mazu ekala haALevi 19:23-25.

19. Mavasi itunahanjekihu amuALevi kapetulu 19 anayikwashi ñahi?

19 Tunahanjeki hohu hamavasi antesha amumukanda waALevi kapetulu 19, anatukwashi kwiluka chitwatela kwikala ajila neyi Nzambi yetu. Neyi tumwimbujolaña, tukumwekesha netu tunakufwila ‘kwikala ajila muyilwilu yetu yejima.’ (1 Pet. 1:15) Antu amavulu abulaña kumukalakela Yehova amonaña yilwilu yayiwahi yekala nawantu jaNzambi. Nawa chinayileteshi amakwawu kumulemesha Yehova. (1 Pet. 2:12) Ilaña kudi yuma yayivulu yitwatela kudizila kumukanda waALevi kapetulu 19. Muchibaaba chinalondelihu, tukahanjeka mavasi amakwawu amunaka kapetulu akatukwasha kwiluka jinjila jikwawu mutunateli ‘kwikalila ajila’ muchihandilu chetu, neyi chashimwiniyi Petulu.

KAMINA 80 “Tompenu Mutiyi Chawahayi Yehova”

^ para. 5 Twamukeña nankashi Yehova nawa tunakukeña kumuzañalesha. Yehova wajila nawa wakeñaña antu adifukulaña kudi yena kwikala ajila. Komana antu abula kuwanina anateli kwikala ajila? Eña, anateli. Tukwiluka chakwikala ajila muyuma yejima neyi tudiza nsañu yakapostolu Petulu yalejeliyi akwaKristu niyuma yayilejeliyi Yehova aIsarela nindi eleña.

^ para. 13 Neyi munakukeña kwilukilahu nsañu yikwawu kutalisha haSabata niyuma yimunateli kudizilaku, talenu chibaaba chamuKaposhi Kakutalila kamuDecember 2019 chidi namutu nawu, “‘Kwekala Mpinji Yakuzata’ niMpinji Yakunooka.”

^ para. 57 KULUMBULULA MWEVULU: Mwana wakula dehi wudi nawanvwali jindi, nenzi nañondidi nimwanindi nakuyihempula nawa nakuhanjeka nawu mpinji yejima.

^ para. 59 KULUMBULULA MWEVULU: Ndimi kaIsarela nakutala nyikaabu yidi kumutondu watumbiliyi.