Ocuphela mwaha

Ocuphela sampuwa

MWAHA WOOHUSERYA 48

“Mukhale Awela”

“Mukhale Awela”

“Mukhale awela mwa sothene muneranyu.”—1 PED. 1:15, BNM.

NCIPO 34 Weeca Moororomeleya

YEEYO NNAHAALAAHU OHUSERYA *

1. Tiheeni murummwa Pedro aaleenleiye Akristu akhwaawe opaka, nave ntakhara heeni nnanwerya woona okhala woohiweryeya ochariha ekano awe?

MOOHIPWACHA ewehereryo ahu yaari ya okhala wirimu naari veelaponi yavathi, hiyaano nnanwerya ophuravo moorweela wa othokororya ekano yeeyo murummwa Pedro aavaherenryeiye wa Akristu oothanliwa a mu nsana noopacerya. Pedro oorepa: “Mukhale awela mwa sothene muneranyu, ntoko oryeiye awela yowo owitxhanneni. Eparipari sòrempwa: Mukhale awela, ntakhara miyo kiri awela.” (1 Ped. 1:15, 16, BNM) Ni masu yaala, hiyaano nnanwerya omutakiherya Yehova, yoowo ori yootakiherya yaphaama ya okhala aweela. Hiyaano nnaphwanela okhala aweela mmeecelo ahu. Nnanwerya woona wi tahi wooweryeya nthowa nawi naachu oohiphaameya. Pedro aapaka soohesa ikina, nyenya yootakiherya awe ennooniherya wi nnanwerya ‘okhala aweela.’

2. Makoho taani nnahaalaahu othokororya mmwaha yoola?

2 Mmwaha yoola, nnahaala othokororya makoho anacharela: Onataphulela eheeni okhala aweela? Tiheeni Piipiliya onanihusiheiye vooloca sa weela wa Yehova? Ti mwawiihai nneeraahu nikhale aweela mmeecelo ahu? Wiiwanana taani orivovo variyari va okhala aweela ni onthamwene ahu ni Yehova?

ONATAPHULELA EHEENI OKHALA AWEELA?

3. Tiheeni achu ancipale anaanyiheryaaya yaamuupuwelaka muchu ori aweela, nyenya ti woowi nneeraahu niphwanyewo sooleeliherya seeparipari?

3 Vaavaa achu anamuupuwelaaya muchu yoowo ori aweela, awo anoona wi owo hanatheya, onawara soowara sa malapelo nave ohinachekuleyano. Nyenya ela tahi eparipari. Yehova, yoowo ori aweela, onniiloca mwaneene ntoko “Muluku oohakalala.” (1 Tim. 1:11, TNM) Yaale anamulapa yoowo annakhala “oohakalala.” (Sal. 144:15, TNM) Yesu aahaavaanya achu yaawo yaawara soowara saya ni yooneiha ekhaikhai aya vamiithoni va achu. (Mat. 6:1; Mar. 12:38) Wa hiyaano Akristu, ninnasuwela okhala aweela enataphulela eheeni orweela Mpiipiliyani. Hiyaano noolekecheya wi Muluku ahu aweela ni oosivela harwa anivaha ohoolela yoowo nneeraahu nihiwerye wiiwelela. Mwawiihiiha, vaavaa Yehova onanleeleiye ariki: “Mukhale awela,” hinaano minikwa wi eyo ti yooweryeya. Nyenya ti mwawooneya wi, nihaakumve okhala aweela mmeecelo ahu nnaphwanela wiiwexexa weela tiheeni.

4. Masu awi “weela” ni “okhala aweela” anataphulela heeni?

4 Onataphulela eheeni okhala aweela? Mpiipiliyani, masu awi “weela” ni “okhala aweela” xaxaxa enaahiwa yeeyo eri yaweela naari mmeecelo ni mmalapelo. Masu yaala tho ananwerya otaphulela okhala oovalaanyeya ntakhara muteko wa Muluku. Mmasu makina, nnahaala weeriwa aweela wakhala wi nri aweela mmeecelo, naanamulapa Yehova mmukhalelo waphaama nave tho nakhalano onthamwene wawaacameleya ni yoowo. Osuwela wi nnanwerya okhalano onthamwene wawaacameleya ni Muluku ahu aweela eyo ennaneeriha okhala ootikhiniheya, xaxaxa vaavaa nnathokororyaahu yeeyo Piipiliya onanihusiheiye vooloca sa weela wa Yehova.

“AWEELA, AWEELA, AWEELA TI APWIYA [YEHOVA]”

5. Tiheeni ankeelo oororomeleya ananihusihaaya vooloca sa Yehova?

5 Yehova taweela mmikhalelo soothene. Hiyaano nnanwerya woona yeela moorweela wa echu yeeyo aserafini yaaloncaaya—ankeelo yaawo enakhala vakhiviru va munyukhu wa Muluku. Akina a yaawo yaahi: “Aweela, aweela, aweela ti Apwiya [Yehova] mwaneene a ikuru soothene.” (Isa. 6:3) Eparipari, wi ankeelo ekhaleno onthamwene wawaacameleya ni Muluku aweela, awo enaphwanela okhala aweela nave awo taweela. Mweeparipari, vaavaa munkeelo a Yehova onaphiyeiye nipuro vyakala owo onneeriha nipuro nlo okhala naweela. Ti yeeyo yeeren’ye vaavaa Mose onneiye nikalume nivarelaka vanipharani.—Muk. 3:2-5; Yos. 5:15.

Masu awi “Weela onamphwanela Yehova” yaanaphwanyeya va ncemo na ewooro va yoowara ya namukucho mutokweene (Moone iparakrafo 6-7)

6-7. (1) Mwawiiwanana ni Mukwaha 15:1, 11, ti mwawiihai Mose otharinheiye weela wa Muluku? (2) Tiheeni yaakhaviherya Aisarayeli wuupuwelela weela wa Muluku? (Moone eruku va ekaapa.)

6 Aisarayeli emanle olapuwa eniya yooxeerya, Mose aahiloca wi Yehova, Muluku aya, taweela. (Mwaalakhanye Mukwaha 15:1, 11.) Ayikuputu yaawo yaalapela amuluku atheru mweeparipari hiyaari aweela. Emohamoha tho, yaaneereya ni yaawo yaalapela amuluku atheru a o Kanani. Malapelo aya yaaphitaanyerya waapaha anamwane aya ntoko mikucho ni opaka mararuwo oothanyeya. (Onam. 18:3, 4, 21-24; Malam. 18:9, 10) Mmukhalelo mukina, Yehova haki aaveke alapeli awe weera echu yeeyo eri yoothanyeya. Yehova taweelaxa moomalela. Echu yaakhaviherya Aisarayeli wuupuwelela yeela naari ncemo na ewooro nenlo naakhala va yoowara ya namukucho mutokweene. Ncemo nenla naahikhalano masu yi: “Weela onamphwanela Yehova.”—Muk. 28:36-38, TNM.

7 Muisarayeli ori oothene oona masu yaala va ncemoni aanuupuwelela wi Yehova taweela chiryene. Nyenya, hanka wakhala wi Muisarayeli haawerya woona ncemo nthowa na ohikhala vakhiviru va namukucho mutokweene? Apwanne owo aahaala oyeleela yooleeliherya yeela yoochuneya? Mweeparipari hooye! Muisarayeli ori oothene aaniiwa muchaka yoola vaavaa nlamulo naalakhanyiwaaya wa alopwana, athiyana ni anamwane. (Malam. 31:9-12) Waakhanle wi mwaahikhalavo mu elukuluku yeeyo, nyuwaano tho mwaahaala wiiwa masu yaala: “Ntakhara miyo ka Apwiya Muluku anyu . . . Mukhale awèla.” “Mukhale awèla ntakhara miyo kiri awèla.”—Onam. 11:44, 45; 20:7, 26, BNM.

8. Ntakhara heeni ti woochuneya wa hiyaano ohuserya yeeyo enalociwa mu Onamukutxho 19:2 ni 1 Pedro 1:14-16?

8 Vano hankooni ntikitheryeye wa yeeyo Yehova aalamulenleiye wi yaalakhanyiwe wa Aisarayeli oothene. Masu anaphwanyeya mu Onamukutxho 19:2. Mu yoorepa yeela, Yehova aamuleela Mose wi “àlèle achu othene a Isarayele malamulo ala: Mukhale awèla, ntakhara miyano Apwiya Muluku anyu kiri awèla.” Ti yawooneya wi murummwa Pedro aaloca yoorepa yeela vaavaa aaceenyenryeiye Akristu wi ‘ekhale aweela.’ (Mwaalakhanye 1 Pedro 1:14-16.) Eparipari wi hanri vathi va Nlamulo na Mose. Naamwiihiiha, yeeyo Pedro olonceiye enniiwanana ni yeeyo erempwe mu Onamukutxho 19:2, naari wi, Yehova taweela nave yaawo anamusivela tho anaphwanela wiilipixerya wi ekhale aweela. Ela ennaphariheleya wa oothene ahu, moohipwacha waakhanle wi ewehereryo ahu ti ya okhala wirimu naari veelaponi ya vathi.—1 Ped. 1:4; 2 Ped. 3:13.

“MUKHALE AWELA MWA SOTHENE MUNERANYU”

9. Ntakhara heeni eryaaya yaphaama omuhuserya liivuru a Onamukutxho ekapitulu 19?

9 Yoochuna ahu ori omuhakalaliha Muluku ahu aweela, mwa yeeyo, ninnachuna vancipale osuwela ti mwawiihai nneeraahu niwerye okhala aweela. Yehova onnanivaha miruku soophara muteko ni mukhalelo nneeraahu niwerye weerano yeeyo. Nnanwerya ophwanya miruku seiho mu Onamukutxho ekapitulu 19. Mulipa oohuserya Eehepiri, Marcus Kalisch, oorepa: “Ela akhweya ekapitulu yoochuneya ya Onamukutxho ni yoopacerya ya aliivuru athanu a Mpiipiliyani.” Hankooni nthokororye iversikulu ikina sa ekapitulu yeela seiho inanihusiha mahusiheryo oochuneya vooloca sa makhalelo ahu a nihiku ti nihiku. Variyari va yoohuserya yeela, muupuwele wi mahusiheryo yaala enarwa emanle olociwa masu ala: “Mukhale awèla.”

Nlamulo vooloca sa waacicimiha atiithi ni amai nnaphwanyeya mu Onamukutxho 19:3 nnaphwanela waaceenyerya Akristu weera eheeni? (Moone iparakrafo 10-12) *

10-11. Tiheeni Onamukutxho ekapitulu 19 onanleeleiye wi nipake, nave ntakhara heeni nlamulo nla nryaaya noochuneya?

10 Aisarayeli emanle oleeliwa wi awo yaaphwanela okhala aweela, Yehova aahaaceererya: “Mmoha ni mmoha aacicimiheke amannya ni atiithinya . . . Miyo ka Apwiya, Muluku anyu.”—Onam. 19:2, 3.

11 Moohikhwa minikwa, nnaphwanela ocicimiherya nlamulo nenla Muluku onivanheiye na waacicimiha asitiithi ahu. Muupuwele elukuluku yeeyo mmiravo aamukonheiye Yesu: “Keere echu taani yaphaama wi kikhaleno okumi woohimala?” Naakhulo na Yesu naaphitaanyerya nlamulo nawi muchu onaphwanela waacicimiha atiithinya ni amannya. (Mat. 19:16-19) Yesu aahaathoriha alipa oorepa ni Afarisi nthowa nawi awo yaanapaka owetha waya wi ehiye murici aya wa waakhapelela asitiithi aya. Wa nthowa nenla, Yesu aahaathoriha wi ‘yaanananariha masu a Muluku.’ (Mat. 15:3-6) “Masu a Muluku” yaaphitaanyerya nlamulo naneethanu na Malamulo Khumi nave tho ni yeeyo naalakhannyaahu mu Onamukutxho 19:3. (Muk. 20:12) Wanaawiili, nuupuwele wi nlamulo nnaphwanyeya mu Onamukutxho 19:3, na waacicimiha atiithi ni amai nnarwa emanle olociwa masu ala: “Mukhale awèla, ntakhara miyano Apwiya Muluku anyu kiri awèla.”

12. Ti mwawiihai nneeraahu nipharihele muteko ekano enaphwanyeya mu Onamukutxho 19:3?

12 Nuupuwelelaka nlamulo na Yehova na waacicimiha atiithi ni amai, mwiikohe: ‘Kinnaacicimiha asitiithi aka?’ Waakhanle wi munniisoona wi mwaaphwanela opaka sincipale khalai, nyuwaano munanwerya opaka yoolakelela hiihaano wi mpake matorokelo. Eparipari wi hamuwerya otoroka ichu sivinre, nyenya nyuwaano munanwerya olakelela hiihaano opaka sincipale ntakhara asitiithi anyu. Akhweya nyuwaano munanwerya opaka marehereryo wi mmaliheke elukuluku yincipale ni yaawo. Naari akhweya munanwerya woona ti mwawiihai muneeraanyu mwaakhaviherye mmukhalelo woomwiilini, woomunepani ni wa mmuupuweloni. Mweerano hiihaa, munahaala opharihela muteko ekano enaphwanyeya mu Onamukutxho 19:3.

13. (1) Ekano taani ekina nnaphwanyaahu mu Onamukutxho 19:3? (2) Nni niwerye hai ochariha yootakiherya ya Yesu enaphwanyeya mu Luka 4:16-18?

13 Onamukutxho 19:3 onnanihusiha echu ekina vooloca sa okhala aweela. Eversikulu yeela ennaloca sa okhapelela nihiku na Sapata. Akristu hari vathi va Nlamulo na Mose, mwa yeeyo hannaphwanela okhapelela nihiku na Sapata isumana soothene. Naamwiihiiha, nnanwerya ohuseryavo sincipale orweela wa mukhalelo Aisarayeli yaakhapelelaaya nihiku na Sapata nave ntakhara heeni yaaryaaya yaphaama weerano yeela. Nihiku na Sapata naari nihiku nenlo Aisarayeli yaaphwanelaaya wiichuuwa mmiteko saya ni otikitheryeya mu ichu soomunepani. * Ti nthowa nene, mu nihiku na Sapata, Yesu aareiyeno yookhovelela ya oya mu sinakooka ni waalakhanya Masu a Muluku. (Muk. 31:12-15; mwaalakhanye Luka 4:16-18.) Nlamulo na Muluku nnaphwanyeya mu Onamukutxho 19:3 nnaloca wi “mucicimiheke nihiku naka na neethanu nawiili” nnaphwanela onceenyerya ohiya elukuluku ya miteko sahu sa nihiku nnihiku wi ntikitheryeye mu ichu soomunepani. Apwanne munnoona wi onnachuneya opaka matorokelo makina mmukhalelo yoola? Wakhala wi nyuwaano munniivaha elukuluku moohihiyererya wi mutikitheryeye mu ichu soomunepani, munahaala winnuwiha onthamwene wawaacameleya ni Yehova, nave eyo ti yoochuneya wi mukhale aweela.

MULIPIHE ONTHAMWENE ANYU NI YEHOVA

14. Eparipari taani yoochuneya enuuluuleliwa mu Onamukutxho ekapitulu 19?

14 Onamukutxho ekapitulu 19 onnaloca ikwaha sincipale eparipari yoochuneya yeeyo enahaala owerya onikhaviherya otitelela okhala aweela. Eversikulu 4 enakuchula ni masu ala: “Miyo ka Apwiya, Muluku anyu.” Masu yaala annuuluuleliwa ikwaha 16 mu ekapitulu yeela. Ela ennanuupuxerya nlamulo noopacerya: “Miyano ka Apwiya [Yehova], Muluku à, . . . Ohikhaleno Muluku mukina okihiya miyano.” (Muk. 20:2, 3, BNM) Mukristu ori oothene onachuna okhala aweela onaphwanela ororomeliha wi hiyaavo naari haavo onahaala okhala variyari va yene ni onthamwene awe ni Muluku. Nave woona wi hiyaano nnakuxa nsina Anamoona a Yehova, nri oolakelela oheera echu yeeyo yaahaala onanariha nsina nawe naweela.—Onam. 19:12; Isa. 57:15.

15. Iversikulu sinaphwanyeya mu Onamukutxho ekapitulu 19 sinanceenyerya weera heeni?

15 Aisarayeli yaanooniherya wi yaanamweemererya Yehova ntoko Muluku aya moorweela wa wiiwelela malamulo mancipale. Onamukutxho 18:4 ooloca: “Mwiiweleleke, mucharihaka mathoriheryo ni ikano saka. Ti miyo Apwiya Muluku anyu kinooleelaani.” Ekapitulu 19 ennaphitaanyerya “mathoriheryo” makina a yaawo wa Aisarayeli. Ntoko yootakiherya, iversikulu 5-8, 21, 22 sinnathariha vooloca sa mikucho sa axinama. Awo yaaphwanela opakaka mmukhalelo yoowo wahaahaala ‘opahula echu yaweela ya Apwiya.’ Waalakhanya iversikulu seiha onahaala onceenyerya ochuna omuhakalaliha Yehova ni operekha moohihiyererya wa Muluku mikucho soomucicimiha, hiihaa ntoko Ahebri 13:15 onanceenyeryeiye weera.

16. Nlakiheryo taani nnaphwanyeya mu Onamukutxho 19 nnawerya onuupuxerya ohiyana orivovo variyari va yaale anamurumeela Muluku ni yaale ahinamurumeela?

16 Wi nikhale aweela, nnaphwanela okhala oohiyana ni achu ahinamurumeela Muluku. Ela enanwerya okhala nikacamiho. Vakina vaya, asinthamwene ooxikola, oomutekoni, amusi ahu yaawo ahiri oororomela ni achu akina ananwerya weererya onikhinyererya opaka ichu seiho sinahaala waakanyerya malapelo ahu. Vaavaa awo aneeraayano yeela, nookhalano yoolakelela yoochuneya wi nipake. Tiheeni enahaala onikhaviherya opaka yoothanla yaphaama? Muupuwele nlakiheryo noochuneya nnaphwanyeya mu Onamukutxho 19:19, BNM, nlo nni: “Muhiwareke ikuwo sòhiyana osoniwa.” Nlamulo nenla naanaakhaviherya Aisarayeli okhala oohiyana ni maloko yaawo yaarukurenrye. Olelo hannoona okhala yoonanara owara soowara soohiyana, ntoko yootakiherya, sa alukutawu ni ikina. Nyenya hiyaano ninnoona okhala yoonanara okhala ntoko achu yaawo arino soororomela ni sookhovelela sinahiyana ni yeeyo Piipiliya onaloceiye, nave eyo ennaphariheleya tho wa achu yaawo ari asinthamwene ahu ooxikola, oomutekoni naari amusi ahu. Mweeparipari, hiyaano ninnaasivela amusi ahu nave ninniilipixerya waasivela amwaacamani. Naamwiihiiha, vaavaa nnapakaahu soolakelela soochuneya mookumini mwahu, nri oolakelela okhala awiivalaanya ntoko achu a Yehova. Ela ti yoochuneya weerano, woona wi naachunaka okhala aweela, nnaphwanela okhala awiivalaanya ntakhara Muluku.—2 Kor. 6:14-16; 1 Ped. 4:3, 4.

Tiheeni Aisarayeli yaahusenryaaya orweela wa nlamulo nnaphwanyeya mu Onamukutxho 19:23-25, nave nihusiheryo taani muhusenryaanyu mu iversikulu seiha? (Moone iparakrafo 17-18) *

17-18. Nihusiheryo taani noochuneya nihusenryaahu mu Onamukutxho 19:23-25?

17 Masu awi “Miyaano ka Apwiya [Yehova] Muluku anyu” yaaphwanela waakhaviherya Aisarayeli okuha onthamwene aya ni Yehova mu nipuro noopacerya. Mwawiihai? Onamukutxho 19:23-25 onnavaha onnooniherya mukhalelo mmoha. (Mwaalakhanye.) Muupuwele yeeyo masu yaala yaahaalaaya otaphulela wa Aisarayeli vaavaa yaahaalaaya ovolowa mu Elapo ya Nlakano. Vaavaa muchu aaleiye mwiri wa sawiima, owo haaphwanela olya sawiima sa mwiri yoola variyari va iyaakha raru. Mu eyaakha yaneexexe, sawiima saanavalaanyiwa wi siphariheliwe mu empa ya Muluku. Pahiru mu eyaakha yaneethanu Muisarayeli taaphwaneleiye olya sawiima sa miri seiho aanleiye. Nlamulo nenla naanakhaviherya Aisarayeli wiiwexexa wi awo hiyaaphwanela okuha soothowa saya mu nipuro noopacerya. Awo yaaphwanela omuroromela Yehova ntoko Namavaha aya nave okuha malapelo awe mu nipuro noopacerya. Yehova aahaala weeriha wi awo ilukuluku soothene ekhalekeno seiho yaachunaaya wi elye. Nave Muluku aahaaceenyerya wi yaaphwanela okhala amahala vaavaa yaapakaaya sooveleela mu empa yaweela, nipuro na malapelo awe.

18 Nlamulo nnaphwanyeya mu Onamukutxho 19:23-25 ninnanuupuxerya masu a Yesu a Mwaha awe wa Vamwaakoni. Owo aaloca: “Muhipe murima ni . . . yeyo munirianyu mulye ni yeyo munirianyu muwurye.” Voocharela owo aahaaceererya: “Atithinyu a Wirimu annasuwela wi sinnothowani sothene iho.” Muluku onahaala ovahererya soothowa sahu, hiihaa ntoko owo oneereiye ni ipalame. (Mat. 6:25, 26, 32, NN) Hiyaano ninnaroromela wi Yehova onahaala onikhapelelaka. Mwamiruku, hiyaano ninnavaha “samahala sékharari” wi naakhaviherye yaale ari othoiwa. Nave tho ninnakhala oohakalala opaka sooveleela wi nikhaviherye soothowa sa muloko. Yehova onnoona vaavaa nnakhalaahu amahala nave owo oolaiherya onireeliha. (Mat. 6:2-4, NN) Vaavaa nnakhalaahu amahala ninnooniherya wi ninniiwexexa mahusiheryo enaphwanyeya mu Onamukutxho 19:23-25.

19. Tiheeni mphunryaanyu moorweela wa othokororya makupa yaala a Onamukutxho?

19 Hiyaano nthokoronrye pahiru iversikulu savakhaani sa Onamukutxho ekapitulu 19, nave iversikulu seiha soonikhaviherya wiiwexexa ti mwawiihai nneeraahu niwerye okhala ntoko Muluku ahu aweela. Vaavaa nnamutakiheryaahu, ninnooniherya wi ninnachuna ‘okhala aweela mwa soothene nneeraahu.’ (1 Ped. 1:15, BNM) Ancipale ahinamurumeela Yehova anneerela onamoona meecelo ahu aphaama. Mweeparipari, ela yohaaceenyerya akina omucicimiha Yehova. (1 Ped. 2:12) Nyenya nivano aakhalavo mahusiheryo mancipale yaawo nnaphwanelaahu ohuserya mu Onamukutxho ekapitulu 19. Mwaha onacharela onahaala othokororya iversikulu ikina sa ekapitulu yeela nave onahaala onooniherya makupa taani a okumi ahu nneeraahu niwerye ‘okhala aweela,’ hiihaa ntoko Pedro onceenyenryeiye.

NCIPO 80 “Ereryani ni Onani Apwiya Oréra waya Murima”

^ par. 5 Hiyaano ninnamusivela vancipale Yehova nave ninnachuna omuhakalaliha yoowo. Yehova taweela, nave owo onaweherya wi alapeli awe ekhale aweela. Mpwanne ela ti yooweryeya wa achu oohiphaameya? Aai, ti yooweryeya. Hiyaano nnanwerya okhala aweela mu ichu soothene moorweela wa othokororya yeeyo murummwa Pedro aaleenleiye Akristu ni yeeyo Yehova aarummeiye Aisarayeli opaka.

^ par. 13 Wi muthokororye vooloca sa nihiku na Sapata ni mahusiheryo taani nnahuseryaahu, moone mwaha “Yookhalavo Elukuluku ya Muteko ni Wiichuwa” mu Mulipeleli a Tesempuru a 2019.

^ par. 57 ERUKU VA EPAAXINA: Mwaana mutokweene onnamaliha elukuluku ni asitiithi awe, onnaaruuha amwaariye ni mwaana awe amwaamuthiyana wi yaasekurye nave onniilipixerya waalikaarela ilukuluku soothene wi aloceke ni yaawo.

^ par. 59 ERUKU VA EPAAXINA: Namalima mmoha Muisarayeli onnavarerya sawiima ikina sa miri seiho owo aanleiye.