1. Antoy bilin nen apostol Pedro ed saray Kristiano, tan akin et iisipen na arum ya singa imposiblin nagawaan tayo itan?

BALANGLAN say ilalo tayo et manbilay diad tawen o diad dalin, makaaral tayo ed samay bilin nen apostol Pedro ed saray alanaan ya Kristiano nensaman. Oniay insulat tod sikara: “Magmaliw kayon masanto diad amin a kagagawa yo, a singa samay Masanton Dios ya anawag ed sikayo, ta nisulat: ‘Nepeg a magmaliw kayon masanto, lapud masanto ak.’” (1 Ped. 1:15, 16) Ipapanengneng na sayan teksto ya sarag tayon aligen si Jehova, say sankasantosan ed amin. Sarag tayoy magmaliw ya masanto, tan diad tua et igaganggan nen Jehova ya nepeg a magmaliw tayon masanto. Pero ompan isipen mo ya imposible itan ta agtayo perpekto. Balet isip mo pay Pedro, aminpiga met ya akagaway lingo. Nanengneng tayo balet ed alimbawa to ya anggan say agperpekton too et sarag toy “magmaliw [ya] masanto.”

2. Anto ran tepet so pantongtongan tayo ed sayan artikulo?

² Diad sayan artikulo, amtaen tayoy ebat ed sarayan tepet: Anto so inkasanto? Antoy ibabangat na Biblia tungkol ed inkasanto nen Jehova? Panon tayon magmaliw ya masanto? Tan antoy koneksion na satan ed relasyon tayod si Jehova?

3. Antoy iisipen na dakel ya totoo tungkol ed inkasanto, pero iner tayo naaralan no anto so tuan inkasanto?

³ No nabitla so salitan “masanto,” say naisip ya tampol na dakel et amay toon andukey so kawes to tan abalbalkot, agto amtay onimis, tan masyadon seryoso. Pero aliwan ontan so masanto. Si Jehova et masanto, pero ibabaga na Biblia ya sikatoy “maliket a Dios.” (1 Tim. 1:11) Nabasa met ed Biblia ya saray mandadayew ed sikato et “maliket” met. (Sal. 144:15) Diad tua, nen wadiad dalin si Jesus, imbaga to ya saray lider na relihyon  ya “akakawes na andurukey” et mankunkunwari labat iran masanto ta aliwliway kagagawa ra. (Mar. 12:38; Mat. 6:1) Bilang Kristiano, amta tayo no anto so tuan inkasanto ta nanaaralan tayo itan ed Biblia. Amta tayo ya si Jehova et masanto tan maar-aron Dios, kanian agto tayon balot ikdan na ganggan ya agtayo sarag ya gawaen. Kanian nen imbaga nen Jehova ya, “Nepeg a magmaliw kayon masanto,” labay ton ibaga, sarag tayo itan. Pero siempre, pian magmaliw tayon masanto, dapat natatalosan tayo no anto so inkasanto.

4. Antoy labay ya ibaga na saray salitan “masanto” tan “inkasanto”?

⁴ Anto so inkasanto? Diad Biblia, saray salitan “masanto” tan “inkasanto” et ontutukoy ed kalinisan ed moral odino inkasagrado. Ontutukoy met itan ed pagmaliw ya biig pian say sakey et makapanlingkor ed Dios. Kanian nibagan masanto itayo no malinis tayo ed moral, no mandadayew tayo ed si Jehova diad dugan paraan, tan no mansasagpot tayon paeleten so pikakaaro tayod sikato. Diad tua, baleg ya kagalangan ya nakaaro si Jehova, lalo la no natalosan tayoy ibabaga na Biblia tungkol ed inkasanto to.

5. Antoy naaaralan tayo tungkol ed si Jehova diad samay imbaga na saray serapin?

⁵ Si Jehova et masanto tan malinis diad amin ya paraan. Naamtaan tayo itan ed samay imbaga na saray serapin—saraya imay anghel ya akapuesto ed paliber na trono to. Oniay imbaga ra: “Masanto, masanto, masanto si Jehova na saray armada.” (Isa. 6:3) Siempre masanto met iray anghel, ta no andi, ag-ira makapanlingkor ed masanton Dios. Diad tua, lapud inkasanto da, saray pasen ya lalaen da diad dalin et magmamaliw met ya masanto. Ontan so agawa diad samay “pasen ya akaalageyan” nen Moises nen anengneng to may mandarlang ya kiew.—Exo. 3:2-5; Jos. 5:15.

6-7. (a) Base ed Exodo 15:1, 11, panon ya indanet nen Moises so inkasanto na Dios? (b) Antoy mangipanonot ed amin ya Israelita ya say Dios et masanto? (Nengnengen so litrato ed apis.)

⁶ Nen akabaliw la ray Israelita diad Ambalangan Dayat, indanet nen Moises ed sikara ya say Dios dan si Jehova et masanto. (Basaen so Exodo 15:1, 11.) Saray Ehipsio ya mandadayew ed saray palson dios et aliwan masanto. Anggan saray Canaanita et makapadimla so panagdayew da. Mangibabagat iray ugugaw ed saray dios da, tan manggagawa ray imoral diad saray ritual da. (Lev. 18:3, 4, 21-24; Deu. 18:9, 10) Pero duman maong iray mandadayew ed si Jehova. Ag-iran balot iganggan nen Jehova ya manggaway mauges tan imoral. On, anggapoy makapipara ed inkasanto to. Pian napanonotan iray Israelita ya masanto si Jehova, oniay akaukit ed puron balitok ya akasinger ed turbante na atagey a saserdote: “Masanto si Jehova.”—Exo. 28:36-38.

⁷ Siopaman ya makanengneng ed satan et napanonotan ya si Jehova et talagan masanto. Panon to balet no ag-itan nanengneng na sakey ya Israelita lapud agto naasinggeran so atagey a saserdote? Kasin amta to ya si Jehova et masanto? On, ta nen imbasa nen Moises so Ganggan, arengel itan na amin ya Israelitan lalaki, bibii, tan ugugaw. (Deu. 31:9-12) Seguradon nadngel da irayan salita: “Siak si Jehova a Dios yo, . . . tan nepeg kayon magmaliw a masanto, lapud masanto ak.” “Nepeg kayon magmaliw a masanto parad siak, ta siak, si Jehova, et masanto.”—Lev. 11:44, 45; 20:7, 26.

8. Antoy koneksion na 1 Pedro 1:14-16 ed Levitico 19:2, tan antoy idadanet na satan?

⁸ Imanoen pa so sakey ed saray imbili-bilin nen Jehova ya ibaga nen Moises ed amin ya Israelita. Diad Levitico 19:2, oniay imbaga  nen Jehova ed si Moises: “Mitongtong kad amin ya Israelita tan ibagam ed sikara, ‘Nepeg kayon magmaliw a masanto, ta siak, si Jehova a Dios yo, et masanto.’” Posible ya diad sayan bersikulo so angalaan nen Pedro ed samay bilin to ed saray Kristiano ya “magmaliw kayon masanto.” (Basaen so 1 Pedro 1:14-16.) Ag-itayo la sakop na Mosaikon Ganggan. Pero nanengneng tayod sayan insulat nen Pedro ya ag-anguman imay katuaan ya nabasa ed Levitico 19:2: Si Jehova et masanto kanian saramay mangaarod sikato et nepeg met ya manbilay a masanto. Kaukolan tayon unoren itan, balanglan say ilalo tayo et manbilay ed tawen odino diad paraison dalin.—1 Ped. 1:4; 2 Ped. 3:13.

9. Akin et importante ya aralen tayoy Levitico kapitulo 19?

⁹ Lapud labalabay tayon napaliket so masanton Dios tayo, labalabay tayon amtaen no anto ray nepeg tayon gawaen pian magmaliw tayon masanto. Diad tua, dakel so nabasa tayod Biblia ya bilin nen Jehova tan no unoren tayo iratan, magmaliw tayon masanto. Amayamay so ontan ya bilin diad Levitico kapitulo 19. Oniay insulat na Hebreon scholar ya si Marcus Kalisch: “Diad interon Levitico tan diad unonan limaran libro na Biblia, seguro sayan kapitulo so sankaimportantian tan aseksek na nanduruman impormasyon.” Aralen tayo so pigaran bersikulo ed sayan kapitulo ya niyaplika tayo ed inagew-agew ya bilay tayo. Legan tayon aaralen iratan, ikonekta tayo ed samay imbaga nen Jehova diad bandad gapo na Levitico 19: “Nepeg kayon magmaliw a masanto.”

10-11. Antoy ibabaga na Levitico 19:3 ya nepeg tayon gawaen, tan akin et importante itan?

¹⁰ Kayarin imbaga nen Jehova ed saray Israelita ya nepeg iran magmaliw ya masanto, oniay imbaga to: “Nepeg a respetoen na balang sakey ed sikayo so ina tan ama to . . . Siak si Jehova a Dios yo.”—Lev. 19:2, 3.

¹¹ Nepeg tayon ipapuso iyan ganggan na Dios ya igalang iray atateng tayo. Aminsan, oniay intepet na sakey ya laki ed si Jesus: “Antoy maong a gawaen ko pian nawalaan ak na bilay ya andi-anggaan?” Sakey ed saray imbaga  nen Jesus ya kaukolan ton gawaen et igalang toy ama tan ina to. (Mat. 19:16-19) Diad tua, imbaga nen Jesus ed saray Fariseo tan eskriba nensaman ya “ginawa [dan] andi-kakanaan so salita na Dios” ta dakel so baraan da pian naiwasan day pangasikaso ed atateng da. (Mat. 15:3-6) Imbaga to itan ta agda uunoren imay komalima ed Samploran Ganggan, pati samay nabasad Levitico 19:3. (Exo. 20:12) On, importantin maong ya respetoen tayoy ama tan ina tayo. Tandaan, antis itan ya ingganggan nen Jehova et imbaga ton: “Nepeg kayon magmaliw a masanto, ta siak, si Jehova a Dios yo, et masanto.”

12. Panon tayon niyaplika may walad Levitico 19:3?

¹² Maabig sirin no tepetan tayoy sarili tayo, ‘Kasin nipapaliknak ed saray atateng ko ya igagalang ko ra?’ No say pakaliknam et wala ray kakulangan mo nensaman bilang anak, bawi ka natan. Tua, agmo la nauman so apalabas, pero sarag moy mannonot na paraan natan pian makabales kad saray atateng mo. Maabig no walay eskedyul mo ya ontawag, miistoryaan, tan ompasyar ed sikara. Wala ni kasi naisip mon paraan pian natulongan mo rad materyal tan espiritual, tan nipaliknam ya inar-arom ira? No gagawaen mo iratan, uunoren mo imay ibabaga na Levitico 19:3.

13. (a) Anto ni kaaruman ya ganggan ya nabasa ed Levitico 19:3? (b) Panon tayon naalig so alimbawa nen Jesus ya akarekord ed Lucas 4:16-18?

¹³ Wala ni naaralan tayo ed Levitico 19:3 ya makatulong pian magmaliw tayon masanto. Nabasa ditan ya nepeg ya unoren na saray Israelita so ganggan na Dios tungkol ed Sabaton. Saray Kristiano et agla sakop na Mosaikon Ganggan, kanian agtayo la uunoren so ganggan tungkol ed sinimban Sabaton. Pero, dakel so naaralan tayo ed satan. Kada Sabaton, manpainawa iray Israelita tan ag-ira mankimey ta akapokus ira ed pandayew dad Dios. * Apasalan nen Jesus so onlad sinagoga diad agew na Sabaton pian basaen so Kasulatan. (Exo. 31:12-15; basaen so Lucas 4:16-18.) Antoy naaralan tayod saya ey? Kaukolan tayon ikdan na panaon so espiritual iran bengatla. Kasin say pakaliknam et wala ni kaukolan mon paaligwasen ed saya? No walay regular ya eskedyul mo pian pabiskegen so espiritualidad mo, lalon onapit so relasyon mod si Jehova, tan atan so ontulong pian magmaliw kan masanto.

14. Antoy aminpigapigan imbaga nen Jehova diad Levitico kapitulo 19, tan antoy naaralan tayod satan?

¹⁴ Diad Levitico kapitulo 19, walay aminpigapigan imbaga nen Jehova ya makatulong ed sikatayon manbilay a masanto. Oniay nabasa ed sampot na bersikulo 4: “Siak si Jehova a Dios yo.” Diad tua, nabasa itan na 16 ya beses ed sayan kapitulo. Ipanonot na satan ed sikatayo imay sankaunaan ed Samploran Ganggan: “Siak si Jehova a Dios mo . . . Agka nepeg a nawalaan na arum a dirios nilikud ed siak.” (Exo. 20:2, 3) Antoy naaralan tayo ed satan? Pian magmaliw tayon masanto, nepeg ya say relasyon tayod Dios so sankaimportantian ed bilay tayo. Irerepresenta tayoy ngaran nen Jehova lapud Tasi to itayo, kanian agtayo labay so manggawa na antokaman ya pakabalawan na masanton ngaran to.—Lev. 19:12; Isa. 57:15.

15. Antoy naaralan tayo ed saray totontonen ed panagbagat na ayayep ya nabasa ed Levitico kapitulo 19?

¹⁵ Nipanengneng na saray Israelita ya bibidbiren dan si Jehova so Dios da no uunoren da ray ganggan to. Oniay nabasa ed Levitico 18:4: “Nepeg yon unoren iray ganggan ko, tan  nepeg yon sumpalen iray totontonen ko tan tumbok yo iratan. Siak si Jehova a Dios yo.” Nabasa ed kapitulo 19 so pigara ed saratan ya “totontonen.” Singa bilang, nabasa iray totontonen ed panagbagat na ayayep diad bersikulo 5-8, 21, tan 22. Saray Israelita et nepeg ya manbagat diad paraan ya ‘agnapabanday so masanton bengatla nen Jehova.’ Natan et mangiyaapay tayo met ed si Jehova na saray “bagat a panangidayew,” ya singa ibabaga na Hebreo 13:15. Naaralan tayo ed saray totontonen diad Levitico 19 ya awaten labat nen Jehova iray bagat tayo no uunoren tayo ray ganggan to.

16. Anton prinsipyo so mangipanonot ya nepeg ya duma itayo ed saramay agmanlilingkor ed Dios?

¹⁶ Pian magmaliw tayon masanto, dapat akaparaan tayo met ya magmaliw ya duma. Pero aliwa itan ya mainomay. Ompan no maminsan et piliten itayo na arum ya manggawa na aglabay nen Jehova. Panon to no piliten ka na saray kaklasem, katrabahom, tan kakanayon mon aliwan Tasi? Antoy gawaen mo ey? Tan antoy makatulong pian makapandesisyon kay duga? Imanoen iyan prinsipyo ya nabasa ed bandad sampot na Levitico 19:19: “Agkayo mansusulong na kawes a gawad duaran klase na impanlaok a tinebey.” Akatulong itan ya ganggan pian nibiig iray Israelita ed arum a lahi. Lapud ag-itayo la sakop na Mosaikon Ganggan natan, ayos labat ya mansulong tayoy kawes ya gawad nanduruman klase na tela. Pero dapat nanengneng nin siansia ed kabibilay tayo ya duma tayo ed saray totoo ya say pananisia tan kagagawa ra et kontra ed ibabangat na Biblia. Siempre, inaro tayo ray kakanayon tayo tan arum nin totoo. Pero duma lan tongtongan no say nalalanor et saray ganggan nen Jehova. Ipanengneng tayod saray desisyon tayo ya si Jehova so uunoren tayo. On, no labay tayoy magmaliw ya masanto, nepeg ya duma itayo ed saray totoo ya agmanlilingkor ed Dios.—2 Cor. 6:14-16; 1 Ped. 4:3, 4.

17-18. Anton leksion so naaralan tayod Levitico 19:23-25?

¹⁷ Samay imbaga nen Jehova ya, “Siak si Jehova a Dios yo,” so mangipanonot ed saray Israelita ya nepeg dan iyuna ed bilay da so panlabayan to. Panon dan nagawaan itan? Makaala tayoy ideya ed Levitico 19:23-25. (Basaen.) Imadyin mo pa ya sakey kan Israelita tan wala kayo lad Insipan a Dalin. No mantanem kay manbubungan kiew, agmo nayarin kanen so bunga na satan ed loob na taloy taon. Insan diad komapat ya taon, amin ya bunga na satan et kaukolan mon iter ed santuaryo nen Jehova. Nayarian mo labat ya kanen  so bunga to diad komaliman taon. Idadanet na sayan ganggan ed saray Israelita ya aliwan say sarili da so iyuna ra. Kaukolan day manmatalek ya itarya nen Jehova iray pankaukolan da basta iyuna dad bilay da so panlingkor ed sikato. Seguroen nen Jehova ya ag-iran balot naerasan. Diad tua, pinaseseg ira nen Jehova ya mangiter na regalo diad santuaryo to, say sentro na dugan panagdayew.

¹⁸ Ipapanonot na Levitico 19:23-25 iyan imbaga nen Jesus diad Sermon ed Palandey: “Agkayo la mapagpaga ed . . . no antoy kanen yo odino inumen yo.” Akin et imbaga itan nen Jesus? Oniay intuloy to: “Amta na Ama yod tawen a nakaukolan yo irayan amin.” On, iter nen Jehova iray pankaukolan tayo, ta anggan saray angkekelag ya siwit et aasikasoen to! (Mat. 6:25, 26, 32) Baleg so tiwala tayo ya ag-itayon balot paulyanan nen Jehova. Lapud satan, akaparaan tayon mangiter na “regalo ed saray mairap-bilay,” ya agtayo la ipapaamta ed arum. Mabulos tayo met ya mandodonasyon parad saray gastos na kongregasyon. Iimanoen nen Jehova so inkamaiter tayo, tan sikato lay akauley ya ombales ed sikatayo. (Mat. 6:2-4, paimanod leksab) No sankanonot tayoy arum, ipapanengneng tayo ya iyaaplika tayo ray leksion ya naaralan tayod Levitico 19:23-25.

19. Antoy agusgustoan mon punto ed Levitico 19?

¹⁹ Anggano pigara labat ya bersikulo so inaral tayo ed Levitico kapitulo 19, dakel so naaralan tayod saratan no panon tayon naalig so masanton Dios tayo. No aaligen tayoy Jehova, ipapanengneng tayo ya pansasagpotan tayoy ‘magmaliw a masanto diad amin a kagagawa tayo.’ (1 Ped. 1:15) Dakel ya aliwan Tasi so makakaobserba ed maong ya ugali tayo, tan lapud satan, say arum ed sikara et ‘iglogloria ra’ si Jehova. (1 Ped. 2:12) Pero dakel ni naaralan tayo ed Levitico kapitulo 19. Diad ontumbok ya artikulo, pantongtongan tayo so arum nin bersikulo ed satan ya kapitulo pian naamtaan tayo no anto ni ray nepeg tayon gawaen pian ‘magmaliw tayon masanto,’ ya singa imbilin nen apostol Pedro.