Hanenty ty anatiny ao

Ho amy loha hevitsy any

LAHATSORATSY FIANARA 48

”Tokony ho Masy Nareo”

”Tokony ho Masy Nareo”

‘Tokony ho masy nareo amy fandaisam-bata iaby.’​—1 PET. 1:15.

HIRA 34 Tsy Hivadika Mandrakizay Aho

HO HITANAO ATO *

1. Ino ty torohevitsy nameani-apostoly Petera ty Kristiana, le manino ro mety ho sarotsy ty manoriky ani-torohevitsiny io?

 NDRE mitamà hiay an-danitsy any tsika ndre ho an-tany etoy, le tena mahasoa antsika ty mandiniky ty torohevitsy nameani-apostoly Petera ty Kristiana voahosotsy tamy taonjato voalohany. Hoy ty asany: “Masy azy nikaiky anareo iny, ka tokony ho masy koa nareo amy fandaisam-bata iaby, satria voasoratsy hoe: ‘Tokony ho masy nareo, satria masy aho.’ ” (1 Pet. 1:15, 16) Hitantsika baka amy zay fa azontsika atao ty manahaky ani-Jehovah, azy modely farani-ze soa amy fahamasina iny. Tokony ho masy amy fandaisam-bata iaby tsika. Mety ho sarotsy aloha zay satria tsika tsy lavorary. Nanao hadisoa koa Petera, fe hitantsika baka amy ty raha niainany hoe afaky “ho masy” koa tsika.

2. Ino iaby ty fanontanea hodinihintsika amy lahatsoratsy toy ato?

2 Manao akory masy zao? Ino ty ampianarini-Baiboly antsika mikasiky ty fahamasinani-Jehovah? Akory ty hahavy antsika ho masy amy fandaisam-bata? Le ino ty ilirani-fahamasina amy fifandrambesantsika amy Jehovah? Handiniky ani-reo tsika amy lahatsoratsy toy ato.

MANAO AKORY MASY ZAO?

3. Manao akory ty fahaizan’olo maro olo masy zao, fe aia ty hahitantsika ty marina mikasiky ani-zay?

3 Maro ty olo mieritseritsy hoe olo masy zao, tsy homehy mihintsy, manao sikini-mpitariky fivavaha rey sady tsy misomonga. Fe tsy marina zay. Mivola ty Baiboly fa “Ndranahary falifaly” Jehovah, kanefa ie masy. (1 Tim. 1:11) “Sambatsy” zany ze olo manompo azy. (Sal. 144:15) Jesosy koa nimeloky tamy ze olo nanao siky miavaky noho nanao raha soa mba ho hitan’olo avao. (Mat. 6:1; Mar. 12:38) Tena Kristiana tsika ka mahay ty dikani-hoe masy satria miresaky mikasiky ani-zay ty Baiboly. Haintsika fa tea antsika Ndranahary ka tsy hampanao raha tsy ho vitantsika mihintsy ie. Lafa mivola zany Jehovah hoe: “Tokony ho masy nareo”, le afaky matoky tsika hoe ho vitantsika ty hanao ani-zay. Fe mba hahafahantsika manao ani-zay, le mila haintsika tse hoe manao akory masy zao.

4. Ino ty dikani-safà hoe “masy”?

4 Manao akory masy zao? Amy Baiboly ao, ty safà hoe “masy” noho “fahamasina” le manondro fandaisam-bata noho fivavaha malio. Mety hidika koa raha io hoe voatoka hanompo a Ndranahary. Laha atao amy safà hafa zany, ho masy tsika laha malio fandaisam-bata, manompo ani-Jehovah amy fomba itiavany azy, noho mifandramby soa aminy. Fe zao ty tena mahatseritsy, ndre tsy lavorary aza tsika kanefa Jehovah farani-ze masy, le mbo teany ty hinama marìny amintsika.

“MASY, MASY, MASY JEHOVAH”

5. Ino ty ianarantsika mikasiky ani-Jehovah baka amy anjely tsy mivaliky rey?

5 Malio amy karazan-draha iaby Jehovah. Zay ty nivolanini-serafima, na anjely [mitsanga] marìny ani-sezi-mpanjakàni-Jehovah eo rey. Nivola ty sisany amin-drozy hoe: “Masy, masy, masy Jehovah tomponi-tafiky.” (Isaia 6:3) Azo antoky hoe masy anjely reo kanao afaky mifandramby marìny amy Ndranaharin-drozy masy iny. Zay, ohatsy, ro mahavy ty pilasy sisany an-tany etoy ho masy lafa misy anjely manambara hafatsy baka amy Jehovah ty eo. Ho zay mihintsy ty raha niseho lafa tamy voaroy nirehitsy iny teo Mosesy.​—Eks. 3:2-5; Jos. 5:15.

Misy soratsy hoe “Ani-Jehovah ty fahamasina” ty amy plaky volamena mipetaky amy satroky lambani-mpisorobe iny (Fehintsoratsy 6-7)

6-7. a) Laha hentea ty Eksodosy 15:1, 11, nanao akory ty nanamafisani-Mosesy hoe masy Ndranahary? b) Ino ty nampitiaro ani-Israelita reo hoe masy Ndranahary? (Henteo sary amy fononi-gazety toy.)

6 Lafa baka nitariky ani-Israelita rey nana amy Riaky Mena any Mosesy, le nihamafisiny tamin-drozy hoe masy Jehovah Ndranaharin-drozy. (Vakio Eksodosy 15:1, 11.) Tsy ho zay Ejipsianina rey satria manompo ndranahary diso. Tena lavitsy an-drozy fahamasina zao. Manahaky ani-zay koa Kananita rey. Manompo ndranahary diso rozy, ka manao soro ajà noho raty fandaisam-bata. (Lev. 18:3, 4, 21-24; Deot. 18:9, 10) Mifanohitsy amy zay Jehovah. Tsy mampanao raha raty ty mpanompony mihintsy ie. Tena masy tanteraky ie. Mba hampitiarova ani-Israelita reo ani-raha zay, le nasia plaky volamena zay tamy satroky lambani-mpisorobe iny. Nisy soratsy ho zao tamy raha iny hoe: “Ani-Jehovah ty fahamasina.”​—Eks. 28:36-38.

7 Ze olo nahita ani-soratsy iny zany le lasa natoky hoe tena masy Jehovah. Ka nanao akory laha nisy Israelita tsy afaky mahita ani-soratsy iny satria mety hoe lavitsy ani-mpisorobe iny ie? Mbo ho hainy avao va amy zay hoe masy Jehovah? Eka! Samby naharè ani-hafatsy zay iaby ty Israelita lafa nivakỳ tamin-drozy ty Lalàna satria teo iaby ndre ty lahilahy, ty ampela, noho ty ajà. (Deot. 31:9-12) Laha teo iha tamy zay, le mety ho nirenao safà retoa: “Zaho ro Jehovah Ndranaharinao. ... [Tokony] ho masy nareo, satria masy aho.” “Tokony ho masy anatrehako eo nareo, satria zaho Jehovah le masy.”​—Lev. 11:44, 45; 20:7, 26.

8. Ino ty ianarantsika baka amy Levitikosy 19:2 noho 1 Petera 1:14-16?

8 Ndao tse moa tsika handiniky ani-raha nivolanini-Jehovah hoe tokony hovakỳ amy Israelita iaby rey, amy Levitikosy 19:2 ao. Hoy Jehovah tamy Mosesy: “Zao ty volano amy vahoaky iaby, zany hoe ty anakini-Israely: ‘Tokony ho masy nareo, satria masy zaho Jehovah Ndranaharinareo.’ ” Mety ho nangalaky safà baka amy andininy io Petera lafa nampirisiky ty Kristiana mba “ho masy.” (Vakio 1 Petera 1:14-16.) Fa tsy ambanini-Lalànani-Mosesy sasy aloha tsika henanizao. Fe hita amy raha nisoratini-Petera io ty raha ianarantsika baka amy Levitikosy 19:2, hoe masy Jehovah ka tokony hiezaky ho masy koa ze tea azy. Marina avao raha zay ndre mitamà hiay an-danitsy any tsika, na ho amy paradisa an-tany etoy.​—1 Pet. 1:4; 2 Pet. 3:13.

“TOKONY HO MASY ... NAREO AMY FANDAISAM-BATA IABY”

9. Ino ty soa ho azontsika lafa mandiniky ty Levitikosy toko faha-​19?

9 Ta hanao raha mahafalifaly ani-Ndranaharintsika masy iny tsika. Fe mba hahafahantsika manao ani-zay, le teantsika ho hay hoe ino ty azontsika atao mba hahavy antsika ho masy. Manoro hevitsy antsika mikasiky ani-zay Jehovah, amy Levitikosy toko faha-19 ao. Hoy Marcus Kalisch, manam-pahaiza hebreo: “Io ro toko farani-ze miavaky amy bokini-Levitikosy noho amy boky limy voalohany amy Baiboly ao rey.” Tiarovo fa ho zao ty safà amy voalohandohany toko faha-19 io: “Tokony ho masy nareo.” Ndao moa tsika handiniky andininy vitsivitsy baka amy toko io, fa misy raha bevata azontsika ianara ty ao mikasiky ty raha azontsika atao mba hahavy antsika ho masy amy fiaina andavanandro.

Tokony handrisiky ty Kristiana hanao ino ty lalàna mikasiky ray aman-dreny amy Levitikosy 19:3 ao? (Fehintsoratsy 10-12) *

10-11. Mila manao ino tsika hoasani-​Levitikosy 19:3 io, le manino raha zay ro tena ilà?

10 Lafa baka nivola tamy Israelita reo Jehovah hoe tokony ho masy rozy, le nivola koa ie hoe: “Samby tokony hanaja ty reninareo noho ty babanareo nareo. ... Zaho ro Jehovah Ndranaharinareo.”​—Lev. 19:2, 3.

11 Tena tokony hanoriky ani-torohevitsy baka amy Ndranahary io tsika ka hanaja ty ray aman-drenintsika. Tiarovo hoe ino ty raha nivolanini-Jesosy lafa nanontany azy ty lahilahy raiky hoe: “Ino ty raha soa tsy maintsy ataoko mba hahazoako fiaina zisiky farany?” Anatini-valin-teny nameani-Jesosy ty hoe mila manaja ani-baba noho reniny lahilahy iny. (Mat. 19:16-19) Nihelofani-Jesosy mihintsy aza Fariseo noho Sadoseo rey, satria rozy nila fomba avao mba tsy hikarakarà ty ray aman-drenin-drozy. ‘Tsy nanisy dikany ty safà-Ndranahary’ rozy lafa nanao ani-zay. (Mat. 15:3-6) Anatini-“safà-Ndranahary” io koa ty didy fahalimy amy Didy Folo ao noho azy nivakintsika tamy Levitikosy 19:3 ao iny. (Eks. 20:12) Tiarovo koa zao: Torohevitsy amy Levitikosy 19:3 miresaky mikasiky fanajà ray aman-dreny io, le manarakaraky ani-fehezanteny manao ho zao iny hoe: “Tokony ho masy nareo, satria masy zaho Jehovah Ndranaharinareo.”

12. Akory ty azontsika anoriha ani-didy amy Levitikosy 19:3 ao iny?

12 Lafa mandiniky ani-didy nameani-Jehovah mikasiky fanajà ray aman-dreny iny tsika, le mety hieritseritsy hoe: ‘Manaja ty ray aman-dreniko va aho?’ Laha hitanao hoe mbo misy raha tokony hohasoavy, le henanizao ro tokony hanaovanao ani-zay. Tsy afaky manova ty lasa iha, fe afaky manao ze fara herinao iha henanizao mba hanaova raha ho ani-ray aman-dreninao reo. Mety azonao atao, ohatsy, ty manoka fotoa mba hiaraha amin-drozy, na manampy an-drozy hivily ze raha ilàn-drozy. Azonao atao koa ty manampy an-drozy hifandramby soa amy Jehovah noho hanohy hanompo azy avao. Afaky mampahery noho mampionona an-drozy koa iha. Laha manao ani-rezay iha le manoriky ani-raha volanini-Levitikosy 19:3 iny.

13. a) Ino koa ty torohevitsy resahini-​Levitikosy 19:3? b) Akory ty azontsika anahafa ani-raha nataoni-Jesosy amy Lioka 4:16-18 ao io?

13 Mbo mampianatsy antsika raha hafa koa ty Levitikosy 19:3. Atorony ao ty raha hafa tokony hatao mba hahavy antsika ho masy. Tandremo hoasany ty Sabata. Fa tsy ambanini-Lalàna sasy tsika Kristiana ka fa tsy voatery mitandrina Sabata sankerinandro. Fe maro ty raha azontsika ianara baka amy ty fomba nitandremani-Israelita reo ty Sabata noho ty soa niazon-drozy lafa nanao ani-raha io. Fotoa tsy fiasà ty Sabata fa fotoa ifantoha amy fanompoa a Ndranahary. * Zay ty antony nahavy ani-Jesosy nandeha nana amy synagoga any noho namaky ty Safà-Ndranahary tamy andro Sabata. (Eks. 31:12-15; vakio Lioka 4:16-18.) Lafa dinihintsika ty didy namea-Ndranahary amy Levitikosy 19:3 ao hoe “tandremo ty sabatako”, le tokony ho voatosiky hanoka fotoa mba hanompoa a Ndranahary tsika. Tsapanao va hoe misy raha tokony hovànao? Hifandramby marìny amy Jehovah iha laha manoka fotoa tsy tampaky mba hanompoa azy. Tena ilà raha zay mba hahavy anao ho masy.

HATANJAHO TY FIFANDRAMBESANAO AMY JEHOVAH

14. Ino ty fahamarina bevata mimpolimpoly amy Levitikosy toko faha-​19 ao?

14 Miresaky matetiky mikasiky ty fahamarina raiky bevata manampy antsika ho masy avao ty Levitikosy toko faha-​19. Ho zao ty safà farany amy andininy faha-4 eo: “Zaho ro Jehovah Ndranaharinareo.” Mimpoly in-16 amy toko io ao safà io na ty safà mitovitovy amin’io. Mampitiaro antsika ani-didy voalohany toy raha zay hoe: “Zaho ro Jehovah Ndranaharinareo. ... Ka mana ndranahary hafa hirafy amiko.” (Eks. 20:2, 3) Laha ta ho masy zany ty Kristiana raiky, le tsy maintsy ataony azo antoky hoe tsy misy raha na olo ataony vatan-draha mandilatsy ty fifandrambesany amy Ndranahary. Satria koa tsika manday ty anarani-Jehovah, le tokony ho tapa-kevitsy tsika hanalavitsy ze raha mety hangala baraka na handoto ty anarany masy.—Lev. 19:12; Isaia 57:15.

15. Tokony ho voatosiky hanao ino tsika lafa mamaky ani-andininy amy Levitikosy toko faha-​19 ao mikasiky soro io?

15 Nasehoni-Israelita reo hoe naneky ani-Jehovah ho Ndranaharin-drozy rozy lafa nanoriky ty lalàna nameany. Hoy ty Levitikosy 18:4: “Ty didim-pitsarako ro tokony horihinareo, le ty lalànako ro hotandremanareo noho harahinareo. Zaho ro Jehovah Ndranaharinareo.” Miresaky ty sisany amy lalàna ho ani-Israely ty toko faha-19. Resahy amy andininy 5-8, 21, 22 ao, ohatsy, ty mikasiky ty biby natao soro. Lafa nanao ani-soro reo ty Israelita le nila nataon-drozy azo antoky hoe ‘tsy nanivativa ty raha masini-Jehovah’ raha zay. Lafa mamaky ani-andininy reo tsika le tokony ho voatosiky hanao ze raha mahafalifaly ani-Jehovah noho hanao soro fiderà ekeny. Zay mihintsy ty ampirisihini-​Hebreo 13:15 io hataontsika.

16. Ino ty torolala amy Levitikosy toko faha-​19 ao mampitiaro antsika hoe tokony hiavaky ty olo manompo a Ndranahary noho ty tsy manompo azy?

16 Mba hahavy antsika ho masy, le tokony ho parè hiavaky amy ty olo tsy manompo a Ndranahary tsika. Mety ho sarotsy aloha zay. Mety hiforosè antsika hanao raha manelingely ty fanompoantsika, ohatsy, kindraiky ty mpiaraky mianatsy amintsika, na ty mpiaraky miasa, na ty longontsika tsy vavolombelo. Lafa miseho raha zay, le tsy maintsy mandramby fanapahan-kevitsy tsika. Ino ty hanampy antsika hahay hanapa-kevitsy? Diniho moa tampany amy torolala amy Levitikosy 19:19 toy: “Ka manao akanjo vita amy kofehy roe samby hafa.” Nahavy ani-Israelita rey hiavaky tamy ty firenena nanodidy an-drozy lalàna io. Fa tsy ambanini-Lalàna sasy tsika ka tsy misy didy hoe tokony hanao akanjo vita amy volom-biby na terigaly tsika. Fe ndre zay, le tsy mety amintsika ty hanao raha mifanohitsy amy fampianarani-Baiboly, ndre manao ani-zay aza ty mpiaraky mianatsy amintsika, na ty mpiaraky miasa, na ty longontsika. Mazava ho azy fa tea olo tsika, le teantsika koa ty longontsika. Fe atorontsika amy ty fanapahan-kevitsy ataontsika hoe parè hanoriky ty safàni-Jehovah tsika, ndre mety hahavy antsika hiavaky amy ty olo manodidy antsika aza raha zay. Vatan-draha raha zay satria laha teantsika ty ho masy, le mila atokantsika ho ahi-Ndranahary ty vatantsika.​—2 Kor. 6:14-16; 1 Pet. 4:3, 4.

Ino ty raha nianarani-Israelita reo baka amy Levitikosy 19:23-25, le ino koa ty ianaranao baka amy andininy reo? (Fehintsoratsy 17-18) *

17-18. Ino ty raha bevata ianarantsika baka amy Levitikosy 19:23-25?

17 “Zaho ro Jehovah Ndranaharinareo.” Nampitiaro ani-Israelita reo raha zay hoe ty fifandrambesan-drozy amy Jehovah ro tena tokony ho vatan-draha marè amin-drozy. Akory ty hanaovan-drozy ani-zay? Miresaky raha raiky azo anaova ani-zay ty Levitikosy 19:23-25. (Vakio.) Eritsereto hoe ino ty dikani-safà io tamy Israelita rey lafa rozy nitafilitsy tamy Tany Nampitamany any. Laha misy lahilahy mamboly hazo fihany, ohatsy, le tsy nahazo nihina tamy voani-hazo iny ie tanatini-telo tao voalohany. Mbo natoka ho ani-pilasy masi-Ndranahary koa raha iny amy tao fahaefatsy iny. Tafarani-zay ie vo nahazo nihina tamy raha iny, zany hoe tamy tao fahalimy. Nanampy ani-Israelita reo lalàna zay mba hahatakatsy hoe tsy tokony hametraky ty raha ilàn-drozy amy pilasy voalohany rozy. Niteani-Jehovah hatòky rozy hoe hikarakara an-drozy Jehovah, ka ty fanompoa azy ro ataon-drozy voaloha lista amy fiainan-drozy. Tsy maintsy hataony ze hahazoan-drozy sakafo ampy. Nampirisiky an-drozy koa Ndranahary mba hanao fanomeza maro ho ani-pilasy masy iny, zany hoe pilasy nanompoan-drozy azy iny.

18 Mampitiaro antsika ani-raha nivolanini-Jesosy tamy Toriteny Tam-bohitsy eny iny lalàna amy Levitikosy 19:23-25 io. Nivola ie hoe: “Ka miasa loha sasy amy ... ze hohaninareo na ze hinòminareo.” Mbo nivola koa Jesosy hoe: “Fa haini-Babanareo an-danitsy any iny fa ilànareo raha iaby rezay.” Hanome ze ilàntsika Ndranahary manahaky ty ataony amy voro rey. (Mat. 6:25, 26, 32) Matoky tsika fa hikarakara antsika Jehovah. “Manome raha ho fiferinesa” ani-ze mila ampea tsika fe tsy mivolambola amy ty hafa. Falifaly koa tsika manao fanomeza mba hanampea amy fandaniani-fiangona. Hitani-Jehovah tsika lafa mazoto manoha ty fivavaha aminy ka hamaly soa antsika ie. (Mat. 6:2-4) Laha tea manome tsika, le mampiseho hoe azontsika soa ty fianara baka amy Levitikosy 19:23-25.

19. Ino ty soa niazonao lafa nandiniky ty tampany amy Levitikosy?

19 Vo tampany vitsivitsy tamy Levitikosy toko faha-​19 avao ty nidinihintsika. Nanampy antsika raha rey mba hahay hoe ino ty azontsika atao mba hanahafa ani-Ndranaharintsika masy iny. Ta hanahaky azy tsika ka miezaky ‘ho masy amy fandaisam-bata iaby.’ (1 Pet. 1:15) Ambin’olo maro tsy manompo ani-Jehovah rey ty fandaisam-bata soa ananani-vahoaki-Ndranahary. Lasa manome voninahitsy ani-Jehovah ty sisany vokatsini-zay. (1 Pet. 2:12) Fe mbo maro ty raha azontsika ianara baka amy Levitikosy toko faha-​19. Hiresaky andininy hafa fanampiny baka amy toko io ty lahatsoratsy manaraky sady hanampy antsika hahita fomba hafa hahavy antsika ho masy, manahaky nampirisihini-Petera iny.

HIRA 80 “Andramo ka Jereo fa Tsara i Jehovah”

^ feh. 5 Tena tea ani-Jehovah tsika ka teantsika ty hampifalifaly azy. Masy Jehovah, le teany ho masy koa ty mpanompony. Ho vitantsika va ty hanao ani-zay kanefa tsika olombelo tsy lavorary? Eka. Manao akory zany ty hahavy antsika ho masy amy fandaisam-bata iaby? Hanampy antsika ty fandiniha soa ty raha nivolanini-apostoly Petera tamy Kristiana namany noho ty didy nameani-Jehovah ani-Israelita rey.

^ feh. 13 Misy fanazavà mikasiky ty Sabata noho ty raha azontsika ianara baka aminy ty lahatsoratsy hoe “Misy Fotoa Iasà, le Misy Fotoa Itofà” amy Tilikambo Fiambena Desambra 2019.

^ feh. 57 SARY: Manoka fotoa hiaraha amy babany noho reniny anakilahin-drozy fa be io, andesiny mamangy an-drozy ty valy amin’anany, le mikaiky an-drozy matetiky koa ie.

^ feh. 59 SARY: Mpamboly israelita manenty ty sisany amy voani-hazo namboleny.