Yani kulokufunako

Yani kulokucuketfwe

SIHLOKO LESIFUNDVWAKO 48

“Kufanele Nibe Ngcwele”

“Kufanele Nibe Ngcwele”

“Banini ngcwele kuko konkhe kutiphatsa kwenu.”—1 PHET. 1:15.

INGOMA 34 Kuphila Ngekwetsembeka

LOKUTAWUCOCWA NGAKO KULESIHLOKO *

1. Ngusiphi seluleko umphostoli Phetro lasinika labekakholwa nabo, futsi kungani kungahle kubonakale singeke sikhone kusisebentisa?

NGISHO nobe sinelitsemba lekuphila ezulwini nobe emhlabeni, singazuza ngekufundza ngeseluleko umphostoli Phetro lasinika emaKhristu lagcotjiwe ekucala. Phetro wabhala watsi: “Banini ngcwele kuko konkhe kutiphatsa kwenu, njengaLoyo Longcwele lowanibita, ngobe kubhaliwe kwatsiwa: ‘Kufanele nibe ngcwele, ngobe mine ngingcwele.’” (1 Phet. 1:15, 16) Kulamavi siyafundza kutsi singakhona kumlingisa Jehova, losibonelo lesihamba embili sekuba ngcwele. Singaba ngcwele, futsi kufanele sibe ngcwele kuko konkhe kutiphatsa kwetfu. Loko kungabonakala kungeke kwenteke njengobe sinesono. Phetro wenta emaphutsa lamanyenti; kodvwa sibonelo sakhe sikhombisa kutsi ‘singaba ngcwele.’

2. Ngumiphi imibuto lesitawucoca ngayo kulesihloko?

2 Kulesihloko, sitawucoca nganayi imibuto lelandzelako: Kuyini kuba ngcwele? LiBhayibheli lisifundzisani ngebungcwele baJehova? Yini lesingayenta kuze sitiphatse ngendlela lengcwele? Ngukuphi kuhlobana lokukhona emkhatsini wekuba ngcwele nebuhlobo betfu naJehova?

KUYINI KUBA NGCWELE?

3. Yini bantfu labanyenti labayicabangako ngekuba ngcwele, kodvwa singalutfolaphi lwati lolungilo?

3 Bantfu labanyenti nabacabanga ngemuntfu longcwele, bacabanga ngemuntfu longajabuli, lohlala agcoke timphahla tenkholo, futsi longahleki. Kodvwa loko akusilo liciniso. Jehova ungcwele, uchazwa ngekutsi ‘nguNkulunkulu lojabulako.’ (1 Thim. 1:11) Labo labamkhontako kutsiwa “bayajabula.” (Hla. 144:15) Jesu wabasola labo lebebagcoka timphahla tenkholo futsi lebebenta shengatsi balungile embikwebantfu. (Mat. 6:1; Mak. 12:38) EmaKhristu eliciniso ayati kutsi kusho kutsini kuba ngcwele ngenca yaloko lakufundze eBhayibhelini. Siyaciniseka kutsi Nkulunkulu wetfu longcwele nalonelutsandvo angeke asinike umyalo lesingeke sikhone kuwulalela. Ngako Jehova nakatsi: “Kufanele nibe ngcwele,” siyaciniseka kutsi singakhona. Kodvwa ngaphambi kwekutsi sibe ngcwele endleleni lesitiphatsa ngayo, kufanele sati kutsi kusho kutsini kuba ngcwele.

4. Kusho kutsini kuba “ngcwele”?

4 Kuyini kuba ngcwele? EBhayibhelini, ligama lelitsi “ngcwele” lisho kutiphatsa ngendlela lehlantekile nekukhonta Nkulunkulu ngendlela lehlantekile. Leligama lingaphindze lisho kuhlukaniselwa kukhonta Nkulunkulu. Ngalamanye emavi, sitawuba ngcwele nangabe sitiphatsa ngendlela lehlantekile, sikhonta Jehova ngendlela layemukelako futsi sinebuhlobo lobuhle naye. Kuyasijabulisa kucabanga ngekutsi singaba nebuhlobo lobuhle naNkulunkulu wetfu longcwele, ikakhulukati nasicabanga ngaloko liBhayibheli lelisifundzisa kona ngebungcwele bakhe.

‘UNGCWELE! UNGCWELE! UNGCWELE JEHOVA’

5. Tingilosi letetsembekile tisifundzisani ngaJehova?

5 Jehova uhlanteke ngelizinga leliphakeme kakhulu. Loko sikubona kulokwashiwo ngemaserafi, lokutingilosi lesitedvute kakhulu nesihlalo sakhe sebukhosi. Lamanye awo atsi: “Ungcwele! Ungcwele! Ungcwele! Jehova wemabutfo.” (Isa. 6:3) Letingilosi tinebuhlobo lobuhle naNkulunkulu wato longcwele ngobe nato tingcwele. Nangabe kuke kwefika ingilosi endzaweni letsite, leyo ndzawo iba ngcwele. Loko kwenteka ngesikhatsi Mosi angasesihlahleni semanyeva lesivutsako.—Eks. 3:2-5; Josh. 5:15.

Emavi latsi “Bungcwele ngebaJehova” bekabhalwe kungcwengcwe weligolide lebewuboshelwa emshuculweni wemphristi lophakeme (Buka tigaba 6-7)

6-7. (a) Ngekusho kwa-Eksodusi 15:1, 11, Mosi wabugcizelela njani bungcwele baNkulunkulu? (b) Yini lebeyikhumbuta ema-Israyeli kutsi Nkulunkulu ungcwele? (Buka sitfombe lesisekhasini lekucala.)

6 Ngemuva kwekutsi Mosi ahole ema-Israyeli futsi awendlulise elwandle lolubovu, wagcizelela kuwo kutsi Nkulunkulu wawo Jehova ungcwele. (Fundza Eksodusi 15:1, 11.) Bantfu lebebakhonta bonkulunkulu baseGibhithe bebangatiphatsi ngendlela lengcwele. Bekungulokufanako nangalabo lebebakhonta bonkulunkulu baseKhenani. Kukhonta kwabo bekufaka ekhatsi kunikela ngebantfwana, nemikhuba leyenyanyekako yekutiphatsa kabi ngekwelicansi. (Lev. 18:3, 4, 21-24; Dut. 18:9, 10) Ngalokwehlukile, Jehova akayuze acele tikhonti takhe kutsi tente tintfo letimbi ngalendlela. Ungcwele ngalokuphelele. Loko bekucaciswa nguloko bekubhalwe kungcwengcwe weligolide lobewuboshelwa emshuculweni wemphristi lophakeme. Kulongcwengcwe bekunemavi latsi: “Bungcwele ngebaJehova.”—Eks. 28:36-38.

7 Lomlayeto lobewukulongcwengcwe bewutawucinisekisa nobe ngubani lobekawubona kutsi Jehova ungcwele. Kodvwa kutsiwani nangabe bekunemIsrayeli lobekangakhoni kubona longcwengcwe ngenca yekutsi bekangakhoni kubonana nemphristi lophakeme? Bekangeke yini aze awati lomlayeto lobalulekile? Cha! Onkhe ema-Israyeli bekawuva lomlayeto ngesikhatsi uMtsetfo ufundzelwa emadvodza, bafati nebantfwana. (Dut. 31:9-12) Nangabe umIsrayeli bekakhona lapho, bekataweva emavi latsi: “NginguJehova Nkulunkulu wenu.  . . Kufanele nibe ngcwele, ngobe mine ngingcwele.” “Kufanele nibe ngcwele embikwami, ngobe mine Jehova ngingcwele.”—Lev. 11:44, 45; 20:7, 26.

8. Yini lesiyifundza kuLevithikhusi 19:2 naku-1 Phetro 1:14-16?

8 Asesibuke lamanye emavi labhalwe kuLevithikhusi 19:2 lebekafundzelwa onkhe ema-Israyeli. Jehova watjela Mosi watsi: “Khuluma nawo onkhe ema-Israyeli utsi: ‘Kufanele nibe ngcwele, ngobe mine Jehova Nkulunkulu wenu ngingcwele.’” Kungenteka Phetro bekacaphuna lamavi ngesikhatsi akhutsata emaKhristu kutsi abe ngcwele. (Fundza 1 Phetro 1:14-16.) Kuliciniso kutsi asikho ngephansi kweMtsetfo waMosi. Nobe kunjalo, loko Phetro lakubhala kufakazela loko lesikufundza kuLevithikhusi 19:2, kutsi Jehova ungcwele futsi labo labamtsandzako kufanele betame kuba ngcwele. Kufanele setame kukwenta loko ngisho nobe sinelitsemba lekuphila ezulwini nobe emhlabeni lolipharadisi.—1 Phet. 1:4; 2 Phet. 3:13.

“BANINI NGCWELE KUKO KONKHE KUTIPHATSA KWENU”

9. Kutasisita ngani kufundza Levithikhusi sehluko 19?

9 Ngenca yekutsi sifuna kujabulisa Nkulunkulu wetfu longcwele, sifuna kufundza kutsi yini lesingayenta kuze sibe ngcwele. Jehova usinika seluleko sekutsi singakwenta njani loku. Leseluleko sisitfola kuLevithikhusi sehluko 19. Lesinye sati lokutsiwa nguMarcus Kalisch satsi: “Kungenteka lesi sehluko lesibaluleke kakhulu encwadzini yaLevithikhusi, nasetincwadzini tekucala letisihlanu teliBhayibheli.” Asesicoce ngalamanye emavesi lakulesehluko lasifundzisa tifundvo letibalulekile ekuphileni kwetfu. Njengobe sifundza ngawo, khumbula kutsi letifundvo tihambisana nemavi lasekucaleni kwalesehluko latsi: “Kufanele nibe ngcwele.”

Umtsetfo lomayelana nekuhlonipha batali lotfolakala kuLevithikhusi 19:3, kufanele ukhutsate emaKhristu kutsi enteni? (Buka tigaba 10-12) *

10-11. Yini Levithikhusi sehluko 19 latsi kufanele siyente, futsi kungani loko kubalulekile?

10 Ngemuva kwekutjela ema-Israyeli kutsi abe ngcwele, Jehova wachubeka watsi: “Ngamunye wenu kufanele ahloniphe babe wakhe namake wakhe . . . NginguJehova Nkulunkulu wenu.”—Lev. 19:2, 3.

11 Kuyacaca kutsi kufanele silalele umtsetfo waNkulunkulu lotsi sihloniphe batali betfu. Khumbula kutsi watsini Jesu ngesikhatsi lelinye lijaha limbuta litsi: “Yini lelungile lokufanele ngiyente kute ngitfole kuphila lokuphakadze?” Jesu watjela lelijaha kutsi bekufanele lihloniphe babe walo namake walo. (Mat. 19:16-19) Jesu wasola baFarisi netati temtsetfo lebetetama kungakwenti loku. Ngako ‘balenta laba lite liVi laNkulunkulu.’ (Mat. 15:3-6) “LiVi laNkulunkulu” lifaka ekhatsi umtsetfo wesihlanu kulena lelishumi, kanye naloko lesikufundza kuLevithikhusi 19:3. (Eks. 20:12) Khumbula kutsi lomyalo lotfolakala kuLevithikhusi 19:3, wekuhlonipha batali bakho uta ngemuva kwemavi latsi: “Kufanele nibe ngcwele, ngobe mine Jehova Nkulunkulu wenu ngingcwele.”

12. Yini lesingayenta kuze sikhombise kutsi silalela seluleko lesikuLevithikhusi 19:3?

12 Ngekuvumelana neseluleko saJehova lesitsi kufanele sihloniphe batali betfu kungenteka utibute: ‘Ngiyabahlonipha yini batali bami?’ Nawuva shengatsi kukhona lakushode khona esikhatsini lesendlulile, ungatfutfukisa. Angeke ukushintje lesekwentekile, kodvwa ungatimisela kucitsa sikhatsi lesenele nabo futsi ubentele lokunyenti. Ungahlela kucitsa sikhatsi lesinyenti nabo. Mhlawumbe ungabasita kakhudlwana ngetintfo labatidzingako, ngekutsi bachubeke banebuhlobo lobuhle naJehova nobe ngekubakhutsata futsi ubadvudvute. Nawenta njalo utawube ulalela lomyalo lokuLevithikhusi 19:3.

13. (a) Ngusiphi lesinye seluleko lesisitfola kuLevithikhusi 19:3? (b) Lamuhla, singasilingisa njani sibonelo saJesu njengobe sivetwe kuLukha 4:16-18?

13 Umbhalo waLevithikhusi 19:3 usifundzisa lokunye mayelana nekuba ngcwele. Ukhuluma ngekugcina liSabatha. EmaKhristu akekho ngephansi kweMtsetfo, ngako kute sidzingo sekugcina liSabatha. Nanobe kunjalo, singafundza lokunyenti endleleni ema-Israyeli lebekaligcina ngayo liSabatha nasendleleni lebekazuza ngayo nakenta loko. LiSabatha bekulilanga lekuphumula emisebentini levamile futsi kunakwe tintfo letiphatselene nekukhonta Nkulunkulu. * Ngako, ngalelo langa Jesu bekaya esinagogeni lelisedolobheni lakubo futsi afike afundze liVi laNkulunkulu. (Eks. 31:12-15; fundza Lukha 4:16-18.) Umyalo waNkulunkulu lobhalwe kuLevithikhusi 19:3 lotsi ‘sigcine lisabatha,’ kufanele usikhutsate kutsi sitibekele sikhatsi onkhe malanga kuze sinake tintfo letiphatselene nekukhonta Nkulunkulu. Ucabanga kutsi kufanele utfutfukise yini endleleni lokwenta ngayo loku? Nawuhlala utibekela sikhatsi sekunaka tintfo letiphatselene nekukhonta Jehova, utawuba nebuhlobo lobuhle naye, lokuyintfo lebalulekile kuze ube ngcwele.

CINISA BUHLOBO BAKHO NAJEHOVA

14. Nguliphi liciniso lelibalulekile leligcizelelwa nguLevithikhusi sehluko 19?

14 Levithikhusi sehluko 19 uphindzaphindza liciniso lelingasisita kuze sihlale singcwele. Vesi 4 wephetsa ngemavi latsi: “NginguJehova Nkulunkulu wenu.” Lamavi nobe lafana nawo atfolakala tikhatsi letingu-16 kulesehluko. Loko kusenta sikhumbule umyalo wekucala lotsi: “Mine nginguJehova Nkulunkulu wakho . . . Ungacali ube nalabanye bonkulunkulu ngaphandle kwami.” (Eks. 20:2, 3) Wonkhe umKhristu kufanele aciniseke kutsi kute intfo nobe umuntfu lobaluleka kakhulu kwendlula buhlobo bakhe naNkulunkulu. Njengobe siBoFakazi BaJehova, sitimisele kungenti nobe ngabe yini lengangcolisa libito laNkulunkulu longcwele.—Lev. 19:12; Isa. 57:15.

15. Emavesi lakuLevithikhusi sehluko 19 kufanele asikhutsate kutsi senteni?

15 Kuze ema-Israyeli akhombise kutsi ayamemukela Jehova njengaNkulunkulu wawo, bekufanele agcine imitsetfo yakhe leminyenti. Levithikhusi 18:4 utsi: “Nibolalela imitsetfo yami, nigcine nemiyalo yami futsi niyilandzele. NginguJehova Nkulunkulu wenu.” Sehluko 19 sikhuluma ngaleminye ‘yalemiyalo’ lebekufanele igcinwe ngema-Israyeli. Sibonelo saloko kutsi emavesi 5-8, 21, na-22 akhuluma ngemihlatjelo yetilwane. Indlela lemihlatjelo lebeyentiwa ngayo, bekufanele ‘ingayingcolisi intfo yaJehova lengcwele.’ Kufundza lamavesi kufanele kusente sifune kujabulisa Jehova, futsi sifune kumentela umhlatjelo wekudvumisa lowemukelekako njengobe umbhalo waKumaHebheru 13:15 usikhutsata.

16. Ngusiphi simiso lesikuLevithikhusi sehluko 19 lesisikhumbuta ngemehluko emkhatsini walabo labakhonta Nkulunkulu nalabo labangamkhonti?

16 Kuze sibe ngcwele kufanele sikulungele kwehluka kulabanye. Loko kungaba matima. Ngalesinye sikhatsi, lesifundza nabo, lesisebenta nabo, nobe tihlobo tetfu letingasibo boFakazi bangahle basicindzetele kutsi sente tintfo letitawenta kutsi singasamkhonti Jehova ngendlela lafuna simkhonte ngayo. Nakwenteka loku, kutawudzingeka sente sincumo lesibalulekile. Yini letasisita sente sincumo lesikahle? Cabanga ngesimiso lesitfolakala kuLevithikhusi 19:19, lesitsi: “Ungatembatsi tingubo letentiwe ngekuhlanganisa imitiya letinhlobo letimbili letehlukene.” Lomtsetfo bewenta ema-Israyeli ehluke kuletinye tive lebetakhelene nawo. Lamuhla siyatigcoka timphahla letakhiwe ngekuhlanganisa kotini nensontfo. Kodvwa asivumi kulingisa bantfu labanetinkholelo nobe labenta tintfo letingahambisani netimfundziso teliBhayibheli, ngisho nobe sifundza nabo, sisebenta nabo nobe kutihlobo tetfu. Kuliciniso kutsi siyatitsandza tihlobo tetfu nabomakhelwane betfu. Kodvwa njengobe sibantfu baJehova, nakutiwa etindzabeni letibalulekile ekuphileni, sikulungele kwehluka. Khumbula kutsi kwehlukaniselwa Nkulunkulu kuyincenye yekuba ngcwele. Loko kubaluke kakhulu nangabe sifuna kuba ngcwele.—2 Khor. 6:14-16; 1 Phet. 4:3, 4.

Umbhalo waLevithikhusi 19:23-25 bekufanele uwafundzise ini ema-Israyeli, futsi ngusiphi sifundvo losifundzako kulamavesi? (Buka tigaba 17-18) *

17-18. Ngusiphi sifundvo lesibalulekile lesisitfola kuLevithikhusi 19:23-25?

17 Emavi latsi “NginguJehova Nkulunkulu wenu” bekufanele akhumbute ema-Israyei kutsi buhlobo bawo naJehova bekufanele bute kucala ekuphileni kwawo. Kanjani? Levithikhusi 19:23-25 uyasiphendvula. (Fundza.) Cabanga kutsi lamavi bekasho kutsini kuma-Israyeli nasekangene eVeni Lesetsembiso. Nangabe umuntfu bekahlanyele tihlahla tetitselo, bekungakafaneli adle titselo tato kuze kuphele iminyaka lemitsatfu. Ngemnyaka wesine, letitselo bekufanele tibekwe eceleni kuze tisetjentiswe endzaweni lengcwele yaNkulunkulu. Umnikati waletihlahla bekangadla titselo tato ngemnyaka wesihlanu. Lomtsetfo bekufanele usite ema-Israyeli acondze kutsi bekungakafaneli abeke tidzingo tawo kucala. Jehova bekafuna etsembe kutsi utawanakekela futsi ente kukhonta yena kute kucala ekuphileni kwawo. Bekatawuciniseka kutsi ema-Israyeli atawuba nekudla lokwanele. Wawakhutsata nekutsi anikele endzaweni yakhe lengcwele, lokuyindzawo yekukhonta yena.

18 Umtsetfo lobhalwe kuLevithikhusi 19:23-25 usikhumbuta emavi lashiwo nguJesu eNshumayelweni YaseNtsabeni. Watsi: “Ningakhatsateki . . . mayelana nekutsi nitawudlani, nekutsi nitawunatsani.” Wachubeka watsi: “Babe wenu losezulwini uyati kutsi niyatidzinga [letintfo].” Nkulunkulu utasinakekela njengobe atinakekela netinyoni. (Mat. 6:25, 26, 32) Siyametsemba Jehova kutsi utasinakekela. Siphindze ‘siphe nalabanye’ ngasense nabadzinga lusito. Siyanikela kuze kunakekelwe tindleko telibandla. Jehova uyakubona loko lesikwentako futsi utasibusisa. (Mat. 6:2-4) Nasenta njalo sitawube sikhombisa kutsi siyazuza kuloko lesikufundza kuLevithikhusi 19:23-25.

19. Kukusite njani kufundza lamavesi lakuLevithikhusi?

19 Sesicocile ngemavesi lambalwa lakuLevithikhusi sehluko 19, lasikhombise kutsi yini lesingayenta kuze sibe njengaNkulunkulu wetfu longcwele. Nasimlingisa, sisuke setama ‘kuba ngcwele kuko konkhe kutiphatsa kwetfu.’ (1 Phet. 1:15) Bantfu labanyenti labangamkhonti Jehova bakubonile kutiphatsa kwetfu lokuhle. Ecinisweni, loko kwente labanye kutsi bakhatimulise Jehova. (1 Phet. 2:12) Kodvwa kunalokunye lokunyenti lesingakufundza kuLevithikhusi sehluko 19. Sihloko lesilandzelako sitawucoca ngalamanye emavesi lakulesehluko, futsi sisisite sibone lokunye lesingakwenta kuze ‘sibe ngcwele,’ njengobe Phetro asikhutsata.

INGOMA 80 “Nambitsani Nibone Buhle BaJehova”

^ sig. 5 Simtsandza kakhulu Jehova futsi sifuna kumjabulisa. Jehova ungcwele, futsi ulindzele kutsi labo labamkhontako babe ngcwele. Bantfu labanesono bangakhona yini kuba ngcwele? Yebo. Kudadisha seluleko saPhetro lebesiya kulabekakholwa nabo kanye nemiyalo Jehova layinika ema-Israyeli, kungasisita sibone kutsi yini lesingayenta kuze sibe ngcwele kuko konkhe kutiphatsa kwetfu.

^ sig. 13 Kuze ufundze ngeliSabatha nangetifundvo lesingatifundza kulo buka sihloko lesitsi: “‘Kunesikhatsi’ Sekusebenta Nesekuphumula” lesitfolakala ku-Sicongosekulindza saDecember 2019.

^ sig. 57 KUCHAZWA KWETITFOMBE: Indvodzana leseyikhulile icitsa sikhatsi nebatali bayo, ita nemfati wayo nemntfwana wayo kuze babavakashele futsi ihlale ichumana nabo.

^ sig. 59 KUCHAZWA KWETITFOMBE: UmIsrayeli ubuka letinye titselo letisetihlahleni latihlanyele.