Skip to content

Skip to table of contents

MUSORO WE KUFUNDA 48

“Munodikana Kugara Akacena”

“Munodikana Kugara Akacena”

“Garai makacena pa zviro zvese zvamunoita.”—1PE. 1:15.

NGOMA 34 Kuhamba Ndakagondeka

ZVATICAFUNDA *

1. AKristu akapaswa zano ripi na muphostori Pedru, uye ngei zanoro rinoita hingana kuti rinoshupha kuriseenzesa?

KUNYAZI kariro yedu iri yokurarama kudenga kana kuti pasi pano, tese isusu tinobetsereka no zano re muphostori Pedru raakapasa aKristu akadzodzwa e mu zana remakore ekutanga. Pedru wakatara eciti: “Kuita hinga Mucena akamudaidza, garai akacena pa muhambiro wenyu wese, ngekuti zvakatarhwa kuti: ‘Munodikana kugara akacena, ngekuti inini ndiri mucena.’” (1Pe. 1:15, 16) Masoko aya anopangidza kuti isusu tinokwanisa kuteedzera Djehovha, muezaniso wakanaka wekugara akacena. Isusu tinokwanisa uye tinodikana kugara takacena pa muhambiro wedu. Izvona zvingaita hingana kuti azvibviri ngekusama kukwana kedu. Muphostori Pedru wene wakashaisha kakawanda, asi muezaniso wake unopangidza kuti isusu tinokwanisa “kugara akacena.”

2. Ticadaira mibvunzo dzipi mu fundo ino?

2 Mu fundo ino, ticadaira mibvunzo dzinoti: Cinyi cinozwi ruceno? Bhaibheri rinotifundisei nge zve kucena ka Djehovha? Tingagara kudini takacena pa muhambiro wedu? Uye mubatano upi uripo pakati pekucena uye kugara shamwari ya Djehovha?

CINYI CINOZWI RUCENO?

3. Anhu akawanda anorangarirei paanozwa soko rekuti ruceno, asi tinogumira tingagumira kupi masoko angatibetsera?

3 Anhu paanozwa soko rokuti ruceno, akawanda anorangarira kuti ndi munhu usikadi zvekureketa maningi, unopfeka macira anopangidza kuti unonamata uye usikaseki. Asi andizvopi zvakaita munhu wakacena. Djehovha, uyo akacena anopanganidzwa mu Bhaibheri hingana “Mwari anopfara.” (1Ti. 1:11) Uye anhu anomunamata anozwi “anopfara.” (Pis. 144:15) Djesu akashora anhu aya aipfeka zvipfeko zvakasiyana uye aipfarira kupangidza unaki wawo kuti aoneke no anhu. (Mt. 6:1; Mk. 12:38) Asi katiri aKristu, cinotibetsera kuti tiziye cinozwi ruceno, ndizviya zvinofundiswa no Bhaibheri. Isusu tino rugondo rese rekuti Mwari wedu akacena uye ano rudo aazotipasi mitemo yatisikakwanisi kutondowedza. Ndiyo ndaa, Djehovha paanotibvunza kuti: “Garai makacena,” tinorugondo rekuti izvona zvinobvira. Asi tisati tagara anhu akacena pa muhambiro, tinodikana kuziya kuti cinyi cinozwi ruceno.

4. Masoko ekuti “mucena” uye “ruceno” anoreyei?

4 Cinyi cinozwi ruceno? Mu Bhaibheri, masoko ekuti “mucena” uye “ruceno” anonyanya kureya zviro zvakacena kana kuti zviro zvicena pa muhambiro uye pane zvekunamata. Masoko awona anoreyawo munhu wakasiyaniswa kuti aseenzere Djehovha. Nge masoko amweni, isusu ticakwanisa kuzwi akacena, kana tikagara no muhambiro wakacena, kana tikanamata Djehovha nge mushobo wakasisira uye kana tikagara no ushamwari we padhuze naye. Ndangariro yekuti tinokwanisa kugara no ushamwari we padhuze na Mwari wedu akacena, kunotishamisa maningi, maka-maka patinoona zviya zvatinofundiswa no Bhaibheri nge zve ruceno ra Djehovha.

“MUCENA, MUCENA, MUCENA NDI DJEHOVHA”

5. Ngirozi dzakagondeka dzinotifundisei nge zva Djehovha?

5 Djehovha akacena mu zvese. Tinozviziya nge masoko akarekethwa no maserafii—ngirozi dzinogara padhudze no cigaro ca Mwari. Dzimweni dzakhona dzakati: “Mucena, mucena, mucena ndi Djehovha we anyahondo.” (Isa. 6:3) Zviri pamhene kuti, kana ngirozi dzecida kugara no ushamwari we padhuze na Mwari mucena, idzona dzinodikanawo kugara dzakacena—uye idzona dzakacenadi kamare. Zvezvirokwazvo, kana ngirozi ya Djehovha ikagara pa mbuto ipi hayo, mbuto iyona ingakwanisa kugara yakacena. Ndizvona zvakaitika Mozesi paakaona muti uno munzwa wecibaka.—Eki. 3:2-5; Djos. 5:15.

Masoko e kuti “Ruceno ngera Djehovha” aioneka pa cirata ce oro caikandwamu musoro we mupristi mukuuru (Onai mandima 6-7)

6-7. (a) Mozesi wakabhuyei nge zve ruceno ra Mwari pana Ekisodho 15:1, 11? (b) Ngacipi caibetsera Aisraeri kuti aedzurire nge zve ruceno ra Mwari? (Onai foto ye pa kapa)

6 Mu masure mekuti Aisraeri abira Bahari Rekupsvuka, Mosesi wakabhuya kuti Djehovha Mwari wawo, ndi mucena. (Erengai Ekisodho 15:1, 11.) Muhambiro we anhu ainamata madzimwari e ku Edjipitu wainga usikazi kucena. Izvi ndizvo zvaiitikawo ku anhu ainamata madzimwari e Kanani. Kunamata kawo kaibatanidzawo kupira ana awo uye kuita tsika dzepamaponde dzinonyanyasa. (Re. 18:3, 4, 21-24; Dhe. 18:9, 10) Nge dii rimweni, Djehovha ainga asikazokumbiri kuti anamati ake aite zviro zvaizoashoresa. Djehovha ndiyena manyuku e ruceno. Ciro caibetsera Aisraeri kuti aedzurire izvona, cainga ciri cirata ce ouro caigara pa dhuku remupristi mukuru. Cirata icona cainga cakatarhwa kuti: “Ruceno ngera Djehovha.”—Eki. 28:36-38.

7 Muisraeri wese paaiona masoko akatarhwa pa cirata icona, waikwanisa kuedzurira kuti zvezvirokwazvo Djehovha mucena. Asi zvakadini kudai Muisraeri waikonerhwa kuona masoko ainga ari pacirata icona nge ndaa yekuti wainga asikagumi padhuze no mupristi? Iyena wainga asikazokwanisi kuedzurira masoko awona anokosha? Haiwa! Aisraeri ese akazwa masoko aya mitemo peyakaerengwa pamberi pe anarume, anakadzi uye ana adoko. (Dhe. 31:9-12) Kudai mainga muripo pa nguwa iyona, mungadai makazwawo masoko aya anoti: “Ndini Djehovha Mwari wenyu, munodikana ... kugara akacena, ngekuti inini ndiri mucena.” “Munodikana kugara akacena kandiri, ngekuti inini, Djehovha, ndiri mucena.”— Re. 11:44, 45; 20:7, 26.

8. Zvakanakirei kufunda masoko akatarhwa pana Revhitiko 19:2 uye 1 Pedru 1:14-16?

8 Zvino ngatione zvaidiwa na Djehovha kuti zvierengwe ku Aisraeri ese. Masoko awona tinoagumira pana Revhitiko 19:2. Apona, Djehovha akabvunza Mozesi kuti: “Bvunza ungano yese ye Aisraeri kuti, ‘Munodikana kugara akacena, ngekuti inini, Djehovha Mwari wenyu, ndiri mucena.’” Pamweni Pedru wakaseenzesa masoko awona paakakohomedzesa aKristu kuti “agare akacena.” (Erengai 1 Pedru 1:14-16.) Zvirokwazvo kuti aticaripi pasi pe Mitemo ya Mozesi. Kunyazi zvakadaro, zvakarekethwa na Pedru zvinopangidza masoko akatarhwa pana Revhitiko 19:2, kana kuti, Djehovha akacena, uye aya anomuda anodikanawo kupeta masimba kuti agare akacena. Izvona zvinoseenza katiri tese pasinei nekuti kariro yedu ngeyekurarama kudenga here kana kuti kurarama pa nyika pano.—1Pe. 1:4; 2Pe. 3:13.

“GARAI ACENA . . . PA MUHAMBIRO WENYU WESE”

9. Ngei zvakanaka kuti tifunde kapituro 19 ye bhuku ra Revhitiko?

9 Cido cedu ngecekupfadza Mwari wedu mucena, ndiyo ndaa tinoda kuziya zvatinodikana kuita kuti tigare takacena. Djehovha anotipasa mazano anoseenza angatibetsera pakuita izvona. Mazano amweni e zano iri, tinoagumira pana Revhitiko kapituro 19. Muzii we masoko eciHebheru unozwi Marcus Kalisch wakatara eciti: “Kapituro ii inobatanidza zviro zvakawanda zvakasiyana-siyana uye pamweni ndiyona ino masoko anokosha mu bhuku ra Revhitiko, tisikabatanidzi mabhuku mashanu ekutanga.” Ngatione mavhersikuro manganani e kapituro ii anotifundisa fundo dzinokosha dze zuwa no zuwa. Paya patinonga tecifunda fundo ino, edzurirai kuti fundo idzona dzinouya mumasure me masoko anoti, “Garai acena.”

Mutemo unobhuya nge zve kukudza baba na mai uri pana Revhitiko 19:3, unodikana kukohomedzesa aKristu kuti aitei? (Onai mandima 10-12) *

10-11. Maererano na Revhitiko kapituro 19 tinodikana kuitei, uye ngei mutemo iwona wecikosha?

10 Mu masure mekuti Djehovha abvunza Aisraeri kuti aidikana kugara akacena, ayena akatunhudzira eciti: “Umwe na umwe wenyu unodikana kureremedza mai na baba ake . . . Ndini Djehovha Mwari wenyu.”—Re. 19:2, 3.

11 Zvezvirokwazvo, tinodikana kubata no nyara mbiri mutemo wa Mwari wekuti tinodikana kukudza abereki. Edzurirai mwanarume uya wakabvunzisa Djesu eciti: “Zviro zvipi zvakanaka zvandinodikana kuita kuti ndione upenyu usikaperi?” Mhinduro ya Djesu yaibatanidzawo mutemo iwona wekuti mwanarumewo waidikana kukudza baba na mai ake. (Mt. 19:16-19) Djesu akatoshora atari no Afarisi ngekuti awona aiita zviri zvese kuti asagare no ubaba wekuriritira abereki awo. Ndiyo ndaa, Djesu akaapumha kuti “ainga asikareremedzi soko ra Mwari.” (Mt. 15:3-6) “Soko ra Mwari” raibatanidza Mitemo Gumi uye raibatanidzawo masoko atinoerenga pana Revhitiko 19:3. (Eki. 20:12) Edzuriraizve kuti mitemo yatinogumira pana Revhitiko 19:3—wekukudza baba na mai—unouya mumasure me masoko anoti: “Munodikana kugara akacena, ngekuti inini, Djehovha Mwari wenyu, ndiri mucena.”

12. Tingaseenzesa kudini mutemo uri pana Revhitiko 19:3, uye mubvunzo upi watinodikana kudziita?

12 Pamunorangarira nge zve mutemo wa Djehovha wekukudza baba na mai, dzibvunzisei kuti, ‘Ndirikunyasa kutondowedza mutemo uu here?’ Kana mune mazwiro ekuti maidikana kuita zvakawanda pa nguwa yakadarika, mungakwanisa kuita cinjo zvino. Zvirokwazvo kuti amucakwanisi kucinja zviro zvakadarika, asi mungaita zvakawanda kubvira zvino. Mungaita urongwa wenyu kuti mupedze nguwa yakawanda nawo. Mungapsvaka mishobo yekuabetsera pa zviro zvekunyama, zvekunamata uye zvemundangariro. Kana mukaita izvona, munonga meciseenzesa zvinorekethwa pana Revhitiko 19:3.

13. (a) I zano ripizve ratinogumira pana Revhitiko 19:3? (b) Tingateedzera kudini muezaniso wa Djesu uri pana Ruka 4:16-18?

13 Revhitiko 19:3 inotifundisa nge zve ciro cimweni cinotibetsera kuti tigare acena. Vhersikuro iyona inoreketa nge zve kucengeta Sabudu. AKristu aaripi pasi pe Mitemo ya Mozesi, ndiyo ndaa atidikani kucengeta Sabudu masumana ese. Kunyazi zvakadaro, tingakwanisa kufunda zvakawanda nge mushobo waicengeta Aisraeri Sabudu, uye kuti ngei kuita izvona zvaiabetsera maningi. Sabudu rainga riri zuwa rekuti Aisraeri aikwanisa kuzorora pa mabasa awo uye kukanda nzero dzawo pa zviro zvekunamata. * Ndiyo ndaa, Djesu aienda ku sinagogi mu Sabudu uye aierenga Soko ra Mwari. (Eki. 31:12-15; erengai Ruka 4:16-18.) Mutemo wa Mwari wakatarhwa pana Revhitiko 19:3 we “kucengeta masabudu [ake],” unodikana kutikohomedzesa kuti tipsvake nguwa ye mabasa edu e zuwa no zuwa kuti tikande nzero dzedu pa zviro zvekunamata. Imwimwi munoona kuti pano pamunodikana kugadzirisa pa zviro izvona here? Kana mukapsvaka nguwa zuwa rimwe na rimwe kuti mukande nzero dzenyu pa zviro zvekunamata, mucakwanisa kubambisa ushamwari wenyu na Djehovha, uye izvona zvinotibetsera kuti tigare acena.

BAMBISAI USHAMWARI WENYU NA DJEHOVHA

14. Icokwadi cipi cinokosha cinorekethwa mu bhuku ra Revhitiko kapituro 19?

14 Revhitiko kapituro 19 inobhuya kakawanda nge zve cokwadi cinokosha cingatibetsera kuti tirumbwe tiri acena. Vhersikuro 4 inopedzesera no masoko anoti: “Ndini Djehovha, Mwari wenyu.” Ndangariro ii inophindiswa kanokwana 16 mu kapituro ii. Izvi zvinotiedzurira nge zve mutemo wekutanga unoti: “Ndini Djehovha Mwari wako . . . Usagare no madzimwari amweni kusiya inini.” (Eki. 20:2, 3) Mu Kristu wese unoda kugara mucena, unodikana kupeta masimba ari ese kuti asasiye ciro cipi haco, kana kuti munhu upi hake apindire pa ushamwari wake na Mwari. Ngekuti tinothwara zina rekuti Apupuri a Djehovha, takashinga kuti tisaite ciro cinoshoresa kana kuti cinosvipisa zina ra Djehovha rakacena.—Re. 19:12; Isa. 57:15.

15. Mavhersikuro a Revhitiko kapituro 19 anoreketa nge zve zvibairo, anodikana kutikohomedzesa kuti tiitei?

15 Aisraeri aipangidza kuti aitendera Djehovha hingana Mwari wawo, ngekuzwira mitemo yakawanda. Revhitiko 18:4 inoti: “Munodikana kucengeta mitongo yangu, uye munodikana kucengeta nhungamiriro dzangu moiteedzera. Ndini Djehovha Mwari wenyu.” Kapituro 19 inobatanidza “nhungamiriro” iyona minganani kuitira Aisraeri. Ngo muezaniso, mavhersikuro 5-8, 21, 22 inoreketa nge zve kupira zvinyama. Izvona zvaidikana kuizwa nge mushobo ‘usikazosvipisi ciro cakacena.’ Kuerenga mavhersikuro aya kunodikana kutikohomedzesa kuti tigare no cido cekupfadza Djehovha uye cekumupasa zvibairo zvedu zvekumukudza zvinotenderhwa hingana zvatinokohomedzeswa no Ahebheru 13:15.

16. Icokwadi cipi cisikacinji catinogumira pana Revhitiko 19 cingatiedzurira musiyano uripo pakati pe aya anoseenzera Mwari no aya asikamuseenzeri?

16 Kuti tigare acena tinodikana kushinga kugara takasiyana no anhu amweni. Izvona zvingatishuphira. Pamweni paya, adoni edu e kucikora, e kubasa, anyaukama edu asikatendi no anhu amweni, angatibambidzira kuti tiite zviro zvinopingaidza kunamata kedu. Kana izvi zvaitika zvikaitika, tinodikana kuita cisananguro cinokosha maningi. Cinyi cingatibetsera kuti tiite cisananguro cakanaka? Rangarirai nge zve nhungamiriro yakanaka maningi yatinogumira pana Revhitiko 19:19, ipona panoti: “Musapfeke macira ano shinda e mishobo miiri yakabatanidzwa.” Mutemo iwona, waibetsera kusiyanisa dzinza re Aisraeri no madzinza amweni ainga akaatenderedza. Nyamasi uno, ationi hinga zvakashata kupfeka macira akagadzirhwa no zviro zvakasiyana-siyana, ngo muezaniso, thonje no zviro zvimweni zvinogadzira macira. Asi isusu tinoona hinga zvakashata kugara hingana anhu anokutenda uye ano miitiro isikapindirani no zvinorekethwa no Bhaibheri, izvona zvinobatanidzawo adoni edu e kucikora, atinoseenza nawo uye anyaukama edu asikatendi. Zvirokwazvo kuti tinoda anyaukama edu uye tinopeta masimba kuti tide anyacigarisano edu. Kunyazi zvakadaro, patinoda kuita cisananguro cinokosha mu upenyu wedu, tinoshinga kurumbwa takasiyaniswa hingana anhu a Djehovha. Zvakanaka maningi kuti tiite izvona ngekuti kana tikada kugara acena, tinodikana kurumbwa tiri kudii ra Mwari.—2Ako. 6:14-16; 1Pe. 4:3, 4.

Aisraeri akafundei kubva pa mutemo uri pana Revhitiko 19:23-25, uye mafundo api amafunda kubva pa mavhersikuro aya? (Onai mandima 17-18) *

17-18. I fundo ripi rinokosha ratinofunda riri pana Revhitiko 19:23-25?

17 Soko rekuti: “Ndini Djehovha Mwari wako” raikwanisa kubetsera Aisraeri kuti akande ushamwari wawo na Djehovha pa mbuto yekutanga mu upenyu wawo. Raizoabetsera kudini? Mhinduro iri pana Revhitiko 19:23-25. (Erengai.) Rangarirai kuti masoko aya aizoreyei ku Aisraeri mu masure mekuti awona apinda mu Nyika Yakapikirhwa. Kana munhu akasima muti wemucero, iyena wainga asikadikani kurhya mucero uwona ke makore matatu. Pa gore recirongomuna, micero iyona yaidikana kuseenzeswa basi pa tempro ya Mwari. Asi Aisraeri aizorhya mucero we muti uwona pa gore recishanu. Mutemo uwona waibetsera Aisraeri kuti azwisise kuti awona ainga asikadikani kukanda zvido zvawo pa mbuto yekutanga. Awona aidikana kugonda Djehovha hingana Muriritiri wawo uye okanda zviro zvekunamata pa mbuto yekutanga. Djehovha aizoariritira kuti awona agare no zvekurhya nguwa dzese. Mwari akaakohomedzesa kuti awona agare no rupo pakuita mupiro ye pa tempro, mbuto yekumunamata.

18 Mutemo wakatarhwa pana Revhitiko 19:23-25 unotiedzurira masoko a Djesu e Mharidzo ye pa Dunhu. Ayena akati: “Musadzirhye mwoyo pamusoro pekuti . . . mucarhyei kana kuti mucamwei.” Ayena akatunhudzirazve eciti: “Baba enyu e kudenga anoziya kuti munoda zviro zvese izvi.” Mwari acatipasa zvatinoda pakurarama hingana zvaanoita ku shiri. (Mt. 6:25, 26, 32) Isusu tino rugondo rekuti Djehovha acagara Muriritiri wedu. Tisikadzipangidziri, tinoita “zvipo zve usisi” kuti tibetsere aya asina zvekurarama nazvo. Tinopfarawo maningi ngekuita mupiro wedu pakubetsera pa zviro zvinodiikanwa zve ungano. Djehovha anoona paya patinoita rupo uye ayena anotigondesa kuti acatikomborera. (Mt. 6:2-4) Kana tino rupo, tinopangidza kuti tinozwisisa fundo dziri pana Revhitiko 19:23-25.

19. Mapfarirei patainga tecifunda bhuku ra Revhitiko?

19 Taongorora mavhersikuro manganani basi e bhuku ra Revhitiko kapituro 19, uye mavhersikuro awona atibetsera kuzwisisa nge zve zviro zvatinodikana kuita kuti tigare hingana Mwari wedu mucena. Patinomuteedzera, tinopangidza kuti tinoda ‘kugara akacena pa muhambiro wedu wese.’ (1Pe. 1:15) Anhu akawanda asikaseenzeri Djehovha, akapupurira muhambiro wedu wakanaka. Zvezvirokwazvo, izvona zvakaita kuti amweni akudze Djehovha. (1Pe. 2:12) Asi pacino mafundo akawanda atingafunda mu bhuku ra Revhitiko kapituro 19. Fundo inoteera icabhuya nge zve mavhersikuro amweni e kapituro ii, uye acatipangidza matii amweni e upenyu wedu atingakwanisa “kugara acena,” hingana zvatakakohomedzeswa na Pedru.

NGOMA 85 Tambiranai Zvakanaka

^ par. 5 Isusu tinoda maningi Djehovha, uye tinoda kumupfadza. Djehovha akacena, uye anoetserawo kuti aseenzi ake agare akacena. Asi izvona zvinobvira here ku anhu asikazi kukwana? Honde, zvinobvira. Kana tikanyasa kufunda nge zve zano re muphostori Pedru raakapasa aKristu uye nge zve nhungamiriro dza Djehovha dzaakapasa dzinza re Aisraeri e kare, kucatibetsera kuti tione zvatinodikana kuita kuti tigare anhu akacena pa muhambiro wedu.

^ par. 13 Kana mecida kuziya zvakawanda nge zve Sabudu uye tingafundei nge zvaro, onai musoro we kufunda unoti, Pane Nguva Yekushanda Neyekuzororairi mu Murindiri wa Mbudzi 2019, mu ciShona.

^ par. 57 KUPANGANIDZWA KE MUFANIKISO: Mwana wakura unopedza nguwa no abereki ake, unounzisa mukadzi wake no mwana wake kuti aavhakacire, uye unopeta masimba kuti agare ecicedza ese.

^ par. 59 KUPANGANIDZWA KE MUFANIKISO: Murimi umweni weci Israeri eciongorora micero ye muti waakasima.