Pintor tu konten

Pintor tu daftar isi

PARSIAJARAN 49

Marsiajar ma sian Bukku 3 Musa

Marsiajar ma sian Bukku 3 Musa

“Ikkon haholonganmuna do donganmuna jolma doshon dirimuna.”​—3 MUS. 19:18.

ENDE 109 Mangkaholongi sian Ias ni Roha

NA LAO DIULAS *

1-2. Aha do naung tabahas di artikel sebelumna, jala aha do na lao tabahas di artikel on?

DI ARTIKEL sebelumna, nungnga taparsiajari piga-piga patik na disurat di 3 Musa 19. Misalna songon di ayat 3, diparettahon Jahowa do tu halak Israel asa pasangappon natua-tua ni nasida. Saonari boi do hita marsiajar sian patik i lao pasangappon natua-tuatta. Misalna boi do taparade kebutuhan ni halak i, taurupi halak i asa toktong marlas ni roha, jala asa toktong togu hubunganna tu Jahowa. Di ayat na sarupa pe, adong do tong paretta ni Jahowa tu halak Israel lao mangulahon ari Sabat. Nang pe saonari dang tadalatton be ari Sabat, alai sian patik i boi do hita marsiajar asa tabahen unggodang tikkitta lao patoguhon hubungatta tu Jahowa dohot melayani Ibana. Molo taulahon i sude, gabe boi ma hita badia songon na didok di 3 Musa 19:2 dohot 1 Petrus 1:15.

2 Di artikel on naeng tabahas ma muse akka patik na asing na disurat di 3 Musa bindu 19. Boi ma annon taboto songon dia do carana patuduhon haburjuon tu akka halak na cacat, songon dia asa toktong jujur tikki marbisnis, jala songon dia patuduhon holong tu na asing. Pasti lomo do rohatta asa badia songon Debata. Jadi saonari taparsiajari ma carana.

BURJU MA TU HALAK NA CACAT

Sesuai tu 3 Musa 19:14, ikkon songon dia do hita tu akka halak na mapitung dohot tu halak na nengel? (Ida paragraf 3-5) *

3-4. Sesuai tu 3 Musa 19:14, ikkon songon dia do halak Israel tu akka halak na mapitung dohot tu halak na nengel?

3 Jaha 3 Musa 19:14. Dipangido Jahowa do asa tapatudu haburjuon tu halak na cacat. Misalna najolo didok Ibana do tu halak Israel, dang boi diburai nasida halak na nengel. Dang boi didok halak i hata na jahat taringot tu na nengel i. Alana tindakan na kejam do i! Dang boi na nengel i marbinege. Jadi tikki adong halak na mandok na jahat taringot ibana, dang boi dibela ibana dirina.

4 Di ayat 14 i pe, didok Jahowa do muse, “Unang bahen hamu abbat-abbat di jolo ni halak na mapitung.” Taringot akka halak na cacat, adong sada bukku na mandok songon on, “Najolo di Timur Tengah, jotjot do halak mambahen na jahat tu halak na cacat.” Olo do ra adong akka halak di tikki i na mambahen abbat-abbat asa madabu na mapitung. Dung i boi ma diparekkel-ekkeli halak i na mapitung i. Tindakan na kejam do i! Alani i ma diparettahon Jahowa tu halak Israel asa marasi ni roha nasida tu akka halak na cacat.

5. Songon dia do hita patuduhon asi ni roha tu akka halak na cacat?

5 Jesus pe dipatudu do asi ni rohana tu akka halak na cacat. Olo do ibana pamaluppon nasida. Hea do disuru ibana akka halak paboahon songon on tu si Johannes Pandidi, “Na mapitung boi marnida, na pakpang boi mardalan, na marsahit kusta dipamalum, na nengel marbinege, na mate dipangolu.” Alani mukjizat na dibahen Jesus i, gabe godang ma halak na “mamuji Debata”. (Luk. 7:20-22; 18:43) Pasti lomo do rohatta maniru Jesus na patuduhon asi ni roha tu akka halak na cacat. Alani i, ikkon burju jala sabar do hita tu nasida. Memang saonari dang boi be hita mambahen mukjizat. Alai adong do na boi taulahon lao mangurupi halak na cacat. Boi do hita marbarita na uli tu sude halak, termasuk ma tu akka halak na cacat. Tapaboa ma tu nasida, annon di Paradeiso dang adong be halak na marsahit, jala sude halak na disi boi do marale-ale tu Jahowa. (Luk. 4:18) Molo taulahon i, gabe dohot ma nasida mamuji Debata.

JUJUR MA TIKKI MARBISNIS

6. Aha do hubungan ni 3 Musa bindu 19 tu Patik na Sappulu i?

6 Piga-piga ayat na adong di 3 Musa 19 on, mangurupi hita asa lam takkas mangattusi isi ni Patik na Sappulu i. Misalna patik paualuhon na mandok, “Unang hamu manakko.” (2 Mus. 20:15) Olo do ra adong halak na marpikkir dang hea ibana manakko, jadi merasa ma ibana nungnga didalatton ibana patik i. Alai bisa jadi adong do appuna ni halak na dibuat ibana.

7. Asa boi didalatton sahalak partiga-tiga patik paualuhon, aha do na so boi diulahon ibana?

7 Asa lam takkas taattusi lapatan ni patik paualuhon i, tahubungkon ma jo i tu patik na adong di 3 Musa 19:35, 36. Misalna olo do ra adong sahalak partiga-tiga na marpikkir dang hea ibana manakko, ala dang hea dibuat ibana appuna ni halak. Alai songon dia do ibana tikki marbisnis? Jujur do ibana? Di 3 Musa 19:35, 36 didok Jahowa do tu halak Israel, “Unang pakke hamu meter, timbangan, manang liter na so sittong. Ikkon pakkeonmuna do timbangan na sittong, batu timbangan na sittong, ukkuran na sittong manuhat bahan na koring, dohot ukkuran na sittong manuhat bahan na cair.” Jadi sesuai tu ayat on molo adong partiga-tiga na mamakke timbangan manang ukkuran na so sittong, sarupa ma i songon na manakko.

Sesuai tu 3 Musa 19:11-13, ikkon songon dia do hita tikki marbisnis? (Ida paragraf 8-10) *

8. Sesuai tu 3 Musa 19:11-13, prinsip aha do na adong di patik paualuhon i, jala parsiajaran aha do na boi tabuat sian i?

8 Jaha 3 Musa 19:11-13. Di 3 Musa 19:11 didok do, “Unang hamu manakko.” Jala di ayat 13 didok do muse, “Unang oto-otoi hamu donganmuna jolma.” Jadi sesuai tu ayat on, taboto ma molo halak na mangoto-otoi manang halak na so jujur, sarupa do i songon na manakko. Memang tikki dijaha halak Jahudi patik paualuhon, diboto halak i do na sala manakko. Alai 3 Musa 19 boi do mangurupi halak i asa lam takkas mangattusi aha prinsip na adong di patik i. Hita pe saonari boi do marsiajar sian i. Gabe boi ma taboto songon dia pandangan ni Jahowa taringot halak na so jujur dohot halak na manakko. Jadi porlu do tasukkun diritta, ‘Mangihutton 3 Musa 19:11-13, adong do na porlu hupadenggan sian carakku marbisnis?’

9. Aha do manfaat ni prinsip na adong di 3 Musa 19:13 on tu akka parkarejo di Israel najolo?

9 Di 3 Musa 19:13 didok do muse, “Unang tahan hamu gaji ni parkarejo sahat tu marsogotna i.” Najolo martani do godangan halak Israel. Molo adong halak na karejo di ladangna, ikkon dilehon do gaji ni parkarejo i dung botari, disi sae ibana karejo. Dang boi ditahan ibana gaji ni parkarejona i, ala hepeng i do annon pakkeonna lao manuhor kebutuhan ni keluargana. Alana “susa do ngoluna jala sian gajina i do ibana mangolu”. (5 Mus. 24:14, 15; Mat. 20:8) Jadi sian paretta ni Jahowa on, takkas ma, ikkon toktong do hita jujur tikki marbisnis.

10. Parsiajaran aha do na boi tadapot sian 3 Musa 19:13?

10 Saonari, sahali sabulan manang dua hali sabulan nama biasana akka parkarejo digaji, dang tiap ari be. Alai godang do akka pengusaha na so adil tu akka karyawanna. Dilehon nasida do gaji na massai otik, ala diboto halak i massai porlu do karejo i di akka karyawanna. Jala nang pe holan saotik dilehon gajina, tetap nama halak i karejo disi ala belum tentu dapotna karejo di tempat na asing. Hape molo dibahen akka pengusaha i songon i, sarupa ma i songon na ‘manahan gaji’ ni parkarejona. Alai anggo halak Kristen dang boi songon i. Ikkon diihutton halak i do prinsip na adong di 3 Musa 19:13. Ikkon adil do halak i tu karyawanna. Saonari tabahas ma aha dope na boi taparsiajari sian 3 Musa bindu 19.

HAHOLONGI MA DONGANMU DOS SONGON DIRIM

11-12. Songon dia do Jesus patuduhon massai penting do mandalatton paretta di 3 Musa 19:17, 18?

11 Diorai Jahowa do hita mambahen na jahat tu na asing. Alai sabotulna dang holan i na dipangido Jahowa. Di 3 Musa 19:17, 18 didok Jahowa do, “Ikkon haholonganmuna do donganmuna jolma doshon dirimuna.” (Jaha.) Ikkon taulahon do paretta ni Jahowa on asa boi tabahen las rohana.

12 Jesus pe dipatudu ibana do massai penting mangihutton paretta na tarsurat di 3 Musa 19:18. Hea do adong halak Parise na manukkun tu Jesus, “Dia do paretta na umbalga sian akka Patik i?” Jesus mandok “paretta na umbalga jala na parjolo” i ma, makkaholongi Jahowa sian nasa roha, sian nasa ngolu, dohot sian nasa pikkiran. Dung i dikutip Jesus ma isi ni 3 Musa 19:18. Didok ibana, “Paretta na paduahon na dos tusi, i ma, ‘Ikkon haholonganmu do donganmu jolma doshon dirim.’” (Mat. 22:35-40) Godang do cara patuduhon holong tu na asing. Tabahas ma piga-piga carana sian 3 Musa bindu 19.

13. Aha do na patuduhon sesuai do tindakan ni si Josep tu isi ni 3 Musa 19:18?

13 Sada cara patuduhon holong tu na asing, i ma molo tadalatton paretta na tarsurat di 3 Musa 19:18. Disi didok, “Unang balos pambahenan ni halak na jahat tu hamu, jala unang dendam hamu tu ibana.” Adong do ra akka halak na torus marsogo ni roha tu donganna sakarejo, donganna sasikkola, tu keluargana manang tu na asing sappe martaon-taon. Songon i do na diulahon akka abang ni si Josep. Ala sogo roha ni halak i tu si Josep, dibahen halak i do na jahat tu ibana. (1 Mus. 37:2-8, 25-28) Alai anggo si Josep dang songon i! Nang pe nungnga gabe halak na marhuaso ibana, dang dibalos ibana pambahenan ni akka abangna i. Dang dendam ibana tu nasida. Gariada dipatudu ibana do asi ni rohana tu halak i. Jadi takkas ma, sesuai do na diulahon si Josep i tu paretta na tarsurat di 3 Musa 19:18.​—1 Mus. 50:19-21.

14. Aha do na patuduhon na marlakku dope prinsip na adong di 3 Musa 19:18?

14 Sude halak Kristen porlu do maniru si Josep. Dang boi hita dendam manang marsogo ni roha tu na asing, asa boi tabahen las roha ni Debata. Molo tabahen songon i, sesuai ma i tu tangiang na diajarhon Jesus. Didok Jesus do ikkon tasalpuhon hasalaan ni na asing. (Mat. 6:9, 12) Apostel Paulus pe hea do mandok tu halak Kristen, “Ale akka dongan, unang ma balosson hamu sogo ni rohamuna.” (Rom 12:19) Didok ibana do muse, “Toktong ma hamu sabar tu na asing, jala rade ma hamu manalpuhon hasalaan ni nasida nang pe haccit rohamuna dibahen.” (Kol. 3:13) Dang muba dope akka paretta ni Jahowa i. Alani i marlakku dope prinsip na adong di 3 Musa 19:18 sahat tu saonari.

Molo sai tajamai do lukka na parah, boi do gabe lam parah. Songon i ma molo sai torus tasippan haccit ni rohatta alani kesalahan ni na asing. Jadi talupahon ma i (Ida paragraf 15) *

15. Paboa ma ilustrasi na patuduhon massai penting do manalpuhon hasalaan ni na asing.

15 Taparrohahon ma jo ilustrasi on. Disarupahon do haccit ni rohatta songon lukka. Adong do lukka na gelleng, adong do lukka na serius. Misalna molo mangaloppa hita, olo do ra tarseat tanganta. Molo dung taobati, pittor hatop do i malum. Jala marsogotna i manang dua ari nai nungnga lupa ra hita dia na tarseat i. Songon i ma haccit ni rohatta alani kesalahan na so pola serius. Contohna molo adong halak na mambahen haccit rohatta ala dang jolo dipikkiri ibana hatana. Biasana pittor hatop do tasalpuhon kesalahanna i. Alai adong do lukka na lebih serius. Molo parah do lukka i, disuru dokter do asa dijahit jala diperban. Alai molo sai torus dijamai lukkana i, boi do gabe lam parah. Songon i ma halak na sai torus manippan haccit ni rohana alani kesalahan ni na asing. Molo sai torus marsogo ni roha ibana jala dendam, ibana sandiri do na rugi. Jadi takkas ma taboto, dumenggan do hasilna molo taoloi poda na adong di 3 Musa 19:18!

16. Aha do paretta ni Jahowa tu halak Israel na disurat di 3 Musa 19:33, 34, jala aha do na boi taparsiajari sian i?

16 Tikki didok Jahowa tu halak Israel, “Ikkon haholonganmuna do donganmuna jolma doshon dirimuna,” na didok Jahowa disi dang holan dongan ni nasida sabangso. Alai porlu do tong halak i makkaholongi halak na sian bangso na asing na tinggal disi. Songon i do na dipaboa di 3 Musa 19:33, 34. (Jaha.) Didok Jahowa, “Bahen hamu ma halak panoppang i songon halak Israel. Haholongi ma nasida doshon dirim.” Sada cara ni nasida makkaholongi penduduk asing i, ikkon diloas halak i do penduduk asing i mambuat sisa ni panen, dos songon na dibahen halak i tu halak Israel na pogos. (3 Mus. 19:9, 10) Prinsip na adong di ayat i marlakku do tong sahat tu saonari. (Luk. 10:30-37) Boha ma carana hita mandalatton i? Molo adong penduduk asing na tinggal di sekitarta, tapatudu ma na taargai jala parduli hita tu nasida sude, tu bawa, tu borua, dohot tu akka dakdanak.

ULAON NA MASSAI PENTING

17-18. (a) Sesuai tu 3 Musa 19:2 dohot 1 Petrus 1:15, aha do na dipangido Debata sian hita? (b) Aha do ulaon na paling penting na ikkon taulahon?

17 Di 3 Musa 19:2 dohot di 1 Petrus 1:15 dipangido Jahowa do hita asa toktong badia. Sian akka ayat na adong di 3 Musa bindu 19, taboto ma aha na porlu taulahon dohot na so boi taulahon asa boi hita badia jala mambahen las roha ni Jahowa. * Akka Bukku Junani Kristen pe patuduhon, porlu dope taihutton akka prinsip na adong di patik i. Alai adong dope muse na ikkon taulahon songon na nidok ni Apostel Petrus.

18 Nungnga taboto be ikkon berupaya do hita patoguhon hubunganta tu Jahowa, jala mangulahon akka na denggan tu na asing. Alai adong dope ulaon na asing na ikkon taulahon, songon na nidok ni si Petrus. Didok ibana do, “Parade hamu ma rohamuna asa marsitutu mangulahon akka ulaon.” (1 Ptr. 1:13, 15) Akka ulaon aha do maksudna? Ulaon na didok si Petrus i ma, ‘paboahon taringot hamuliaon ni Debata’. (1 Ptr. 2:9) Memang tu halak Kristen na harapanna mangolu tu surgo do didok ibana hata on. Alai sabotulna sude do halak Kristen ikkon mangulahon i. On do ulaon na paling penting na boi taulahon lao mangurupi akka halak. Kesempatan na istimewa do di hita boi gabe bagian sian bangso ni Debata na badia. Jala las do rohatta marbarita na uli dohot mangurupi akka halak mananda Jahowa. (Mrk. 13:10) Molo berupaya do hita mandalatton akka prinsip na adong di 3 Musa bindu 19, berarti na holong do rohatta tu Debata dohot tu halak na asing. Jala on pe patuduhon na lomo do rohatta asa “badia” di sude parniulaotta.

ENDE 111 Na Mambahen Hita Marlas ni Roha

^ par. 5 Nang pe halak Kristen dang mangihutton Patik ni si Musa be, alai godang do na boi taparsiajari sian akka patik i. Molo taparsiajari i, gabe taboto ma boha carana patuduhon holong tu na asing jala aha na ikkon taulahon lao mambahen las roha ni Jahowa. Di artikel on, naeng tabahas ma piga-piga parsiajaran na boi tadapot sian 3 Musa bindu 19.

^ par. 17 Di artikel on dohot di artikel sebelumna, dang tabahas dope akka ayat di 3 Musa bindu 19 na mambahas taringot paretta ni Jahowa asa unang mambeda-bedahon halak, asa unang memfitnah, paretta taringot mudar, taringot na mardatu, na mangaramal, dohot patik ni Jahowa taringot seks na so patut.​—3 Mus. 19:15, 16, 26-29, 31.​—Ida ma muse “Sukkun-Sukkun sian na Manjaha” na adong di majalah on.

^ par. 52 HATORANGAN NI GAMBAR: Sahalak donganta mangurupi donganta na tunarungu makkatai tu dokter.

^ par. 54 HATORANGAN NI GAMBAR: Sahalak donganta bawa mangalehon gaji ni parkarejona.

^ par. 56 HATORANGAN NI GAMBAR: Sahalak donganta borua boi do pittor hatop mangalupahon kesalahan ni na asing na songon lukka na gelleng. Alai olo do ibana mangalupahon kesalahan na lebih serius, na songon lukka na lebih parah?