Langsung hu konten

Langsung hu daptar isi

ARTIKEL PARLAJARAN 49

Parlajaran na Idapot Hita humbani Buku 3 Musa

Parlajaran na Idapot Hita humbani Buku 3 Musa

“Maningon haholonganmu do hasomanmu jolma doskon dirimu.”​—3 MUS. 19:18.

DODING 109 Haholongi humbai Gok ni Uhur

NA LAHO IULAS *

1-2. Aha do na dob iulas hita bani artikel na salpu, anjaha aha do na laho iulas hita bani artikel on?

BANI artikel na salpu domma iulas hita piga-piga parlajaran na boi ibuat hita humbani 3 Musa bindu 19. Umpamani, bani ayat 3 iparentahkon Jahowa do bani halak Israel ase ipasangap sidea namatorasni. Sonari on hita boi pasangapkon namatorasta marhitei mambere aha na ihaporluhon sidea. Maningon ipatoguh hita homa sidea anjaha iurupi hita sidea ase totap dohor bani Naibata. Bani ayat ai pe iparentahkon Naibata do homa ase halak Israel mandalankon ari Sabat. Age pe sonari on hita lang porlu be mandalankon ari Sabat, tapi artini maningon ibahen hita do panorangta bai ganup ari laho paorotkon parhasomananta pakon Naibata. Anggo ibahen hita sonai, artini domma marusaha hita ase totap pansing songon na isurat bani 3 Musa 19:2 pakon 1 Petrus 1:15.

2 Bani artikel on, iulas hita ma piga-piga parlajaran na legan humbani 3 Musa bindu 19. Holi iparlajari hita ma sonaha carani hita patuduhkon habujuron bani halak na cacat, sonaha hita boi totap jujur sanggah marbisnis, ampa sonaha hita boi patuduhkon holong bani hasomanta. On porlu iulas hita ase boi hita totap pansing i lobei ni Naibata.

BUJUR BANI HALAK NA CACAT

Humbani 3 Musa 19:14 aha do na maningon ibahen hita bani halak na nengel ampa na mapitung? (Tonggor ma paragrap 3-5) *

3-4. Domu bani 3 Musa 19:14, aha do na lang boi ibahen halak Israel bani halak na nengel ampa na mapitung?

3 Basa 3 Musa 19:14. Iparentahkon Jahowa do bani halak Israel lang boi jahat sidea bani halak na cacat. Umpamani, lang boi iburai atap ikutuk sidea halak na nengel. Mamburai boi do artini mangejek-ejek halak na nengel ai. Anggo dong halak na mangejek halak sisonai, tontu kejam tumang do pambahenanni ai. Halani sasintongni lang boi itangar na nengel ai hata ni sidea ai. Jadi lang boi ibela ia dirini sandiri.

4 Dob ai bani ayat 14 dong homa iparentahkon Naibata halak Israel ‘seng bulih nahkononni sidea parjombaan i lobei ni halak na mapitung’. Sada buku na mangulas pasal halak na cacat mangkatahon, “Hinan i Timur Tengah bahat do halak na mambahen na jahat bani halak na cacat.” Ra do ibahen sidea batu atap na leganni ase madabuh halak na mapitung ai sanggah mardalan. Anggo domma madabuh ia, tartawai ma sidea. Kejam tumang do sisonai. Tapi anggo Naibata iparentahkon do halak Israel ase bujur bani halak na cacat.

5. Sonaha hita boi mambahen na bujur bani halak na cacat?

5 Bujur do homa Jesus bani halak na cacat. Umpamani, isuruh ia ma ase ipatugah bani si Johannes pandidi sonon, “Gabe marpangidah do na mapitung, mardalani na repat, gabe borsih na gadamon, marpanangar na nengel, mulak manggoluh na matei.” Dobkonsi itonggor halak halongangan na ibahen Jesus, gabe “ipuji sidea ma Naibata”. (Luk. 7:20-22; 18:43) Sonari on malas do homa uhurta maniru Jesus. Halani ai, maningon bujur janah sabar do homa hita bani halak na cacat. Tongon, sonari on lang boi hita mambahen halongangan songon na ibahen Jesus. Tapi megah do uhurta mambaritahon barita na madear bani halak sisonai. Patugah hita ma bani sidea lang dong be holi na boritan atap pe na cacat i Paradeiso. Anjaha ganup boi marhasoman pakon Naibata. (Luk. 4:18) Sanggah itangar sidea barita ai, gabe ipuji sidea ma Naibata.

JUJUR MA SANGGAH MARBISNIS

6. Sonaha buku 3 Musa bindu 19 mangurupi hita ase lambin mangarusi Sapuluh Titah?

6 Dong piga-piga ayat bani 3 Musa bindu 19 na markaitan pakon Sapuluh Titah. Umpamani, bani titah na paualuhkon ihatahon do sonon, “Ulang ho manangko.” (2 Mus. 20:15) Ra do adong na marpingkir lang ongga ibuat ia barang ni halak, jadi lang ongga ia manangko. Tapi sasintongni sedo pitah ai artini manangko. Dong homa na legan.

7. Aha do contohni anggo sahalak parbisnis boi ihatahon domma manangko?

7 Ra do adong sahalak parbisnis atap partiga-tiga na mangkatahon lang ongga ia mambuat barang ni halak. Jadi nini uhurni lang ongga ia manangko. Tapi ai jujur do ia sanggah marbisnis? Bani 3 Musa 19:35, 36, ihatahon Jahowa do sonon, “Seng bulih geduk pandalankonnima bani panguhumion, bani ukuran sibar-sibar, timbangan atap suhat-suhat pe. Maningon timbangan na sintong, batu timbangan na sintong, efa na sintong ampa hin na sintong do pakeionnima.” Jadi ra do adong parbisnis atap partiga-tiga na manukang-nukangi timbanganni laho mangoto-otoi halak. Sasintongni sarupa do pambahenanni ai songon na manangko. Dong homa parlajaran na legan pasal ai na boi ibuat hita humbani buku 3 Musa bindu 19.

Humbani 3 Musa 19:11-13, aha do na porlu irimangi halak Kristen sanggah ia marbisnis? (Tonggor ma paragrap 8-10) *

8. Sonaha prinsip na isurat bani 3 Musa 19:11-13 boi mangurupi halak Israel mandalankon titah na paualuhkon, anjaha sonaha prinsip ai boi mangurupi hita?

8 Basa 3 Musa 19:11-13. Anggo ibasa hita hata pambuka bani 3 Musa 19:11 ihatahon do sonon, “Seng bulih hanima manangko.” Dob ai bani ayat 13 ihatahon do homa, “Seng bulih odoh-odohonmu barang rampokonmu hasomanmu.” Jadi anggo dong halak na lang jujur sanggah marbisnis, sarupa do artini domma manangko ia. Tongon, bani titah na paualuhkon domma tangkas ihatahon bani halak Israel seng bulih sidea manangko. Tapi humbani hatorangan na isurat bani buku 3 Musa bindu 19, gabe boi ma iarusi sidea sonaha sidea boi jujur ibagas ganup horja ni sidea. Sonari on maningon irimangi hita do homa pasal ai. Sungkun hita ma dirinta, ‘Humbani prinsip na isurat bani 3 Musa 19:11-13, adong ope na porlu hupadear humbani carangku marbisnis?’

9. Sonaha titah na isurat bani 3 Musa 19:13 boi manlinggomi parombou?

9 Dong ope parlajaran na legan bani halak Kristen sonaha hita boi jujur bani halak na marhorja hubanta. Bani 3 Musa 19:13 ihatahon do homa sonon, “Upah ni halak siparombou seng bulih tahan-tahanonmu ronsi patarni.” Anggo i Israel hinan buei do halak na marombou, janah tiap ari do ibere upahni. Jadi anggo dong halak na lang mambere atap manahan upah ni sidea, tontu lang boi ia mamboli aha na porlu bani kaluargani ibagas sadari ai. Ihatahon Jahowa do homa pasal halak ai, “Ai na madoyuk do ia anjaha upahni ai do niarapkon ni uhurni.”​—5 Mus. 24:14, 15; Mat. 20:8.

10. Aha do na boi iparlajari hita humbani 3 Musa 19:13?

10 Sonari on bahat do halak na igaji sahali dua minggu atap sahali sabulan. Tapi prinsip na isurat bani 3 Musa 19:13 totap do marlaku. Sonari on dong do piga-piga halak na mambere otik gaji ni parhorjani. Lang mahua pangahap ni sidea mambahen na sisonai halani ibotoh sidea lang dong be parhorjaan na legan. Anggo sonai ibahen sidea, sarupa do ai songon na manahan upah ni siparombou. Jadi maningon irimangi halak Kristen do prinsip ai.

HAHOLONGI MA HASOMANMU SONGON DIRIMU SANDIRI

11-12. Aha ma na sihol iajarhon Jesus humbani na isurat bani 3 Musa 19:17, 18?

11 Lang marosuh Naibata anggo hita mambahen na jahat bani halak na legan. Tapi dong ope na iparentahkon Ia na maningon bahenonta. On boi ididah hita humbani 3 Musa 19:17, 18. (Basa.) Ijai ihatahon, “Maningon haholonganmu do hasomanmu jolma doskon dirimu.” Ase malas uhur ni Naibata mangidah hita maningon idalankon hita do parentah ai.

12 Aha na isurat bani 3 Musa 19:18, ongga do homa ipatangkas Jesus bani halak na legan. Sanggah ai, dong halak Parisei na manungkun hu bani, “Guru, na ija do titah sibanggalan humbani titah in?” Ihatahon Jesus ma anggo “titah sibanggalan anjaha na parlobei”, ai ma maningon ihaholongi hita do Naibata humbani gok ni uhurta, humbani gok tonduyta, ampa humbani gok ni pingkiranta. Dob ai ihatahon Jesus ma songon na isurat bani 3 Musa 19:18. Nini do, “Na paduahon on pe dos do pakon in: Maningon haholonganmu do hasomanmu doskon dirimu.” (Mat. 22:35-40) Sasintongni bahat tumang do carani hita boi patuduhkon holong bani na legan. Iulas hita ma piga-piga carani humbani buku 3 Musa bindu 19.

13. Mase boi ihatahon sosok do pambahenan ni si Josep songon na isurat bani 3 Musa 19:18?

13 Sada carani hita boi patuduhkon holong bani na legan, ai ma marhitei mandalankon parentah na isurat bani 3 Musa 19:18. Ijai ihatahon, “Seng bulih balaskononmu na jahat, barang mardomdom ho.” Ra do adong halak na dokah mardomdom hubani hasomanni i sikkolah, i parhorjaan, atap bani kaluargani sandiri. Umpamani songon pangalaman ni si Josep, halani mardomdom sapuluh abangni hu bani, gabe ibahen sidea ma na jahat bani si Josep. (1 Mus. 37:2-8, 25-28) Tapi lang ibalas si Josep sidea. Age pe dong kesempatan ni si Josep laho mambalas, lang ibahen ia sonai halani lang mardomdom ia. Sosok ma pambahenanni ai songon parentah na isurat bani 3 Musa 19:18.​—1 Mus. 50:19-21.

14. Humbani 3 Musa 19:18, prinsip aha do na porlu idalankon hita?

14 Jadi tiru hita ma si Josep na ra manalpuhon hasalahan ni abangni janah lang mardomdom. Anggo ibahen hita sonai, malas ma uhur ni Jahowa mangidah hita. Anjaha sosok ma ai homa songon tonggo na iajarhon Jesus hubani susianni ase ra hita manalpuhon hasalahan ni halak na mardousa dompak hita. (Mat. 6:9, 12) Ai do homa na ihatahon si Paulus bani halak Kristen ijia. Nini do sonon, “Nasiam na hinaholongan, ulang ma nasiam mambalas.” (Rom 12:19) Ihatahon ia do homa, “Marsianju-anjuan anjaha marsisasapan dousa, anggo marpangkurangi uhur ni na sada dompak hasomanni.” (Kol. 3:13) Lang ongga mubah prinsip ni Jahowa. Halani ai, marusaha ma hita mandalankon prinsip na dong bani 3 Musa 19:18.

Anggo dong luhanta, lang boi lalab ijolom-jolom. Sonai ma homa anggo dong na mambahen borit uhurta ulang ma sai idingat-dingat hita ai (Tonggor ma paragrap 15) *

15. Limbaga aha do na boi idingat hita ase urah hita manalpuhon salah ni hasoman?

15 Pardiateihon hita ma sada contoh atap limbaga. Sanggah dong na mambahen borit uhurta, boi do ai isarupahon songon sada luha na etek atap luha na parah. Umpamani, sanggah hita mamotong sayur, ra do hona sayat jarinta. Mungkahni, borit do iahap hita ai. Tapi halani etek luhani, podas do ai malum. Anjaha dobkonsi dua ari, ra do lang taridah be bokas ni luha ai. Sonai do homa hita. Ra do adong parsahap ni hasoman na mambahen borit uhurta. Tapi ra do boi mintor podas isalpuhon hita ai. Tapi sonaha porini anggo luhanta ai parah? Somalni maningon hu dokter do hita. Ijahit ma ai janah iperban. Tapi porini lalab ibukai hita perban ai janah ijolom-jolom hita ai, dokah ma ai malum. Janah boi do lambin parah luha ai ujungni. Sonai do homa na ibahen piga-piga halak sanggah dong na mambahen borit uhur ni sidea. Sai lalab do idingat sidea salah ni hasomanni ai, gabe lambin borit ma uhur ni sidea. Ujungni sidea sandiri do na susah. Halani ai, dear ma anggo idalankon hita prinsip na dong bani 3 Musa 19:18.

16. Domu bani 3 Musa 19:33, 34, aha do na maningon halak Israel bani halak hun bangsa na legan, anjaha parlajaran aha do na dapot hita hunjai?

16 Sanggah iparentahkon Jahowa halak Israel maningon haholongan ni sidea do hasomanni, iparentahkon Jahowa do homa aha na maningon ibahen sidea bani halak hun bangsa na legan. On boi ibasa hita humbani 3 Musa 19:33, 34. (Basa.) Ijai ihatahon ‘maningon haholongan’ ni halak Israel do halak hun bangsa na legan songon sidea na mangkaholongi dirini sandiri. Anjaha maningon ianggap sidea do bangsa na legan ai songon bangsani sandiri. Umpamani, anggo panen halak Israel, maningon itebahon sidea do deba hubani halak na masombuh pakon halak hun bangsa na legan. (3 Mus. 19:9, 10) Halak Kristen boi do homa mandalankon prinsip ai. (Luk. 10:30-37) Sonaha carani? Sonari on dong marjuta halak na mangungsi hu nagori na legan anjaha ra do adong halak sisonai na tading i iananmu. Halani ai, bujur ma hita bani sidea janah haholongi hita ma sidea ganup.

HORJA NA PONTING NA LANG IPATUGAH BANI 3 MUSA BINDU 19

17-18. (a) Humbani 3 Musa 19:2 ampa 1 Petrus 1:15, parlajaran aha do na idapot hita? (b) Horja na ponting aha ope na isuruh si Petrus ase ihorjahon hita?

17 Bani 3 Musa 19:2 ampa 1 Petrus 1:15, iojur do halak Kristen ase pansing parlahou ni sidea. Bahat do ayat bani 3 Musa bindu 19 na patugahkon aha na porlu ibahen hita ase malas uhur ni Jahowa hubanta. Dob ai, domma iulas hita hunjai aha na boi bahenonta ampa na lang boi ibahen hita. * Anjaha humbani Kitab-Kitab Yunani pe taridah do sihol do Jahowa ase hita mandalankon prinsip-prinsip na dob iulas hita nongkan. Tapi dong ope na legan na iojur si Petrus hubanta.

18 Tongon domma marusaha hita ringgas mangidangi Naibata anjaha bujur bani na legan. Tapi paima iojur si Petrus halak Kristen ase pansing parlahou ni sidea, dong ope na ihatahon ia na maningon ibahen halak Kristen. Nini do, “Pasirsir nasiam ma uhurmu ase ringgas marhorja.” (1 Ptr. 1:13, 15, Terjemahan Dunia Baru.) Horja aha do na imaksud si Petrus ijon? Nini si Petrus do homa maningon ‘iambilankon sidea dear ni hauhuron-Ni, na dob mandilo’ sidea. (1 Ptr. 2:9) Sonari on ganup do hita boi mangambilankon ambilan na madear. Sada hasangapon do banta boi marbarita ampa mangajari halak pasal Harajaon ni Naibata. Bahat tumang do gunani barita ai bani halak na ra manjalo. (Mrk. 13:10) Jadi ringgas ma hita mangkorjahon horja ai. Anggo idalankon hita prinsip na dong bani 3 Musa bindu 19, on artini holong do uhurta bani Naibata ampa bani na legan. Anjaha taridah ma anggo hita sihol gabe ‘pansing ibagas ganup parlahounta’.

DODING 111 Na Parohkon Malas ni Uhur

^ par. 5 Tongon, sonari on hita lang be mandalankon Titah ni si Musa. Tapi humbani Titah ai, gabe ibotoh ma hita aha do na maningon ibahen hita ampa na lang boi ibahen. Anjaha gabe ibotoh hita homa sonaha hita boi patuduhkon holong bani na legan ampa mambahen malas uhur ni Jahowa. Bani artikel on, iulas hita ma piga-piga parlajaran na legan na idapot hita humbani 3 Musa bindu 19.

^ par. 17 Dong ope ayat na legan bani bindu ai na lape iulas hita bani artikel on pakon artikel na salpu. Umpamani, bani bindu ai dong do homa iulas anggo halak Israel lang manonggor jumbak, memfitnah na legan, mangankon daroh, mangkorjahon spiritisme, mardatu, ampa mangkorjahon seks na so patut.​—3 Mus. 19:15, 16, 26-29, 31.—Tonggor ma “Na Isungkun Pambasa” bani majallah on.

^ par. 52 HATORANGAN GAMBAR: Sahalak Saksi mangurupi hasomanta na bisu marsahap bani dokter.

^ par. 54 HATORANGAN GAMBAR: Sada hasomanta mambere gaji bani parhorjani.

^ par. 56 HATORANGAN GAMBAR: Halani etek luhani botou ai, lang pala idingat ia ai. Maningon sonai ma namin na porlu ibahen ia anggo dong luhani na parah.