Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

ESTUDIO 49

¿Chuqui mi laj cʌn ti Levítico chaʼan bajcheʼ yilal yomonla tiʼ tojlel yambʌlob?

¿Chuqui mi laj cʌn ti Levítico chaʼan bajcheʼ yilal yomonla tiʼ tojlel yambʌlob?

«Cʼuxbin a piʼʌl cheʼ bajcheʼ maʼ bajñel cʼuxbin a bʌ» (LV. 19:18, TNM).

CʼAY 109 Cʼuxbin laʼ bʌ ti jumpʼejl laʼ pusicʼal

MUʼ BɅ CAJ I QʼUEJLEL *

1, 2. a) ¿Chuqui tsaʼ laj qʼuele ti jiñi yambʌ estudio? b) ¿Chuqui mi caj laj qʼuel ti ili estudio?

TI JIÑI yambʌ estudio tsaʼ laj qʼuele ticʼojel tac loqʼuem bʌ ti Levítico capítulo 19. Jumpʼejl ejemplo, ti jiñi versículo 2 tsaʼ lac pejca chaʼan Jehová tiʼ sube jiñi israelitajob chaʼan yom miʼ qʼuelob ti ñuc i tat i ñaʼ i tsaʼ laj qʼuele chaʼan miʼ mejlel lac jacʼ ili ticʼojel cheʼ bʌ mi laj coltañob ti chuqui i cʼʌjñibalob i chaʼan, cheʼ mi lac ñuqʼuesʌbeñob i pusicʼal yicʼot cheʼ mi laj coltañob chaʼan miʼ bej melbeñob (chaʼlebeñob) i yeʼtel (troñel) Jehová. Ti jiñi versículo 3 Dios tiʼ sube jiñi i tejclum chucoch ñuc i cʼʌjñibal jiñi i qʼuiñilel cʼaj o. I anquese mach xicʼbiloñixla chaʼan mi lac jacʼ ili mandar, tsaʼ laj cʌñʌ chaʼan yom mi la cʌqʼuen i yorajlel chaʼan mi lac mel pejtelel jiñi ochem bʌ tiʼ yeʼtel Dios. Cheʼ bajcheʼ jiñi mi lac pʌs chaʼan wolʌch lac chaʼlen wersa chaʼan chʼujulonla, cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Levítico 19:2 yicʼot 1 Pedro 1:15.

2 Ti ili estudio mi caj lac bej qʼuel muʼ bʌ i yʌl Levítico capítulo 19. ¿Bajcheʼ miʼ pʌsbeñonla ili capítulo chaʼan mi lac pʌsben la cutslel jiñi añoʼ bʌ i discapacidad, chaʼan maʼañic mi lac chaʼlen xujchʼ yicʼot chaʼan mi laj cʼuxbin jiñi lac piʼʌlob? Laʼ laj qʼuel chuqui miʼ mejlel laj cʌn come la com chaʼan chʼujulonla cheʼ bajcheʼ Dios.

LAʼ LAC PɅSBEÑOB LA CUTSLEL JIÑI AÑOʼ BɅ I DISCAPACIDAD

Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Levítico 19:14, ¿bajcheʼ yilal yomonla tiʼ tojlel jiñi xcojcob yicʼot jiñi xpotsʼob? (Qʼuele jiñi párrafo 3 cʼʌlʌl 5). *

3, 4. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Levítico 19:14, ¿bajcheʼ yilal yomob jiñi israelitajob tiʼ tojlel jiñi xpotsʼob yicʼot jiñi xcojcob?

3 (Pejcan Levítico 19:14). Jehová yom chaʼan jiñi i wiñicob miʼ qʼuelob ti ñuc jiñi añoʼ bʌ i discapacidad. Jumpʼejl ejemplo, tiʼ sube jiñi israelitajob chaʼan mach yomic miʼ pʼajob (ñiqʼuisubeñob) jiñi xcojcob, ili yom i yʌl chaʼan mach yomic miʼ chʼʌcob. ¡Ili jumpʼejlʌch ñuc bʌ jontolil! Jiñi xcojc maʼañic mi caj i mejlel i coltan i bʌ cheʼ bʌ an chuqui miʼ subentel come maʼañic miʼ yubin tʼan.

4 Cheʼ jaʼel, yaʼ ti versículo 14 Dios tiʼ sube jiñi i tejclum chaʼan mach yomic miʼ mʌctʌbeñob i bijlel jiñi xpotsʼob. Jumpʼejl libro miʼ yʌl tiʼ tojlel jiñi añoʼ bʌ i discapacidad: «Ti jiñi Oriente Medio am bʌ ti wajali, jiñi lac piʼʌlob miʼ mulañob i ticʼlañob». Tajol an muʼ bʌ i mʌctʌben i bijlel juntiquil xpotsʼ chaʼan miʼ ticʼlan o chaʼan miʼ wajlen. ¡Maʼañobic i pʼuntaya! Yicʼot jiñi mandar am bʌ ti Levítico 19:14, Jehová tsiʼ colta jiñi i tejclum chaʼan yom miʼ pʼuntañob jiñi añoʼ bʌ i discapacidad.

5. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel lac pʌsbeñob pʼuntaya jiñi añoʼ bʌ i discapacidad?

5 Jesús tsiʼ pʌsbe i pʼuntaya jiñi añoʼ bʌ i discapacidad. Laʼ laj cʼajtesan jiñi tʼan tsaʼ bʌ i chocbe majlel Juan jiñi Xʼacʼ chʼʌmjaʼ: «Jiñi xpotsʼob muqʼuix i cʼotelob i wut, jiñi mach bʌ añic miʼ mejlelob ti xʌmbal mucʼobix ti xʌmbal, jiñi añoʼ bʌ i lepra tsaʼix cʼocʼayob, jiñi xcojcob muqʼuix i yubiñob tʼan, jiñi chʌmeñoʼ bʌ woliʼ chaʼ cuxtʌyelob». I cheʼ bʌ tsiʼ qʼueleyob jiñi milagro tac, jiñi quixtañujob «tsiʼ ñuqʼuesayob Dios» (Luc. 7:20-22; 18:43). Jiñi xñoptʼañonbʌla mi lac lajin Jesús i utsonla, mi lac pʌs lac pʼuntaya yicʼot lac pijt tiʼ tojlel jiñi añoʼ bʌ i discapacidad. I sujmʌch, Jehová maʼañic tsiʼ yʌqʼueyonla lac pʼʌtʌlel chaʼan mi lac mel milagro tac, pero tsaʼʌch i yʌqʼueyonla jiñi ñuc bʌ lac majtan chaʼan mi lac subeñob wen tʼan jiñi xpotsʼob yicʼot jiñi mach bʌ i cʌñʌyobic Dios: Ili jiñʌch chaʼan tsʼitaʼ jachix yom chaʼan mi lac chumtʌl ti jumpʼejl paraíso baqui maʼañic mi laj cʼamʼan yicʼot lʌcʼʌl mi la cajñel ti Dios (Luc. 4:18). Cabʌlob wolix (choncolix) bʌ i yʌqʼueñob i ñuclel Dios chaʼan jiñi wen tʼan.

LAʼ LAC MEL CHUQUI UTSʼAT TI LA QUEʼTEL

6. ¿Bajcheʼ miʼ coltañonla Levítico capítulo 19 chaʼan mi lac ñaʼtan muʼ bʌ i yʌl jiñi Diez mandamiento?

6 Ti Levítico capítulo 19 an versículo tac muʼ bʌ i coltañonla lac ñumen chʼʌmben i sujm muʼ bʌ i yʌl jiñi Diez mandamiento. Jumpʼejl ejemplo, jiñi i yochojlel mucʼ jach i yʌl: «Mach a chaʼlen xujchʼ» (Éx. 20:15). Tajol an muʼ bʌ i mejlel i ñaʼtan chaʼan jin jach cheʼ maʼañic miʼ chʼʌm mach bʌ i chaʼañic wolix (yʌquelix) i jacʼ ili mandar. Pero tajol an bajcheʼ yambʌ woli ti xujchʼ.

7. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel juntiquil xchoñoñel i ñusan ti pʼis jiñi i yochojlel mandar?

7 Juntiquil xchoñoñel miʼ mejlel i yʌl chaʼan maʼañic baʼ ora an i chʼʌmʌ mach bʌ i chaʼañic. Pero ¿wem ba chuqui miʼ mel tiʼ choñoñel? Jehová tsiʼ yʌlʌ ti Levítico 19:35, 36: «Mach yomic jelel mi laʼ chaʼlen chuqui jach mi laʼ mel ti pañimil, cheʼ mi laʼ pʼis jini lum, cheʼ mi laʼ pʼis laʼ choñoñel. Yom tsʼʌcʌl chuqui mi laʼ pʼis». Mi juntiquil xchoñoñel miʼ cʼʌn balanza mach bʌ weñic o mach tsʼʌcʌlic miʼ pʼis chuqui tac jach chaʼan miʼ lotin jiñi i wiñicob, tiʼ sujm woli ti xujchʼ. Ili ñumen tsiquil cheʼ mi lac pejcan yan tac bʌ versículo am bʌ ti Levítico capítulo 19.

Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Levítico 19:11-13, ¿chuqui yom miʼ cʼajtiben i bʌ jiñi xñoptʼan chaʼan bajcheʼ yilal tiʼ choñoñel yicʼot tiʼ yeʼtel? (Qʼuele jiñi párrafo 8 cʼʌlʌl 10). *

8. ¿Bajcheʼ tsiʼ colta jiñi judíojob Levítico 19:11-13 chaʼan miʼ jacʼob jiñi principio baqui chucul jiñi i yochojlel mandar i bajcheʼ miʼ coltañonla ili ora?

8 (Pejcan Levítico 19:11-13). Tiʼ tejchibal Levítico 19:11 miʼ yʌl: «Mach laʼ chaʼlen xujchʼ». I jiñi versículo 13 miʼ taj ti tʼan jiñi xujchʼ bajcheʼ junchajp mach bʌ weñic cheʼ bʌ miʼ yʌl: «Mach mi laʼ pʼumpʼun ticʼlan laʼ piʼʌlob». Jin chaʼan, mi an mach bʌ tsʼʌcʌlic chuqui miʼ yʌcʼ tiʼ yeʼtel o tiʼ choñoñel, woli ti xujchʼ. Jiñi i yochojlel mandar miʼ yʌl chaʼan mach yomic mi lac chaʼlen xujchʼ, pero jiñi muʼ bʌ i yʌl Levítico tsiʼ colta jiñi judíojob chaʼan miʼ ñaʼtañob bajcheʼ miʼ mejlel i jacʼob jiñi principio baqui chucul jiñi mandar. Jin chaʼan, weñʌch cheʼ mi lac ñaʼtan bajcheʼ yilal miʼ qʼuel Jehová jiñi xujchʼ yicʼot cheʼ mi lac mel mach bʌ weñic. Laʼ laj cʼajtiben lac bʌ: «Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Levítico 19:11-13, ¿am ba chuqui yom mij qʼuextan, ñumento tic choñoñel o ti queʼtel?».

9. ¿Bajcheʼ miʼ coltan xʼeʼtelob jiñi mandar am bʌ ti Levítico 19:13?

9 An yambʌ baqui jiñi xñoptʼan am bʌ i choñoñel yom miʼ chaʼlen wersa i mel chuqui utsʼat. Tiʼ yujtibal Levítico 19:13 miʼ yʌl: «Mach yomic miʼ cʌytʌl ti bet i tojol i yeʼtel». Ti wajali, ti Israel lʌcʼʌ tiʼ pejtelel lac piʼʌlob miʼ chaʼleñob eʼtel tiʼ lum, i jiñi muʼ bʌ i chaʼleñob eʼtel tiʼ lum yambʌ jujumpʼejl qʼuin miʼ tojtʌlob cheʼ bʌ miʼ yujtel jiñi i yeʼtel. Mi juntiquil xʼeʼtel maʼañic miʼ tojtʌl ti jumpʼejl qʼuin, maʼañic i taqʼuin chaʼan miʼ weʼsan i familia ti jimbʌ qʼuin. Jehová tsiʼ yʌlʌ: «Come pʼumpʼuñʌch» (Dt. 24:14, 15; Mat. 20:8).

10. ¿Chuqui mi laj cʌn ti Levítico 19:13?

10 Ti ili ora, cabʌl lac piʼʌlob mach ti jujumpʼejlic qʼuin miʼ tojtʌlob, junyajl jach o chaʼyajl jach ti jumpʼejl uw. Pero jiñi principio am bʌ ti Levítico 19:13 bej añʌch i cʼʌjñibal. An patroñob mach bʌ weñic miʼ tojob i wiñicob ti eʼtel. Yujilob chaʼan jiñi i wiñicob tajol miʼ caj i bej cajelob ti eʼtel anquese maʼañic jaypʼejl miʼ tojtʌlob. Lajal bajcheʼ woliʼ cʌytʌl yicʼot i tojol i yeʼtel jiñi i wiñic. Mi juntiquil xñoptʼan an i wiñicob ti eʼtel yom miʼ chʼʌm ti ñuc ili ticʼojel. Laʼ laj qʼuel chuqui tac yambʌ miʼ pʌsbeñonla Levítico capítulo 19.

LAʼ LAJ CʼUXBIN LAC PIʼɅL CHEʼ BAJCHEʼ MI LAC BAJÑEL CʼUXBIN LAC BɅ

11, 12. ¿Chuqui tsiʼ pʌsʌ Jesús cheʼ bʌ tsiʼ taja ti tʼan Levítico 19:17, 18?

11 Jehová mach muqʼuic jach i subeñonla chaʼan mach yomic mi lac ticʼlan jiñi lac piʼʌlob. Tsiquil iliyi ti muʼ bʌ i yʌl Levítico 19:17, 18, TNM (pejcan). * Yaʼi miʼ tilel ili mandar: «Cʼuxbin a piʼʌl cheʼ bajcheʼ maʼ bajñel cʼuxbin a bʌ». Ili wen ñuc i cʼʌjñibal tiʼ tojlel jiñi xñoptʼan utsʼat bʌ yom miʼ qʼuejlel ti Dios.

12 Laʼ laj qʼuel bajcheʼ tsiʼ pʌsʌ Jesús chaʼan wen ñuc i cʼʌjñibal jiñi mandar muʼ bʌ lac taj ti Levítico 19:18. Ti jumpʼejl bʌ qʼuin, juntiquil fariseo tsiʼ cʼajtibe: «¿Baqui bʌ jiñi mandar ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal yaʼ ti Mandar?». Jesús tiʼ sube chaʼan «jiñi ñaxam bʌ yicʼot ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal tiʼ pejtelel jiñi mandar» jiñʌch cheʼ mi laj cʼuxbin Jehová tiʼ pejtelel lac pusicʼal, tiʼ pejtelel laj cuxtʌlel yicʼot tiʼ pejtelel lac ñaʼtʌbal. Cheʼ jiñi tsiʼ taja ti tʼan Levítico 19:18 cheʼ bʌ tsiʼ yʌlʌ: «Jiñi i chaʼpʼejlel, lʌcʼʌ lajal bʌ, miʼ yʌl: ‹Cʼuxbin a piʼʌl cheʼ bajcheʼ maʼ bajñel cʼuxbin a bʌ›» (Mat. 22:35-40). Cabʌl bajcheʼ miʼ mejlel lac pʌsben cʼuxbiya jiñi lac piʼʌlob, pero Levítico capítulo 19 mi caj i coltañonla laj qʼuel bajcheʼ tac miʼ mejlel lac mel.

13. ¿Bajcheʼ miʼ coltañonla lac chʼʌmben i sujm muʼ bʌ i yʌl Levítico 19:18 tsaʼ bʌ ujti tiʼ tojlel José?

13 Junchajp bajcheʼ miʼ mejlel lac pʌsben cʼuxbiya lac piʼʌlob jiñʌch cheʼ mi lac mel muʼ bʌ i yʌl Levítico 19:18 (TNM): «Mach a wʌqʼuen i toj i mul i yalobilob a tejclum, mi yomicto maʼ lot a michʼajel tiʼ tojlelob». Lʌcʼʌ ti lac pejtelel laj cʌñʌ juntiquil cabʌlix bʌ jab cajel i michʼlen juntiquil i piʼʌl ti eʼtel, ti escuela o juntiquil i familia. Laʼ laj cʼajtesan chaʼan jiñi 10 i yerañob José tsiʼ michʼleyob i jiñi tsiʼ yʌcʼʌ chaʼan miʼ melob mach bʌ weñic (Gn. 37:2-8, 25-28). Pero José maʼañic tsiʼ qʼuexta. Cheʼ bʌ tsiʼ taja ñuc bʌ i yeʼtel i miʼ mejlel i qʼuextan jontolil, tsiʼ pʌsʌ i pʼuntaya. Maʼañic tsiʼ loto i michʼajel, tsiʼ mele cheʼ bajcheʼ tsaʼ wiʼil tsʼijbunti ti Levítico 19:18 (Gn. 50:19-21).

14. ¿Bajcheʼ la cujil chaʼan jiñi principio tac baqui chucul Levítico 19:18 bej anto i cʼʌjñibal ili ora?

14 Jiñi xñoptʼan utsʼat bʌ yom miʼ qʼuejlel ti Dios yom miʼ lajin i yejemplo José i miʼ ñusʌben i mul jiñi yambʌlob, mach yomic miʼ michʼlen. Cheʼʌch miʼ yʌl jiñi padrenuestro, baqui Jesús tsiʼ yʌlʌ chaʼan yom mi lac ñusʌbeñob jiñi muʼ bʌ i chaʼleñob mulil ti lac tojlel (Mat. 6:9, 12). Cheʼ jaʼel, jiñi apóstol Pablo tsiʼ yʌqʼue ili ticʼojel jiñi xñoptʼañob: «Cʼuxbibiletbʌla, mach laʼ chaʼ qʼuextan chuqui mi laʼ tumbentel» (Rom. 12:19). I tsiʼ yʌlʌ jaʼel: «Chʌn cuchben laʼ bʌ laʼ sajtemal yicʼot ñusʌben laʼ bʌ laʼ mul tiʼ pejtelel laʼ pusicʼal cheʼto jaʼel mi an majqui miʼ taj i sajtemal ti laʼ tojlel» (Col. 3:13). Jiñi i principio tac Jehová maʼañic miʼ qʼuextʌyel. Ili ora bej anto i cʼʌjñibal jiñi principio tac baqui chucul Levítico 19:18.

Mach yomic mi lac teñe tʌl jumpʼejl lac lojweñal. Cheʼʌch miʼ yujtel jaʼel cheʼ bʌ an majqui miʼ lowbeñonla lac pusicʼal: Mach yomic mi lac chʌn ñaʼtan, ñumen wen cheʼ mi lac ñusan i mi lac ñajʌtesan. (Qʼuele jiñi párrafo 15). *

15. ¿Chuqui ti ejemplo miʼ coltañonla lac chʼʌmben i sujm chucoch ñuc i cʼʌjñibal mi lac ñusʌben i mul yambʌlob yicʼot mi lac ñajʌtesan?

15 Laʼ la cʌl jumpʼejl ejemplo. Jiñi i cʼuxel lac pusicʼal lajal bajcheʼ lac lojweñal, an mach bʌ wen cʼuxic i an ñumen cʼux bʌ. Jumpʼejl ejemplo, cheʼ bʌ woli lac mel chuqui mi laj cʼux tajol mi lac tsʼitaʼ taj lac tsep i yal laj cʼʌb. Ti ñaxan tajol wen cʼux, pero cheʼ bʌ miʼ ñumel majlel jiñi qʼuin tac muqʼuix i lajmel i maʼañix miʼ cʼajtiyel lac chaʼan baqui tsaʼ lac tsepe lac bʌ. Cheʼ jaʼel, tajol juntiquil la camigo an i tajol maʼañic miʼ ñaʼtan chuqui miʼ mel o miʼ yʌl i muʼto i mejlel i lowonla, pero mach wocolic mi la cubin chaʼan mi lac ñusʌben. Pero cheʼ bʌ ñumen colem jiñi lac lojweñal tajol yom mi lac majlel ti doctor chaʼan miʼ tsʼis yicʼot miʼ pix. Mi maʼañic mi laj cʌy lac tʌl jiñi lac lojweñal maʼañic mi caj i lajmel. Pero tajol jiñʌch muʼ bʌ i mejlel i mel juntiquil wen cʼux bʌ i pusicʼal, mi maʼañic miʼ cʌy i ñaʼtan bajcheʼ tsaʼ lowbenti i pusicʼal yicʼot bajcheʼ tsaʼ ticʼlʌnti woli jach i bajñel ticʼlan i bʌ. Tiʼ sujm, ñumen wen cheʼ mi lac jacʼ jiñi ticʼojel am bʌ ti Levítico 19:18.

16. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Levítico 19:33, 34, ¿bajcheʼ yilal yomob jiñi israelitajob tiʼ tojlel chʼoyoloʼ bʌ ti yambʌ país, i chuqui mi laj cʌn?

16 Cheʼ bʌ Jehová tiʼ sube jiñi israelitajob chaʼan miʼ cʼuxbiñob i piʼʌlob, mach wolic jach i yʌl chaʼan jin jach yom miʼ cʼuxbiñob jiñi israelitajob. Tiʼ subeyob chaʼan yom miʼ cʼuxbiñob jiñi chʼoyolob ti yambʌ país yaʼ bʌ chumulob yaʼi. Jamʌ tsiquil miʼ yʌl Levítico 19:33, 34 (pejcan). Yom miʼ qʼuelob bajcheʼ juntiquil mero i piʼʌlobʌch bʌ i yom miʼ cʼuxbiñob cheʼ bajcheʼ miʼ bajñel cʼuxbiñob i bʌ. Jumpʼejl ejemplo, yom miʼ yʌcʼob chaʼan jiñi chʼoyoloʼ bʌ ti yambʌ país yicʼot jiñi pʼumpʼuñoʼ bʌ miʼ tempañob i colobal i wut i pʌcʼʌʼob (Lv. 19:9, 10). Ili ora, jiñi xñoptʼañonbʌla yom mi lac jacʼ jaʼel ili principio chaʼan yom mi laj cʼuxbiñob jiñi yambʌloʼ bʌ i país (Luc. 10:30-37). ¿Bajcheʼ? Ti pañimil (mulawil) an cabʌlob muʼ bʌ i majlelob ti yambʌ país i tajol an chumuloʼ bʌ ti lac tʼejl. Wen ñuc i cʼʌjñibal cheʼ mi laj qʼuelob ti ñuc ili wiñicob, xʼixicob yicʼot alobob.

JUMPʼEJL ÑUC BɅ EʼTEL MAʼAÑIC BɅ MIʼ YɅJLEL TI LEVÍTICO 19

17, 18. a) ¿Chuqui miʼ subeñonla lac mel Levítico 19:2 yicʼot 1 Pedro 1:15? b) ¿Baqui bʌ jiñi ñuc bʌ eʼtel tsiʼ yʌlʌ jiñi apóstol Pedro chaʼan yom mi lac mel?

17 Ti Levítico 19:2 yicʼot ti 1 Pedro 1:15 miʼ yʌl chaʼan jiñi i wiñiconbʌla Dios yom chʼujulonla. Ti Levítico capítulo 19 an yambʌ versículo tac muʼ bʌ i yʌl chuqui yom mi lac mel chaʼan utsʼat miʼ qʼuelonla Jehová. Tsaʼix laj qʼuele chaʼpʼej uxpʼejl versículo muʼ bʌ i pʌs chuqui yom mi lac mel yicʼot mach bʌ yomic. * I tsaʼ laj qʼuele jaʼel chaʼan jiñi Tsʼijbujel griego miʼ pʌs chaʼan bej anto i cʼʌjñibal jiñi principio tac. Pero anto chuqui yambʌ tsiʼ yʌlʌ jiñi apóstol Pedro.

18 Jiñi xñoptʼañonbʌla cabʌl bajcheʼ mi lac melben i yeʼtel Dios yicʼot cabʌl chuqui wem bʌ mi lac mel. Pero Pedro tsiʼ taja ti tʼan junchajp. Cheʼ bʌ maxto i yʌlʌ chaʼan yom chʼujulonla tiʼ pejtelel lac melbal (chaʼlibal), tsiʼ yʌlʌ: «Chajpanla laʼ ñaʼtʌbal chaʼan mi laʼ chaʼlen tsʌts bʌ eʼtel» (1 Ped. 1:13, 15). ¿Chuqui yom i yʌl? Tsiʼ yʌlʌ chaʼan jiñi i yermañujob Cristo yajcʌbiloʼ bʌ mi caj i pam subob i ñuclel jiñi tsaʼ bʌ i yajcayob (1 Ped. 2:9). Ili ora, ti lac pejtelel an lac chaʼan ili ñuc bʌ eʼtel muʼ bʌ i ñumen coltan jiñi lac piʼʌlob. Jiñi chʼujul bʌ i tejclum Dios an i chaʼan ili ñuc bʌ majtan chaʼan miʼ chʌn chaʼleñob subtʼan yicʼot cʌntesa yicʼotob i tijicñʌyel (Mar. 13:10). Jin chaʼan, laʼ lac chaʼlen wersa chaʼan mi lac jacʼ jiñi principio tac am bʌ ti Levítico 19. Cheʼ bajcheʼ jiñi mi caj lac pʌs chaʼan mi laj cʼuxbin jiñi lac Dios yicʼot jiñi lac piʼʌlob, yicʼot chaʼan la com chʼujulonla tiʼ pejtelel lac melbal.

CʼAY 111 Muʼ bʌ i yʌqʼueñonla lac tijicñʌyel

^ parr. 5 Anquese maʼañoñixla tiʼ pʼʌtʌlel i mandar Moisés, yaʼi miʼ yʌjlel cabʌl chuqui yom bʌ mi lac mel yicʼot mach bʌ yomic mi lac mel. Cheʼ mi lac tsajin mi caj i coltañonla chaʼan mi laj cʼuxbin yambʌlob yicʼot chaʼan mi lac mel chuqui miʼ mulan Dios. Ti ili estudio mi caj laj qʼuel chuqui mi laj cʌn ti Levítico capítulo 19 i mi caj la cʌl bajcheʼ miʼ mejlel laj cʼʌn ti laj cuxtʌlel.

^ parr. 11 Levítico 19:17, 18 (TNM): «‹Mach a tsʼaʼlen a wermañu ti a pusicʼal. Yom maʼ tojʼesan a piʼʌl chaʼan maʼañic a mul a wicʼot mi tsiʼ chaʼle mulil›. ‹Mach a wʌqʼuen i toj i mul i yalobilob a tejclum mi yomicto maʼ lot a michʼajel tiʼ tojlelob, i cʼuxbin a piʼʌl cheʼ bajcheʼ maʼ bajñel cʼuxbin a bʌ. Joñon Jehová›».

^ parr. 17 Ti ili estudio an versículo tac maʼañic bʌ tsaʼ qʼuejli muʼ bʌ i taj ti tʼan chaʼan yom junlajal mi laj qʼuel lac bʌ, jiñi jopʼtʼan, i cʼʌñol chʼichʼ, jiñi espiritismo, jiñi adivinación yicʼot jiñi tsʼiʼlel (Lv. 19:15, 16, 26-29, 31) (qʼuele jiñi sección «Jiñi xpejcaya juñob miʼ cʼajtibeñob i bʌ» am bʌ ti ili revista).

^ parr. 53 MUʼ BɅ I YɅL JIÑI FOTO: Juntiquil Testigo woliʼ coltan juntiquil hermano mach bʌ añic miʼ yubin tʼan chaʼan miʼ pejcan jiñi i doctor.

^ parr. 55 MUʼ BɅ I YɅL JIÑI FOTO: Juntiquil hermano am bʌ i empresa chaʼan pintura woliʼ toj jiñi i wiñic.

^ parr. 57 MUʼ BɅ I YɅL JIÑI FOTO TAC: Juntiquil hermana ora miʼ ñajʌyel i chaʼan chaʼan tiʼ tsepe i yal i cʼʌb. ¿Cheʼ ba mi caj i mel cheʼ bʌ ñumen ñuc jiñi i lojweñal?