Alé annan ròt enformasyon

Alé annan somèr-a

ARTIK POU ÉTIDYÉ 49

Kouman nou divèt aji ké ròt-ya : sa liv Lévitique-a ka anprann nou

Kouman nou divèt aji ké ròt-ya : sa liv Lévitique-a ka anprann nou

« To divèt kontan to konpanyen kou to menm » (LÉV. 19:18).

KANTIK 109 « Aimons intensément, avec le cœur »

KOUTWÉY ASOU SA NOU KÉ WÈ *

1-2. a) Kisa nou anprann annan artik nou wè anvan-an ? b) Kisa nou ké wè annan sa artik-a ?

ANNAN artik nou wè anvan-an, nou wè déztrwa konsèy nou ka jwenn annan Lévitique chapit 19 é ki pouvé idé nou. Parèkzanp, soulon vèrsé trwa-a, Israyélit-ya té divèt rèspèkté yé papa ké yé manman. É nou wè ki nou pouvé apliké sa konsèy-a lò nou ka idé nou papa ké nou manman gen sa yé bézwen pou viv, lò nou ka ankourajé ké konsolé yé, é lò nou ka idé yé rété pròch ké Jéova. Sa menm vèrsé-a té ka fè moun sonjé ki saba-a té enpòrtan. Nou pa gen pou rèspèkté lalwa asou saba-a, mé nou pouvé apliké prensip-a ki dèyè sa lalwa-a, lò nou ka pran tan pou fè roun bagaj pou Jéova chak jou. A konsa nou ké fè sa Lévitique 19:2 ké 1 Pierre 1:15 ka di nou fè, nou ké montré ki nou lé divini sen.

2 Annan sa artik-a, nou ké kontinyé étidyé Lévitique chapit 19. Sa chapit-a ka anprann nou osi ki nou divèt aji ké bonté ké sa-ya ki andikapé, nou divèt onèt annan tousa nou ka fè, é nou divèt kontan nou konpanyen. Kou nou lé sa dé moun ki sen kou nou Bondjé, annou pran tan byen gadé sa nou ké wè annan sa artik-a.

ANNOU AJI KÉ BONTÉ KÉ SA-YA KI ANDIKAPÉ

Kouman Lévitique 19:14 ka ankourajé nou aji ké sa-ya ki sourdo ouben ké sa-ya ki avèg * ? (gadé paragraf 3-5).

3-4. Dapré Lévitique 19:14, kouman Israyélit-ya té divèt aji ké sa-ya ki té sourdo ké sa-ya ki té avèg ?

3 (Li Lévitique 19:14.) Jéova té lé ki so sèrvitèr-ya aji ké bonté ké sa-ya ki té andikapé. Parèkzanp, yé pa té divèt voyé malédiksyon asou roun moun ki té sourdo, sa lé di ménasé l’ ouben mal palé l’. A té ké roun méchansté, paské moun-an ki té sourdo-a pa té ké tandé sa yé té ka di asou l’ é i pa té ké pouvé défann so kò.

4 Vèrsé 14-a té ka défann Israyélit-ya osi mété roun bagaj douvan roun moun ki pa ka wè pou i tonbé. Roun liv ka èspliké ki tan-lontan, o Pròch-Oryan, moun-yan té ka profité anlè sa ki té andikapé é yé té mové ké yé *. I gen moun ki té ka fé èsprè mété bagaj douvan sa-ya ki té avèg pou fè yé tonbé ouben pou ari yé ! Yé té mové menm ! Lalwa nou ka jwenn annan Lévitique 19:14 té ka fè Israyélit-ya sonjé ki yé té divèt gen konpasyon pou sa-ya ki té andikapé.

5. Kouman nou pouvé montré ki nou gen konpasyon pou sa-ya ki andikapé ?

5 Jézi té gen konpasyon pou sa-ya ki té andikapé. Mésaj i voyé pou Janbatis-a ka byen montré nou sa. Men sa mésaj-a té ka di : « Moun ki avèg ka wè, moun ki ka bwété ka maché, moun ki gen lalèp géri, moun ki sourdo ka tandé, moun mouri-ya résisité » (Luc 7:20-22 ; 18:43). Lò i wè tout mirak Jézi té ka fè, ‘tout pèp-a louwé Bondjé’. Nou ki krétyen, nou lé imité Jézi é nou lé gen konpasyon pou sa-ya ki andikapé. Donk, nou janti é nou ka pran pasyans ké yé. Jéova pa bay nou pouvwar fè mirak. Mé nou gen lònò di sa-ya ki pa ka wè ouben ki avèg annan domenn èspirityèl-a, ki annan paradi-a, tout moun ké parfè é ké gen roun bon lanmityé ké Jéova (Luc 4:18). Sa bon nouvèl-a ja ka pousé roun patché moun louwé Bondjé.

A POU NOU ONÈT ANNAN ZAFÈ SOUMAKÉ

6. Bay roun koumannman Lévitique chapit 19 ka idé nou konprann pi byen.

6 Sèrten vèrsé annan Lévitique chapit 19 ka idé nou konprann Dis Koumannman-yan pi byen. Parèkzanp, wityèm koumannman-an ka di : « To pa divèt vòlò » (Ex. 20:15). Sèrten té pouvé di ki, dipi yé pa té ka pran roun bagaj ki pa té di yé, yé té ka obéyi sa koumannman-an. Pourtan, yé té pouvé vòlò moun ròt fason.

7. Kouman sèrten moun ki té ka vandé té ka dézobéyi wityèm koumannman-an asou zafè vòlò ?

7 Pitèt roun moun ki ka vandé pouvé pansé ki i pa jen vòlò pas i pa jen pran bagaj moun. Mé ès i toujou onèt annan zafè soumaké ? Jéova té di Israyélit-ya : « Zòt pa divèt malonnèt lò zòt ka mizouré longèr, pwa ouben volim. Zòt ké sèrvi bon balans, bon pwa, roun bon mizou pou sa ki sèk, ké roun bon mizou pou sa ki likid » (Lévitique 19:35, 36). Lò roun moun ki té ka vandé té ka sèrvi balans ouben mizou ki pa té bon pou bloublou sa-ya ki té ka vin achté, a vòlò i té ka vòlò yé. I gen ròt vèrsé annan Lévitique chapit 19 ki ka byen montré sa.

Pou i swiv sa Lévitique 19:11-13 ka di, ki késyon roun krétyen divèt pozé so kò parapòrta sa i ka fè lò i ka vandé ké achté, ké so labitid travay * ? (gadé paragraf 8-10).

8. Kouman Lévitique 19:11-13 té ka idé Israyélit-ya konprann ki prensip i gen dèyè wityèm koumannman-an, é kouman sa vèrsé-a pouvé sèrvi nou ?

8 (Li Lévitique 19:11-13.) Lévitique 19:11 ka koumansé konsa : « Zòt pa divèt vòlò. » Épi ki a vòlò, ki a bagaj malonnèt moun ka fè lò yé ka vandé ké achté, vèrsé 13-a ka mété tousa annan menm sak-a, lò i ka di : « To pa divèt pran sa to frè gen. » Donk lò roun moun ka chaché doublé moun lò i ka vandé ké achté, a vòlò i ka vòlò. Donk wityèm koumannman-an ka di nou ki nou pa divèt vòlò, é liv Lévitique-a té ka pèrmèt Israyélit-ya wè kouman yé té pouvé apliké sa. Nou divèt réfléchi asou fason Jéova ka wè roun moun ki malonnèt é ki ka vòlò. Parèkzanp, nou pouvé doumandé nou kò : « Lò mo ka li Lévitique 19:11-13, ès mo ka wè i gen roun bagaj mo divèt chanjé annan mo lavi ? Ès mo drèt annan mo travay é annan zafè soumaké ? »

9. Kouman lalwa nou ka jwenn annan Lévitique 19:13 té ka protéjé ouvriyé-ya ?

9 Roun krétyen ki gen moun ki ka travay pou li, divèt tchenbé kont di rounòt bagaj pou i onèt. Lévitique 19:13 ka fini konsa : « To pa ké tchenbé soumaké roun ouvriyé jik landimen bonmanten. » Annan sa lépòk-a, an Israyèl, près tout moun té ka fè bati pou viv, é ouvriyé-ya té ka rousouvwè yé soumaké, chak jou lò lajournen-an té fini. Si roun moun pa té ka bay roun annan so ouvriyé so soumaké, i té ka anpéché l’ gen soumaké i té bézwen-an pou bay so fanmi manjé sa jou-a. A sa Jéova té èspliké Israyélit-ya : « I maléré é so lavi ka dépann di so soumaké i ka touché » (Deut. 24:14, 15 ; Mat. 20:8).

10. Kisa Lévitique 19:13 ka anprann nou ?

10 Jòdla, an jénéral, roun anpwayé pa ka touché so soumaké lò lajournen-an fini. I ka touché so soumaké apré dé simenn ouben lò mwa-a fini. Mé prensip nou ka trouvé annan Lévitique 19:13 bon pou nou toujou jòdla. I gen sèrten patron ki ka profité anlè yé anpwayé, yé pa ka bay yé soumaké yé té ké divèt bay yé. Yé byen savé ki yé pri é ki yé ké kontinyé travay pou yé, menm si a pou roun ti soumaké sèlman. A kousidiré sa patron-yan té ka ‘tchenbé soumaké ouvriyé-ya’. Mé roun krétyen ké toujou jis ké sa-ya ki ka travay pou li. Aprézan, annou wè rounòt bagaj Lévitique chapit 19 ka anprann nou.

A POU NOU KONTAN NOU KONPANYEN KOU NOU MENM

11-12. Lò i di sa ki marké annan Lévitique 19:17, 18, kisa Jézi montré ?

11 Jéova pa lé sa-ya ki ka adoré l’ fè ròt-ya méchansté. Mé a pa sa sèlman i ka doumandé. I lé yé fè plis ki sa. A sa nou ka wè annan Lévitique 19:17, 18 (li). Men sa nou ka li : « To divèt kontan to konpanyen kou to menm. » Pou fè Bondjé plézi, krétyen-yan divèt obéyi sa koumannman-an.

12 Jézi li menm pa té pè montré ki sa té enpòrtan. Roun jou, roun farizyen doumandé li : « A ki koumannman ki pi gran annan Lalwa-a ? » Jézi réponn li ki ‘pi gran-an ké prémyé koumannman-an’, a té kontan Jéova ké tout so tchò ké tout so nanm épi ké tout so pansé. Apré sa, i roupran Lévitique 19:18, ki ka di : « É men dézyèm-an, ki ka sanblé l’ : “To divèt kontan to konpanyen kou to menm” » (Mat. 22:35-40). I gen plizyèr bagaj nou pouvé fè pou montré nou konpanyen nou kontan l’. Sa kou-a ankò, Lévitique chapit 19 ké itil pou nou paské i ké pèrmèt nou wè déztrwa bagaj nou pouvé fè pou montré nou lanmou.

13. Kouman Jozèf fè sa Lévitique 19:18 ka di ?

13 Pou nou montré nou kontan nou konpanyen, nou divèt swiv sa konsèy-a nou ka trouvé annan Lévitique 19:18 : « To pa divèt vanjé to kò ni tchenbé pitit to pèp asou to tchò. » Près nou tout nou konnèt roun moun ki tchenbé roun kolèg, roun kanmarad lékòl ouben roun moun annan so fanmi asou so tchò pannan plizyèr lannen. É annou sonjé Jozèf, so dis dimifrè : afòrs yé té faché ké li, yé fè li méchansté (Gen. 37:2-8, 25-28). Mé Jozèf pa aji konsa ké yé. Menm si i té gen bokou pouvwar é ki i té pouvé vanjé so kò, i pardonnen yé. I pa tchenbé yé asou so tchò. Anfèt, i fè sa Lévitique 19:18 ka di nou fè (Gen. 50:19-21).

14. Kisa ki ka montré ki nou divèt swiv prensip-ya ki dèyè lalwa nou ka jwenn annan Lévitique 19:18 ?

14 Krétyen-yan ki lé fè Bondjé plézi, divèt swiv èkzanp Jozèf ki pardonnen pasé i tchenbé so frè asou so tchò é pasé i vanjé so kò. Fason i aji-a ka alé ké lapriyè Jézi bay nou pou modèl. Annan sa lapriyè-a, Jézi ka ankourajé nou pardonnen sa-ya ki ka péché kont nou (Matt. 6:9, 12). Pòl di menm bagaj-a lò i bay krétyen-yan sa konsèy-a : « Zòt mo kontan-an, pa alé vanjé zòt kò » (Rom. 12:19). I di yé osi : « Kontinyé sipòrté zòt konpanyen ké pardonnen zòt konpanyen ké tout zòt tchò, menm si roun moun gen roun rézon pou plenn so kò di rounòt moun » (Col. 3:13). Prensip Jéova ka bay nou pa ka chanjé. Donk nou divèt tchenbé kont di tout prensip ki dèyè lalwa nou ka jwenn annan Lévitique 19:18.

Menm fason sa pi bon pou nou pa jwé annan roun bobo, i pi bon nou pa kontinyé sonjé sa ki ka fè nou tchò mal. Nou divèt éséyé bliyé sa. * (gadé paragraf 15).

15. Ki èkzanp ka idé nou konprann ki nou divèt pardonnen épi bliyé ?

15 Nou pouvé di ki lò nou tchò ka fè nou mal, a kou lò nou gen roun bobo. Bobo-a pouvé piti ouben gro. Nou pouvé koupé nou dwèt lò nou ka louvri roun anvlòp, é sa pouvé fè nou mal, mé an jénéral, sa ka géri vit. Apré roundé jou, nou pa menm ka sonjé koté nou dwèt té koupé. Menm fason-an, i gen bagaj ki pouvé rivé nou é nou tchò ka fè nou mal, mé a pa anyen. Roun zanmi pouvé di ouben fè nou roun bagaj ki ka fè nou mal san i pa réfléchi, mé nou ké pardonnen l’ fasilman. Mé si bobo-a pi grav, pitèt roun dòktèr ké divèt koud lapo-a ouben pansé bobo-a. Si nou pa ka arété jwé annan bobo-a, i pa ké jen géri, i jis ka riské enfèkté. Malérèzman, détan, a sa nou ka fè lò roun moun fè nou bokou lapenn. Nou pa ka arété sonjé sa moun-an fè nou, é ki sa ka fè nou soufri. Mé si nou ka kontinyé tchenbé moun-an asou nou tchò, bagaj-ya ké vini pi mal ankò ! Miyò nou swiv konsèy nou ka trouvé annan Lévitique 19:18 !

16. Dapré Lévitique 19:33, 34, kouman Jéova té lé Israyélit-ya aji ké sa-ya ki té étranjé, é kisa sa ka anprann nou ?

16 Lò Jéova di Israyélit-ya kontan yé konpanyen, sa pa té lé di ki a Israyélit-ya rounso yé té divèt kontan. Yé té divèt kontan étranjé-ya ki té ka rété an mitan yé osi. A sa nou ka byen wè annan Lévitique 19:33, 34 (li). Israyélit-ya té divèt aji ké étranjé-ya kousidiré a té ‘Israyélit kou yé menm’, é yé té divèt kontan yé kou yé menm. Parèkzanp, yé té divèt lésé ni étranjé-ya, ni maléré-ya ranmasé sa ki té ka rété annan yé bati (Lév. 19:9, 10). Prensip-a ki dèyè Lévitique 19:33, 34 bon pou krétyen-yan osi (Luc 10:30-37). Jòdla, i gen milyon moun ki ka chapé di yé péyi, é roun ran ka rété òbò to. To divèt rèspèkté sa mouché-ya, sa madanm-yan ké sa timoun-yan. A roun bagaj ki enpòrtan.

ROUNÒT FASON NOU POUVÉ MONTRÉ NOU KONTAN NOU KONPANYEN

17-18. a) Kisa Lévitique 19:2 ké 1 Pierre 1:15 ka ankourajé nou fè ? b) Pyèr ka ankourajé nou bay annan ki travay ?

17 Annan Lévitique 19:2 ké annan 1 Pierre 1:15, Jéova ka doumandé so sèrvitèr-ya pou yé sen. Roun patché ròt vèrsé annan Lévitique chapit 19 ka idé nou savé kisa nou divèt fè pou Jéova kontan sa nou ka fè. Nou ja wè déztrwa bagaj nou divèt fè, é nou wè osi sèrten bagaj nou pa divèt fè *. Ékritir grèk krétyen-yan ka montré ki nou divèt rèspèkté prensip-ya ki dèyè sa vèrsé-ya. Mé apot Pyèr di rounòt bagaj enpòrtan.

18 Nou ka fè roun patché bagaj pou Jéova, é nou ka fè bon bagaj pou idé ròt-ya. Mé Pyèr palé èspésyalman di roun bagaj. Anvan i di nou divini sen annan tousa nou ka fè, men sa i marké : « Paré zòt kò pou aji » (1 Pierre 1:13, 15). Kisa i té lé di ? I di ki krétyen wen-yan té ké ‘fè tout moun konnèt bèl kalité sa-la ki té fè yé soti annan soukou-a’ gen (1 Pierre 2:9). Anfèt, tout krétyen-yan gen lònò bay annan sa travay enpòrtan-an ki ka pèrmèt tout moun jwenn patché bèl bénédiksyon. Donk a ké tchò kontan, pèp Bondjé-a ki sen ka bay annan travay prédikasyon ké ansèyman-an, ké bokou balan (Marc 13:10). Lò nou ka fè tousa nou pouvé pou apliké prensip-ya ki dèyè Lévitique chapit 19, nou ka montré ki nou kontan nou Bondjé ké nou konpanyen, é nou ka montré ki nou lé ‘divini sen’ annan tousa nou ka fè.

KANTIK 111 Joyeux grâce à Dieu

^ § 5 Krétyen-yan pa gen pou obéyi Lalwa Jéova té bay Moyiz. Mé sa Lalwa-a ka palé di roun patché bagaj yé divèt fè, ké roun patché bagaj yé pa divèt fè. Si nou ka chaché konnèt sa bagaj-ya, sa ké idé nou aji ké lanmou ké ròt-ya é fè Bondjé plézi. Annan sa artik-a, nou ké wè kouman nou pouvé apliké déztrwa bagaj nou ka anprann annan Lévitique chapit 19.

^ § 4 R. K. Harrison, Leviticus: An Introduction and Commentary, InterVarsity Press, 1980.

^ § 17 I gen ròt vèrsé nou pa wè annan sa artik-ya ki ka palé di zafè fè préférans, palé mal asou moun pou sali yé répitasyon, zafè pran disan-an, tchenbwa ké bagaj sèksyèl ki pa pròp (Lév. 19:15, 16, 26-29 31 ; gadé artik-a « Késyon moun ka pozé »).

^ § 53 MEN SA NOU KA WÈ ASOU ZIMAJ-A : Roun frè ka tradwi pou rounòt frè sourdo pouvé palé ké roun dòktèr.

^ § 55 MEN SA NOU KA WÈ ASOU ZIMAJ-A : Roun frè ki gen roun antrépriz pou fè lapentir ka bay roun moun ki ka travay pou li so soumaké.

^ § 57 MEN SA NOU KA WÈ ASOU ZIMAJ-A : Roun sò ka bliyé vitman roun ti bobo i gen. Mé si i té gen roun bobo pi grav, ès i té ké rivé bliyé l’ fasilman konsa ?