Yani kulokufunako

Yani kulokucuketfwe

SIHLOKO LESIFUNDVWAKO 49

Lesikufundziswa NguLevithikhusi Ngendlela Yekuphatsa Labanye

Lesikufundziswa NguLevithikhusi Ngendlela Yekuphatsa Labanye

“Kufanele umtsandze umuntfu wakini njengobe utitsandza wena.”—LEV. 19:18.

INGOMA 109 Tsandzanani Kakhulu Ngalokusuka Enhlitiyweni

LOKUTAWUCOCWA NGAKO KULESIHLOKO *

1-2. Yini lesiyifundzile esihlokweni lesendlulile, futsi yini lesitawucoca ngayo kulesihloko?

ESIHLOKWENI lesendlulile, sicoce ngeseluleko lesisitfola kuLevithikhusi sehluko 19. Nasi sibonelo, kuvesi 3, sifundze ngekutsi Jehova watjela ema-Israyeli kutsi ahloniphe batali bawo. Sifundze ngekutsi lamuhla singasisebentisa njani leseluleko ngekutsi sisite batali betfu ngetintfo labatidzingako, sibakhutsate, sibadvudvute futsi sibasite bahlale banebuhlobo lobuhle naJehova. Kulelivesi, bantfu baNkulunkulu bakhunjutwa ngekubaluleka kwekugcina liSabatha. Sifundzile kutsi nanobe singaligcini liSabatha lamuhla, kepha singasisisebentisa lesimiso ngekutsi sihlale sitibekela sikhatsi sekunaka tintfo letiphatselene nekukhonta Nkulunkulu. Nasenta njalo, sitawube sikhombisa kutsi setama kuba ngcwele, njengobe Levithikhusi 19:2 na-1 Phetro 1:15 asikhutsata.

2 Kulesihloko, sitawuchubeka sicoce ngaLevithikhusi sehluko 19. Lesehluko sitasifundzisani mayelana nekukhombisa labakhubatekile umusa, ngekwetsembeka emabhizinisini etfu, nangekukhombisa labanye lutsandvo? Ase sibone kutsi yini lesingayifundza njengobe sifuna kuba ngcwele ngobe naNkulunkulu ungcwele.

BAKHOMBISE UMUSA LABAKHUBATEKILE

Umbhalo waLevithikhusi 19:14 usikhutsata kutsi sibaphatse njani labangeva etindlebeni nalabangaboni? (Buka tigaba 3-5) *

3-4. Ngekusho kwaLevithikhusi 19:14, bekufanele baphatfwe njani bantfu labangeva etindlebeni nalabangaboni?

3 Fundza Levithikhusi 19:14. Jehova bekalindzele kutsi bantfu bakhe babakhombise umusa labo labakhubatekile. Sibonelo saloko kutsi ema-Israyeli bekungakafaneli acalekise umuntfu longeva etindlebeni. Lesicalekiso bekungaba kumsongela nobe kumfisela tintfo letimbi. Leyo bekuyintfo lembi kakhulu! Bekangeva kutsi kutsiwani, ngako bekangeke akhone kutivikela.

4 Ngetulu kwaloko, kuvesi 14 sifundza kutsi bantfu baNkulunkulu bekungafaneli ‘bamtsiye umuntfu longaboni emehlweni.’ Naku lokushiwo ngulenye incwadzi mayelana nebantfu lebebakhubatekile: “Kadzeni, ka-Israyeli nasetindzaweni letidvutane nakhona, bekuvamile kutsi bantfu baphatse kabi labakhubatekile.” Labanye bantfu labete umusa bebatsiya umuntfu longaboni emehlweni kuze bamlimate nobe kuze bahlekise ngaye. Leyo bekuyintfo lembi kakhulu! Asebentisa lomtsetfo, Jehova wasita bantfu bakhe kuze babone kutsi bekufanele babakhombise umusa labo labakhubatekile.

5. Singabakhombisa njani umusa labo labakhubatekile?

5 Jesu wabakhombisa umusa lebebakhubatekile. Khumbula umbiko lawutfumela kuJohane uMbhabhatisi, lotsi: “Labangaboni emehlweni sebayabona, labachutako sebahamba kahle, labanebulephelo bayahlanjululwa, labangeva etindlebeni sebayeva, labafile bayavuswa.” Ngemuva kwekubona letimangaliso betentiwa nguJesu, “bonkhe [bantfu] badvumisa Nkulunkulu.” (Luk. 7:20-22; 18:43) EmaKhristu afuna kulingisa sibonelo saJesu sekukhombisa labakhubatekile umusa. Ngako sibaphatsa ngemusa, siyabacabangela futsi siba nesineke. Kuliciniso kutsi Jehova akasiniketi emandla ekwenta timangaliso. Kodvwa sinelilungelo lekutjela bonkhe bantfu, lokufaka ekhatsi labakhubatekile nalabasete buhlobo lobuhle naNkulunkulu tindzaba letimnandzi letimayelana nelipharadisi lapho khona bonkhe bantfu batawuphila saka! (Luk. 4:18) Letindzaba letimnandzi tenta bantfu labanyenti badvumise Nkulunkulu.

TSEMBEKA EBHIZINISINI

6. Levithikhusi sehluko 19 usisita njani kuze siyicondze kancono iMitsetfo Lelishumi?

6 Lamanye emavesi kuLevithikhusi sehluko 19 akhuluma kabanti ngalokushiwo yiMitsetfo Lelishumi. Sibonelo nje, umtsetfo wesi-8 utsi: “Ungebi.” (Eks. 20:15) Lomunye umuntfu bekangatsi njengobe angayitsatsi intfo lengasiyo yakhe, ulalela lomtsetfo. Kodvwa ungatfola kutsi bekeba ngaletinye tindlela.

7. Umuntfu lotsengisako bekangawephula njani umtsetfo wesi-8 lomayelana nekweba?

7 Umuntfu lotsengisako angase acabange kutsi akase atsatse intfo lengasiyo yakhe. Kodvwa kutsiwani ngendlela lenta ngayo ibhizinisi? Njengobe kubhalwe kuLevithikhusi 19:35, 36, Jehova watsi: “Nanikala budze, sisindvo nobe tintfo letingemanti, kufanele netsembeke. Kufanele nisebentise tikali netisindvo letifanele, kanye netikali letingito tekukala tintfo letomile netintfo letingemanti.” Umtsengisi lobekasebentisa tikali netisindvo letingasito kuze akhohlise labatsengako, bekufana nekutsi uyeba. Lamanye emavesi lakuLevithikhusi sehluko 19 nawo akwenta kucace loku.

Acabanga ngaLevithikhusi 19:11-13, yini umKhristu langahle atibute yona ngendlela lenta ngayo ibhizinisi? (Buka tigaba 8-10) *

8. Lokushiwo nguLevithikhusi 19:11-13 bekuwasita njani emaJuda kutsi asebentise umtsetfo wesi-8, futsi kungasisita njani lamuhla?

8 Fundza Levithikhusi 19:11-13. Emavi ekucala lakuLevithikhusi 19:11 atsi: “Kufanele ningebi.” Vesi 13 uhlobanisa kweba nekungetsembeki ebhizinisini nakatsi: “Ungamebeli umuntfu wakini.” Ngako kungetsembeki ebhizinisini kungahlotjaniswa nekweba nebugebengu. Njengobe umtsetfo wesi-8 bewutjela emaJuda kutsi angebi, lokushiwo nguLevithikhusi bekutawasita abone kutsi angawusebentisa njani lomtsetfo. Kungasisita kucabanga ngembono waJehova mayelana nekungetsembeki nekweba. Singahle sitibute: ‘Nangicabanga ngalokushiwo nguLevithikhusi 19:11-13, lukhona yini lushintjo lokufanele ngilwente ekuphileni kwami? Lukhona yini lushintjo lokufanele ngilwente endleleni lengenta ngayo ibhizinisi nobe lengisebenta ngayo?’

9. Umtsetfo lokuLevithikhusi 19:13 bewutivikela njani tisebenti?

9 Kunalenye indzaba lemayelana nekwetsembeka umKhristu lonebhizinisi lokufanele acabange ngayo. Levithikhusi 19:13 wephetsa ngemavi latsi: “Liholo lesisebenti kufanele ungahlali nalo busuku bonkhe kuze kube lilanga lelilandzelako.” Ka-Israyeli, bantfu labanyenti bebasebenta emasimini futsi bekufanele babhadalwe nakuphela lilanga. Nangabe sisebenti singabhadalwa imali yaso, besibabete imali yekondla umndeni waso ngalelo langa. Jehova watsi: “Weswele, futsi uyalidzinga leliholo kute aphile.”—Dut. 24:14, 15; Mat. 20:8.

10. Ngusiphi sifundvo lesisitfola kuLevithikhusi 19:13?

10 Lamuhla, tisebenti letinyenti tibhadalwa kanye ngenyanga nobe kabili. Nobe kunjalo, lesimiso lesikuLevithikhusi 19:13 sisasebenta. Labanye bacashi batiphatsa kabi tisebenti tabo ngekutibhadala imali lencane kakhulu kunaleyo lokufanele ngabe babanika yona. Bayati kutsi letisebenti kute letingakwenta futsi kungenteka tichubeke tisebenta kuze tingabulawa yindlala. Nabenta njalo, kufana nekutsi ‘bahlala neliholo lesisebenti.’ UmKhristu lonebhizinisi kufanele akusebentise loku lesikufundzako. Nyalo ase sicoce ngalokunye lesingakufundza kuLevithikhusi sehluko 19.

TSANDZA LABANYE NJENGOBE UTITSANDZA WENA

11-12. Yini Jesu layigcizelela nakacaphuna Levithikhusi 19:17, 18?

11 Nkulunkulu ulindzele kutsi sente lokungetulu kwekuphatsa kahle labanye bantfu. Loko sikubona kuLevithikhusi 19:17, 18. (Fundza.) Naka nangu umtsetfo locacile lotsi: “Kufanele umtsandze umuntfu wakini njengobe utitsandza wena.” Kubalulekile kutsi umKhristu lofuna kujabulisa Nkulunkulu akwente loku.

12 Naka indlela Jesu lagcizelela ngayo kubaluleka kwalomyalo lobhalwe kuLevithikhusi 19:18. Lomunye umFarisi wabuta Jesu watsi: “Ngumuphi umtsetfo lomkhulu kunayo yonkhe eMtsetfweni waMosi?” Jesu wamtjela kutsi “umtsetfo wekucala futsi lomkhulu kunayo yonkhe” ngulona lotsi kufanele sitsandze Jehova ngenhlitiyo yetfu yonkhe, ngemphefumulo wetfu wonkhe nangengcondvo yetfu yonkhe. Jesu wabese ucaphuna Levithikhusi 19:18, watsi: “Wesibili lofana nawo utsi: ‘Kufanele utsandze makhelwane wakho njengobe utitsandza wena.’” (Mat. 22:35-40) Tinyenti tindlela lesingakhombisa ngato kutsi siyabatsandza bomakhelwane betfu, kodvwa singafundza lokunye lokunyenti kuLevithikhusi sehluko 19.

13. Indzaba yaJosefa leseBhayibhelini isisita njani kutsi silicondze liphuzu lelikuLevithikhusi 19:18?

13 Lenye indlela lesingakhombisa ngayo kutsi siyabatsandza bomakhelwane betfu kusebentisa seluleko lesikuLevithikhusi 19:18. Sitsi: ‘Ungatiphindziseleli nobe ubambe emagcubu.’ Linyenti letfu kukhona lelimatiko lesekuphele iminyaka abambele lotsite emagcubu, kungaba ngulasebenta naye, lafundza naye, sihlobo sakhe nobe lilunga lemndeni! Khumbula kutsi bomnakaboJosefa labangu-10 bambambela emagcubu, futsi bagcine bente intfo lembi. (Gen. 37:2-8, 25-28) Kodvwa Josefa akazange abalingise! Ngesikhatsi sekasesikhundleni lesisetulu, bekangatiphindziselela kubomnakabo, kodvwa wabakhombisa umusa. Josefa akazange ababambele emagcubu. Kunaloko, wenta loko lokushiwo nguLevithikhusi 19:18.—Gen. 50:19-21.

14. Yini lekhombisa kutsi timiso letikuLevithikhusi 19:18 tisasebenta nalamuhla?

14 EmaKhristu lafuna kujabulisa Nkulunkulu kufanele alingise Josefa lowabacolela bomnakabo kunekutsi atiphindziselele. Loko kuhambisana nemthantazo losibonelo, njengobe Jesu asikhutsata kutsi sicolele labo labasiphetse kabi. (Mat. 6:9, 12) Ngendlela lefanako, umphostoli Pawula wayala emaKhristu watsi: “Bazalwane labatsandzekako, ningatiphindziseleli.” (Rom. 12:19) Waphindze wawakhutsata watsi: “Chubekani nibeketelelana futsi nitsetselelana ngekukhululeka ngisho nobe umuntfu anesizatfu sekukhonona ngalomunye.” (Khol. 3:13) Timiso taJehova atishintji. Timiso letikuLevithikhusi 19:18 tisasebenta nalamuhla.

Njengobe kungasikahle kuhlale sicacabula silondza, akusikuhlakanipha kuhlale sicabanga ngetintfo letibuhlungu labanye labasente tona. Kufanele setame kukwendlulisa (Buka sigaba 15) *

15. Ngumuphi umfanekiso losisita sicondze kutsi kubaluleke ngani kucolela labanye?

15 Cabanga nganangu umfanekiso. Kuviswa ngulabanye buhlungu kungafana nesilondza. Letinye tilondza tincane; letinye tinkhulu. Nasi sibonelo, kungenteka nasivula imvilophu sisikeke kancane emnweni. Singeva buhlungu, kepha kungenteka busheshe buphele. Ngemuva kwelilanga nobe lamabili, kungenteka singasakhumbuli nekutsi silimele kuphi. Ngendlela lefanako, letinye tintfo letentiwa bantfu letisivisa buhlungu tincane. Sibonelo nje, umngani nobe umuntfu lotsite angasho nobe ente lokutsite lokungasivisa buhlungu, kepha sikutfola kumelula kumcolela. Kodvwa nangabe silimele kakhulu, kungahle kudzingeke kutsi dokotela atfunge lelinceba futsi alibhandishe. Nasingahlala sisicacabula lesilondza sitawube sitilimata tsine. Lokubuhlungu kutsi umuntfu angenta lokufanako nakaphetfwe kabi kakhulu. Angahlale acabanga ngekutsi umvise buhlungu kanganani lomuntfu. Kodvwa labo lababamba emagcubu batilimata bona. Ngako kukuhlakanipha kulalela seluleko lesikuLevithikhusi 19:18!

16. Ngekusho kwaLevithikhusi 19:33, 34, ema-Israyeli bekufanele abaphatse njani bantfu bekuhamba, futsi yini lesiyifundzako kuloko?

16 Ngesikhatsi Jehova atjela ema-Israyeli kutsi atsandze labanye bantfu, bekangasho kutsi atsandze bantfu besive sakubo kuphela. Atjelwa nekutsi atsandze bantfu bekuhamba lebekahlala nabo. Nguloko lokushiwo nguLevithikhusi 19:33, 34. (Fundza.) Ema-Israyeli bekufanele atsandze umuntfu wekuhamba njengobe bekatsandza ‘umuntfu wakubo’ futsi ‘amtsandze’ ngendlela latitsandza ngayo. Nasi sibonelo, ema-Israyeli bekufanele avumele bantfu bekuhamba nalabeswele kutsi babutse kudla lokusele nakuvunwa. (Lev. 19:9, 10) Lesimiso lesimayelana nekutsandza bantfu bekuhamba siyasebenta nakumaKhristu lamuhla. (Luk. 10:30-37) Kanjani? Kunetigidzi tebantfu labesuka kulamanye emave, futsi kungenteka labanye babo bahlala edvute nawe. Kufanele siwahloniphe lamadvodza, bafati nebantfwana futsi sibaphatse kahle.

UMSEBENTI LOBALULEKILE LOKUNGAKHULUNYWA NGAWO KULEVITHIKHUSI 19

17-18. (a) Yini Levithikhusi 19:2 na-1 Phetro 1:15 losikhutsata kutsi siyente? (b) Ngumuphi umsebenti lobalulekile umphostoli Phetro lasikhutsata kutsi siwente?

17 Umbhalo waLevithikhusi 19:2 na-1 Phetro 1:15 ukhutsata bantfu baNkulunkulu kutsi babe ngcwele. Lamanye emavesi lakuLevithikhusi sehluko 19 angasisita kutsi sibone loko lesingakwenta kuze semukelwe nguJehova. Sicoce ngemavesi langasisita sibone letinye tintfo letinhle lesingatenta naletinye tintfo letimbi lokufanele singatenti. * ImiBhalo yemaKhristu yesiGriki ikhombisa kutsi kufanele sente lokufanako nalamuhla. Kodvwa umphostoli Phetro wengeta nalokunye.

18 Nanobe singenta imisebenti letsite ekukhonteni Nkulunkulu futsi sente naleminye leyehlukile, kodvwa Phetro wakhuluma ngalomunye. Ngemuva kwekusikhutsata kutsi sibe ngcwele kuko konkhe kutiphatsa kwetfu, Phetro waphindze wasikhutsata watsi: “Yentani tingcondvo tenu tilungele umsebenti.” (1 Phet. 1:13, 15) Ngumuphi lomsebenti? Phetro watsi bomnakaboKhristu labagcotjiwe ‘bebatawumemetela kuyo yonkhe indzawo buhle baLoyo’ lowababita. (1 Phet. 2:9) Ecinisweni, onkhe emaKhristu lamuhla anelilungelo lekuwenta lomsebenti lobalulekile losita bantfu labanyenti. Kulilungelo lelikhulu ngebantfu baNkulunkulu labangcwele kuhlala bashumayela futsi bafundzise labanye ngemdlandla! (Mak. 13:10) Nangabe sitimisela kusebentisa timiso letikuLevithikhusi sehluko 19, sitawube sikhombisa kutsi siyamtsandza Nkulunkulu wetfu nabomakhelwane betfu. Ngetulu kwaloko sitawube sikhombisa kutsi sifuna ‘kuba ngcwele’ kuko konkhe kutiphatsa kwetfu.

INGOMA 111 Tizatfu Tetfu Tekujabula

^ sig. 5 EmaKhristu akekho ngephansi kweMtsetfo waMosi, kodvwa loMtsetfo ukhuluma ngetintfo letinyenti lokufanele sitente nalokungakafaneli sitente. Kufundza ngato kungasisita sikhombise labanye kutsi siyabatsandza futsi sijabulise Nkulunkulu. Lesihloko sitawukhuluma ngekutsi singazuza njani kuletinye tifundvo letitfolakala kuLevithikhusi sehluko 19.

^ sig. 17 Emavesi lesingakakhulumi ngawo kuletihloko amayelana nekukhetsa, kunyundzela labanye, kusebentisa ingati, kusebentelana nemimoya, kubiketela inhlanhla nekutiphatsa kabi ngekwelicansi.—Lev. 19:15, 16, 26-29, 31.—Buka sihloko lesitsi “Imibuto Levela Kubafundzi” lesikulomagazini.

^ sig. 52 KUCHAZWA KWETITFOMBE: Umzalwane usita lomunye umzalwane longeva etindlebeni kutsi akhulume nadokotela.

^ sig. 54 KUCHAZWA KWETITFOMBE: Umzalwane lonebhizinisi yekupenda uholela sisebenti sakhe.

^ sig. 56 KUCHAZWA KWETITFOMBE: Dzadze angasheshe akhohlwe lapho alimele khona kancane. Utawenta lokufanako yini nakalimele kakhulu?