Jehova naalaezi Maisilaele kuli babe babakenile. Kuli abatuse kueza cwalo, naababulelezi kuli: “Usike wazamaya uhasanya litaba za busawana mwa sicaba sahenu. Usike wazuma bupilo bwa yomuñwi. Ki na Jehova.”—Liv. 19:2, 16.

Pulelo ya “usike wazuma” italusa hande pulelo ya Siheberu ya kwa makalelo, kono cwale pulelo yeo italusañi? Hatiso yeñwi ya Siheberu yetalusa za buka ya Livitike ibulela kuli: “Pulelo yeitusisizwe mwa timana ye . . . itaata kuitoloka bakeñisa kuli hakuzibahali hande seitalusa pulelo ya Siheberu yeitusisizwe fa, ili yetolokilwe linzwi ka linzwi kuli ‘usike wayema bukaufi.’”

Licaziba babañwi bakulubela kuli pulelo yeo iswalisana ni timana 15, yeli: “Musike mwaatula silibonda. Usike wayemela mubotana kabakala bubotana bwahae kamba kuyemela mufumi kabakala bufumi bwahae. Uswanela kuatula mutu ka kuluka.” (Liv. 19:15) Haiba ki cwalo, taba yefumaneha mwa timana 16 ya kuli “usike wazuma” mutu ikona kutalusa kuli Mulimu naasabati kuli batu bahae baeze maswe mutu yomuñwi mwa litaba za kwa kuta, mwa litaba za lipisinisi, kamba litaba za lubasi, mi nebasa swaneli kusikamisa litaba kuli batusehe bona bañi. Ki niti kuli haluswaneli kueza lika zeo, kono kunani litaba zekona kulutusa kuutwisisa hande pulelo ye yefumaneha mwa timana 16.

Halunyakisiseñi zeibulela timana yeo kwa makalelo. Mulimu ulaela sicaba sahae kuli basike bazamaya inze bahasanya litaba za busawana. Muhupule kuli kusawana hakuswani ni kuseba mutu, nihaike kuli kuseba mutu ni kona kukona kutahisa butata. (Liprov. 10:19; Muek. 10:12-14; 1 Tim. 5:11-15; Jak. 3:6) Hañata, mutu yasawana mutu yomuñwi ubulelanga litaba za buhata ka za hae ilikuli amusinye libizo. Mutu yasawana mutu yomuñwi ukona kufa bupaki bwa buhata ka za mutu niha ziba kuli kueza cwalo kukona kubeya bupilo bwa mutu yo mwa lubeta. Muhupule kuli baana babañwi nebasawanile Nabote ka kufa bupaki bwa buhata ka za hae, mi taba yeo neitahisize kuli Nabote apobaulwe ka macwe. (1 Mal. 21:8-13) Kacwalo, mutu yasawana mutu yomuñwi naakona kuungiwa kuli uzuma bupilo bwa mutu yo, sina mokutaluselizwe mwa kalulo yabubeli ya Livitike 19:16.

Hape lisawana ukona kubulela litaba za buhata ka za mutu yomuñwi kabakala kuli umutoile. 1 Joani 3:15, ibulela kuli: “Mutu kaufela yatoile muzwale wahae ki mubulai, mi mwaziba kuli hakuna mubulai yanani bupilo bobusa feli.” Mulimu hasaabulezi manzwi afumaneha mwa timana 16, naaekelize kubulela kuli: “Usike watoya mwanahenu mwa pilu yahao.”—Liv. 19:17.

Kacwalo, pulelo yekomokisa yefumaneha kwa Livitike 19:16 ki temuso kwa Bakreste. Luswanela kuambuka mukwa wa kunahanela batu babañwi lika zemaswe ni kubasawana. Haiba ‘luzuma bupilo bwa yomuñwi’ fo kikuli, haiba lumusawana bakeñisa kuli halu mutabeli kamba lumushwela muna, fo kukatalusa kuli lumutoile. Bakreste baswanela kuambuka mukwa wo.—Mat. 12:36, 37.