Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Nkonko ya babadi

Nkonko ya babadi

Mu Lewitiki 19:16 mudi mukenji wa kubenga “kukeba bua kujimija muoyo wa” muntu mukuabu. Ndilongesha kayi ditudi mua kupetela ku mukenji eu?

Yehowa uvua muambile bena Isalele bua bikale ba tshijila. Bua kubambuluisha bua bobu kuikala ba tshijila wakabambila ne: “Kuena ne bua kuya wenda ushiminyinangana malu munkatshi mua tshisamba tshienu. Kuena ne bua kukeba bua kujimija muoyo wa mukuebe. Meme ndi Yehowa.”​—Lew. 19:16.

Tshiambilu tshia ne: “kukeba bua kujimija” tshidi tshipatula lungenyi luvua mu mifundu ya ntuadijilu ya tshiena Ebelu bimpe menemene. Kadi tshidi tshiumvuija tshinyi? Mu mukanda kampanda mudibu bumvuija mukanda wa Lewitiki mbalejamu ne: “Tshitupa tshia mvese etshi tshidi . . . tshikole mua kutshiumvuija, bualu kakuena mushindu wa kujadika lungenyi ludi mu tshiena Ebelu [tshidi muaba eu] bimpe to. Tshidi tshiumvuija ku muaku ku muaku: ‘kuikadi wenda utentekela, kuikadi pabuipi ne, kuikadi ku luseke lua.’”

Bamanyi ba bungi ba malu a kale badi bela meji ne: tshiambilu etshi tshidi tshisakidila lungenyi ludi mu mvese wa 15 udi wamba ne: “Kanuena ne bua kukosa bilumbu bibi to. Kuena ne bua kutua ku tshia mupele anyi kuengeleka mubanji. Ukose tshilumbu tshia mukuebe bimpe.” (Lew. 19:15) Biobi nanku, mmumue ne: mukenji udi mu mvese wa 16 wa kubenga “kukeba bua kujimija” muoyo wa muntu mukuabu udi mua kuikala umvuija ne: bena Isalele kabavua ne bua kuenzela bakuabu malu mu mushindu uvua kauyi muakane pavuabu baya ku tubadi, mu malu a mishinga anyi mu mêku abu to. Muena Isalele kavua ne bua kuibila mu bualu kampanda anu bua disanka diende to. Mu kuamba kuimpe, ki mbimpe kuenza malu aa to, kadi kudi mushindu mukuabu muimpe wa kujingulula tshidibu bambe mu mvese wa 16 eu.

Tukonkonone tshidibu bambe ku ntuadijilu kua mvese muine eu. Nzambi mmutumine batendeledi bende dîyi bua kabikadi bendeshilangana ngumu ya dishima. Tumanyayi ne: kushiminyinangana malu nkubi kupita dilola mianda patupu, nansha mutudi padi dikebesha bilumbu. (Nsu. 10:19; Muam. 10:12-14; 1 Tim. 5:11-15; Yak. 3:6) Misangu ya bungi dishiminyinangana malu ditu ndilonda malu a dishima a dinyangilangana nawu lumu. Mushiminyinyanganyi wa malu udi mua kujadika bualu bua dishima pa bidi bitangila muntu nansha biobi mua kukebela muntu au lufu. Tuvulukayi ne: bashiminyinyanganyi ba malu bakajadika malu a dishima bua Nabota, biobi kuenza bua bamushipe ne mabue kayi ne tshidiye muenze. (1 Bak. 21:8-13) Bushuwa, mushiminyinyanganyi wa malu udi mua kukeba bua kujimija muoyo wa mukuende anu mudibu baleje mu tshitupa tshibidi tshia Lewitiki 19:16.

Bualu bukuabu, muntu udi ushiminyinangana malu ne mayele mabi udi uleja mudiye ne lukinu. Mu 1 Yone 3:15 badi bamba ne: “Muntu yonso udi mukine muanabu mmushipianganyi, ne nudi bamanye ne: kakuena mushipianganyi udi ne muoyo wa tshiendelele ushala munda muende.” Bidi ne mushinga bua kumona ne: Nzambi mumane kuamba mêyi adi mu mvese wa 16 udi ulua kusakidila wamba ne: “Kuena ne bua kukina muanenu mu muoyo webe.”​—Lew. 19:17.

Nunku, tshiambilu tshia mu Lewitiki 19:16 tshidi tshikole bua kutshiumvua etshi tshidi ne mubelu wa mushinga mukole bua bena Kristo. Mbimpe tuepuke dielela bakuabu meji mabi ne dibashiminyina malu. Tudi mua kuamba mu mêyi makese ne: muntu udi ‘ukeba bua kujimija’ mukuende, ulekela lukinu anyi mukawu umusaka bua kumushiminyina malu, bidi mua kuleja patoke ne: mmumukine. Bena Kristo badi ne bua kuepuka tshienzedi etshi kutshiepukilamu.​—Mat. 12:36, 37.