Skip to content

Gaˇ kawˆ uˬ dzah deuˬ maˬ bi mawˇ laˇ˗eu

Nawˇ muiˬ˗eu gaˇ mˇ cawˬ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ ma laˬ?

Nawˇ muiˬ˗eu gaˇ mˇ cawˬ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ ma laˬ?

“Nymˇ tsoˆ˗eu laꞈ saˇ maˇ loꞈ˗ehˇ aˬ yawꞈ˗euˬ dawˬ peh aˬ myah luꞈ ngaˇ jawˇ˗awˇ. . . . aˬ yawꞈ mehˬ shi aˬ myah luꞈ laˬ kʼaˬ cehˇ˗euˬ ma.” (Dawˬdaˬ 8:30) Jaˇliꞈ heu deuˆ˗ahˇ haw ngeh Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ maˬ oe mi naˆ˗ehˇ aˬ yawꞈ˗euˬ Aˬda nehˬ˗ehˇ mˬ kʼoeˇ taˆ gʼawˬ mya kʼoꞈ gaˇ mˇ yaꞈ˗euˬ lehˇ siˬ laˇ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ Aˬda˗euˬ gaˇ mˇ cawˬ ya pyeuꞈ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ Aˬda nehˬ˗ehˇ gaˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ ya mˇ gaˇ “laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu” lehˇ siˬ laˇ˗eu meh.

Yeˬsuˇ mˬ kʼoeˇ taˆ jawˇ ngeh muiˬ˗eu gaˇ mˇ cawˬ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ nya˗eu gʼaˇ duˬ aˬ yawꞈ˗euˬ Aˬda jawˇ gaˇ neh gʼawˬ mya jeˬ dzaw geuꞈ˗euˬ meh. Teu miˇ neh aˬ yawꞈ miˇ tsaˬ˗ahˇ oe ka ngeh muiˬ˗eu gaˇ mˇ cawˬ tiˬ gʼaˬ aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ nya˗eu lehˇ mˇ mawˇ˗euˬ meh. Aˬ dui Yeˬsuˇ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ neh aˬ jeˬ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ za nya˗eu nga? Aˬ dui Yeˬsuˇ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ pyehˆ tseˇ˗eu heu neh muiˬ˗eu gaˇ mˇ cawˬ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ nya ni caw ba nehˬ˗eu Jaˇliꞈ zahˇ smˬ kawˆ˗ahˇ ya siˬ nya laˇ˗eu meh. Jaˇliꞈ zahˇ teu naˇ aˬ dui˗ahˇ aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ mehˬ bawˬ gm˗awˇ, gaˇ mˇ taꞈ nya dzehˬ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu meh.

Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ aˬ myah luꞈ noeˬ taˬ˗awˇ yawˬ ha˗euˬ gaˇ mˇ cawˬ deuˬ˗ahˇ yawˬ ha˗euˬ puˬ haw mawˇ haw laꞈ˗euˬ jeˬ hawˇ˗eu yawˬ ha siˬ nya taˬ˗euˬ jeˬ ehˇ nehˬ

Jaˇliꞈ zahˇ 1: “Tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ yaw zeu baw”

Muiˬ˗eu gaˇ mˇ cawˬ pyeuꞈ˗eu deuˬ naˇ taˬ aw˗awˇ, yawˬ ha˗euˬ gaˇ mˇ cawˬ deuˬ˗ahˇ jiˇ aˇ poeˬ taˬ baw˗eu uˬ taꞈ, yawˬ ha aˬ cawˬ taꞈ˗ehˇ dzehˬ˗eu maˬ leh jeh˗a. Yeˬsuˇ teu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu taˬ aw˗eu nui ma˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ jawˇ gaˇ neh dzaw geuꞈ˗euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ tiˬ gʼaˬ tehꞈ˗ehˇ Beh˗euˬ yaw sahˇ lehˇ bi kuˇ geuˇ˗eu kʼawꞈ ni aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ mˇ cawˬ pyeuꞈ˗eu aˬ yawꞈ˗euˬ aˬ li neh mˇ pyeuꞈ nya˗euˬ jeˬ˗ahˇ jiˇ aˬ cawˬ˗ahˇ bi siˬ˗euˬ meh. Aˬ dui gaˇ kawˆ heu˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ neh “Aˬ dui maꞈ˗euˬ aˇ gʼehˇ˗ahˇ duˇ˗eu tsawˇ haˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ beh kaˇ˗euˇ” lehˇ ehˇ˗eu dawˬ˗ahˇ haw ngeh siˬ laˇ˗eu meh. (Aˇdahˬbeh˗eu 1:26) Yeˬsuˇ Yeˬhawˇbaˬ neh ngehˬ˗euˬ dawˬ teu˗ahˇ ya gaˬ ngeh Yeˬhawˇbaˬ taˬ aw˗eu Miˬyehˇ pyeuꞈ˗eu lehˇ ya siˬ˗euˬ yaw duˬ baw meh.—Ja ceuˬ 18:35.

Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ jawˇ ngeh taˬ aw dui dui˗euˬ meh. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ neh mˇ luiˆ nya˗euˬ jeˬ˗ahˇ aˬ cawˬ ja ceuˬ laˇ ngeh, aˬ yawꞈ˗ahˇ maˬ ngeuˇ ni Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ tehꞈ˗ehˇ bi ja ceuˬ˗euˬ meh. (Maˬkuˆ 10:17, 18; Yoˇhaˬ 7:15, 16) Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ tsaˬ leˇ dzoeˇ leˇ ni jawˇ˗euˬ uˬ taꞈ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ kʼaˆ loꞈ˗ehˇ maˬ ngeuˇ ni cawˬ tiˬ gʼaˬ loꞈ˗ehˇ noeˬ leˇ ni mˇ nehˬ˗euˬ meh. (Yoˇhaˬ 15:15) Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ taˬ aw˗eu gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ mehˬ nehˬ˗eu gʼaˇ duˬ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ aˬ kuiˇ˗ahˇ kʼawꞈ dzuiꞈ nehˬ˗euˬ meh. (Yoˇhaˬ 13:5, 12-14) Aˬ dui jiˇ yawˬ ha˗euˬ gaˇ mˇ cawˬ deuˬ˗ahˇ aˇ poeˬ taˬ baw˗awˇ, yawˬ ha˗ahˇ naˆ maˬ tseˇ aˬ yawꞈ maꞈ˗euˬ gʼaˇ duˬ noeˬ keuˆ nehˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. Aˬ dui “tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ yaw zeu baw˗awˇ” yawˬ ha myaˆ pyawˬ naˇ mehˇ za˗eu gʼaˇ duˬ tehꞈ˗ehˇ maˬ shaˇ noeˬ naˇ, gaˇ gʼawˬ mya ni mˇ luiˆ nya˗eu meh.—Loˇmaˆ 12:10.

Taˬ aw˗eu deuˬ naˇ “tseˇ dawˬ yaˇ dawˬ naˇ˗eu guiˬ lahˬ baw˗eu meh” lehˇ ha geuꞈ˗eu meh. (Dawˬdaˬ 15:22) Aˇ naˆ ni bym˗awˇ byehˆ˗awˇ, puˬ haw mawˇ haw laꞈ˗euˬ jeˬ aˇ myaˆ ni jaˆ˗eu kʼawꞈ ni tiˬ gʼaˬ˗iˬ yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ maˬ siˬ nya jiˇ˗a. Yeˬsuˇ kʼawꞈ ni aˬ yawꞈ maˬ siˬ nya˗eu jeˬ jaˆ meh lehˇ ha geuꞈ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 24:36) Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ aˬ jeˬ˗ahˇ siˬ nya taˬ˗euˬ nga, aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ˗eu nga lehˇ jiˇ nui ma ahˇ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 16:13-16) Teu miˇ neh zaˬ lahˇ deuˬ Yeˬsuˇ nehˬ˗ehˇ gaˇ ya mˇ taꞈ gaˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu yaw duˬ baw meh. Aˬ dui jiˇ taˬ aw˗eu laꞈ kʼoeˇ aˬ dui maˬ siˬ nya jiˇ˗eu gaˇ kawˆ jaˆ meh lehˇ ha geuꞈ˗awˇ, aˬ cawˬ neh biꞈ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ˗ahˇ naˇ haˬ naˇ aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ tsaˬ leˇ dzoeˇ leˇ˗eu uˬ taꞈ, gaˇ jiˇ mˇ luiˆ nya dzehˬ˗eu meh.

Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ gaˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ mˇ ngeh Yeˬsuˇ˗euˬ taˬ aw˗eu jeˬ˗ahˇ dzaw geuꞈ˗eu aˇ yeˇ huiˬ˗eu meh. Aˬ yawꞈ maꞈ Miˬyehˇ˗euˬ muiˬ˗eu shawˇ˗eu yaw sahˇ aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu aˬ geu gʼaˬ˗ahˇ maˬ kaˬ muiˬ˗eu nui noeˬ nui duˇ biꞈ ni laˆ noeˬ nehˬ nya meh lehˇ ya noeˬ taˬ˗eu meh. Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ mehˬ bawˬ mˇ ngeh nui ma saˇ lehˆ ni nui noeˬ nui duˇ biꞈ peuˬ˗awˇ, yawˬ ha aˬ joˆ˗ehˇ noeˬ nya lehˇ ngehˬ peuˬ ni jahˇ naˇ aˇ muˇ tiˬ muˇ muˇ lah˗ahˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ˗ehˇ noeˬ tsehˆ nya˗eu meh.

Jaˇliꞈ zahˇ 2: “Naw maꞈ nui ma nahˬ yu ni gʼeh˗eu gaˇ tsawˇ haˬ dawˬ tawˆ luꞈ siˬ nya ni dehꞈ˗awˬ”

Muiˬ˗eu gaˇ mˇ cawˬ deuˬ naˇ, aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ gaˇ mˇ taꞈ ngeh yawˬ ha˗euˬ nui ma tehꞈ˗ehˇ maˬ geuꞈ ni aˬ cawˬ˗ahˇ laˆ tsaˬ˗eu siˬ nya˗eu uˬ taꞈ, aˬ cawˬ˗euˬ nui noeˬ jiˇ geuꞈ nehˬ˗eu meh. Yeˬsuˇ Yeˬhawˇbaˬ toˆ˗ehˇ gʼeh gaˇ yaw myaˬ poˆ ya mawˇ˗euˬ yaw duˬ baw meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, tsawˇ haˬ zaˬ deuˬ˗aˬ iˬ baˇ ahˇ˗eu miˇ neh shiˇ geuˇ˗eu kʼawꞈ ni Yeˬhawˇbaˬ tsawˇ haˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ ka kʼoꞈ˗eu gʼaˇ duˬ Yeˬsuˇ˗ahˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ bi oe˗euˬ meh.—Yoˇhaˬ 3:16.

Yeˬsuˇ jiˇ kʼaˇ yehꞈ laˇ ngeh aˬ cawˬ˗euˬ nui noeˬ geuꞈ nehˬ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ Iˇsaˬleˬlaˆ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ bi caw ba˗eu lehˇ bi oe˗euˬ kʼawꞈ ni Piˇniˇshaˆ zaˬ miˬ aˬ buˇ˗ahˇ jiˇ caw ba nehˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 15:22-28) Kʼoeˇ naˇ Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ aˇ dzehˬ dzeuˇ ni maˬ noeˬ tmˬ˗eu heu neh aˬ yawꞈ jeˬ yawꞈ yaw tsaˬ tsaˬ lehˇ bi jaˆ˗eu meh. Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ˗euˬ gʼoeˇ˗eu cawˬ pyeuꞈ˗eu Beˬtuˆluˆ aˬ yawꞈ˗ahˇ maˬ ha geuꞈ ngeh iˬ baˇ pyehˬ nehˬ˗euˬ meh. Aˇ nah naˇ huiˬ˗eu gaˇ deuˬ jiˇ paˇ bi mˇ˗euˬ meh. (Luˇkaꞈ 22:32; Yoˇhaˬ 21:17; Gʼaˬkʼehˇ 2:14; 8:14-17; 10:44, 45) Yeˬsuˇ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ neh aˬ dui aˬ yawꞈ jeˬ yawꞈ ya bi jaˆ˗awˇ ‘aˬ dui nui ma nahˬ yu ni gʼeh˗eu gaˇ tsawˇ haˬ dawˬ tawˆ luꞈ siˬ nya ni ya dehꞈ’ meh lehˇ ya siˬ˗euˬ ma.—Piˇliˇpiˆ 4:5, Yaw shawˇ Yehˇ boꞈ 2018.

Aˬ yawꞈ jeˬ yawꞈ bi jaˆ˗eu heu naˇ aˬ dui˗ahˇ aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ gaˇ mˇ taꞈ nya˗awˇ, aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ tsaˬ leˇ dzoeˇ leˇ ni jawˇ nya niˇ jiˇ caw ba nehˬ laꞈ˗eu meh. Yeˬsuˇ teu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu miˇ neh Yeˬsuˇ˗ahˇ muiˇ˗eu deuˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ nui kʼahˇ maˬ shiˇ˗ehˇ “kawˬ taꞈ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ hawˇ˗eu, iˬ baˇ zaˬ lehˇ sawˇ dzeh taˬ˗euˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ cawˬ cawˬ˗eu nga” lehˇ ehˇ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 11:19) Aˬ dui jiˇ Yeˬsuˇ˗ahˇ dzaw geuꞈ˗eu laꞈ kʼoeˇ aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ mehˬ bawˬ gm˗awˇ gaˇ mˇ nya ma laˬ? Aˇ maꞈ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu gaˇ hawˇ˗eu huiˬ laˇ˗euˬ jawˇ duˬ maˬ duˇ leˇ˗eu mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ Beˬdeˬlaˇ˗ahˇ gaˇ ya mˇ haw˗euˬ mehˇ nmˇ Luˬ˗oiˇ˗suiꞈ heu loꞈ˗ehˇ ehˇ˗eu meh. “Ngaˇ ngaˬ˗ahˇ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ gaˇ mˇ˗eu heu naˇ, kaˇ pyawˇ gawˬ gaˇ duˇ leˇ miˇ˗a. Mehˇ nmˇ deuˬ naˇ tiˬ siˬ tiˇ siˬ yaw huiˬ yaw nyiˇ maˬ duˇ leˇ˗eu kʼaˬ lo˗ahˇ duˇ miˇ˗a. Kʼaˬ lo˗ahˇ tiˬ siˬ tiˇ siˬ yaw muiˬ˗ehˇ jiˆ tsaˬ gawˬ tsaˬ naˇ, muiˬ dui dawˇ dui dui˗eu kaˇ pyawˇ pyeuꞈ doˆ laˇ˗eu meh. Ngaˇ jiˇ aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ tsaˬ leˇ dzoeˇ leˇ nya˗eu gʼaˇ duˬ, gaˇ mˇ taꞈ nya˗eu gʼaˇ duˬ, gʼawˬ mya jeˬ laˆ poˆ laˆ paˇ ya mˇ˗eu meh.” Mehˇ nmˇ heu gʼaˬ naˇ aˬ dui dzawˬ geuꞈ dui dui paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ ngaˇ.

Muiˬ˗eu gaˇ mˇ cawˬ deuˬ naˇ aˬ cawˬ yawˬ ha naˆ maˬ tseˇ nya dzehˬ˗iˇ gaˇ maˬ guˆ ni yawˬ ha siˬ nya taˬ˗euˬ jeˬ ehˇ nehˬ

Aˬ dui aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ aˬ geu ngeh mehˬ bawˬ gm˗eu loˬ˗eu nga? Mehˇ nmˇ deuˬ nehˬ˗ehˇ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ mˇ ngeh meh. Aˬ dui yawˬ ha naˆ maˬ tseˇ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ myaˬ˗eu deuˬ, maˬ ngeuˇ naˇ yawˬ ha shehˆ maˬ ngeuˇ˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ ya tsaꞈ gaˬ˗iˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Aˬ dui aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ tsaꞈ gaˬ˗eu gaˇ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ mˇ nya ni caw ba nehˬ nya maˇ laˬ? Yaw jeˬ ma jeˬ, aˬ dui aˬ jeˬ mˇ kʼawꞈ zawˇ˗ehˇ kawˇ˗eu tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ naˇ, ui cuiˆ a lawˆ lawˆ˗ehˇ mˇ nya maˇ laˬ? Maˬ ngeuˇ naˇ, tsaꞈ gaˬ jeˬ tsaꞈ gaˬ kawˆ laˆ paˇ nya maˇ loˇ? Aˬ dui toˆ˗ehˇ jahˇ naˇ, mehˇ nmˇ teu gʼaˬ˗ahˇ laˬ kʼaˬ cehˇ laˇ˗eu meh.

Jaˇliꞈ zahˇ 3: ‘Tsawˇ tsiˇ maˬ tsiˇ ni caw ba nehˬ˗awˬ’

Muiˬ˗eu gaˇ mˇ cawˬ deuˬ naˇ ‘tsawˇ tsiˇ maˬ tsiˇ ni caw ba nehˬ˗eu’ meh. (1 Tiˆmoˇseˬ 6:18) Yeˬsuˇ mˬ kʼoeˇ taˆ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ gaˇ mˇ ngeh Yeˬhawˇbaˬ naˇ aˬ yawꞈ nya˗eu jeˬ˗ahˇ aˬ cawˬ˗ahˇ maˬ mehˬ nehˬ peuˬ˗eu tiˬ gʼaˬ maˬ ngeuˇ nga lehˇ ya siˬ˗euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ “mˬ ciˬ daˆ ngeh” Yeˬsuˇ teu gaˇ “jawˇ˗euˬ” miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ jawˇ gaˇ neh gʼawˬ mya jeˬ dzaw geuꞈ nya˗euˬ meh. (Dawˬdaˬ 8:27) Aˇ nah naˇ Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ Aˬda neh “kʼaˇ ehˇ nehˬ laꞈ˗euˬ jeˬ” aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ nui ma keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Yoˇhaˬ 15:15) Aˬ dui jiˇ Yeˬhawˇbaˬ hawˇ˗eu Yeˬsuˇ˗ahˇ dzaw geuꞈ˗eu laꞈ kʼoeˇ aˬ dui˗euˬ gaˇ mˇ cawˬ deuˬ˗ahˇ aˬ dui neh siˬ nya taˬ˗euˬ jeˬ hawˇ˗eu aˬ dui neh puˬ haw mawˇ haw laꞈ˗euˬ jeˬ ehˇ nehˬ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. Muiˬ˗eu gaˇ mˇ cawˬ deuˬ naˇ aˬ cawˬ yawˬ ha taꞈ˗ehˇ dzehˬ˗iˇ gaˇ maˬ guˆ ni, aˬ yawꞈ neh siˬ nya taˬ˗euˬ yaw jeˬ na luꞈ nui ma keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ ehˇ nehˬ˗eu meh.

Aˬ dui aˬ dui˗euˬ gaˇ mˇ cawˬ deuˬ˗ahˇ gʼaˬ jiˇ biꞈ nehˬ nya˗eu meh. Aˬ dui neh leh jeh˗awˇ mˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ tiˬ gʼaˬ gʼaˬ nui ma keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ ja ceuˬ laˇ ngeh gʼaˬ ahˇ laˇ˗eu maˬ ngeuˇ nya loˇ? Yeˬsuˇ jiˇ aˬ yawꞈ˗euˬ zaˬ lahˇ deuˬ˗euˬ muiˬ˗eu jeˬ˗ahˇ haw mawˇ˗awˇ nui ma keuˆ˗eu laꞈ kʼoeˇ ja ceuˬ nehˬ˗euˬ meh. (Maꞈtehˬ 25:19-23 nehˬ˗ehˇ sheu cehˆ; Luˇkaꞈ 10:17-20) Yeˬsuˇ zaˬ lahˇ deuˬ˗ahˇ naw maꞈ ‘Ngaˬ neh mˇ˗euˬ gaˇ deuˬ myaˆ maˬ tseˇ mˇ huiˬ gʼeh tehꞈ˗a’ lehˇ ehˇ nehˬ˗euˬ meh. (Yoˇhaˬ 14:12) Yeˬsuˇ shiˇ˗eu jeˬ hu ngeh miˇ gʼaˬ kʼehˇ deuˬ˗ahˇ “Naw maꞈ ngaˬ˗ahˇ maˬ byehˇ dzeh ni, ngaˬ nehˬ˗ehˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ shaˬ˗eu zahˬ˗eu jeˬ˗ahˇ daˬ dzeuˇ laꞈ˗euˬ meh” lehˇ ja ceuˬ nehˬ˗euˬ meh. (Luˇkaꞈ 22:28) Gʼaˬ kʼehˇ deuˬ Yeˬsuˇ˗euˬ dawˬ teu˗ahˇ ya gaˬ ngeh aˬ yawꞈ maꞈ gʼaˬ ahˇ leˇ dui dui˗eu yaw duˬ baw˗awˇ, gaˇ˗ahˇ leh jeh mawꞈ dzehˬ laˇ˗eu yaw duˬ baw meh. Aˬ dui jiˇ yawˬ ha˗euˬ gaˇ mˇ cawˬ deuˬ˗ahˇ ja ceuˬ nehˬ naˇ aˬ yawꞈ maꞈ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu yaw duˬ baw˗awˇ, gaˇ˗ahˇ mˇ luiˆ nya dzehˬ˗eu yaw duˬ baw meh.

Nawˇ jiˇ muiˬ˗eu gaˇ mˇ cawˬ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ nya

Mehˇ nmˇ Kaˬyoˬdeˬ “Muiˬ˗eu gaˇ mˇ cawˬ deuˬ naˇ yawˬ jeˬ na luꞈ nya jiˇ˗eu maˬ loˬ˗a. Ehˇ kʼawꞈ yawˬ ha nehˬ˗ehˇ gaˇ mˇ taꞈ˗eu deuˬ˗ahˇ laˬ kʼaˬ bi cehˇ˗awˇ, aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ gaˇ˗ahˇ yaw awˬ˗ehˇ mˇ nya ni caw ba nehˬ˗eu meh” lehˇ ehˇ˗eu meh. Nawˇ tawˇ neh teu loꞈ˗ehˇ gʼeh˗eu gaˇ mˇ cawˬ pyeuꞈ ma laˬ? Yawˬ ha aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh˗eu gaˇ mˇ cawˬ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ nya lehˇ siˬ nya˗eu gʼaˇ duˬ mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ na˗ahˇ naˇ haˬ haw. Zaˬ lahˇ deuˬ Yeˬsuˇ nehˬ˗ehˇ gaˇ ya mˇ taꞈ gaˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗eu loꞈ˗ehˇ aˬ dui˗euˬ gaˇ mˇ cawˬ deuˬ jiˇ aˬ dui nehˬ˗ehˇ gaˇ ya mˇ taꞈ gaˇ laˬ kʼaˬ cehˇ naˇ gʼaˬ kʼehˇ Pawˇluˆ neh ehˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ “Naw maꞈ laˬ kʼaˬ cehˇ ni mˇ luꞈ˗eu naw maꞈ˗euˬ gaˇ mˇ cawˬ deuˬ pyeuꞈ˗eu ma” lehˇ ehˇ nya˗eu meh.—2 Gawˇliˬtu 1:24.