Ipu ɔkpanco, Ujisɔsi nwu aɛnɛɛnɛ uce nōo ya kóō kwu piya ɔcɛ nōo gē yuklɔ lɔhi mla ācɛ ɔhá. Eko nɛ ó kē yɔ ɛcɛ nyā a, ó wɛ ocabɔ olɔhi fiyɛ duu ku ɔcɛ nōo gē yuklɔ lɔhi mla ācɛ ɔhá. Ɛgɛnyá nɛ alɔ gáā lɛ itene ŋma ocabɔ ku Ujisɔsi a? Ɔdaŋ ku alɔ leyi yɛ ocabɔ ku Ujisɔsi lɔɔlɔhi, alɔ géē má aukɔ́ ɛta nōo géē ta alɔ abɔ yuklɔ tɔha mla ācɛ ɔhá ɔwɛ olɔhi. Aukɔ́ nyā géē ta alɔ abɔ ō piyatɔha mla ayinɛ alɔ lɔɔlɔhi fiyɛ.

Ɔcɛ nōo gē yuklɔ lɔhi mla ācɛ ɔhá cika ō wɛ ɔcɛ ō tu iyi nu waajɛ. Ācɛ nōó gē yuklɔ tɔha mla ɔ a cika ō cɛgbá lɛ ɔ, ó kē gáā ya kóō ma iyi nu fu amāŋ je iyi nu gico ɔtahɛ ku uwa ŋ. Ujisɔsi nwu ɛnɛɛnɛ uce ō tu iyi ɔcɛ waajɛ ɔɔma ŋma ɛgiyi Adā nu. Naana nɛ Ujehofa foofunu wɛ ɔcɛ nōo cika jɛ kéē hi ka Ɔcɛ nōo ya ɛjɛɛji odee a, ó dɔka ku ācɛ ɔhá kéē jé lɛyikwu uklɔ ō cɛgbá nɛ Ɔyinɔnyilɔ ku nu ya a. Alɔ jé ɛnyā ŋma ɛlā nɛ Ɔwɔico ka nōo kahinii: “Ālɔ̄ lɛ ɔ̄cɛ yá kóō gbla alɔ.” (Ohút. 1:26) Eko nɛ Ujehofa kɛla nyā a, Ujisɔsi jé ka ó wɛ ɔcɛ ō ta iyi nu waajɛ lɔɔlɔhi.​—Aíjē 18:35.

Eko nɛ Ujisɔsi yɔ ipu ɛcɛ nyā a, ó wɛ ɔcɛ ō tu iyi nu waajɛ duu. Eko nɛ ācɛ yɔ i je owoofu lɛ ɔ ohigbu ɔdā nɛ ó ya a, ó kwu owoofu a u lɛ Ɔwɔico. (Umák. 10:17, 18; Ujɔ́n. 7:15, 16) Ujisɔsi ceyitikwu ka ó yɔ ɛbɔ mla ayikpo ku nu, ó kē i ya odee mla uwa bɛɛka uwa wɛ ɔfiyɛ ku nu ŋ, amáŋ ó je uwa kéē wɛ aɔya ku nu. (Ujɔ́n. 15:15) Ó kóō lɛ ikpo ku uwa na klla nwu uwa kéē wɛ ācɛ ō tu  iyi uwa waajɛ. (Ujɔ́n. 13:5, 12-14) Bɛɛka Ujisɔsi a, alɔ cika ō mafu ojilima lɛ ācɛ nɛ alɔ gē yuklɔ tɔha mla uwa a, ikɔkɔ ō lɛ ɛgbá ku alɔ ta aflɛyi gbɔbu lɛ aku uwa. Alɔ gē yuklɔ nwune fiyɛ eko duuma nɛ alɔ gē mafu ojilima lɛ ācɛ ɔhá, alɔ i kē gáā dɔka ku ācɛ ɔhá kéē cɛtra alɔ eko doodu ŋ.​—Uróm 12:10.

Ɔcɛ o tu iyi nu waajɛ klla géē jé kahinii: “Ɔ́dāŋ ka a lɛ ɛlā mīya mla ācɛ alɛwa, nēé lɛ ɛlā nwū uwɔ ā, a gé gɔbū ipú ɔdā dúúmā nɛ̄ a gē yá ā.” (Aíit. 15:22) Ɛgɛ duuma nɛ alɔ jé odee lɛ, alɔ cika ō bla ka ɔcɛ ekponu i jé ɛjɛɛji odee mɛ gla ŋ. Ujisɔsi abɔyi nu ka ō ka kóō lɛ aɔdā ōhī ɛ̄nɛ̄ ó jé ŋ. (Umát. 24:36) Aɔdā nɛ ayikpo ku nu nōó jila iyē ŋ ma jé amāŋ gbɛla a wɛ ɔdā nɛ ó dɔka ō jé duu. (Umát. 16:13-16) Ɔɔma ya ɛɛ nɛ ayikpo ku nu nɛ ó gē yuklɔ tɔha mla uwa a i gē yuufi eko duuma néē yɔ mla ɔ ŋ ma! Ɔwɛ ekpo ɔɔma, eko duuma nɛ alɔ wɛ ācɛ ō tu iyi alɔ waajɛ, nɛ alɔ bla ku alɔ i jé ɛjɛɛji odee ŋ, klla gē jahɔ tu ɛlā nɛ ācɛ ɔhá gē ka a, alɔ géē ya ku ɛbɔ kóō yɔ ɔtahɛ ku alɔ fiyɛ, alɔ klla “gé gɔbū ipú ɔdā dúúmā nɛ̄ alɔ gē yá ā.”

Ó cɛgbá nɛhi ku anyakwɔcɛ ku ujɔ kéē gbla Ujisɔsi ya abɔ é yɔ i yuklɔ tɔha a. É cika ō bla ka eko duuma néē yɔ ōjila ku anyakwɔcɛ ku ujɔ, Alelekwu Ihɔ lɔfu lɛ abɔ kwu ɔyinɛ duuma ɔtahɛ ku uwa kóō kɛla nōo géē ta ɛjɛɛji uwa abɔ kéē ya ōmiya olɔhi. Ɔdaŋ ka anyakwɔcɛ ku ujɔ gē ya ōjila ku uwa ɔwɛ nɛ ufi ō ta ohi i gáā ya ɔyinɛ duuma ɔtahɛ uwa ŋ, ɛjɛɛji uwa géē ya ōmiya nōo géē lɛ itene lɛ ɛjɛɛji ujɔ a.

Ɔcɛ nōo gē yuklɔ lɔhi mla ācɛ ɔhá gē leyi má ɛlā tu ɔ mla ācɛ nɛ ó gē yuklɔ tɔha mla uwa a. Ó gē yuklɔ ɔwɛ nōo tɔɔtɛ klla gē yuklɔ nwune fiyɛ. Ujisɔsi lɛ ɛga alɛwa ō má ɛgɛ nɛ Adā nu i gē pi ojigogo ku ɔdā nɛ ó tine a gáā ya piii ŋ ma. Ocabɔ, Ujehofa tu Ɔyi nu ɛhɔ kóō gáā lɛ alɛɛcɛ nyata ŋma ule ku ikwū nɛ alɛɛcɛ cika ō miyɛ ohigbu ɔdobɔbi néē ya a.​—Ujɔ́n. 3:16.

Ujisɔsi gē ya uklɔ ōhī, naana nōó kóō wɛ uklɔ nɛ ó wɛ ɛcɛ nyā gáā ya ŋ ma. Blakwu ɛgɛ nɛ Ujisɔsi ta ɔcɛnya ku Ufinisiya éyi abɔ, naana néē tu Ujisɔsi ɛhɔ gā ɛgiyi aala ku Isrɛlu a. (Umát. 15:22-28) Ó kē leyice ka ayikpo ku nu géē ya odee fiyɛ ɛgɛ néē ya gla a ŋ. Igbihi nɛ ɔkpa ku nu Upita lɛ iho ku nu hɛ igbo ɛta ka anuɔ i jé ɔ ŋ ipeyi ɛwa a, Ujisɔsi le tutu ō je ya ɔ ɛhi. Igbihaajɛ, ó je uklɔ ocɛgbá alɛwa lɛ Upita. (Ulúk. 22:32; Ujɔ́n. 21:17; Ācot. 2:14; 8:14-17; 10:44, 45) Ocabɔ ku Ujisɔsi mafu lɛ alɔ peee ku alɔ “kóō  yɔ̄ gē pi ojigógó ká ákú [alɔ] le kpaakpa piíí ā ŋ́” oŋma lɛ ō yuklɔ mla ɛlā ku ācɛ ɔhá duu.​—Ufíl. 4:5.

Ɔdaŋ ku alɔ i gē pi ojigogo ku alɔ le kpaakpa piii a ŋ, ó géē tɔɔtɛ lɛ alɔ ō piyabɔ gā āhɔ̄ duuma klla yuklɔ tɔha mla ācɛ doodu ipu ɛbɔ. Ujisɔsi ya odee mla ācɛ nōo jahɔ tu ɛlā ku nu nōo ba pi ɔ a ɔwɛ olɔhi, nōo ya ku aolɛla ku nu nōo gē mimalanyi ku nu a kéē kpɛla ce ɔ ka ɔɔ wɛ “oklóbīya kú ācodɔlɛ́ mɛ́mla ācobīyíne.” (Umát. 11:19) Bɛɛka Ujisɔsi a, alɔ lɔfu yuklɔ tɔha mla ācɛ ɔhá nōo wɛ ɛyɛɛyɛyi gwu alɔ ta gla? Louis, ɔyinɛ nɔnyilɔ éyi nōo yuklɔ mla ācɛ ɛyɛɛyɛyi eko nɛ ó yɔ i yuklɔ ku ɔcɛ ō leyi kwu usɛkut mla uklɔ ku ubɛtɛlu a kahinii: “Ō yuklɔ tɔha mla ācɛ ɛyɛɛyɛyi nōó jila iyē ŋ lɛbɛɛka ō yɔ i gwo ɔdɔ mla ɛcɔ nōo wɛ ɛyɛɛyɛyi, amāŋ ɛcɔ nōó jonjilɛ ŋ ma. Ohigbu ka ɛcɔ a i jonjilɛ ŋ ma, ó géē cɛgbá oceyitikwu lɔɔlɔhi, amáŋ ɔcɛ lɔfu gwo ɔdɔ a ɔwɛ okpaakpa kóō hayi ico lɔɔlɔhi gla. N ceyitikwu ku um ya opiyabɔ ŋma aya ku um ō yuklɔ tɔha mla ācɛ ɔhá ɔwɛ ku ɛbɔ, o ya ɛɛ ku alɔ lɛ uklɔ ku alɔ ya gla.” Ɛnyā wɛ uce olɔhi!

Ɛga ɛyɛɛyɛyi nyá nɛ alɔ lɛ ō mafu ku alɔ le tutu ō yuklɔ mla ɛlā ku ācɛ ɔhá ipu ujɔ ku alɔ a? Alɔ lɛ ɛga ō ma ɛdɔ uce ɛgɛnyā fu ipu ígwu nɛ alɔ gē yuklɔ ku ɔna ō ta mla uwa a. Alɔ lɔfu yuklɔ mla apɔlɛ nōo lɛ ɛgbá nwune fiyɛ aku alɔ, amāŋ ɔcɛ nōo wɛ ihayi ɛyɛɛyi gwu aku alɔ ta. Alɔ lɔfu piyabɔ gā āhɔ̄ ku ācɛ ɔhá, ŋma lɛ ō tɔɔna ɔwɛ nɛ uwa a dɔka, o ya ɛɛ kéē lɛ eeye tōōtɔ̄ɔ̄ ipu uklɔ ku ɔna ō ta a?

Ɔcɛ nōo gē yuklɔ lɔhi mla ācɛ ɔhá wɛ ɔcɛ nōo le ‘tutu ō kɔ ɔdā duu nɛ Ɔwɔico je lɛ ɔ a mla ācɛ ɔhá.’ (1 Utím. 6:18) Ɛpleeko nɛ Ujisɔsi yɔ i yuklɔ tɔha mla Adā nu a, ó má ɛgɛ nɛ Ujehofa i gē je odee tayinu ŋma ɛgiyi nu ŋ ma. Eko nɛ Ujehofa “yá ɔkpáncō” a, Ujisɔsi “yɔ̄” abɔɔ klla nwu ɛlā ŋma ɛgiyi nu. (Aíit. 8:27) Igbihaajɛ, Ujisɔsi gweeye ō kɔ mla ayikpo ku nu ‘ɔdā doodu nɛ ó po’ ŋma ɛyiyi Adā nu a. (Ujɔ́n. 15:15) Alɔ lɔfu gbla ocabɔ ku Ujehofa ŋma lɛ ō da ayinɛ alɔ ɔdā nɛ alɔ nwu ɛ ma. Ɔcɛ nōo gē yuklɔ lɔhi mla ācɛ ɔhá i gē dɔka ō lɛ íkwu ikpɛyi ācɛ ɔhá, ŋma lɛ ō lɛ abɔ kla kli tu ɛlā nɛ ó cika ō da ācɛ ɔhá nōo géē ta uwa abɔ a ŋ. Ó géē gweeye ō da ācɛ ɔhá aɔdā olɔhi nɛ ó nwu a.

Alɔ lɔfu ta ācɛ nɛ alɔ gē yuklɔ tɔha mla uwa a ɔtu kwu ɔtu. Eko nɛ ɔcɛ má oceyitikwu ku alɔ klla ta alɔ ahinya ŋma ipu ɔtu, ɛnyā i gē ya ku ɔtu kóō he alɔ ŋ? Ujisɔsi gē lɛ eko taajɛ gē da ayikpo ku nu aɔdā olɔhi nɛ ó má ɛgiyi uwa a. (Má Umát. 25:19-23; Ulúk. 10:17-20.) Ó kóō da uwa kéē “í yá aɔ́dā nɛ̄hi fíyɛ́” ɛ̄nɛ̄ ó ya a. (Ujɔ́n. 14:12) Otu amoomɛ gbɔbu ɛɛ kóō kwu a, ó ta ayikpo ku nu nōo hayi pi ɔ kpaakpa a ahinya ŋma lɛ ō da uwa kahinii: “Aá wɛ ācɛ nēe bá mla um gaajɛ eko kú unwalu kú um á.” (Ulúk. 22:28) Leyi yɛ ɛgɛ nɛ ɛlā ku nu lɛ abɔ kwu uwa ɔtu, klla ta uwa ɔtu kwu ɔtu ō ya gɔbu fiyɛ a! Ɔdaŋ ku alɔ lɛ eko taajɛ ō ta ācɛ nɛ alɔ gē yuklɔ tɔha mla uwa a ahinya, é géē gweeye fiyɛ klla géē yuklɔ nwune tōōtɔ̄ɔ̄.

Ɔyinɛ alɔ nɔnyilɔ éyi nōo lé ka u Kayode a kahinii: “Ɔcɛ nōo gē yuklɔ lɔhi mla ācɛ ɔhá i cika ō wɛ ɔcɛ nōo jila iyē ŋ, amáŋ ó gē ya ku ācɛ ɔhá kéē gweeye klla ya ku uklɔ ō ya kóō tɔɔtɛ lɛ uwa fiyɛ.” A wɛ ɛdɔ ɔcɛ ō yuklɔ tɔha mla ɔcɛ ɛgɔɔma? A lɔfu da ayinɛ uwɔ nōo wɛ Acɛ O Yɛce Ukraist nɛ a gē yuklɔ tɔha mla uwa a ɔka lɛyikwu ɛdɔ ɔcɛ ō yuklɔ tɔha mla ɔcɛ nɛ a wɛ a. Ɔdaŋ kéē gweeye ō yuklɔ tɔha mla ɔ ɛgɛ nɛ ayikpo ku Ujisɔsi gweeye ō yuklɔ mla ɔ a, a géē kɛla nɛ ɔcocɛhɔ Upɔlu ka nōo kahinii: “Alɔ tíne ō yúklɔ́ mla aá cɛ́ɛ́ kú ɔtū kóō he aá nwuné fíyɛ́.”​—2 Ukɔ́r. 1:24.