E-epwoohe, iJisọsị jẹ́ ang u-uhye nya abwẹla ịnyịịla ịlẹ kị dudu kọ jẹ́-ẹ họ ụkụrwọ bala angịkịla yẹẹyẹẹ. Ọọwa, ụka kọ jam odehe ọlẹ lẹ, ọ ri ọgụ-ẹpẹtẹ ọnyịịla nya ọngịnyị ọlẹ kọ kaa họ ụkụrwọ bala angịkịla yẹẹyẹẹ lẹlẹ. Ányị ahị tị́ ka jẹ́-ẹ bwu yé apyobwuna bwu ọgụ-ẹpẹtẹ nya iJisọsị? Bwula ọ-kụ ẹhị yẹ ọgụ-ẹpẹtẹ nyamwụ rige-rige, ahị ka yẹ itiwe nya ehile ịta ịlẹ kị ka dahị ụbwọ nyọka ri angị jẹ́-ẹ họ ụkụrwọ bala angịkịla yẹẹyẹẹ. Itiwe nya ehile ịta ị-ịwa ka dahị ụbwọ nyọka jẹ́-ẹ yẹ jula aanahi gụ́ olene.

Ọngọlẹ kọ jẹ́-ẹ họ ụkụrwọ bala angịkịla yẹẹyẹẹ kaa kpa ịlọmwụ keji. Ọ kaa jẹ́ apyobwuna nya angị kaa họ ụkụrwọ balọọ, ọ́ tị kaa maga nyọka kpa angịkịla irya wẹ ẹga nya ịlọmwụ ka. IJisọsị jẹ́ abwẹla nya ọngịnyị ọ-kpa ịlọmwụ keji ọwẹ bwu ẹga nya Adamwụ. Ịnọ iJihova ụbwọọmwụ à chịla kị ka wụrụ nya Ọngọ họ ang lẹ, ọ tị tịtọ ká angịnyị ka jẹ́ ụkụrwọ ọkpọnchị ọlẹ ká Ọnyị nyamwụ họ. Ahị jẹ́ ẹlẹwẹ bwu ẹpwụ nya ẹla ọlẹ ká Ohe yẹkẹẹ: “Kẹwẹ kahị họ ọngịnyị ehe la ụma nya ịlọhị” mẹ. (Ọmwụ. 1:26) Ụka ká iJihova ya ẹlẹwẹ, iJisọsị ka jẹ́ nyori iJihova kaa kpa ịlọmwụ keji.​—Eje. 18:35.

IJisọsị kpa ịlọmwụ keji ụka kọ jam odehe ọlẹ ịnyịnyị. Ụka ká angịnyị ya ogbo họọ chajị nya ang ịlẹ kọ jẹ́ họ, ọ kaa ya ogbo ọọwa kpata ha Ọngọlẹ kọ chịla nyọka ye. (Mak. 10:17, 18; Jọn. 7:15, 16) IJisọsị kaa họ ká okpunyi ka ji arịrị nyamwụ bala angịjụgbẹyị nyamwụ bala ọ-kaa yaa nya aligu nyamwụ ọkọkọ nya anchẹ. (Jọn. 15:15) Ọ dọmwụ hwaa ata nyọka mẹ ang jáa u-uhye nya ịlaa ọ-kpa keji. (Jọn. 13:5, 12-14) Ahị ịnyịnyị ka chị ihi ju angịlẹ kahị kaa họ ụkụrwọ bala ọkọkọ nyọka hu  irya nya ịlọhị kụ ịlahị nya ịnyaa. Kori kahị ‘ju awụlẹ ihi’ bala ọ-kaa kụ irya u-uhye nya ọngọ ka la ogbo ka, ụkụrwọ kaa ka ịlahị yẹẹyẹẹ.​—Rom. 12:10.

Ọngọ kpa ịlọmwụ keji kaa jẹ́ ịnyịnyị nyori “irya o-juju nya angịnyị lụmẹ-lụmẹ [kaa] họ ká ang hiigu.” (Etu 15:22) Jaabwọ myị́ abwọ ká ang baahị ahị bala ahị ọ-jé họ ang kaka ba, ahị ka kpịtịya pyii nyori ọngịnyị ehe ọhẹ-lọhẹ á jẹ́ ẹla myị́ ẹla kpá ka. IJisọsị dọmwụ myị ọnụ nyori ang ịhyẹ nyị ji kọọwa nyị jẹ́ ka. (Mat. 24:36) Ọ kaa kpọọ ịpyọ ịnyịnyị nyọka jẹ́ ẹla olirya nya angịjụgbẹyị nyamwụ ịlẹ kị la kpẹẹkpẹẹ ka. (Mat. 16:13-16) Ịnyị à tịtị du lẹ ká angị kaa họ ụkụrwọ balọọ kaa la ịlaa ẹ-ẹga nyamwụ lẹlẹ! Ịnyịnyị-ịnyịnyị, ó ri kahị kpa ịlọhị keji bala ọ-kpịtịya nyori áhị jẹ́ ẹla myị́ ẹla wuu ka, kahị ke ụrụ wo la irya ọ-gba kpehe nya angịkịla, ahị kaa họ ká okpunyị ka ji, ahị lawụlẹ tị ka “họ ká ang [ka] hiigu.”

Ọ baba gụgụụgụ ha angịgbahị nya ọjịra-jịra nyọka gbịla iJisọsị ụ-ụgbẹyị ọwẹ jaabwọ kị wẹẹ họ ụkụrwọ lawụlẹ. Ị baba nyọka jẹ́ nyori olegu ịgọgọ ka jẹ́-ẹ da ọng myị́ ọng lẹpwụ nyaa ụbwọ myị́. Ó ri ká angịgbahị nya ọjịra-jịra á họ ká ọngọngọọng á dagba nyọka ya ẹla ọla ọkịlẹtụ nyamwụ ụka kị tọ awụlẹ, ịwa wuu lawụlẹ jẹ́-ẹ cheje nya ẹla ọlẹ kọ ka ju apyobwuna ha ọjịra-jịra lẹpwụ-lẹpwụ.

Ọngọ jẹ́-ẹ họ ụkụrwọ bala angịkịla yẹẹyẹẹ kaa me irya nya angịkịla ụka kọ ja họ ụkụrwọ balaa. Ọ́ kaa ya ọnụ chị ẹla gbọng ka, ma ọ kaa me irya ju angịkịla. IJisọsị la iwe lụmẹ-lụmẹ nyọka yẹ jaabwọ ká Adamwụ kaa me irya ju angịkịla. Ọ-chụ pwokwita, iJihova doo ẹrụ nyọka chị angịnyị ehe da bwu ẹpwụ nya eje nya igu ọlẹ kọ waa.​—Jọn. 3:16.

IJisọsị kaa ye irya nya angịkịla myị ụka kọ baba lee ko pwoku. Kpịtịya nya abwọlẹ kọ da ọnyang ọla iKenan ụbwọ, nanana nyori ẹga nya Ala Isirẹlụ kem Ohe à doo ẹrụ ka lẹ. (Mat. 15:22-28) Ọ kaa yahị guru ká angịjụgbẹyị nyamwụ ka họ ang kpoye nya ọngịrị nyaa ka ịnyịnyị. Nyọlẹ ká iPita oligu nyamwụ ochii pwọọ arwarụ a-ahị nya alụma kpá, iJisọsị nwụlanọ nyọka hịnyọhi họọ. Ụka ohyẹẹkpẹ, ọ ya akụrwọ ịkpọnchị ju iPita ụ-ụbwọ. (Luk. 22:32; Jọn. 21:17; Ụkụr. 2:14; 8:14-17; 10:44, 45) Ọgụ-ẹpẹtẹ nya iJisọsị mẹjẹ gede-gede nyori ahị ka “họ ká irya ọ-kụ kpori-kpori [nyahị ka] la gede-gede” bwula o-ye irya nya angịkịla myị pyii.​—Filip. 4:5, NW.

Irya o-me ju angịkịla ka guhi gbịla nyọka yẹ ba iwe-ahụrụ onyeewe nyọka jẹ́-ẹ họ ụkụrwọ la okpunyi bala angịnyị ụma ọnyị myị́ ọnyị. IJisọsị kaa kpahị ju angịnyị gbee ká aluji ịlẹ kị kaa yẹ  ijiiji nyamwụ chị ẹla bọọ nyori nyị ri “oligu nya angị nyẹ angịnyị ẹpwa bala alọhọbịrị” ịlẹ kị ye ẹla nyamwụ myị. (Mat. 11:19) Ahị ka jẹ́-ẹ họ ụkụrwọ yẹẹyẹẹ bala angịkịla ịlẹ kị datị hiihi jaabwọ ká iJisọsị họ myị́? Ọọnahị Louis, ri ọngọ kpẹhị riri isekut bala ọ-kaa họ ụkụrwọ ị-ịBẹtẹlụ ụka ọhẹ lẹ. Ọọwa dudu kọ họ ụkụrwọ bala angịnyị ụma ịdatị-datị. O yẹkẹẹ: “M̀ kaa maga nyọka chụ ebwo nya angịnyị ọnyị myị́ ọnyị kam ja họ ụkụrwọ bala kaka pwoku ugulọ ọlẹ kị me la ajwọ ịlẹ kị memeeme ka. Bwula ọ-nwụ ajwọ ịhyẹ bala ịkịla nọ la irya, ugulọ ọọwa ka jẹ́-ẹ la kpụrụrụ. M̀ tị kaa maga nyọka nwụ ịlọm họ ịnyịnyị chajị nyọka họ ká ugulọ ka la kpụrụrụ.” Abwẹla ọnyịịla à wẹ lẹ!

Ụka oyina ahị tị́ ka jẹ́-ẹ mẹjẹ nyori ahị kaa me irya ju angịkịla ịlẹpwụ nya ọjịra-jịra? Ahị la iwe nyọka họ ịnyị ụka kahị juwa bala ebwo ọlẹ kahị kaa kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ lawụlẹ. Ị ka gahị ba ọọnahị ọlẹ ká ụkụrwọ ọlẹ kọ la ẹ-ẹpwụ nya ugbiyegu lee ẹka nyamwụ ka datị hi ịnyahị myị́. Ahị ka myị ọnụ nyọka nwụ họ pwoku ụgbẹyị nya ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ ọlẹ kọ há ọọnahị ọọwa gụ́ chajị kọ ka chị ọkẹkẹnị gụ́ ọọwa?

Ọngịnyị ọnyịịla kaa nwụlanọ nyọka “hu ha” angịlẹ kị kaa họ ụkụrwọ lawụlẹ. (1 Tim. 6:18) Ụka ká iJisọsị wẹẹ họ ụkụrwọ ba Adamwụ ba, ọ jé nyori iJihova á kaa ya ẹla kpịbaa hyoo ka. IJisọsị “juwa ụka [ká iJihova] họ uhye-ọgba,” lẹ iJisọsị ka jẹ́ ang bwu ẹga nyamwụ. (Etu 8:27) Nyọlẹ kọ nọ chẹẹ, iJisọsị lịlọmwụ ya “ang myị́ ang ọlẹ wuu [kọ] wo” bwu ẹga nya Adamwụ je angịjụgbẹyị nyamwụ. (Jọn. 15:15) Ahị ka jẹ́-ẹ dịrẹ ọgụ-ẹpẹtẹ nya iJisọsị bwula ọ-nwụlanọ nyọka ya ẹla ọlẹ kahị jẹ́ je aanahị alẹng bala anyang ịlẹ kahị kaa họ ụkụrwọ lawụlẹ. Ọlụkụrwọ ọnyịịla á kaa wu ẹla ọlẹ ká angịkịla baba nyọka jẹ́ lee ọ-ka daa ụbwọ kpa chajị ká angịkịla ka ji ekpeleji nyamwụ ka. Ọ kaa chị ọkẹkẹnị nyọka mẹ ang ịnyịịla ịlẹ kọ jẹ́ jẹ angịkịla.

Ahị ka jẹ́-ẹ ju angịlẹ kahị kaa họ ụkụrwọ lawụlẹ ọhụ ịnyịnyị. Ó ri ká ọngịnyị á yẹ jaabwọ kahị wẹẹ maga, kọ ya jaabwọ kọ myọọ lẹhị kaka ba, ọ́ kaa kpụhị ịpyọ ka? IJisọsị kaa hi ụka nyọka ya ẹla ọnyịịla ọlẹ kọ yẹ ẹ-ẹga nya angị kaa họ ụkụrwọ balọọ jaa. (Kụ ẹhị yẹ ịMatiyu 25:19-23; Luk. 10:17-20) Ọ dọmwụ byaa nyori nyị ka họ ‘ụkụrwọ ị-gụ ịlẹ kọ họ wẹẹ.’ (Jọn. 14:12) Lobyi nya ahyẹẹnụ ọlẹ kọ jene nya igu nya iJisọsị, ọ da alẹrụ nyamwụ ịlẹ dayị giri-giri balọọ ọlẹẹkwaa yẹkẹẹ: “Anụ ayịdang a ri angịlẹ kanụ myị hụ tam lẹẹ ẹ-ẹpwụ nya ọ-tụ pyịpyị bala ọmayẹ nyam wuu pyịyọọ daalẹ lẹ.” (Luk. 22:28) Kụ irya nya abwọlẹ ká omyi ẹla nyamwụ ịwẹ ka jwaa ọhụ kaka ba bala o-gwaa gbịla nyọka kịnyaa la ụkụrwọ wẹẹ! Ó ri káahị ịnyịnyị á hi ụka nyọka da angịkịla ọlẹẹkwaa, ị ka chị ọkẹkẹnị gụ́ ọọwa bala ọ-jụ ụkụrwọ họ gụ́ olene ịnyịnyị.

Ọọnahị ọhẹ ká ẹnyị nyamwụ ri Kayode yẹkẹẹ: “Ọngọ jẹ́-ẹ họ ụkụrwọ á baba nyọka la kpẹẹkpẹẹ ene ka, ma ọ kaa họ ká angịkịla ka chị ọkẹkẹnị bala ọ-họ ká ụkụrwọ ka chị angịkịla nyamwụ kpẹẹ la ọhọhọ.” À ri ọngọ kaa họ ụkụrwọ bala angịkịla la ọdụmwọ? Ọhẹka à ka tọ aanahị alẹng bala anyang ịlẹ kanụ kaa họ ụkụrwọ lawụlẹ wo myị́ nyọka jẹ́ ụma nya ọlụkụrwọ ọlẹ kị ká ri a-ahị nyaa. Kori ọ́ kaa kpaa ịpyọ la ọ-ka họ ụkụrwọ balang, jaabwọ kọ kpa angịjụgbẹyị nya iJisọsị ịpyọ nyọka họ ụkụrwọ balọọ aalẹ, à ka jẹ́-ẹ ya ịnyịnyị jaabwọ ká ọlẹrụ ịPọlụ yẹkẹẹ: “Ahị ri angị họ ụkụrwọ lawụlẹ chajị nya ọkẹkẹnị nyanụ ịnyị.”​—2 Kọr. 1:24, NW.