Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Ɛkola Ɛ Nee Awie Mɔ Bɔ Nu Yɛ Gyima Kpalɛ Ɔ?

Ɛkola Ɛ Nee Awie Mɔ Bɔ Nu Yɛ Gyima Kpalɛ Ɔ?

“ƐNEE mewɔ ɔ nwo ɛkɛ ne kɛ gyimayɛvo mɔɔ ɛbe. . . . Ɛnee me nye die wɔ ɔ nyunlu mekɛ biala.” (Mrɛ. 8:30) Ngyɛnu ɛhye ka kɛzi Nyamenle Ara ne nee ɔ Ze yɛle gyima ɛvolɛ dɔɔnwo kolaa na yeara azɛlɛ ye azo la anwo edwɛkɛ. Eza yɛnwu ye wɔ ngyɛnu ɛhye anu kɛ, Gyisɛse ‘anye liele’ wɔ mekɛ mɔɔ ɔ nee Nyamenle ɛlɛyɛ gyima la.

Mɔɔ Gyisɛse wɔ anwuma la, ɔzukoale subane mɔɔ maanle ɔrayɛle awie mɔɔ bɛkola bɛ nee ye bɔ nu yɛ gyima kpalɛ la. Na mɔɔ ɔrale azɛlɛ ye azo la, ɔrayɛle ɛhye anwo neazo kɛnlɛma. Kɛzi Gyisɛse neazo ne bahola aboa yɛ ɛ? Saa yɛsuzu ye neazo ne anwo a, yɛbanwu ngyinlazo nsa mɔɔ baboa yɛ yeamaa yɛahola yɛ nee awie mɔ abɔ nu ayɛ gyima la. Ngyinlazo ɛhye mɔ bahola aboa yɛ kpalɛ yeamaa yɛ nee yɛ mediema ayɛ ko.

Ɔwɔ kɛ yɛsukoa Gyihova nee Gyisɛse neazo ne na yɛnyia ɛhulolɛ kɛ yɛbaha yɛ anwubielɛ nee ninyɛne mɔɔ yɛzukoa la bie yɛahile yɛ gɔnwo mɔ gyimayɛvoma

NGYINLAZO 1: “BƐLI BƐ GƆNWO MƆ ENI”

Awie mɔɔ bɛkola bɛ nee ye bɔ nu yɛ gyima kpalɛ la bɛlɛ ɔ nwo aze. Ɔbu menli mɔɔ ɔ nee bɛ yɛ gyima la kɛ bɛ nwo hyia yɛɛ ɔmbɔ mɔdenle kɛ ɔfa mɔɔ ɔkola ɔyɛ la yeadu ɔ nloa anu. Gyisɛse zukoale mɛlɛbɛnwoaze subane zɔhane vile ɔ Ze ɛkɛ. Gyihova angomekye a fɛta kɛ yɛfɛlɛ ye Bɔvolɛ a, noko ɔhwenle adwenle ɔhɔle gyima mɔɔ ɔ Ra nee ɔ gɔnwo gyimayɛvo ne yɛle la azo. Yɛnwu ɛhye wɔ edwɛkɛ mɔɔ Nyamenle hanle la anu: “Maa yɛyɛ sonla kɛ ɛsaso.” (Gyn. 1:26) Ɔbayɛ kɛ ɛhye maanle Gyisɛse anye liele Gyihova mɛlɛbɛnwoaze ne anwo kpalɛ.​—Edw. 18:35.

Mɔɔ Gyisɛse wɔ azɛlɛ ye azo la, ɔlale mɛlɛbɛnwoaze ko ne ala bie ali. Mɔɔ menli hanvole ye wɔ mɔɔ yeyɛ la anwo la, ɔvale nganvolɛ ne ɔmaanle Ahenle mɔɔ ɔfɛta ye la. (Maake 10:17, 18; Dwɔn 7:15, 16) Gyisɛse bɔle mɔdenle kɛ ɔbamaa anzodwolɛ adɛnla ɔ nee ye ɛdoavolɛma avinli yɛɛ ɔbule bɛ kɛ ɔ gɔnwo mɔ, yeambu bɛ kɛ ye ngɛkɛlɛ. (Dwɔn 15:15) Ɔwowole bɛ gyakɛ anwo bɔbɔ ɔvale ɔhilele bɛ mɛlɛbɛnwoaze nwo debie. (Dwɔn 13:5, 12-14) Ɔwɔ kɛ yɛdayɛ noko yɛbu menli mɔɔ yɛ nee bɛ yɛ gyima la kɛ bɛ nwo hyia na ɔnle kɛ yɛfa ninyɛne mɔɔ yɛdayɛ mumua ne yɛkulo la yɛdimoa bɛ ɛdeɛ ne anyunlu. Saa ‘yɛdi yɛ gɔnwo mɔ eni’ na yɛanva awie mɔɔ bie a bɛbahanvo ye wɔ nwo la yɛangyegye yɛ nwo somaa a, yɛbahola yɛayɛ ninyɛne dɔɔnwo.​—Wlo. 12:10.

Eza awie mɔɔ bɛlɛ ɔ nwo aze la ze kɛ saa “folɛdulɛma dɔɔnwo wɔ [debie] nwo a ɔwie boɛ.” (Mrɛ. 15:22) Ɔnva nwo anwubielɛ mɔɔ yɛlɛ anzɛɛ mɔdenle mɔɔ yɛbɔ la, ɔwɔ kɛ yɛkakye kɛ dasanli biala ɛnle ɛkɛ mɔɔ ɔze debie biala a. Gyisɛse bɔbɔ liele dole nu kɛ ninyɛne bie wɔ ɛkɛ ne mɔɔ ɔnze a. (Mat. 24:36) Ɛnee eza ɔkulo kɛ ɔnwu mɔɔ ye ɛdoavolɛma mɔɔ bɛnli munli la ze ye anzɛɛ adwenle mɔɔ bɛlɛ la. (Mat. 16:13-16) Ɔnyɛ nwanwane kɛ menli mɔɔ ɔ nee bɛ bɔle nu yɛle gyima la anye liele ɔ nwo la! Zɔhane ala a, saa yɛbɛlɛ yɛ nwo aze na yɛkakye kɛ tɛ debie biala a yɛze ye na yɛmaa awie mɔ kile bɛ adwenle a, ɔbamaa yɛ nee bɛ adɛnla anzodwolɛ nu na yɛamaa ninyɛne “awie boɛ” a.

Ɔhyia kpalɛ kɛ asafo nu mgbanyima bazukoa Gyisɛse mɛlɛbɛnwoaze ne wɔ mekɛ mɔɔ bɛlɛbɔ nu bɛayɛ gyima la. Ɔwɔ kɛ bɛkakye kɛ, sunsum nwuanzanwuanza ne bahola alua mgbanyima eku ne anu sonla ko biala anwo zo aboa bɛ. Saa bɛlɛyɛ mgbanyima ayia na bɛbɔ mɔdenle kɛ bɛbamaa awie biala ahile ye adwenle a, bɛ muala bɛbabɔ nu bɛazi kpɔkɛ mɔɔ ɔbaboa asafo ne amuala a.

NGYINLAZO 2: ‘BƐMAA BƐNWU KƐ BƐLƐ NDELEBƐBO’

Awie mɔɔ bɛkola bɛ nee ye bɔ nu yɛ gyima kpalɛ la nee ɔ gɔnwo gyimayɛvoma ɛlɛyɛ gyima a ɔda ndelebɛbo ali. Ɔnle kyengye yɛɛ ɔte edwɛkɛ bo. Gyisɛse nyianle nwolɛ adenle dɔɔnwo nleanle kɛzi ɔ Ze ɛlɛda ndelebɛbo ali la. Kɛ neazo la, Gyihova zoanle ye kɛ ɔralie alesama ɔvi ewule fɔlɛbualɛ ne mɔɔ ɔfɛta bɛ la anu.​—Dwɔn 3:16.

Saa nwolɛ hyia anzɛɛ ɔfɛta a, Gyisɛse da ndelebɛbo ali. Bɛzoanle ye wɔ Yizilayɛma ɛkɛ ɛdeɛ, noko kakye kɛzi ɔboale Fonehyea raalɛ bie la. (Mat. 15:22-28) Eza ɔlale ndelebɛbo ali wɔ mɔɔ ɔkpondɛ kɛ ye ɛdoavolɛma yɛ la anu. Mɔɔ Gyisɛse agɔnwo kpalɛ Pita hanle ye wɔ bagua nu kɛ ɔnze ye la, ɛnee ɔlɛ ɛhulolɛ kɛ ɔbava yeahyɛ ye. Nzinlii, ɔvale gyima mgbole ɔwulale Pita asa. (Luku 22:32; Dwɔn 21:17; Gyi. 2:14; 8:14-17; 10:44, 45) Gyisɛse neazo ne maa ɔda ali kɛ, ɔnle kɛ yɛyɛ kyengye na ɔwɔ kɛ yɛmaa ‘menli kɔsɔɔti nwu kɛ yɛlɛ ndelebɛbo.’​—Fel. 4:5.

Saa yɛlɛ ndelebɛbo a, ɔbamaa yɛayɛ nzenzaleɛ wɔ kɛzi yɛyɛ ninyɛne la anu amaa yɛahola yɛ nee menli ngakyile ayɛ gyima wɔ anzodwolɛ nu. Gyisɛse nee menli mɔɔ bikyele ye la lile ye kɛnlɛma kpalɛ, ɔti ɔmaanle ye agbɔvolɛ mɔɔ anye bolo ye la bɔle ye somolɛ kɛ ɔle “adwuledievolɛma nee ɛtanevolɛma” mɔɔ diele ye edwɛkɛ ne la “agɔnwo.” (Mat. 11:19) Asoo yɛbahola yɛ nee menli mɔɔ bɛnyɛ ninyɛne kɛ yɛdayɛ la abɔ nu ayɛ gyima kɛ Gyisɛse la ɔ? Adiema nrenyia bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Louis la yɛle maangyebakyi zo neavolɛ na eza ɔhɔle Bɛtɛle na ɔ nee mediema ngakyile mɔɔ asolo bɛ amaamuo la yɛle gyima, na ɔhanle kɛ: “Mebɔ mɔdenle kɛ mebava ekpunli biala mɔɔ me nee bɛ bayɛ gyima la meatoto bane mɔɔ bɛva awolɛ ngakyile bɛdo la anwo. Saa ɛnyia abotane ɛhyehyɛ awolɛ bie mɔ boɛ a, wɔ bane ne badenrɛ. Medame noko mebɔ mɔdenle kɛ mebayɛ nzenzaleɛ bie mɔ amaa bane ne adenrɛ.” Ɛhye le subane kpalɛ!

Yɛ gɔnwo gyimayɛvo kpalɛ ɛnva edwɛkɛ bie ɛnvea amaa yɛanyia yɛ nwo zo tumi wɔ adenle bie azo

Mekɛ boni a yɛbahola yɛahile kɛ yɛda ndelebɛbo ali yɛkile bɛdabɛ mɔɔ yɛ nee bɛ wɔ asafo nu la ɛ? Saa yɛ nee yɛ daselɛlilɛ ekpunli ne kɔyia a, yɛbahola yɛayɛ zɔ. Bie a yɛ nee nolobɔlɛma mɔɔ asolo bɛ abusua nu ɛzonlelilɛ anzɛɛ asolo bɛ ɛvolɛ la bahɔ daselɛlilɛ. Asoo yɛbahola yɛala ndelebɛbo ali na yɛado yɛ ɛdialɛ ne anu anzɛɛ yɛbanyia ɛhulolɛ kɛ yɛbayɛ daselɛlilɛ ne foa mɔɔ bɛkulo la amaa bɛ nye alie ɔ?

NGYINLAZO 3: “BƐHYƐ DEBIE”

Bɛkola bɛ nee awie mɔɔ ‘kyɛ debie’ la bɔ nu yɛ gyima kpalɛ. (1 Tim. 6:18) Mekɛ mɔɔ Gyisɛse nee ɔ Ze ɛlɛyɛ gyima la, ɔnwunle kɛ Gyihova ɛnva debie ɛnvea. Mɔɔ Gyihova ‘siezie anwuma ne la’ ɛnee Gyisɛse ‘wɔ ɛkɛ’ na ɔholale ɔzukoale ninyɛne ɔvile ye ɛkɛ. (Mrɛ. 8:27) Nzinlii, Gyisɛse vale anyelielɛ hanle ‘debie biala mɔɔ ɔdele ɔvile’ ɔ Ze ɛkɛ ne la ɔhilele ye ɛdoavolɛma. (Dwɔn 15:15) Ɔwɔ kɛ yɛsukoa Gyihova neazo ne amaa yɛaha ninyɛne mɔɔ yɛzukoa nee anwubielɛ mɔɔ yɛlɛ la bie yɛahile yɛ gɔnwo mɔ gyimayɛvoma. Nɔhalɛ nu, yɛ gɔnwo gyimayɛvo kpalɛ bie ɛnrɛva edwɛkɛ mɔɔ ɔhyia anzɛɛ ɔbaboa yɛ la ɛnrɛvea amaa yeanyia yɛ nwo zo tumi wɔ adenle bie azo. Ɔ nye die kɛ ɔbaha ninyɛne mgbalɛ mɔɔ yɛzukoa la bie yeahile awie mɔ.

Eza yɛbahola yɛaha edwɛkɛ yɛamaa yɛ gɔnwo mɔ gyimayɛvoma anwosesebɛ. Saa awie nwu mɔdenle mɔɔ yɛlɛbɔ na ɔkanvo yɛ wɔ nwo a, asoo yɛ nye ɛnlie? Gyisɛse nyianle mekɛ hanle ninyɛne mgbalɛ mɔɔ ɔnwunle ye wɔ ɔ gɔnwo mɔ gyimayɛvoma ne anwo la ɔhilele bɛ. (Fa toto Mateyu 25:19-23; Luku 10:17-20 anwo.) Ɔhanle ɔhilele bɛ bɔbɔ kɛ bɛbayɛ “gyima mgbole mɔɔ tɛla” ye ɛdeɛ ne la. (Dwɔn 14:12) Nɔe ne mɔɔ aleɛ kye a ɔbawu la, ɔhanvole ye ɛzoanvolɛ nɔhavoma ne. Ɔhanle kɛ: “Bɛmɛ a bɛbeta me nwo wɔ me sɔnea ne mɔ anu a.” (Luku 22:28) Nea kɛzi ɔbayɛ kɛ ye edwɛkɛ ne hanle bɛ ahonle na ɔmaanle bɛyɛle gyima dɔɔnwo a! Saa yɛdayɛ noko yɛnyia mekɛ yɛkanvo yɛ gɔnwo mɔ gyimayɛvoma a, bɛ nye balie na bɛayɛ gyima dɔɔnwo.

ƐBAHOLA Ɛ NEE AWIE MƆ ABƆ NU AYƐ GYIMA KPALƐ

Adiema nrenyia bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Kayode la hanle kɛ: “Saa awie kola nee awie mɔ bɔ nu yɛ gyima kpalɛ a, ɔngile kɛ ɔyɛ ye debie biala pɛpɛɛpɛ. Emomu, ɔmaa menli mɔɔ ɔ nee bɛ yɛ gyima la anye die yɛɛ ɔmmaa bɛ gyima ɛnyɛ se ɛmmaa bɛ.” Asoo kɛ ɛde la ɛne? Duzu ati a ɛmbɔ mɔdenle ɛmbiza ɛ mediema Kilisienema mɔɔ ɛ nee bɛ yɛ gyima la ɛmmaa bɛnga kɛzi ɛde la bɛngile wɔ ɛ? Saa bɛ nye die kɛ bɛ nee wɔ bayɛ gyima kɛ mɔɔ ɛnee Gyisɛse ɛdoavolɛma ne anye die kɛ bɛ nee ye bayɛ gyima la a, ɛbahola wɔaha ɛzoanvolɛ Pɔɔlo edwɛkɛ ɛhye bie: “Yɛle bɛ gɔnwo mɔ gyimayɛvoma mɔɔ maa bɛ nye die a.”​—2 Kɔl. 1:24.