Skip to content

Yi xósɛxweta ɔ jí

XÓTA NǓKPLƆNKPLƆN TƆN 50

Ðǒtó Lɛngbɔ̌nyitɔ́ Ðagbe ɔ Sín Gbè

Ðǒtó Lɛngbɔ̌nyitɔ́ Ðagbe ɔ Sín Gbè

“Ye na sè gbè ce.”—JAAN 10:16.

HAN 3 Hlɔnhlɔn Ce, Nukúnɖiɖó Ce, Jiɖe Ce

XÓNUSƆ́ÐÓTE *

1. Ðɔ nǔ e wu Jezu sixu ko jlɛ́ ahwanvu tɔn lɛ dó lɛngbɔ̌ lɛ wu é ɖokpo.

JEZU jlɛ́ kancica e ɖò é kpo ahwanvu tɔn lɛ kpo tɛntin é dó kancica syɛnsyɛn e nɔ nɔ lɛngbɔ̌nyitɔ́ ɖé kpo lɛngbɔ̌ tɔn lɛ kpo tɛntin é wu. (Jaan 10:14, 15) Nǔjlɛdonǔwu enɛ sɔgbe. Lɛngbɔ̌ lɛ nɔ tuùn lɛngbɔ̌nyitɔ́ yetɔn, bo nɔ lɛ́ sè lɛngbɔ̌nyitɔ́ yetɔn sín gbè. Tomɛyitɔ́ ɖé mɔ ɖɔ nǔ nɔ nyí mɔ̌ nǔgbo. É ɖɔ: “Mǐ jló na ɖè fɔtóo lɛngbɔ̌ ɖé lɛ tɔn, enɛ wu ɔ, mǐ tɛ́n kpɔ́n bo na bló bɔ lɛngbɔ̌ enɛ lɛ na sɛkpɔ́ mǐ. Amɔ̌, ye wà mɔ̌ ǎ, ɖó ye tuùn gbè mǐtɔn ǎ wutu. Enɛ gudo ɔ, lɛngbɔ̌nyitɔ́ kpɛví ɖé wá, bɔ ee éyɛ ka ylɔ́ ye tlolo é ɔ, ye xwedó è.”

2-3. (a) Nɛ̌ ahwanvu Jezu tɔn lɛ ka nɔ xlɛ́ ɖɔ ye ɖò gbè tɔn sè wɛ gbɔn? (b) Etɛ lɛ mǐ ka na gbéjé kpɔ́n ɖò xóta elɔ kpo ee bɔ d’ewu é kpo mɛ?

2 Nǔ e wu tomɛyitɔ́ enɛ ɖ’ayi é flín mǐ nǔ e Jezu ɖɔ b’ɛ kúnkplá lɛngbɔ̌ tɔn lɛ, alǒ ahwanvu tɔn lɛ é. É ɖɔ: “Ye na sè gbè ce.” (Jaan 10:16) Amɔ̌, Jezu ɖíe ka ɖò jixwé è. Bɔ nɛ̌ mǐ ka sixu sè gbè tɔn gbɔn? Ali taji e nu mǐ nɔ xlɛ́ ɖɔ mǐ ɖò tó ɖó gǎn mǐtɔn wɛ, alǒ ɖò gbè tɔn sè wɛ ɖè é ɖokpo wɛ nyí nǔkplɔnmɛ tɔn lɛ zinzán ɖò gbɛzán mǐtɔn mɛ.—Mat. 7:24, 25.

3 Ðò xóta elɔ kpo ee bɔ d’ewu é kpo mɛ ɔ, mǐ na gbéjé nǔkplɔnmɛ Jezu tɔn ɖé lɛ kpɔ́n. Mǐ na wá mɔ ɖɔ Jezu kplɔ́n mǐ ɖɔ mǐ ɖó na ɖó nǔ ɖé lɛ wiwa te, bo ɖó na wà nǔ ɖevo lɛ. Mǐ na tó gbéjé nǔ e lɛngbɔ̌nyitɔ́ ɖagbe ɔ kplɔ́n mǐ ɖɔ mǐ ni ma sɔ́ wà ɖě ó é we kpɔ́n hwɛ̌.

“MI ÐÓ LINKPƆN E MA NYÍ DANDAN TƆN Ǎ LƐ É TE”

4. Sɔgbe xá Luki 12:29 ɔ, etɛ ka sixu ɖó “linkpɔ́n e ma nyí dandan tɔn ǎ lɛ é” nú mǐ?

4 Luki 12:29, nwt. Jezu byɔ ahwanvu tɔn lɛ ɖɔ ye ni “ɖó linkpɔ́n e ma nyí dandan tɔn ǎ” bo kúnkplá hudo agbaza tɔn lɛ é te. Mǐ tuùn ɖɔ nǔnywɛ nɔ kpé wěɖexámɛ Jezu tɔn lɛ tɛgbɛ, bɔ ye nɔ lɛ́ sɔgbe hwebǐnu. Mǐ nɔ jló na xwedó, amɔ̌, hweɖelɛnu ɔ, mɔ̌ wiwa sixu vɛwǔ nú mǐ. Etɛwu?

5. Etɛwu ado sixu hu mɛɖé lɛ dó hudo agbaza tɔn yetɔn lɛ wu?

 5 Nǔɖuɖu, avɔ kpo xɔ kpo sixu ɖó linkpɔ́n nú mɛɖé lɛ. Ye sixu nɔ nɔ tò e mɛ wamamɔnɔ lɛ sukpɔ́, bɔ azɔ̌ mimɔ lɛ́ vɛwǔ ɖè é ɖé mɛ. Akwɛ e na kpé bɔ ye na zán dó kpé nukún dó xwédo yetɔn wu é mimɔ sixu vɛwǔ nú ye. Mɛ e nɔ w’azɔ̌ dó kpé nukún dó xwédo ɔ wu é sixu ko kú, bɔ enɛ zɔ́n bɔ ye sɔ́ nɔ mɔ akwɛ e ye na zán dó sú hudo yetɔn lɛ sín dò é ǎ. Jɛmɛji Covid-19 sixu ko lɛ́ zɔ́n bɔ azɔ̌ gblé dó mɛ gegě. (Nǔt. 9:11, nwt) Enyi nǔ enɛ lɛ ɖě ko xá mǐ kpɔ́n, alǒ, mǐ ko mɔ wuvɛ̌ ɖevo ɖevo lɛ kpɔ́n ɔ, nɛ̌ mǐ ka sixu xwedó alixlɛ́mɛ Jezu tɔn e ɖɔ ɖɔ è ni ɖó linkpɔ́n te é gbɔn?

Ma nú ado ni nɔ hu we zɛ xwé wu dó nǔ agbaza tɔn lɛ wu ó, é nyɔ́ wà hǔn, nɔ ɖeji dó Jehovah wu (Kpɔ́n akpáxwé 6-8) *

6. Tinmɛ nǔ e jɛ dó mɛsɛ́dó Piyɛ́ɛ jí ɖò ninɔmɛ ɖé mɛ é.

6 Ðò ninɔmɛ ɖé mɛ ɔ, mɛsɛ́dó Piyɛ́ɛ kpo mɛsɛ́dó ɖevo lɛ kpo ɖò tɔjihun ɖé mɛ ɖò Galilée Xù ɔ jí, bɔ jɔhɔn syɛnsyɛn ɖé jɛ nyinyi jí, lobɔ ye mɔ Jezu ɖò zɔnlin ɖi wɛ gbɔn xù ɔ jí. Piyɛ́ɛ ɖɔ: “Aklunɔ, enyi hwi jɛn wɛ nǔgbo hǔn, bo ɖegbe nú ma ɖi zɔnlin gbɔn tɔ̀ ɔ jí wá kpé we.” Bɔ Jezu ɖɔ n’i ɖɔ: “Wǎ!” Piyɛ́ɛ ka tɔ́n sín tɔjihun ɔ mɛ, bo “jɛ zɔnlin ɖi jí, bo ɖidó Jezu gɔ́n.” Kpɔ́n nǔ e jɛ bɔ d’ewu é. “Ee Piyɛ́ɛ mɔ ɖɔ jɔhɔn ɔ ɖò syɛnsyɛn d’eji wɛ ɔ, xɛsi jɛ jǐ tɔn, bɔ é jɛ dò yì jí, bo súxó bo ɖɔ: ‘Aklunɔ, hwlɛn mì!’” Bɔ Jezu dlɛ́n alɔ tɔn bo hwlɛn ɛ. É ɖò taji ɖɔ mǐ ni hɛn d’ayi mɛ ɖɔ ee Piyɛ́ɛ kpò ɖò ayi sɔ́ ɖó Jezu jí wɛ é ɔ, é kpéwú bo ɖi zɔnlin gbɔn tɔ̀ e ɖò adǎn jí é jí. Amɔ̌, ee Piyɛ́ɛ sɔ́ ayi ɖó jɔhɔn e ɖò nyinyi wɛ é jí é ɔ, xɛsi kpo nǔxokpɔ́n kpo ɖí bú i, bɔ é jɛ syɔ́syɔ́ jí.—Mat. 14:24-31.

7. Etɛ kpɔ́ndéwú Piyɛ́ɛ tɔn ka sixu kplɔ́n mǐ?

7 Kpɔ́ndéwú Piyɛ́ɛ tɔn sixu kplɔ́n nǔ mǐ. Ee Piyɛ́ɛ tɔ́n sín tɔjihun ɔ mɛ bo jɛ zɔnlin ɖi gbɔn tɔ̀ ɔ nukúnmɛ jí é ɔ, é lin ɖɔ nǔɖe na fɛ́ ayi emitɔn bɔ emi na jɛ syɔ́syɔ́ jí ǎ. É ba na ɖi zɔnlin gbɔn tɔ̀ ɔ nukúnmɛ kaka bo yì kpé Gǎn tɔn. Amɔ̌, é sɔ́ kpéwú bo sɔ́ ayi ɖó nǔ enɛ e gbé nya wɛ é ɖè é jí ǎ. Nǔgbo ɔ, mǐdɛɛ lɛ sixu ɖi zɔnlin gbɔn tɔ̀ jí ǎ, amɔ̌, nǔɖe lɛ nɔ tɛ́n nǔɖiɖi mǐtɔn kpɔ́n. Enyi mǐ ma sɔ́ ayi ɖó Jehovah kpo akpá tɔn lɛ kpo jí ǎ ɔ, mǐ na jɛ syɔ́syɔ́ jí ɖò gbigbɔ lixo. Mǐ na bo ɖò wuvɛ̌ syɛnsyɛn e cí jɔhɔn ɖaxó ɖɔhun é ɖebǔ mɛ ɔ, mǐ ɖó na kpò ɖò ayi sɔ́ ɖó Jehovah kpo nǔwukpíkpé e é ɖó bo na d’alɔ mǐ é kpo jí wɛ. Nɛ̌ mǐ ka sixu wà mɔ̌ gbɔn?

8. Etɛ ka sixu d’alɔ mǐ bɔ ado ma na hu mǐ zɛ xwé wu dó hudo agbaza tɔn mǐtɔn lɛ wu ǎ?

8 Enyi mǐ jó linkpɔ́n dó bo ɖeji dó Jehovah wu ɔ, enɛ na hɛn lè wá nú mǐ. Hɛn dó ayi mɛ ɖɔ Tɔ́ wanyiyinɔ mǐtɔn Jehovah d’akpá nú mǐ ɖɔ, enyi mǐ sɔ́ nǔ gbigbɔ tɔn lɛ ɖó tɛn nukɔntɔn ɔ mɛ ɔ, emi na sú hudo mǐtɔn lɛ sín dò ɖò agbaza lixo. (Mat. 6:32, 33) É nɔ ɖè akpá tɔn enɛ jɛn wɛ. (Sɛ́n. 8:4, 15, 16; Ðɛh. 37:25) Enyi Jehovah nɔ na nǔɖuɖu xɛ lɛ, bo nɔ lɛ́ ba acɔ́ nú folowa lɛ ɔ, é ɖò wɛn ɖɔ ado kún ɖó na hu mǐ dó nǔ e mǐ na ɖu, alǒ dó é wu ó! (Mat. 6:26-30; Fili. 4:6, 7) Lee wanyiyi nɔ sísɛ́ mɛjitɔ́ lɛ bɔ ye nɔ kpé nukún dó vǐ yetɔn lɛ wu ɖò agbaza lixo gbɔn é ɔ, mɔ̌ wɛ wanyiyi nɔ sísɛ́ Tɔ́ mǐtɔn jixwé tɔn ɔ b’ɛ nɔ kpé nukún dó hudo togun tɔn tɔn wu ɖò agbaza lixo gbɔn é nɛ. Ɛɛn, mǐ sixu kúdeji ɖɔ Jehovah na kpé nukún dó mǐ wu!

9. Etɛ nǔ e jɛ dó asú kpo asì kpo ɖé jí é ka sixu kplɔ́n we?

9 Lin tamɛ dó kpɔ́ndéwú e xlɛ́ lee Jehovah nɔ sú hudo mǐtɔn lɛ sín dò ɖò agbaza lixo gbɔn é tɔn ɖé jí. Asú kpo asì kpo e ɖò sinsɛnzɔ́ hwebǐnu tɔn mɛ é ɖé kun mɔ̌to xóxó yetɔn nú ganxixo ɖokpo jɛji, bo yì bɛ́ nɔví nyɔnu ɖé lɛ yì kplé Klisanwun tɔn ɖé jí. Nɔví nyɔnu enɛ lɛ nɔ nɔ fí e mɛ e ahwan nya sín tò yetɔn mɛ lɛ é nɔ nɔ é ɖé. Nɔví sunnu ɔ tinmɛ ɖɔ: “Ee kplé ɔ fó gudo é ɔ, mǐ ylɔ́ nɔví nyɔnu lɛ bonu ye na ɖu nǔ klewun ɖé xá mǐ, amɔ̌, mǐ wá ɖ’ayi wu ɖɔ nǔɖe kún ɖò mǐ sí bonu mǐ na xwlé ye ó.” Etɛ asú kpo asì kpo ɔ ka na wà? Nɔví sunnu ɔ gbɛkan d’enu bo ɖɔ: “Ee mǐ wá xwégbe é ɔ, mǐ mɔ sáki e mɛ nǔɖuɖu ɖè é ɖaxó ɖaxó we ɖò hɔn mǐtɔn jí. Mǐ tuùn mɛ e sɔ́ ye ɖó finɛ é ǎ. Jehovah kpé nukún dó mǐ wu.” Táan kpɛɖé gudo ɔ, asú kpo asì kpo ɔ sín mɔ̌to wá gblé. Ye ɖó hudo tɔn, bo na zán ɖò sinsɛnzɔ́ yetɔn mɛ; amɔ̌, ye ka ɖ’akwɛ ɖě bo na blóɖó ǎ. Ye sɔ́ mɔ̌to ɔ yì fí e è nɔ blóɖó ɖè é ɖé, bo na dó kpɔ́n nabi e blobló tɔn na ɖu é. Enɛ gudo ɔ, nya ɖé wá, bo kanbyɔ ɖɔ: “Mɛ̌ tɔn ka nyí mɔ̌to éyɛ?” Nɔví sunnu ɔ yí gbè ɖɔ emitɔn wɛ, bɔ emi jló na blóɖó. Nya ɔ ɖɔ: “É nyɔ́, é ɖó xó ɖé ǎ. Asì ce ɖò mɔ̌to mɔ̌hun ba wɛ, sinmɛ enɛ ɖɔhun pɛ́ɛ. Nabi a ba na sà yí?” Nɔví sunnu ɔ sà mɔ̌to ɔ, bo mɔ akwɛ nabi e é na sɔ́ dó xɔ ɖevo na é. Nɔví sunnu ɔ sú ta nú xó tɔn gbɔn lě: “Un sixu tinmɛ lee nǔ cí nú mǐ ɖò vivɔnu azǎn enɛ tɔn é ǎ. Mǐ tuùn ɖɔ é kún nyí nǔkpédónǔnu ó. Jehovah wɛ d’alɔ mǐ.”

10. Nɛ̌ Ðɛhan 37:5 ka dó wusyɛn lanmɛ nú mǐ ɖɔ ado ni ma sɔ́ nɔ hu mǐ dó hudo agbaza tɔn mǐtɔn lɛ wu ó gbɔn?

10 Enyi mǐ nɔ ɖótó lɛngbɔ̌nyitɔ́ ɖagbe ɔ, bɔ ado ma sɔ́ nɔ hu mǐ zɛ xwé wu dó nǔ e nɔ hudo mǐ ɖò agbaza lixo lɛ é wu ǎ ɔ, mǐ sixu kúdeji ɖɔ Jehovah na kpé nukún dó mǐ wu. (Xà Ðɛhan 37:5; 1 Pi. 5:7) Lin tamɛ dó ninɔmɛ ɖěɖee wu  akpáxwé 5gɔ́ ɔ kɛnu dó lɛ é wu. Kaka jɛ dìn ɔ, Jehovah sixu zán tatɔ́ xwédo tɔn ɖé, alǒ azɔ̌gán ɖé dó d’alɔ mǐ bonu mǐ na sú hudo gbè bǐ gbè tɔn mǐtɔn lɛ sín dò. Enyi tatɔ́ xwédo tɔn ɔ ma sɔ́ nɔ kpéwú bo nɔ wà mɔ̌ ǎ, alǒ azɔ̌ gblé dó mǐ ɔ, Jehovah na kpé nukún dó mǐ wu ɖò ali ɖevo lɛ nu. Mǐ sixu ɖeji ɖɔ é na wà mɔ̌. Dìn ɔ, mi nú mǐ ni gbéjé nǔ e lɛngbɔ̌nyitɔ́ ɖagbe ɔ byɔ mǐ ɖɔ mǐ ni ma sɔ́ wà ɖě ó é ɖevo kpɔ́n.

“MI MA ÐÓ HWƐ NÚ MƐÐÉ Ó”

Enyi mǐ nɔ kpɔ́n nǔ zɛ nǔ e ɖò wěxo é wu ɔ, enɛ sixu zɔ́n bɔ mǐ sɔ́ na nɔ ɖó hwɛ nú mɛ ɖevo lɛ ǎ (Kpɔ́n akpáxwé 11, 14-16) *

11. Sɔgbe xá Matie 7:1, 2 ɔ, etɛ Jezu ka ɖɔ nú mǐ ɖɔ mǐ ni ma sɔ́ nɔ wà ɖě ó? Etɛwu mɔ̌ wiwa ka sixu vɛwǔ?

11 Matie 7:1, 2. Jezu tuùn ɖɔ hwɛhutɔ́ wɛ nú mǐ, bɔ hwɛhwɛ ɔ mǐ nɔ mɔ xó ɖɔ dó mɛ ɖevo lɛ wu. Enɛ wu wɛ é ɖɔ: “Mi ma ɖó hwɛ nú mɛɖé ó.” Mǐ sixu nɔ dó gǎn tawun bo na dó sixu gɔn hwɛ ɖó nú nǔɖitɔ́ hatɔ́ mǐtɔn lɛ. É ɖò mɔ̌ có, hwɛhutɔ́ wɛ nú mǐ bǐ. Enyi mǐ wá ɖ’ayi wu ɖɔ hweɖelɛnu ɔ, mǐ nɔ mɔ xó ɖɔ dó mɛ ɖevo lɛ wu ɔ, etɛ mǐ ka ɖó na wà? Ðǒtó Jezu, bo dó gǎn bo ma sɔ́ nɔ ɖó hwɛ nú mɛ ɖevo lɛ ɖě ó.

12-13. Nɛ̌ tamɛ linlin dó linlin e Jehovah ɖó dó Axɔ́su Davidi wu é jí ka sixu d’alɔ mǐ, bɔ mǐ ma sɔ́ na nɔ ɖó hwɛ nú mɛ ɖevo lɛ ǎ gbɔn?

12 Tamɛ linlin dó kpɔ́ndéwú Jehovah tɔn jí sixu d’alɔ mǐ. Jehovah nɔ sɔ́ ayi ɖó jijɔ ɖagbe e è ɖó lɛ é jí. Lee é wà nǔ gbɔn xá Axɔ́su Davidi e hu hwɛ syɛnsyɛn lɛ é xlɛ́ enɛ nyi wɛn. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, é ɖóxó xá Bɛtisabe, bo tlɛ lɛ́ zɔ́n bɔ è hu asú tɔn. (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 24) Wǎgbɔ tɔn ɔ, Davidi sè nǔ enɛ lɛ e é wà lɛ é sín wuvɛ̌, é ka nyí éɖokpo ǎ; xwédo tɔn, kaka jɛ asì tɔn ɖevo lɛ jí sè wuvɛ̌. (2 Sam. 12:10, 11) Ðò ninɔmɛ ɖevo mɛ ɔ, Davidi ɖeji dó Jehovah wu bǐ mlɛ́mlɛ́ ǎ, bo ɖegbe ɖɔ è ni sɔ́ sunnu e sixu yì ahwan ɖò Izlayɛli lɛ é bǐ sín kɛ́n, Jehovah ka byɔ mɔ̌ ǎ. Goyiyi kpo jiɖe e é ɖó dó lě dò gbɛtɔ́ sukpɔ́ ɖò ahwankpá tɔn mɛ sɔ é wu é kpo wɛ sixu ko zɔ́n bɔ é wà mɔ̌. Etɛ mɛ enɛ ka tɔ́n kɔ dó? Jɛmɛji ɖé hu Izlayɛli-ví 70 000 mɔ̌!—2 Sam. 24:1-4, 10-15.

13 Enyi Izlayɛli wɛ a nɔ nɔ hwe ɔ nu ɔ, linlin tɛ a ka na ɖó dó Davidi wu? A na dóhwɛ ɛ ɖɔ é kún jɛxa nǔblawukúnúmɛ Jehovah tɔn ó wɛ à? Jehovah dóhwɛ ɛ ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, é sɔ́ ayi ɖó lee é nɔ gbeji gbɔn ɖò xwè lɛ vlamɛ é kpo kɔ e é lɛ́ sín hwɛ tɔn lɛ gudo nǔgbo nǔgbo é kpo jí. Enɛ wɛ zɔ́n bɔ é sɔ́ hwɛ kɛ Davidi ɖó hwɛ syɛnsyɛn e é hu lɛ é wu. Jehovah tuùn ɖɔ Davidi yí wǎn nú emi tawun, bo ba na wà nǔ e sɔgbe é. É sù nukún towe mɛ tawun ɖɔ Mawu mǐtɔn nɔ sɔ́ ayi ɖó jijɔ ɖagbe e mǐ ɖó lɛ é jí à cé?—1 Axɔ́. 9:4; 1 Tan 29:10, 17.

14. Etɛ ka na d’alɔ Klisanwun lɛ bɔ ye ma na nɔ ɖó hwɛ nú mɛ ɖevo lɛ ǎ?

14 Enyi Jehovah nɔ kpɔ́n nǔ zɛ gbɛtɔ́ hwɛhutɔ́ e mǐ nyí é wu ɔ, é ɖò wɛn ɖɔ mǐ lɔ ɖó na nɔ wà nǔ ɖokpo ɔ nú mǐɖée bo na nɔ sɔ́ ayi ɖó jijɔ ɖagbe e mɛ ɖevo lɛ ɖó lɛ é jí. Hwɛhwɛ ɔ, é nɔ bɔwǔ bɔ è na ɖ’ayi nǔwanyido mɛ ɖevo lɛ tɔn wu, lobo mɔ xó ɖɔ d’ewu. Mɛ e zin ɖò gbigbɔ lixo é ɖé sixu nɔ ɖ’ayi nǔwanyido mɛ ɖevo lɛ tɔn wu cobo ka na lɛ́ kpò ɖò nǔ wà wɛ alɔ ɖò alɔ mɛ xá ye. Diamáa e è ma ɖíɖí wǔ na ǎ é ɖé sixu nɔ ma jɛ acɔ́, amɔ̌, mɛ e ɖó nǔnywɛ é tuùn ɖɔ enyi è ɖíɖí wǔ na ɔ, é na nyɔ́ kpɔ́n, lobo lɛ́ xɔ akwɛ. Jehovah kpo Jezu kpo ɖɔhun ɔ, mǐ ɖó na nɔ kpɔ́n nǔ zɛ nǔ e ɖò wěxo é wu, bo sɔ́ ayi ɖó jijɔ ɖaaɖagbe e mɛ ɖevo lɛ ɖó é jí.

15. Nɛ̌ ninɔmɛ e mɛ mɛ ɖevo lɛ ɖè é hinhɛn dó ayi mɛ ka sixu d’alɔ mǐ, bɔ mǐ ma na mɔ xó ɖɔ dó ye wu ǎ gbɔn?

15 Gɔ́ nú ayi sísɔ́ ɖó jijɔ ɖaaɖagbe e mɛ ɖevo lɛ ɖó é jí ɔ, etɛ ka sixu nɔ lɛ́ d’alɔ mǐ bɔ mǐ ma na nɔ mɔ xó ɖɔ dó mɛ ɖevo lɛ wu ǎ? Tɛ́n kpɔ́n bo nɔ dó nukún lee gbɛzán yetɔn cí é mɛ kpɔ́n. Mǐ ni lin tamɛ dó kpɔ́ndéwú elɔ jí. Gbè ɖokpo ɔ, Jezu ɖ’ayi asúkúsi wamamɔnɔ ɖé wu ɖò tɛmpli mɛ, bɔ é ɖò gankwɛ kpɛví kpɛví we sɔ́ dó akwɛgbá ɔ mɛ wɛ. Jezu kan nǔ lěhun byɔ ǎ: “Etɛwu é ma ka sixu sɔ́ akwɛ gegě d’emɛ ǎ?” Jezu sɔ́ ayi ɖó akwɛ nabi e asúkúsi ɔ na é jí ǎ, é nyɔ́ wà ɔ, nǔ e sísɛ́ ɛ bɔ é na akwɛ ɔ é kpo ninɔmɛ e mɛ é ɖè é kpo jí wɛ é sɔ́ ayi ɖó, lobo kpa ɛ, ɖó nǔ e é na kpo nǔwukpíkpé tɔn bǐ kpo é wu.—Luk. 21:1-4.

16. Etɛ kpɔ́ndéwú Veronica tɔn ka sixu kplɔ́n we?

16 Kpɔ́ndéwú nɔví nyɔnu e nɔ nyí Veronica é tɔn gbígbéjé kpɔ́n na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na mɔ ɖɔ ninɔmɛ e mɛ mɛ ɖevo lɛ ɖè é hinhɛn dó ayi mɛ ɖò taji tawun. Nɔ goɖokponɔ ɖé kpo vǐ sunnu tɔn kpo ɖò agun e mɛ é ɖò sinsɛnzɔ́ wà ɖè wɛ é. Veronica ɖɔ: “É cí nú mì ɖɔ ye kún nɔ wá kplé lɛ ɖò gbesisɔmɛ ó, ye kún ka nɔ lɛ́ ɖɔ Mawuxó hwɛhwɛ ó. Enɛ zɔ́n bɔ un nɔ ɖó linlin masɔgbe dó ye wu. Amɔ̌, un wá ɖɔ Mawuxó ɖó kpɔ́ xá nɔ ɔ. É tinmɛ nú mì ɖɔ vǐ emitɔn nɔ jɛ taglomɛzɔn ɖé. Nɔ goɖokponɔ enɛ nɔ wà nǔ e wu é kpé é bǐ bonu ye na dó ɖò ganji ɖò gbigbɔ kpo agbaza kpo lixo. Hweɖelɛnu ɔ, ɖó vǐ sunnu tɔn sín lanmɛ wutu ɔ, é nɔ mɔ ɖɔ é ɖò dandan ɖɔ ye ni gbɔ bo yì kplé ɖò agun ɖevo mɛ. Veronica sú ta nú xó tɔn gbɔn lě: “Un tuùn ɖɔ wuvɛ̌ mɔ̌hun mɔ wɛ é ɖè kpɔ́n gbeɖé ǎ. Dìn ɔ, un yí wǎn n’i tawun, bo nɔ lɛ́ ɖó sísí n’i ɖesu, ɖó nǔ ɖěɖee wà wɛ é ɖè bo na dó kpò ɖò Jehovah sɛn wɛ lɛ é bǐ wu.”

17. Etɛ Jaki 2:8 ka kplɔ́n mǐ ɖɔ mǐ ni wà? Nɛ̌ mǐ ka sixu wà mɔ̌ gbɔn?

17 Enyi mǐ ɖó ayi wu ɖɔ mǐ ɖó hwɛ nú nǔɖitɔ́ hatɔ́ ɖé ɔ, etɛ mǐ ka ɖó na wà? Mǐ ɖó na flín ɖɔ mǐ ɖó na yí wǎn nú nɔví mǐtɔn lɛ. (Xà Jaki 2:8.) Mǐ ɖó na nɔ lɛ́ xoɖɛ vívɛ́ sɛ́dó Jehovah, bo savo n’i ɖɔ é ni d’alɔ mǐ bonu mǐ ni ma sɔ́ nɔ ɖó hwɛ nú mɛ ɖevo lɛ ó. Mǐ sixu ɖè afɔ nukɔntɔn ɔ, bo yì nɔví e wu mǐ mɔ xó ɖɔ dó é gɔ́n, enɛ ɔ, mǐ na xlɛ́ ɖɔ mǐ ɖò nǔ wà wɛ sɔgbe xá ɖɛ mǐtɔn lɛ. Enɛ sixu zɔ́n bɔ mǐ na tuùn i. Mǐ sixu byɔ ɛ ɖɔ é ni wá ɖɔ Mawuxó ɖó kpɔ́ xá mǐ, alǒ, wá ɖu nǔɖe ɖó kpɔ́ xá mǐ. Ee mǐ na ɖò tintɛnkpɔn wɛ bá tuùn i ganji é ɔ, mǐ sixu wà nǔ Jehovah kpo Jezu kpo ɖɔhun, lobo tɛ́n kpɔ́n bo ɖ’ayi jijɔ ɖaaɖagbe e é ɖó lɛ é wu. Mɔ̌ mɛ ɔ, mǐ ɖò xlɛ́xlɛ́ wɛ ɖɔ mǐ ɖò tónú sè nú gbè e lɛngbɔ̌nyitɔ́ ɖagbe ɔ ɖè, bo ɖɔ è ni ma sɔ́ nɔ ɖó hwɛ nú mɛ ɖevo lɛ ɖě ó é wɛ.

18. Nɛ̌ mǐ ka sixu xlɛ́ ɖɔ mǐ ɖò tó ɖó lɛngbɔ̌nyitɔ́ ɖagbe ɔ sín gbè wɛ gbɔn?

18 Lee lɛngbɔ̌ lɛ nɔ ɖótó lɛngbɔ̌nyitɔ́ yetɔn sín gbè gbɔn é ɔ, mɔ̌ wɛ ahwanvu Jezu tɔn lɛ nɔ ɖótó gbè Jezu tɔn gbɔn é nɛ. Enyi mǐ tɛ́n kpɔ́n bo bló bɔ ado ma sɔ́ nɔ hu mǐ dó hudo agbaza tɔn mǐtɔn lɛ wu ǎ, bɔ mǐ lɛ́ jó hwɛ ɖiɖó nú mɛ ɖevo lɛ dó ɔ, Jehovah kpo Jezu kpo na dó nú gǎndidó mǐtɔn. Enyi mǐ na bo ɖò “lɛngbɔ̌hwan kpɛví” ɔ mɛ oo, alǒ, “lɛngbɔ̌ ɖevo” lɛ mɛ oo, mǐ bǐ sixu kpò ɖò tónú sè nú lɛngbɔ̌nyitɔ́ ɖagbe ɔ wɛ. (Luk. 12:32; Jaan 10:11, 14, 15, 16) Ðò xóta e bɔ d’ewu é mɛ ɔ, mǐ na gbéjé nǔ e Jezu ɖɔ nú ahwanvu tɔn lɛ ɖɔ ye ɖó na wà é we kpɔ́n.

HAN 101 Bǔninɔ Bo W’azɔ̌ Ðó Kpɔ́

^ par. 5 Ee Jezu ɖɔ ɖɔ ahwanvu emitɔn lɛ na sè gbè emitɔn é ɔ, ɖiɖɔ wɛ é ɖè ɖɔ ahwanvu emitɔn lɛ na ɖótó nǔkplɔnmɛ emitɔn lɛ, lobo zán ye ɖò gbɛzán yetɔn mɛ. Ðò xóta elɔ mɛ ɔ, mǐ na gbéjé nǔkplɔnmɛ nukúnɖeji Jezu tɔn we kpɔ́n, ye wɛ nyí ɖɔ ado ni ma sɔ́ nɔ hu mɛ dó nǔ agbaza tɔn lɛ wu ó, è ni ma ka sɔ́ nɔ lɛ́ ɖó hwɛ nú mɛ ɖevo lɛ ó. Mǐ na ɖɔ xó dó lee mǐ sixu zán wěɖexámɛ tɔn enɛ gbɔn é jí.

^ par. 51 ÐIÐE LƐ SÍN TINMƐ: Azɔ̌ gblé dó nɔví sunnu ɖé, é sɔ́ ɖó akwɛ e é na zán bo na dó sú hudo xwédo tɔn tɔn sín dò lɛ é ǎ, bo lɛ́ ɖó hudo fí e é kpo xwédo tɔn kpo na nɔ é tɔn. Blewun jɛn tagba enɛ lɛ sixu ɖí bú i, bo na fɛ́ ayi tɔn sín Mawu e sɛn wɛ é ɖè é jí.

^ par. 53 ÐIÐE LƐ SÍN TINMƐ: Nɔví sunnu ɖé gbɔhwenu wá kplé. Amɔ̌, é ɖò jijɔ ɖaaɖagbe lɛ ɖexlɛ́ wɛ ɖò kúnnuɖiɖe e ma nyí aca tɔn ǎ é hwenu. É ɖò alɔ dó mɛxomɔ ɖé wɛ, bo lɛ́ ɖò azɔ̌ wà wɛ bonu Kpléxɔ Axɔ́suɖuto ɔ tɔn na nyɔ́ kpɔ́n.