Skip to content

Skip to table of contents

IKPƐYI ƐLĀ Ō KLƆCƐ ƆMƐ 50

Jahɔ Tu Ɛlā Nɛ Ujisɔsi Gē Nwu A

Jahɔ Tu Ɛlā Nɛ Ujisɔsi Gē Nwu A

“É géē pó ɔkɔ kú um.”​—UJƆ́N. 10:16.

IJÉ ƆMƐ 3 Ɔfu, Eyiyoce, Mla Ɔtu O Ce Ku Alɔ

ƆDĀ NƐ ALƆ GÁĀ NWU A *

1. Ɔdi wɛ ɔdā éyi nōo ya ɛɛ nɛ Ujisɔsi lɛ ayikpo ku nu gbla aala a?

UJISƆSI lɛ ɛma nɛ ó lɛ mla ayikpo ku nu a gbla ɛma nɛ ɔcogbaala gē lɛ mla aala ku nu a. (Ujɔ́n. 10:14) Ɔdā nɛ ó kē bi le gbla ɔ nyā kē kpaakpa ibi. Ala a gē jé ɔcɛ nōo gē gbo uwa, é klla gē jahɔ tu ɔdā duuma nɛ ó da uwa kéē ya a. Adā éyi nōo gē gā iyawu ŋma éwo éyi gā éwo ɔhá má ɔkwɛyi ku ɛlā nyā peee. Ó kahinii: “Ācɛ ōhī nōo yɔ ipu ígwu ku alɔ a dɔka ō je aala ōhī ifoto, é klla ceyitikwu ya ku aala kéē wa ɛgiyi uwa. Amáŋ aala i wa ɛgiyi alɔ ŋ, ohigbu kē jé ɔkɔ ku alɔ ŋ. Anu ɔyipɛ nɛ̄ŋcɛ́ éyi nōo wɛ ɔcɛnyilɔ nōo wɛ ɔcogbaala a gā a, boobu nɛ ó hi uwa igwu a, ɛjɛɛji uwa gbɔɔ ō yɛce ɔ.”

2-3. (a) Ɛgɛnyá nɛ ayikpo ku Ujisɔsi gē mafu kē yɔ i po ɔkɔ ku nu a? (b) Ɔdi nɛ alɔ gáā kɛla lɛyikwu ɔ ipu ikpɛyi ɛlā nyā mla ɛ̄nɛ̄ ó gboce ɔ a?

2 Ɔdā nɛ adā ɔɔma má a tu alɔ ɛlá kwu ɛlā ku Ujisɔsi lɛyikwu ayikpo ku nu nōo wɛ aala ku nu a. Ujisɔsi kahinii: “É géē pó ɔkɔ kú um.” (Ujɔ́n. 10:16) Amáŋ Ujisɔsi kē yɔ ɔkpanco. Ó lɛ a, ɛgɛnyá nɛ alɔ gáā jahɔ tu ɔ a? Ɔwɛ ɔkpɔcii éyi nɛ alɔ géē mafu ku alɔ yɔ i po ɔkɔ ku Ujisɔsi a, wɛ ō bi aɛlā nɛ ó nwu a le yuklɔ ipu oyeeyi ku alɔ a nɛ.​—Umát. 7:24, 25.

3 Ipu ikpɛyi ɛlā nyā mla ɛ̄nɛ̄ ó gboce ɔ a, alɔ géē kɛla lɛyikwu aɛlā ōhī nɛ Ujisɔsi nwu a. Alɔ géē má ku Ujisɔsi nwu alɔ, ku alɔ kóō lɛ abɔ ci aɔdā ōhī ō ya, ó klla nwu alɔ ka ó lɛ aɔdā ɔhá nɛ alɔ cika ō bēē ya. Aflɛyi a, alɔ géē kɛla lɛyikwu ɔdā ɛpa nɛ ɛnɛɛnɛ ɔcogbaala ku alɔ da alɔ ku alɔ kóō hii bēē ya ŋ ma.

‘A HII YA ƆTU KPOOKPOO Ŋ’

4. Oŋma ɛlā nōo yɔ ipu ɔkpá ku Ulúku 12:29, ɔdi lɔfu ya ku alɔ lɛ “ɔtu kpookpoo” a?

4 Ulúku 12:29. Ujisɔsi da ayikpo ku nu kē ‘hii ya ɔtu kpookpoo’ lɛyikwu ō nyɔ i lɛ aɔdā néē cɛgbá o ya ɛɛ kéē yeeyi a ŋ. Alɔ jé ku aukɔ́ ku Ujisɔsi gē wɛ aukɔ́ ku ijeeyi, é klla gē kpaakpa eko doodu. Alɔ gē dɔka ō bi ɔ le yuklɔ, amáŋ ekoohi ó lɔfu lɔnɔ tu alɔ ō ya ɛnyā. Ɔdiya a?

5. Ɔdi lɔfu ya ku ācɛ ōhī kóō bēē ya ɔtu kpookpoo lɛyikwu aɔdā néē cɛgbá nu a?

5 Ācɛ ōhī lɔfu lɛ ɔtu kpookpoo lɛyikwu ɛgɛ néē géē lɛ ɔdole néē géē lé, ili néē géē wiye, mɛmla ɛga néē géē lā a. É lɔfu lā ipu éwo nɛ ācɛ alɛwa wɛ ogbɛha, nōó klla lɔfu lɔnɔ tu uwa ō lɛ uklɔ. Ó lɔfu lɔnɔ tu uwa ō ya ije nōo gē jɛ ō bi le teyi kwu apɔlɛ ku uwa. Amāŋ ó lɔfu wɛ ku ɔcɛ nōo cika ō bēē ya ije lɛ apɔlɛ a gekwu ɛ, ohigbu ɛnyā, apɔlɛ a i le ije ō bi le ya aɔdā nōo ce uwa ɛgbá a gla gɛ ŋ. Ó kē lɔfu wɛ ka ohigbu unwalu ɛyɛɛyɛyi nɛ ōcē ku corona bi wa a, uklɔ ku ācɛ alɛwa le hɛ uwa abɔ ɛ. (Ɔ̄cok. 9:11) Ɔdaŋ ku oduuma ku aɔdā nyā amāŋ aɔdā ɔhá le ya da uwɔ ɛ, ɛgɛnyá nɛ a gáā yɛce ɛlā ku Ujisɔsi ku a hii ya ɔtu kpookpoo ŋ ma?

Ikɔkɔ nɛ alɔ gē yɔ i lɛ ɔtu kpookpoo fiyɛ ɔfu lɛyikwu aɔdā nōo ce alɔ ɛgbá a, alɔ cika ō ya ku ɔtu nɛ alɔ kpɔtuce Ujehofa a kóō yɔ i lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄ (Má ogwotu ɔmɛ 6-8) *

6. Ɔdiya da Upita nōo wɛ ɔyikpo ku Ujisɔsi ɛpleeko éyi lɛ a.

6 Ó lɛ eko éyi lɛ a, nɛ Upita nōo wɛ ɔyikpo ku Ujisɔsi mla ayikpo ohile a yɔ ipu ɔkɔ ipu Isu ku Ugalili, ɛpleeko ɔɔma owu kē yɔ i ta nɛɛnɛhi anu é má Ujisɔsi yɔ i yɛ ɛyi isu a. Upita gáā da ɔ kahinii: “Óndú, ɔ́dāŋ ka ó wɛ awɔ, da um ká n̄ yɛ eyī éŋkpɔ̄ wā ɛgiyí uwɔ.” Igbihaajɛ anu Ujisɔsi da ɔ kóō “gāa” a, anu Upita le bɛɛcɛ ŋma ipu ɔkɔ a “gbɔɔ́ ō yāwu eyī éŋkpɔ̄ wā lɛyíkwu ɛgiyí Ujísɔ̄si” a. Leyi bi ɔdā nōo ya gboce ɔ a mɛɛnɛ. “Amáŋ eko nōó lɛ owu ā má a, ufi gbɔɔ́ ō yá ɔ́. Eko nɛ ó gbɔɔ ō bi a, ó dɛgba kahinii: ‘Óndú, lɛ um nyatá!’” Ujisɔsi gáā lɛ abɔ ku nu nanda lɛ ɔ pi wɛɛcɛ. Ó cɛgbá ku alɔ bla, ku Upita lɔfu yɔ i yɛ ɛyi eŋkpɔ a ɔdā nōo ya ɛɛ nɛ ó leyi ku nu kwu Ujisɔsi kpɔ a. Amáŋ eko nɛ Upita gbɔɔ ō lɛ ɔtu ku nu kwu owu nōo yɔ i ta nɛhi a, ó gbɔɔ ō yuufi anu ó gbɔɔ ō bi a.​—Umát. 14:24-31.

7. Ɔdi nɛ alɔ lɔfu nwu ŋma ocabɔ ku Upita a?

7 Alɔ lɔfu nwu ɛlā ŋma ocabɔ ku Upita. Eko nɛ Upita bɛɛcɛ ŋma ugbeenyi a gā ipu isu a, ó leyice ka ó géē yuufi owu nōo yɔ i ta nɛhi a klla gbɔɔ ō bi tu ipu eŋkpɔ a ŋ. Ó dɔka ō yɔ i yɛ ɛyi eŋkpɔ a jaa gbeeko nɛ ó géē nyɔ i ta Ujisɔsi. Ikɔkɔ nɛ ó géē leyi ku nu kwu Ujisɔsi a, ó gbɔɔ ō yuufi owu nōo yɔ i ta nɛhi a. Ɛgɛ nɛ Upita cɛgbá ɔtu okpoce o ya ɛɛ kóō lɔfu yɛ ɛyi eŋkpɔ a, ɛgɔɔma nɛ alɔ cɛgbá ɔtu okpoce o ya ɛɛ ku alɔ lɔtu unwalu ɛyɛɛyɛyi icɛ duu a. Ɔdaŋ ku alɔ i gɔbu yɔ i kpɔtuce Ujehofa mɛmla aokonu ō ce ku nu ŋ, ó lɔfu ya ku ɔtu okpoce ku alɔ kóō hii lɔfu gɛ ŋ, ó gē yɔ i ya alɔ bɛɛka alɔ yɔ i bi tu ipu unwalu ɛyɛɛyɛyi nɛ alɔ lɛ a. Ó lɛ a, ɔdaŋ ku alɔ kóō yɔ i má unwalu nɛhi, alɔ kóō lɛ ɔtu ku alɔ kwu Ujehofa mɛmla ō jé kpɔcii ka ó géē ta alɔ abɔ. Ɛgɛnyá nɛ alɔ gáā ya ɔɔma gla a?

8. Ɔdi gáā ta alɔ abɔ ku alɔ hii bēē lɛ ɔtu kpookpoo fiyɛ ɔfu lɛyikwu aɔdā nōo ce alɔ ɛgbá ŋ ma?

8 Ikɔkɔ nɛ alɔ gē yɔ i lɛ ɔtu kpookpoo lɛyikwu unwalu ku alɔ a, alɔ cika ō lɔtuce Ujehofa. Bla ku Ujehofa nōo wɛ Adā alɔ nōo yihɔtu alɔ nɛhi a, cokonu ka anuɔ gē yɔ i ya ɛgbá ku alɔ lɛ alɔ, ɔdaŋ ku alɔ lɛ ɔ ta aflɛyi ipu oyeeyi ku alɔ. (Umát. 6:32, 33) Ɔwɔico humayi ya ɛjɛɛji okonu nɛ ó ce a jila ɛ. (Obla. 8:4, 15, 16; Aíjē 37:25) Ɔdaŋ ku Ujehofa gē ya ɛgbá ku aigbanɔ mɛmla aododo, ó teyi peee ku alɔ i cika ō lɛ ɔtooplico amāŋ lɛ ɔtu kpookpoo lɛyikwu ɔdā nɛ alɔ géē lé amāŋ ɔdā nɛ alɔ géē le wiye a ŋ! (Umát. 6:26-30; Ufíl. 4:6, 7) Ɛgɛ nɛ ihɔtu gē lɛ abɔ kwu adā mɛmla ɛ́nɛ́ ɔtu, o ya ɛɛ kéē ya aɔdā nɛ ayipɛ ɔlɛ uwa cɛgbá kéē yeeyi lɛ uwa a, ɛgɔɔma nɛ ihɔtu gē lɛ abɔ kwu Adā alɔ nōo yɔ ɔkpanco a ɔtu lɛ a, o ya ɛɛ kóō ya aɔdā nōo ce ācɛ ɔlɛ nu ɛgbá a lɛ uwa a. Ii gboo, alɔ lɔfu bi ɔtu kpɔcii ku Ujehofa géē yɔ i leyi kwu alɔ!

9. Ɔdi nɛ a lɔfu nwu ŋma ocabɔ ku ɔba mla ɔnyā éyi a?

9 Leyi yɛ ocabɔ nyā nōo mafu ɛgɛ nɛ Ujehofa lɔfu ya aɔdā nōo cɛgbá a lɛ alɔ ɛ. Ɔba mla ɔnyā éyi nōo yɔ ipu uklɔ ō ya lɛ Ujehofa eko doodu a, bi umoto ku uwa nōo kwu gbo ɛnɛ̄ŋcɛ́ ɛ, le gā iyawu ku awa éyi kéē nyɔ i je ayinɛ alɔ nɔnya ōhī nōo yɔ ɛga nɛ ācɛ nōo kwu inya ɛfú gē yɔ, o ya ɛɛ kéē bi uwa gā ōjila ku ujɔ a. Ɔyinɛ alɔ nɔnyilɔ a kahinii: “Oŋmɛyi ku ōjila ku ujɔ a, alɔ hi ayinɛ alɔ nɔnya nyā igwu wa ɔlɛ alɔ o ya ɛɛ kéē wa i lé ɔdole mla alɔ, amáŋ alɔ gáā le má igbihaajɛ ku alɔ i lɛ ɔdole duuma ō je lɛ uwa ŋ.” Ɔdi gáā ya mɛ a? Ɔyinɛ alɔ nɔnyilɔ a kɛla gɔbu kahinii: “Eko nɛ alɔ faajɛ ɔlɛ a, alɔ má ɛkpa nɛhi ɛpa ku ɔdolɛ iyɔbu okompiinu ku ɔlɛ alɔ. Alɔ i jé ɔcɛ nōo je ɔ ta abɔɔ a ŋ. Ujehofa leyi kwu alɔ ɔkwɔɔkwɛyi.” Eko éyi lɛ a, umoto ku ɔba mla ɔnyā nyā gáā kwu biya. É kē cɛgbá umoto nyā ohigbu uklɔ ku ɔna ō ta ku uwa, amáŋ é kē lɛ ije ō bi le gla ɔ ya ŋ. É kwu umoto nyā u bi gā ɛga néē géē gla ɔ ya, o ya ɛɛ kéē jé ije ɛmula néē géē lɔfu ya ɔ gla a. Anu adā éyi gā gáā dɔka kahinii: “Ɔnyɛ lɛ umoto nyā a?” Ɔyinɛ alɔ nɔnyilɔ ɔɔma gáā da ɔ ku aku nu nɛ, ka ó kē cɛgbá kéē gla ɔ ya. Adā a kahinii: “Ɔɔma i cɛgbá ŋ ma. Ɔnyā um cɛgbá ɛdɔ umoto nyā mla ɛdɔ ukɔlɔ nyā yiili. Ɛmula nɛ a gáā bi le je umoto a lá lɛ alɔ gla a?” Ɔyinɛ alɔ nɔnyilɔ ɔɔma kwu umoto ɔɔma i je lá lɛ adā a, ije nɛ adā a kē gba ɔ a kē jɛ ɔ o ya ɛɛ kóō lɔfu bi ɔ le lá umoto ɔhá gla. Ɔyinɛ alɔ nɔnyilɔ ɔɔma gáā kahinii: “Alɔ gweeye nɛhi oŋmɛyi ku ɛ̄cī ɔɔma. Alɔ jé ku ɛlā a i ya acigili lɛ a ŋ. Ujehofa ta alɔ abɔ a.”

10. Ɛgɛnyá nɛ ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā 37:5, tu alɔ ɔtu kwu ɔtu ku alɔ kóō hii bēē lɛ ɔtu kpookpoo fiyɛ ɔfu lɛyikwu ɛgbá ku alɔ ŋ ma?

10 Ɔdaŋ ku alɔ gē jahɔ tu ɛnɛɛnɛ ɔcogbaala a, nɛ alɔ i klla gē junwalu lɛ iyi alɔ fiyɛ ɔfu lɛyikwu aɔdā nōo ce alɔ ɛgbá a ŋ, alɔ kóō bi ɔtu kpɔcii ku Ujehofa géē yɔ i je aɔdā nɛ alɔ cɛgbá a lɛ alɔ. (Jé Aíjē Kú Ɛ̄gbā 37:5; 1 Upít. 5:7) Gbɛla lɛyikwu āhɔ̄ olɔnɔ ɛyɛɛyɛyi nɛ alɔ kɛla lɛyikwu ɔ ipu ogwotu ɔmɛ 5 a ɛ. Jaa gbo babanya, a jé ŋ, Ujehofa humayi bi otrɛyi ku apɔlɛ éyi, amāŋ ɔcɛ nɛ a gē yuklɔ mla ɔ a kóō ta ɔ abɔ ya ɛgbá ku ɛ̄cī doodu ku uwɔ gā uwɔ ɛ. Ɔdaŋ ku otrɛyi ku apɔlɛ a i lɔfu ya ɛgbá ku alɔ lɛ alɔ gɛ ŋ, amāŋ nɛ uklɔ ku alɔ le hɛ alɔ abɔ ɛ, Ujehofa géē dɔka ɔwɛ ɔhá le je aɔdā nɛ alɔ cɛgbá a lɛ alɔ. Alɔ kóō bi ɛnyā ɔtu kpɔcii. Babanya, alɔ kɛla lɛyikwu ɔdā ɔhá nɛ ɛnɛɛnɛ ɔcogbaala a tu alɔ ɔtu kwu ɔtu ku alɔ kóō hii bēē ya ŋ ma.

“AÁ HÍĪĪ ŊMÓ ĀCƐ ƆHÁ ƐPƆ̄BÍ Ŋ́”

Alɔ géē lɛ abɔ ci ō yɔ i ŋmo ācɛ ɔhá ɛpɔbi ɔdaŋ ku alɔ leyi ku alɔ kwu uce ō ya olɔhi ku uwa (Má ogwotu ɔmɛ 11, 14-16) *

11. Oŋma ɛlā nōo yɔ ipu ɔkpá ku Umátiyu 7:1, 2 a, ɔdi nɛ Ujisɔsi ku alɔ kóō hii bēē ya ŋ ma, ɔdiya ɛɛ nɛ ɛnyā i kē gáā tɔɔtɛ lɛ alɔ ŋ ma?

11 Umátiyu 7:1, 2Ujisɔsi jé ku alɛɛcɛ i jila iyē ŋ, ku igbalɛwa é klla gē lɛ ɔtu ku uwa kwu ɛga nɛ ācɛ ɔhá gē ya bɔbi a. Ohigbu ɔɔma, ó kahinii: “Aá híīī ŋmó ācɛ ɔhá ɛpɔ̄bí ŋ́.” Alɔ lɔfu yɔ i ceyitikwu o ya ɛɛ ku alɔ hii bēē ŋmo ayinɛ alɔ ɛpɔbi ŋ. Amáŋ ekoohi ɛnyā i gē tɔɔtɛ lɛ alɔ ō ya ŋ. Ɔdaŋ ku alɔ le má ku ekoohi alɔ gē ŋmo ācɛ okonu, ɔdi nɛ alɔ cika ō ya a? Jahɔ tu Ujisɔsi, ku a klla yuklɔ lɔfu lɔfu o ya ɛɛ ku a hii bēē ŋmo ācɛ ɔhá ɛpɔbi ŋ. 

12-13. Ɛgɛnyá nɛ ocabɔ ku Ujehofa gáā ta alɔ abɔ ku alɔ hii bēē ŋmo ācɛ ɔhá ɛpɔbi ŋ ma?

12 Alɔ lɔfu lɛ itene ŋma lɛ ō gbɛla lɛyikwu ocabɔ ku Ujehofa. Ujehofa gē lɛ ɔtu ku nu kwu ɛga nɛ ācɛ gē ya lɔhi a. Alɔ má ɛnyā ŋma ɔwɛ ɛgɛ nɛ ó ya ɛlā lɛ mla Udefidi nōo wɛ ɔcɛ́, eko nɛ ó ya inyileyi bɔbi bɔbi a. Ocabɔ mafu, ó ce ikpo ku Ubatssɛba, ó kóō lɛ ɔba nu ŋmo. (2 Usám. 11:2-4, 14, 15, 24) Ohigbu ɔdā nɛ Udefidi ya nyā, anu mɛmla apɔlɛ ku nu má owe nɛhi, kwu anya nu ohile a duu. (2 Usám. 12:10, 11) Eko ɔhá lɛ a, Udefidi i mafu ka ó kpɔtuce Ujehofa mla ɛjɛɛji ɔtu ku nu ŋ. Ó nyɔ i ka aluka ku acɛnyilɔ nōo wɛ ipu aicɔɔja ku ācɛ Isrɛlu a, Ujehofa i kē je ɔ́da lɛ ɔ kóō ya lɛ a ŋ. A jé ŋ Udefidi ya lɛ a, ohigbu ka ó yɔ i yɔbɔɔcɛ lɛyikwu ɛgɛ nɛ aicɔɔja ku nu lɛwa nɛhi lɛ, mla ɛgɛ nɛ ó kpɔtuce uwa lɛyikwu ogbotu a. Ɔdi bɛɛcɛ ŋma ɛlā nɛ ó ya nyā a? Ōcē lɛ ācɛ Isrɛlu nōo lɛbɛɛka 70,000 a kpo ŋmo!​—2 Usám. 24:1-4, 10-15.

13 Ɔdaŋ ku a lā ajɛ ku Isrɛlu ɛpleeko ɔɔma, ɛgɛnyá nɛ a gáā leyi má Udefidi lɛ a? A gē yɛ i gbɛla ka Ujehofa i cika ō je ya ɔ ɛhi ŋ? Ujehofa i gbɛla lɛ a nóó. Ó lɛ ɔtu ku nu kwu ɛgɛ nɛ Udefidi humayi hayi kpaakpa ɛjɛɛji oyeeyi ku nu, mla ɛgɛ nɛ ó piyabɔ lɛ a. Ohigbu ɛnyā, Ujehofa kwu íne nɛ Udefidi biya bɔbi bɔbi nyā u ya ɔ ɛhi. Ujehofa jé ku Udefidi yihɔtu nu nɛhi, ka ó klla dɔka ō ya ɔdā nōo kpaakpa a. Alɔ gweeye nɛhi ka Ujehofa gē leyi ku nu kwu uce ō ya olɔhi ku alɔ.​—1 Aɔ́cɛ́ 9:4; 1 Uklɔ. 29:10, 17.

14. Ɔdi ta Ācɛ O Yɛce Ukraist abɔ kéē lɛ abɔ ci ō yɔ i ācɛ ɔhá ɛpɔbi a?

14 Ɔdaŋ ka Ujehofa i gē leyice ku alɔ géē jila iyē mɛɛlɛ ŋ, alɔ i cika ō leyice ku ācɛ ɔhá géē jila iyē mɛɛlɛ ŋ duu. Alɔ klla cika ō leyi má ɔdā olɔhi ɛgiyi ācɛ ɔhá. Ó gē tɔɔtɛ igbalɛwa ō má ɛga nɛ ācɛ ɔhá gē ya bɔbi a, cɛɛ alɔ kē gbɔɔ ō ŋmo uwa okonu. Amáŋ ɔcɛ nōo gē gbla Ujehofa ya gē yuklɔ mla ācɛ ɔhá lɔɔlɔhi, ɔdaŋ nōó kóō jé ɛga néē gē ya bɔbi a naana. Udiamond néē piyɛ ŋma ajɛ boobu i lɔfu heyifuu ŋ, amáŋ ɔcɛ o jeeyi jé ka igbihaajɛ ó géē heyifuu ɔdaŋ ku onɔwa lɛ ɔ hɛ klla lɛ ɔ na lɔɔlɔhi. Bɛɛka Ujehofa mla Ujisɔsi a, alɔ i cika ō lɛ ɔtu ku alɔ kwu ɛga nɛ ācɛ ɔhá gē ya bɔbi a ŋ, ikɔkɔ ɔɔma, alɔ leyi kwu ɛga néē gē ya lɔhi a. 

15. Ɔdiya ɛɛ nōo gbɛla lɛyikwu āhɔ̄ ka oyeeyi ku ācɛ géē ta alɔ abɔ ku alɔ hii yɔ i ŋmo ācɛ ɔhá okonu ŋ ma?

15 Batɔ ō yɔ i leyi ku alɔ kwu uce olɔhi ō ya ku ācɛ ɔhá a, ɔdā ɔhá nyá gáā ta alɔ abɔ ku alɔ hii bēē ŋmo uwa okonu ŋ ma? Ō ceyitikwu leyi yɛ ɛgɛ nɛ oyeeyi ku uwa lɛ a nɛ. Leyi yɛ ocabɔ nyā ɛ. Ɛ̄cī éyi ipu agbliihɔ a, Ujisɔsi má ɔnyokwu ogbɛha éyi yɔ i lɛ ikpo ije ɛpa nōó cɛgbá lɛ a ŋ ma tu ipu ikpati ō kpo ije tu a. Ujisɔsi i da ɔka kahinii: “Ɔdiya nɛ ó lɛ ije nōo nwune fiyɛ ŋ ma tu ɔ ŋ ma?” Ikɔkɔ nɛ ó géē lɛ ɔtu ku nu kwu ɛmula nɛ ɛ́nɛ́ a yɔ i je tu ipu ikpati a, Ujisɔsi gbɛla lɛyikwu ɔdā nōo ya ɛɛ nɛ ó ya ɔ a, mɛmla ɛgɛ nɛ āhɔ̄ ka oyeeyi ku ɔnyā a lɛ a, ɛnyā kē ya kóō cɛtra ɛ́nɛ́ a abɔ ɛ́nɛ́ a yɔ i ya ɛjɛɛji ɔdā nɛ ó jé ka ó lɔfu ya gla a.​—Ulúk. 21:1-4.

16. Ɔdi nɛ alɔ lɔfu nwu ŋma ɔ̄kā ku Veronica a?

16 Ɔ̄kā ku ɔyinɛ alɔ nɔnya Veronica mafu ɔdā nōo ya ɛɛ nōó cɛgbá ku alɔ gbɛla lɛyikwu ɛgɛ nɛ āhɔ̄ ka oyeeyi ku ācɛ ɔhá lɛ a. Ipu ujɔ nɛ ó ya anu a, ó lɛ ɔyinɛ alɔ nɔnya éyi nōo yɔ foofunu mla ɔyinɔnyilɔ ku nu. Veronica kahinii: “Ó ya um bɛɛka é gē gā ōjila ku ujɔ mla ō gɛɛcɛ ku uklɔ ku ɔna ō ta ojigogo ŋ ma. Ohigbu ɛnyā, n gē bi eyī obɔbi le má uwa. Amáŋ n gáā lɛ uklɔ ku ɔna ō ta ya mla ɔyinɛ alɔ nyā ɛ̄cī éyi. Ó gáā gbɔɔ ō da um ku ikpɛyi i jila lɛ ɔyinɔnyilɔ ku nu a duudu ŋ. Ó yɔ i ya ɔdā nɛ ó ya gla, o ya ɛɛ kéē lɛ ɔdā néē cɛgbá o ya ɛɛ kéē yeeyi, mla ō ya ku ɛma ku uwa mla Ujehofa kóō hayi lɔfu. Ohigbu unwalu ku ɔyinɔnyilɔ ku nu a, ekoohi ó gē gā ōjila ku ujɔ ɔhá.” Veronica lɛ ɛlā ŋmɛyi kahinii: “Ń jé ku āhɔ̄ ka oyeeyi ku nu lɔnɔ lɛ a ŋ. Babanya, n yihɔtu klla gē lɛ ojilima ce ɔyinɛ alɔ nɔnya nyā ohigbu ɛjɛɛji ɔdā nɛ ó gē ya, o ya ɛɛ kóō gba Ujehofa ɛ̄gbā a.”

17. Ɔdi nɛ ɔkpá ku Ujɛ́mīsi 2:8 tu alɔ ukɔ́ ō ya a, ɛgɛnyá nɛ alɔ kē gáā lɔfu ya ɔɔma a?

17 Ɔdi nɛ alɔ cika ō ya, ɔdaŋ ku alɔ gáā le jé ku alɔ lɛ ɛpɔbi ŋmo ɔyinɛ alɔ ɔmpa a? Alɔ bla ku alɔ cika ō yihɔtu ku ayinɛ alɔ piii. (Jé Ujɛ́mīsi 2:8.) Alɔ klla cika ō gbɔɔkɔ lɛ Ujehofa ŋma ɔtu, cɛɛ ku alɔ ba ɔ kóō ta alɔ abɔ, o ya ɛɛ ku alɔ lɛ abɔ ci ō yɔ i ŋmo ācɛ ɔhá ɛpɔbi. Alɔ klla cika ō yuklɔ nōo cɛtɔha mla ɔkɔ nɛ alɔ gba a, ŋma lɛ ō lɛ eko taajɛ ō yɔ tɔha mla ɔcɛ nɛ alɔ humayi ŋmo ɔ ɛpɔbi a. A jé ŋ, ɔɔma lɔfu jɛga lɛ alɔ ō wa i jé ɔ lɔɔlɔhi fiyɛ. Alɔ lɔfu da ɔ ɔka kóō yuklɔ mla alɔ ipu uklɔ ku ɔna ō ta, amāŋ ō wa i ba alɔ iyē cɛɛ ku alɔ lé ɔdole tɔha. Abɔ alɔ gē wa i jé ayinɛ alɔ lɔɔlɔhi fiyɛ a, alɔ lɔfu ceyitikwu ku alɔ yɛce ocabɔ ku Ujehofa mla Ujisɔsi, ŋma lɛ ō leyi kwu ō uce ō ya olɔhi ku uwa. O bu ɔwɛ nyā, alɔ gē mafu ku alɔ yɔ i jahɔ lɛ ɔ́da ku ɛnɛɛnɛ ɔcogbaala ku alɔ, nōo ku alɔ hii ŋmo ācɛ ɔhá ɛpɔbi ŋ ma.

18. Ɛgɛnyá nɛ alɔ gáā mafu ku alɔ yɔ i jahɔ tu ɔkɔ ku ɛnɛɛnɛ ɔcogbaala a?

18 Ɛgɛ nɛ ala ɔlamu gē jahɔ tu ɔkɔ ku ɔcɛ nōo gē gbo uwa a, ācɛ nōo gē yɛce Ujisɔsi a gē jahɔ tu ɔkɔ ku nu duu. Ɔdaŋ ku alɔ ceyitikwu lɔfu lɔfu o ya ɛɛ ku alɔ hii bēē lɛ ɔtu kpookpoo lɛyikwu aɔdā nōo ce alɔ ɛgbá a ŋ, nɛ alɔ klla lɛ abɔ ci ō yɔ i ŋmo ācɛ ɔhá ɛpɔbi, Ujehofa mla Ujisɔsi géē hɔhā ce oceyitikwu ku alɔ a. Ɔdaŋ ku alɔ kóō wɛ ipu “aígwu nɛ̄ŋ́cɛ́” amāŋ ipu “aálá ɔhá” a, ɛjɛɛji alɔ kóō gɔbu yɔ i jahɔ tu ɔkɔ ku ɛnɛɛnɛ ɔcogbaala a. (Ulúk. 12:32; Ujɔ́n. 10:11, 14, 16) Ipu ikpɛyi ɛlā ɔhá, alɔ géē leyi yɛ ɔdā ɛpa nɛ Ujisɔsi da ācɛ nōo gē yɛce ɔ a kē cika ō ya a.

IJÉ ƆMƐ 101 Working Together in Unity

^ par. 5 Eko nɛ Ujisɔsi ka aala ku nu géē po ɔkɔ ku nu a, ɛyi ku nu wɛ ku ayikpo ku nu géē jahɔ tu ɛlā nɛ ó gē nwu a, klla bi ɔ le yuklɔ ipu oyeeyi ku uwa. Ipu ikpɛyi ɛlā nyā, alɔ géē kɛla lɛyikwu ɛlā ō nwu ku Ujisɔsi ɛpa nōo lɛ ō ya mla ō hii bēē junwalu lɛ iyi ɔcɛ lɛyikwu aɔdā agbenu ŋ, mɛmla ō lɛ abɔ ci ō yɔ i ŋmo ācɛ ɔhá ɛpɔbi. Alɔ klla géē kɛla lɛyikwu ɛgɛ nɛ alɔ géē bi ɛlā nɛ ó ka a le yuklɔ.

^ par. 51 ƆDĀ NŌO YƆ I YA IPU IFOTO A: Uklɔ hɛ ɔyinɛ alɔ nɔnyilɔ éyi abɔ, ohigbu ɛnyā, ó lɛ ije ō bi le ya ɛgbá ku ācɛ apɔlɛ ku nu lɛ uwa gɛ ŋ, ó klla cɛgbá ō dɔka ɛga ɛpɛpɛ lɛ uwa kéē lā. Ɔdaŋ ka ó leyi kwɛɛcɛ ŋ, unwalu ɛyɛɛyɛyi nɛ ó lɛ a lɔfu je ɔ ɛlá ŋma ō lɛ ɛ̄gbā ō gba ku Ujehofa ta aflɛyi ipu oyeeyi ku nu.

^ par. 53 ƆDĀ NŌO YƆ I YA IPU IFOTO A: Ɔyinɛ alɔ nɔnyilɔ éyi gā ōjila ku ujɔ igbihi eko. Amáŋ ó mafu ɛnɛɛnɛ uce ō ya abɔ ó yɔ i tɔɔna eko nɛ ó tutu ŋ, nɛ ó je otabɔ lɛ ɔcɛ éyi nōo le hilokplicii, klla yɔ i yuklɔ lɔfu lɔfu o ya ɛɛ kóō teyi tu Agbla Ku Ajɔɔcɛ a.