1. Ki kabakalañi Jesu hanaaswaniselize balateleli bahae kwa lingu?

JESU naabapanyize swalisano yanaanani yona ni balateleli bahae kwa swalisano yetuna yeliteñi mwahalaa mulisana ni lingu zahae. (Joa. 10:14) Swanisezo yeo neiswanela. Lingu zaziba mulisana wazona mi zateelezanga kwa linzwi lahae. Muzamai yomuñwi naaiponezi buniti bwa taba yeo. Naañozi kuli: “Nelubata kuunga maswaniso a lingu mi nelubata kuli lisutelele ku luna. Nelisika taha ku luna kakuli nelisa zibi manzwi aluna. Mi cwale kwataha mushimani yomuñwi yanaali mulisana wazona; asa libiza feela, zamulatelela.”

2-3. (a) Balateleli ba Jesu babonisa cwañi kuli bateeleza kwa linzwi lahae? (b) Lukanyakisisañi mwa taba ye ni yetatama?

² Muinelo wanaaipumani ku ona muzamai yo uluhupulisa zanaabulezi Jesu ka za lingu zahae, bona balutiwa bahae. Naaize: “Likateeleza kwa linzwi laka.” (Joa. 10:16) Kono Jesu u kwa lihalimu. Kacwalo, lukona kuteeleza cwañi ku yena? Nzila yeñwi ya butokwa hahulu yelukona kuteeleza ka yona kwa linzwi la Mulenaa luna, ki ka kusebelisa lituto zahae mwa bupilo bwaluna.—Mat. 7:24, 25.

³ Mwa taba ye ni yetatama, lukanyakisisa zeñwi za lituto zanaalutile Jesu. Sina moluka nyakisiseza, kunani lika zeñwi zanaabulezi Jesu kuli luswanela kutuhela kulieza mi kunani lika zeñwi zanaabulezi kuli luswanela kulieza. Pili, lukanyakisisa lika zepeli zanaabulezi mulisana yomunde zeluswanela kutuhela kueza.

4. Ka kuya ka Luka 12:29, ki nto mañi yekona kutahisa kuli ‘lubilaele hahulu’?

⁴ Mubale Luka 12:29. Jesu naabulelezi balateleli bahae ‘kutuhela kubilaela hahulu’ ka za lika za kwa mubili. Lwaziba kuli kelezo yafanga Jesu kamita yatusa mi ilukile. Kono fokuñwi, lufumananga taata kuisebelisa. Ki kabakalañi?

5. Ki kabakalañi batu babañwi habakona kubilaezwa ki lika za kwa mubili?

 ⁵ Babañwi babilaela ka za lika za kwa mubili zecwale ka lico, liapalo, ni maino. Mwendi bapila mwa naha yeshebile hahulu mi kubabela taata kufumana musebezi. Kukona kubabela taata kufumana masheleñi a kuli bababalele mabasi abona. Mwendi mutu yanaatusanga lubasi kufumana masheleñi utimezi, mi mwendi lubasi selutokwa kutusiwa kufumana masheleñi a kuleka lika zelutokwa. Hape bakeñisa butuku bobuyambukela bwa COVID-19, babañata bazwile misebezi mi habasana masheleñi. (Muek. 9:11) Haiba lukopana ni miinelo yetaata yecwalo kamba miinelo yemiñwi, lukona kusebelisa cwañi kelezo yanaafile Jesu ya kuli lutuhele kubilaela?

6. Mutaluse zeneezahezi ku muapositola Pitrosi ka nako yeñwi.

⁶ Zazi leliñwi, muapositola Pitrosi ni baapositola babañwi nebali mwa sisepe mwa Liwate la Galilea. Hamulaho wa nako, kwazuha liñungwa mi babona Jesu inzaa zamaya fa liwate. Pitrosi ali: “Mulena, haiba ki wena, nilaele, nitahe ku wena fa mezi.” Jesu hasaabulelezi Pitrosi kuli aye ku yena, Pitrosi alongoka mwa sisepe, mi “azamaya fa mezi kuliba ku Jesu.” Mulemuhe zeneezahezi hasamulaho. “Hatalima liñungwa, asaba. Mi hasaakalile kutiba, ahuwa, ali: ‘Mulena, nipilise!’” Jesu aotolola lizoho lahae mi amupilisa. Muhupule kuli Pitrosi naakonile feela kuzamaya fa mezi a liwate  lelibifile hanaazwezipili kutalimela Jesu. Kono Pitrosi hanaatalimezi liñungwa, akenelwa ki sabo yetuna hahulu ni kukakanya mi akala kutiba.—Mat. 14:24-31.

7. Luitutañi kwa mutala wa Pitrosi?

⁷ Lwakona kuituta kwa mutala wa Pitrosi. Pitrosi hanaalongokile mwa sisepe ni kukala kuzamaya fa liwate, naasika nahana kuli naakasabiswa ki liñungwa ni kukala kutiba. Naabata kuzwelapili kuzamaya cwalo fa mezi kufitela afita ku Mulenaa hae. Kono naasika zwelapili kutalimela Jesu. Kacenu, lutokwa kuba ni tumelo kuli lutiyele miliko sina feela Pitrosi hanaatokwa kuba ni tumelo kuli azamaye fa mezi. Haiba lutuhela kusepa Jehova ni lisepiso zahae, tumelo yaluna ikafokola. Kacwalo, kusina taba ni miinelo yetaata yelukopana ni yona mwa bupilo bwaluna yekona kuswanisezwa kwa mañungwa, luswanela kuzwelapili kusepa Jehova ni kukolwa kuli uka lutusa. Lukona kueza cwañi cwalo?

8. Ki nto mañi yekona kulutusa kuli lusike lwayaululwa ki lipilaelo za kubata lika za kwa mubili?

⁸ Kufita kuimezwa ki lipilaelo zelunani zona mwa bupilo, luswanela kusepa Jehova. Muhupule kuli Ndataa luna yalilato Jehova, ulusepisa kuli haiba lubeya za kwa moya mwa sibaka sapili, uka lutusa kufumana lika zelutokwa kwa mubili. (Mat. 6:32, 33) Kamita watalelezanga sepiso yeo. (Deut. 8:4, 15, 16; Samu 37:25) Haiba Jehova ufepa linyunywani ni kuapesa lipalisa, kaniti luli haluswaneli kubilaela ka zelukaca kamba zeluka apala! (Mat. 6:26-30; Mafil. 4:6, 7) Sina feela bashemi habafumanelanga bana babona lika zebatokwa kwa mubili bakeñisa kuli babalata, Ndataa luna ya kwa lihalimu ni yena uka lutusa kufumana lika zelutokwa kwa mubili bakeñisa kuli walata batanga bahae. Kaniti luli, lunani buikolwiso bwa kuli Jehova uka lubabalela!

9. Muitutañi ku zeneezahezi ku bo mutu ni musalaa hae babañwi?

⁹ Halunyakisiseñi mutala obonisa kuli Jehova wakona kulutusa kufumana lika zelutokwa kwa mubili. Bo mutu ni musalaa hae babañwi babali mapaina nebazamaile musipili otanda hora ka mota yabona yeneseli yakale ilikuli bayo bitula likaizeli babañwi bane bapila mwa munganda wa babalehi ni kuya ni bona kwa mukopano wa puteho. Wamuuna utalusa kuli: “Hamulaho wa mukopano, lwamemela likaizeli bao kwa sico kono hase lubamemile, lwalemuha kuli nelusina lico za kubayumbula.” Ki lika mañi zeneezahezi hasamulaho? Muzwale yo uzwelapili kutalusa kuli: “Hane lufitile kwa ndu, lwafumana mikotana yemituna yemibeli mone kutezi lico yenesiilwe fa munyako wa ndu yaluna. Nelusa zibi kuli ki bo mañi bane balisiile fateñi. Jehova naalubabalezi luli.” Hamulaho wa nako, mota yabona yashwa. Nei batusanga hahulu mwa bukombwa kono nebasina masheleñi a kuilukisisa. Baisa mota yeo kwa garaji kuli bayo ziba masheleñi anaaka tokwahala kuli bailukisise. Kiha kutaha muuna yomuñwi yanaatilo buza kuli: “Ki mota ya bo mañi ye?” Muzwale yo aalaba kuli neli yahae mi neitokwa kulukiswa. Muuna yo aalaba kuli: “Hakuna taba. Bo musalaaka babata mota ya mufuta wo ni mwa mubala ona wo. Mukona kunilekisa yona fa bukai?” Muzwale yo alekisa mota yahae ku muuna yo mi aba ni masheleñi amañata a kuleka mota isili. Utalusa kuli: “Nelutabile hahulu lizazi leo. Neluzibile kuli taba yeo neisika ikezahalela feela. Jehova ki yena yanaa lutusize.”

10. Liñolo la Samu 37:5 lilutusa cwañi kusabilaela ka za lika zelutokwa kwa mubili?

¹⁰ Haiba luteeleza ku mulisana waluna yomunde ni kutuhela kubilaezwa hahulu ki lika za kwa mubili, Jehova uka lutusa kufumana lika  zelutokwa. (Mubale Samu 37:5; 1 Pit. 5:7) Munyakisise miinelo yetaata yebulezwi mwa  paragilafu 5. Jehova mwendi uzwezipili kulubabalela ka kuitusisa toho ya lubasi kamba mubelekisi yomuñwi yalufile musebezi olutusize kufumana lika zelutokwa. Haiba toho ya lubasi haasakona kupeta buikalabelo bwahae kamba mwendi luzwile musebezi, Jehova ukazwelapili kulubabalela ka nzila yeñwi. Lunani buikolwiso bobucwalo. Cwale halunyakisiseñi nto yeñwi yabata mulisana yomunde kuli lutuhele kuieza.

11. Ka kuya ka Mateu 7:1, 2, ki nto mañi yanaabulezi Jesu kuli luswanela kutuhela kuieza, mi ki kabakalañi hakukona kulubela taata kutuhela kueza cwalo?

¹¹ Mubale Mateu 7:1, 2. Jesu naaziba kuli batu habasika petahala mi hañata baisanga pilu kwa mafosisa a babañwi. Ki lona libaka hanaabulezi kuli: “Mutuhele kuatula.” Lukona kulika ka taata kusaatula mizwale ni likaizeli baluna. Kono fokuñwi kulubelanga taata kusaatula babañwi bakeñisa kuli halusika petahala. Kono ki lika mañi zeluswanela kueza haiba lulemuha kuli lunani mukwa wa kuatula babañwi? Muteeleze ku Jesu, mi mueze momukonela kaufela kutuhela kuatula babañwi.

12-13. Kunyakisisa mo Jehova naangela Mulena Davida kukona kulutusa cwañi kutuhela kuatula babañwi?

¹² Kunahanisisa mutala wa Jehova kuka lutusa hahulu. Uisanga pilu kwa lika zende zebaeza batanga bahae. Lulemuha taba yeo kabakala mwanaaezelize Mulena Davida, muuna yanaaezize libi zetuna. Ka mutala, naabukile ni Bati-sheba, mane ni kulukisa kuli muunaa hae abulaiwe. (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 24) Ka kueza cwalo, Davida naaitahiselize butata mi naanyandisisize ni lubasi lwahae, kukopanyeleza cwalo ni basali bahae babañwi. (2 Sam. 12:10, 11) Nako yeñwi hape, Davida naapalezwi kubonisa kuli naasepile Jehova ka kutala hanaalaezi kuli mpi ya Isilaele ibaliwe, niha naasika laelwa kueza cwalo. Davida mwendi naaezize cwalo bakeñisa kuli naaikutwisisa kabakala butuna bwa mpi yahae mi naasepile kuli ika musileleza. Ki lika mañi zenezwile mwateñi? Maisilaele bababato eza 70,000 nebabulailwe ki butuku bobuyambukela!—2 Sam. 24:1-4, 10-15.

¹³ Kambe nemupila mwa Isilaele ka nako yeo, nemuka anga cwañi Davida? Kana nemuka muunga kuli naasaswaneli kuswalelwa ki Jehova? Jehova yena naasa muungi cwalo. Naaisize pilu kwa busepahali bwanaabonisize Davida mwa bupilo bwahae mi naalemuhile kuli naabakile habuniti. Ki lona libaka Jehova hanaaswalezi Davida kusina taba ni libi zetuna zeo zanaaezize. Jehova naaziba kuli Davida naamulata hahulu mi naabata kumutabisa. Luitebuha hahulu kuli Mulimu uisanga pilu kwa tulemeno totunde tolunani tona.—1 Mal. 9:4; 1 Makol. 29:10, 17.

14. Ki nto mañi yetusize Bakreste kutuhela kuatula babañwi?

¹⁴ Jehova waziba kuli halusika petahala mi fokuñwi luezanga mafosisa, ni luna luswanela kuba ni mubonelo oswana ka za batu babañwi mi luswanela kuisa pilu kwa tulemeno totunde tobanani tona. Kubunolo hahulu kuisa pilu kwa mafosisa a batu babañwi ni kukala kubanyaza. Kono mutu yatiile kwa moya yena waswalisananga hande ni batu babañwi kusina taba ni mafosisa ebaezanga. Daimani yesika keniswa ikona kubonahala inge licwe-licwe feela lelisa koni kutusa sesiñwi, kono ku mutu yatekelezi hande macwe waziba kuli haiba likeniswa, likaba licwe lelinde la butokwa hahulu. Ka mukwa oswana, batu babañwi bakona kubonahala inge daimani yesika keniswa bakeñisa kuli habasika petahala. Kono sina Jehova ni Jesu, haluswaneli kuisa pilu kwa mafosisa abona kono luswanela kulemuha tulemeno twabona totunde.

15. Kunyakisisa miinelo yebakopana ni yona batu mwa bupilo kukona kulutusa cwañi kusa baatula?

 ¹⁵ Kwandaa kuisa pilu kwa tulemeno totunde tobanani tona batu babañwi, ki lika mañi zeñwi zekona kulutusa kusaatula maswe babañwi? Mulike kunahanisisa miinelo yebakopana ni yona mwa bupilo. Munyakisise mutala wo. Zazi leliñwi, Jesu hanaali mwa tempele, abona mbelwa wa mubotana inzaa beya tusheleñi totubeli twa muwayawaya twa teko yenyinyani hahulu mwa sibulukelo sa masheleñi. Naasika buza kuli: “Kiñi musali yale haasika beya masheleñi amañata mwa sibulukelo?” Jesu naasika talima fa masheleñi anaafile mbelwa yo, kono naanyakisisize libaka musali yo hanaafile nubu yahae ni miinelo yanaakopana ni yona mi naamubabalize bakeñisa zanaaezize.—Luka 21:1-4.

16. Muitutañi ku zene bakopani ni zona bo Veronica?

¹⁶ Zanaakopani ni zona kaizeli yomuñwi yabizwa Veronica lilutusa kulemuha libaka hakuli kwa butokwa kunyakisisanga zebakopananga ni zona batu mwa bupilo. Naali mwa puteho yeswana ni kaizeli yomuñwi yanaapila anosi ni mwanaa hae wamushimani. Bo Veronica batalusa kuli: “Neninahananga kuli kaizeli yo ni mwanaa hae nesi ba kamita kwa mikopano ni mwa bukombwa. Kabakaleo, neni baanga kuli nebasa ezi hande kwa moya. Kono cwale nasebeza ni kaizeli yo mwa bukombwa. Anitaluseza miinelo yetaata yanaakopana ni yona kabakala kubabalela mwanaa hae yanaakula butuku bobuñwi  bwa kwa booko. Naaeza mwanaakonela kaufela kufumana lika zene batokwa kwa mubili ni kutusa lubasi lwahae kuzwelapili kutiya kwa moya. Kono bakeñisa makulanu a mwanaa hae, fokuñwi naafumanehanga kwa mikopano ya puteho isili.” Bo Veronica baekeza kubulela kuli: “Nenisika lemuha kuli kaizeli yo naakopana ni muinelo otaata cwalo. Cwale seniitebuha hahulu ni kukuteka kaizeli yo bakeñisa zapeta mwa sebelezo yahae ku Jehova.”

17. Liñolo la Jakobo 2:8 lilususueza kuezañi, mi lukona kueza cwañi cwalo?

¹⁷ Luswanela kuezañi haiba lulemuha kuli lunani mukwa wa kuatula mizwale ni likaizeli baluna? Luswanela kuhupula kuli lutokwa kulata mizwale ni likaizeli baluna. (Mubale Jakobo 2:8.) Hape luswanela kulapela ku Jehova ka taata, kumukupa kuli alutuse kutuhela kuatula babañwi. Lukona kueza sina molulapelezi ka kukulisa kuli lutande nako ni mutu yeluatuzi. Kueza cwalo kukona kulutusa kumuziba hande. Lwakona kumukupa kuli asebeze ni luna mwa bukombwa kamba kumumemela kwa sico. Halunze luziba hande muzwale kamba kaizeli waluna, luswanela kulikanyisa mutala wa Jehova ni Jesu ka kuisa pilu kwa tulemeno totunde twanani tona. Haiba lueza cwalo, lukabonisa kuli lwamamela taelo ya mulisana waluna yomunde ya kuli lutuhele kuatula.

18. Lukona kubonisa cwañi kuli lwateeleza kwa linzwi la mulisana yomunde?

¹⁸ Sina feela lingu haliteelezanga kwa linzwi la mulisana wazona, balateleli ba Jesu ni bona bateelezanga kwa linzwi lahae. Haiba lueza molukonela kaufela kusaba ni lipilaelo ka za lika zelutokwa kwa mubili mi lutuhela kuatula babañwi, Jehova ni Jesu bakafuyaula buikatazo bwaluna. Ibe kuli lu ba “mutapinyana” kamba lu ba “lingu zeñwi,” haike kaufelaa luna luzweleñipili kuteeleza kwa linzwi la mulisana yomunde ni kumamela milao yahae. (Luka 12:32; Joa. 10:11, 14, 16) Mwa taba yetatama, lukanyakisisa lika zepeli zanaabulelezi Jesu balateleli bahae kuli baeze.