1. Isua’n a hnungzuitute berâm nêna a khaikhin chhan pakhat chu eng nge ni?

ISUA chuan a hnungzuitute nêna an inlaichînna chu berâm vêngtu leh a berâmte inlaichînna nên a khaikhin a. (Joh. 10:14) Chu khaikhinna chu inâwm tak a ni. Berâmte chuan an pu chu an hriain, a aw pawh an ngaithla a. Khualzin mi pakhat chuan chutiang a nihzia a hmu a ni. Ani chuan: “Berâmte chu thla lâkpui kan duh avângin kan bul hnaia lo kaltîr kan tum a. Mahse, kan aw an hriat ngai loh avângin an lo kal lo. Chumi hnuah, berâm vêngtu naupang pakhat hi a lo kal a; berâmte a han koh veleh, an zui ta diah diah mai a ni,” tiin a sawi.

2-3. (a) Engtin nge Isua hnungzuitute’n a aw an ngaithla tih an lantîr? (b) He thuziak leh a dawta thuziakah eng nge kan ngaihtuahho vang?

² Chu khualzinpa thiltawn chuan Isua’n a berâmte—a zirtîrte—chungchânga: “Ka aw pawh an hria ang,” tia a sawi hi min hriat chuahtîr a ni. (Joh. 10:16) Mahse, Isua chu vânah a awm si a. Engtin nge a thu kan ngaithla tia kan sawi theih? Kan Pu aw kan ngaihthla tih kan lantîr dân kawng khat chu a zirtîrnate nunpui hi a ni.—Mt. 7:24, 25.

³ He thuziak leh a dawta thuziakah, Isua zirtîrna ṭhenkhat kan ngaihtuahho vang a. Kan bânsan ngai thil ṭhenkhatte leh kan tih ngai thil dangte chungchânga Isua zirtîrnate chu kan hre bawk ang. Tûnah, berâm vêngtu ṭhain bânsan tûra min hrilh thil pahnih i lo ngaihtuah hmasa ang u.

4. Matthaia 6:31-a sawi angin, engte’n nge ‘lungkhamna’ min neihtîr thei?

⁴ Matthaia 6:31 chhiar rawh. Isua chuan a hnungzuitute chu “lungkham suh u,” tiin a fuih a. Isua thurâwn pêkte chu a fingin a dik reng ṭhîn tih kan hriat avângin nunpui kan duh a ni. Mahse, a châng chuan chutianga tih chu a awlsam ṭhîn lo. Engvângin nge?

5. Engvângin nge mi ṭhenkhatin an tisa lam mamawhte chungchângah lungkhamna an neih theih?

 ⁵ Mi ṭhenkhat chuan ei tûr te, silh tûr te, leh chênna tûr in ang chi tisa lam mamawhte avângin lungkhamna an nei thei a. Sum leh pai harsatna ramah an awm pawh a ni thei. Chutiang a nih avâng chuan, chhûngkaw châwm nâna an mamawh tâwk sum thawh chhuah chu a harsa thei a ni. A nih loh leh, chhûngkaw ei zawngtu berin a boralsan avângin, an chhûngkua chuan sum leh pai lamah harsatna an tâwk pawh a ni thei a. COVID-19 hrilêng avânga hnate chânin, sum lâk luh an nei tawh lo pawh a ni thei bawk. (Thur. 9:11) Chûng harsatnate leh harsatna dangte kan hmachhawn a nih chuan, engtin nge lungkham lo tûra Isua fuihna chu kan zawm theih ang?

6. Ṭum khat laia tirhkoh Petera chunga thilthleng chu sawi rawh.

⁶ Ṭum khat chu, tirhkoh Petera leh tirhkoh dangte Galili Tuipuia lawnga an chuan laiin thlipui a tleh a, chutih lai chuan Isua chu tui chunga kalin an hmu a. Petera’n: “Lalpa, nang i nih chuan tui chunga i hnêna lo kal thu mi pe rawh,” tiin a sawi a. Isua’n “kal” tûra a tih chuan, Petera chu lawng aṭangin a chhuk a, “Isua hnên lam panin tui chungah chuan kein a kal a.” A hnua thilthleng hi lo chhinchhiah rawh. “Thli tleh chu a hmuhin a hlau va; tin, a pil dâwn a, ‘Lalpa, mi chhandam  rawh,’ tiin a au ta a.” Isua’n a ban ta nghâl a, a chhanhim a ni. Petera’n Isua a en chhûng chuan tui chungah a kal thei tih hriat reng chu a pawimawh hle. Mahse, thli tleh a en chuan a hlau va, a pil ṭan ta a ni.—Mt. 14:24-31.

7. Petera thiltawn aṭangin eng nge kan zir theih?

⁷ Petera thiltawn aṭangin kan inzir thei a. Petera’n lawng aṭanga chhuk a, tui a han rah khân, tuiah a pil mai ang tih hlauhthâwnna a nei lo. A Pu hnên a thlen hma chu tui chunga kal reng a duh a. Mahse, chu a thiltum chu a ngaihven reng lo a ni. Ni e, keini chu tui chungah kan kal thei lo; mahse, rinna fiahnate kan hmachhawn a ni. Jehova leh a thutiamte kan ngaihven tlat loh chuan, thlarau lamah kan pil ṭan thei a. Kan nunah hian entîr nei eng ang thlipui pawh tleh mah se, Jehova leh a thiltihtheihna chu kan ngaihven tlat tûr a ni. Engtin nge chutianga kan tih theih?

8. Kan tisa lam mamawhte chungchângah a lutuka lungkham lo tûrin engin nge min ṭanpui thei?

⁸ Lungkhamna aia rinna kan neih chuan kan hlâwkpui ang. Hmangaihna nei tak kan Pa Jehova chuan thlarau lam thilte kan dah hmasak phawt chuan, kan tisa lam mamawhte min ngaihsak a tiam tih hre reng ang che. (Mt. 6:32, 33) Chu a thutiam chu a hlen reng ṭhîn a ni. (Deut. 8:4, 15, 16; Sâm 37:25) Jehova’n savate leh pangpârte mah a châwm a nih chuan, ei tûr leh silh tûr chungchângah kan lungkham a ngai lo tih a va chiang tak êm! (Mt. 6:26-30; Phil. 4:6, 7) Hmangaihnain ngaihsakna nei tak nu leh pate chu an fate mamawh pe tûra a chêttîr angin, hmangaihna vêk chuan kan Pa vâna mi chu a mite tisa lam mamawhte ngaihsak tûrin a chêttîr ang. Ni e, Jehova’n min ngaihsak ang tih kan chiang thei a ni.

9. Nupa tuak khat thiltawn aṭangin eng nge kan zir theih?

⁹ Jehova’n kan tisa lam mamawhte min ngaihsak tih târ langtu thiltawn hi han ngaihtuah teh. Hunbi kima rawngbâwl nupa tuak khat chuan an motor hlui ve tawh takin refugee center-a awm unaunute chu Kristian inkhâwmnaa hruai tûrin dârkâr khat chuang hun an hmang a. Unaupa chuan: “Inkhâwm bân chuan, unaunute chu chaw eiah kan sâwm a; mahse, eng mah chhawp tûr kan nei lo tih kan hre chhuak a,” tiin a sawi. Eng nge an tih tâk ang? Unaupa chuan: “In kan thlen chuan, kan kawngka bulah, ei tûra khat bazâr bag pahnih hi a lo awm a. Tu dah nge tih pawh kan hre lo. Jehova’n min ngaihsak a ni,” tiin a sawi. A hnu rei vak lovah, an motor chu a chhia a. Rawngbâwlna atân an mamawh a; mahse, a siamna tûr sum an nei si lo. An sên ngai zât tûr hriat nâna motor siam ṭhatna hmuna an va kalpui chuan, mi pakhat hian: “Tu motor nge ni a?” tiin a rawn zâwt a. Unaupa chuan a motor a nih thu leh siam a ngaih thu a lo hrilh a. Chu pa chuan: “A pawi lo ve. Kan nuin hetiang motor leh hetiang rawng chiah hi a duh a. Eng zâta lei chhâwn nge i phal?” tiin a zâwt a. Unaupa chu motor thar lei theihna khawp sum nên a haw leh a ni. Ani chuan: “Chumi nîa kan hlim dân chu sawi chhuah dân pawh kan thiam lo. Hei hi tihpalh thil mai a ni lo tih kan hria. Jehova ṭanpuina liau liau a ni,” tiin a sawi.

10. Engtin nge Sâm 37:5-nain kan tisa lam mamawhte chungchânga lungkham lo tûra min fuih?

¹⁰ Berâm vêngtu ṭha thusawi kan ngaihthlâk a, tisa lam mamawhte chungchânga a lutuka lungkhmanna kan neih loh hian, Jehova’n kan mamawhte min pe ang tih kan ring tlat tihna a ni. (Sâm 37:5 chhiar rawh; 1 Pet. 5:7)  Paragraph 5-naa târ lan dinhmunte kha han ngaihtuah teh. Tûn thlengin, Jehova’n  chhûngkaw lû ber, a nih loh leh kan hnathawhna pu chu kan nî tin mamawhte min ngaihsak tûrin a hmang pawh a ni thei. Chhûngkaw lû berin hna a thawk thei tawh lo emaw, kan hnate kan chân emaw a nih pawhin, Jehova chuan kawng dangin min ṭanpui ang tih kan ring tlat thei a ni. Ani chuan kan mamawhte chu min pe ang. Tûnah chuan, berâm vêngtu ṭhain bânsan tûra min fuih thil dang i lo ngaihtuah ang u.

11. Matthaia 7:1, 2-a sawi angin, Isua’n eng nge bânsan tûra min hrilh a, engvângin nge chu chu a harsat mai theih?

¹¹ Matthaia 7:1, 2 chhiar rawh. Isua chuan ṭha famkim lo a thu ngaithlatute chuan mi dangte sawisêl an chîng tih a hria a. A thusawi hi lo chhinchhiah teh: “Sawisêl suh u.” Kan Kristian unaute sawisêl loh tumin theih tâwp kan chhuah a. Mahse, ṭha famkim tu mah kan awm lo. Mite sawisêl châng kan nei leh ṭhîn tih kan inhriat chuan, eng nge kan tih ang? Isua thusawi ngaithla la, mite sawisêl bânsan tûrin theih tâwp chhuah ang che.

12-13. Jehova’n Lal Davida a thlîr dân chhût ngunna chuan engtin nge mi dangte sawisêl bânsan tûra min ṭanpui theih?

¹² Jehova entawn tûr siam chhût ngunna chu kan hlâwkpui thei a. Ani chuan mite ṭhatna lai a en a. Chu chu thil sual lian tak titu Lal Davida a cheibâwl dânah kan hmu a ni. Entîr nân, Davida chuan Bath-sebi a uirê bâkah, a pasal pawh a tihlum hial a. (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 24) A thiltih avângin, amah leh a chhûngte chuan harsatna an hmachhawn phah a ni. (2 Sam. 12:10, 11) Ṭum dangah pawh, Davida chuan Jehova thupêk lova Israel sipai zât a chhiar khân, Jehova a rinchhan pumhlûm lo tih a lantîr a. Chapona chêttîra a awm avâng leh a sipai tam takte a rinchhan avânga chutianga ti chu a ni mai thei. A rah chhuah chu eng nge ni? Hri avângin Israel mi 70,000 vêlin nunna an chân phah a ni.—2 Sam. 24:1-4, 10-15.

¹³ Chutih hun laia Israel rama awm ni ta la, engtin nge Davida chu i thlîr ang? Jehova khawngaihna dawng tlâk lo angin i thlîr ang em? Jehova chuan chutiang chuan a thlîr lo. Ani chuan Davida nuna a rinawmnate leh tih tak zeta a inchhîrnate chu a en zâwk a ni. Chuvângin, Davida chu chûng thil sual lian tak a tihte lakah chuan a ngaidam a. Jehova chuan Davida’n Ani chu a hmangaih tak zetin, thil dik tih a duh tih a hria a ni. Kan Pathianin kan ṭhatna laite a en avângin i lâwm hle a ni lâwm ni?—1 Lal. 9:4; 1 Chro. 29:10, 17.

14. Eng thlîr dânin nge Kristiante chu mi dangte sawisêl bânsan tûra ṭanpui?

¹⁴ Jehova’n mihringte chu ṭha famkim tûra a beisei lo a nih chuan, keini pawhin mi dangte chu ṭha famkim tûrin kan beisei tûr a ni lo va, an ṭhatna laite kan en zâwk tûr a ni. Mi dangte ṭhat famkim lohna lai hmuh leh anmahni sawisêl chu thil awlsam tak a ni a. Mahse, thlarau lama mi puitling chuan chûng ṭhat famkim lohnate chu hmu mah se, mi dangte chu ṭha takin a thawhpui a ni. Lunghlu la tuai mâm rih loh chuan mit a la vak lo mai thei; mahse, mi fing chuan tuai mâm a nih hnu chuan a mawiin, a hlu hle dâwn tih a hria a ni. Jehova leh Isua angin, keini pawhin pâwn lam lan dân chauh en lovin, mite mize ṭha laite chu kan hmuh a ngai a ni.

15. Engtin nge mite dinhmun ngaihtuahna chuan anmahni sawisêl lo tûra min ṭanpui theih?

¹⁵ Mi dangte ṭhatna lai ngaihven bâkah, engin nge mite sawisêl lo tûra min ṭanpui thei? An nun chu eng ang nge a nih  hriat tumin mitthla rawh. He thilthleng hi han ngaihtuah teh. Ni khat chu, biak inah, Isua chuan hmeithai rethei takin thawhlâwm bâwmah hlutna nei tlêm tak dâr tangka pahnih a thlâk lai a hmu a. Ani chuan: “Engvângin nge tam deuh zâwk a thlâk loh?” tiin a ngaihtuah lo. Hmeithainu thawhlâwm thlâk zât ngaihtuah aia, a chêttîrtu leh a dinhmunte a ngaihtuah zâwk avângin, a theih tâwp chhuahna chu a fak a ni.—Lk. 21:1-4.

16. Unaunu Veronica-i thiltawn aṭangin eng nge kan zir theih?

¹⁶ Unaunu Veronica-i thiltawn chuan mi dangte dinhmun ngaihtuah a pawimawh chhan hre tûrin min ṭanpui a. A rawngbâwlna kohhranah chuan fapa pakhat nei nu mal a awm a. Veronica-i chuan: “Kohhran inkhâwmahte leh rawngbâwlnaahte hian an tel khât hle niin ka hria. Chûngte avâng chuan, a dik lo zâwnga anmahni thlîrna ka nei a ni. Mahse, a hnuah, unaunu chu rawngbâwlnaah ka thawhpui a. Ani chuan rilru lama chian lohna nei a fapa avânga a harsatna tawhte chu min hrilh a. An tisa lam leh thlarau lam mamawhte ngaihsak tûrin theih tâwp a chhuah a. A fapa hrisêl lohna avângin, kohhran danga a inkhâwm a ngaih chângte a awm a ni,” tiin a sawi. Veronica-i chuan: “Chutiang harsatna a nei tih rêng ka lo hre lo. Tûnah chuan, Jehova rawngbâwl tûra he unaunu thawhrimnate hi ka ngaihlu tak zet a ni,” tiin a sawi belh a ni.

17. Jakoba 2:8-nain eng ti tûrin nge min hrilh a, engtin nge kan tih theih?

 ¹⁷ Kan Kristian unaute kan lo sawisêl reng tih kan inhriat chhuah chuan eng nge kan tih ang? Kan unaute chu kan hmangaih tûr a ni tih kan hre reng tûr a ni a. (Jakoba 2:8 chhiar rawh.) Chu bâkah, mite sawisêl bânsan tûrin Jehova hnênah tih tak zeta ṭawngṭaiin a ṭanpuina kan dîl tûr a ni. Kan mi sawisêl chu va pan hmasain, kan ṭawngṭaina milin hma kan la thei a. Chu chuan amah hre chiang lehzual tûrin min ṭanpui thei a ni. Rawngbâwlnaa thawk dûn tûr leh chaw ei tûrin kan sâwm thei bawk. Kan unaute kan hriat chian poh leh, Jehova leh Isua entawn tûr siam chu zuiin an ṭhatna laite kan hmuhsak thei ang. Chutianga kan tih chuan, mite sawisêl bânsan tûra berâm vêngtu ṭha thupêk chu kan ngaithla tih kan lantîr a ni ang.

18. Engtin nge berâm vêngtu ṭha aw kan ngaithla tih kan lantîr theih?

¹⁸ Berâmte’n an pute aw an ngaithla ang bawkin, Isua hnungzuitute chuan a aw an ngaithla a. Kan tisa lam mamawhte chungchâng a lutuka lungkham leh mi dangte sawisêl kan bânsan a nih chuan, Jehova leh Isua’n theih tâwp kan chhuahna chu mal an sâwm ang. “Pâwl tlêmte” zînga mi kan ni emaw, “berâm dang” zînga mi kan ni emaw pawh ni se, berâm vêngtu ṭha aw chu ngaithlain i zâwm zêl ang u. (Lk. 12:32; Joh. 10:11, 14, 16) A dawta thuziakah chuan, Isua’n a hnungzuitute hnêna ti tûra a hrilh thil pahnih kan ngaihtuahho leh ang.