1. Mwafwa bika Yesu wesekesele bandongesi bendi ku bimanga?

YESU wesekesele busamba bwendi na bandongesi bendi kuli kanyungi na bimanga bendi. (Yowa 10:14) Eci cakumwenako cinapande. Bimanga bazibuka lijwi lya kanyungi kabo, co bakalingi byakabaleke. Munalume umo walimwenenene busunga bwei ñanda. Wendekele ngwendi: “Twashakele kukupula bimanga, ngeci twabasanene. Oloni kubezile mwafwa kubazibukile majwi etu. Co kwezile mukwenje uje wakele na kunyunga baje bimanga omwo wabasanene, bamukabangeyeye.”

2-3. (a) Bandongesi ba Yesu basa kumwesa bati ngwabo bali na kutolilila ku lijwi lyendi? (b) Bika bitusimutwiya muno mu cilongesa na cilongesa cinatako?

² Eci cakumwenako cou munalume citwanukisa majwi endekele Yesu kutalesa ku bandongesi bendi. Wendekele ngwendi: “Bakaziba lijwi lyange.” (Yowa 10:16) Oloni Yesu ali mwilu, co twasa kutolilila bati kuli ikeye? Tutolilila kuli ikeye nga tupangesa byatulongesele.—Mateo 7:24, 25.

³ Mu cilongesa cino na cilongesa cinatako, tusimutwiya ha byuma bimo byatulongesele Yesu. Watulekele byuma bimo bitunapande kulinga na byuma kutwapandele kulinga. Tusimutwiyeni tahi ha byuma bibali byatulekele ngwendi kutwapandele kulinga.

4. Kwesekesa na mukanda wa Luka 12:29, bika byasa kutulingisa ‘tulishoshomwene’?

⁴ Tandeni Luka 12:29. Yesu walekele baka-kumukabangeya ngwendi ‘kesi balishoshomwene’ ha byuma bya ku mubila. Co tuzibuka ngwetu eci cinangulo ca Yesu cipanga simbu yoshe, co lalo citukwasa. Tushaka kupangesa eci cinangulo oloni simbu imo kunasa kutukaluwila kulinga ngoco. Mwafwa bika?

5. Mwafwa bika banu bamo banasa kulishoshomwena ha byuma bya ku mubila?

  ⁵ Banu bamo bakalishoshomwena mwakuwanena byuma bya ku mubila bya kufwa ngwe byakulya, bya kuzala na kwakukala. Bamo bali na kuyoya mu mafuti muje muli manene buhutu, co kukabakaluwila manene kuwana bipangi. Co kunasa kubakaluwila kuwana bimbongo bya kulikwasesa na naanga yabo. Indi hamo munu uje nakele na kulela naanga natoko, co naanga yendi kuyesi na kuwana bimbongo bya kulikwasesa. Kutundaho, bamo banatundu bipangi mwafwa ya mushongo wa COVID-19. (Kwambu 9:11) Nga munaliwana nobu bukalu nambe bukalu bweka, co mwasa kukabangeya bati cinangulo ca Yesu uje wendekele ngwendi keti tulishoshomwene?

6. Endekeniko byuma bimo byalingiwile kuli Petulu.

⁶ Litangwa limo kapositolo Petulu na tupositolo bakwabo bakele na kujabuka Lishali lya Ngalileya. Ha litangwa lije kwakele lihunzi lyakama. Omwo bamwene Yesu ali na kwenda ha mema, Petulu wendekele ngwendi: “Mwene, nga mwa busunga yobe, njitabese njende ha mema njije kuli yobe.” Yesu wamulekele ngwendi, “ija.” Petulu watundile mu bwato na kwenda hakamwa ya mema na kuya kuli Yesu. Co bika byalingiwile? Mbimbiliya ngwayo: “Omwo wazibile lihunzi na kumona mankimba, wazibile lyoba, co washangumukile kumbwitama, watambekele ngwendi, ‘Mwene, njobole!’” Yesu wolwele liboko lyendi na kumujabulula. Ngwe Petulu wakele lika mbunge kuli Yesu ngwe watwaleleleho kwenda ha mema. Oloni omwo Petulu watalele ku lihunzi wazibile lyoba, co washangumukile kumbwitama.—Mateo 14:24-31.

7. Bika bitulilongesa kuli kapositolo Petulu?

⁷ Twasa kulilongesako bimo kuli Petulu. Petulu mwatundile mu bwato na kukobela mu  lishali, kasinganyekele ngwendi asa kuziba lyoba na kubombela. Washakele kutwalelelaho kwenda ha mema na kuketa kuli Yesu. Oloni wonowele kushulisilila cilengo cendi. Kutwasa kwenda ha mema ano matangwa, oloni tunapande kukala na likulahelo mangana tukolese mutuliwana na byeseko. Nga kututwalelelaho kukulahela Yehova na bikulaheso byendi, likulahelo lyetu lizeya, co kunafu lika ngwe tuli na kumbwitama. Ngeci, nameme tuliwana na bukalu bwakama, tunapande kukulahela ngwetu Yehova atukwasa. Twasa kulinga bati ngoco?

8. Bika byasa kutukwasa tujeneke kulishoshomwena manene ha byuma bya ku mubila?

⁸ Nga tunaliwana na bukalu, kutwapandele kulishoshomwena, oloni tunapande kukulahela Yehova. Anukeni ngweni Tate yetu Yehova natukulahesa ngwendi atwana byuma bya ku mubila nga tutwameka bya Bumwene. (Mateo 6:32, 33) Yehova natwalelelaho kushulisilila eci cikulaheso. (Kwitu 8:4, 15, 16; Myaso 37:25) Nga Yehova akana tuzila byakulya na kunyunga mwamubwa bintemo, co tunapande kukulahela ngwetu atwana byakulya na bizalo. (Mateo 6:26-30; Fili 4:6, 7) Cizemo cikashongangeya bisemi bawanene bana babo byuma bya ku mubila. Mu ngila imolika, cizemo cikashongangeya Tate yetu wa mwilu awanene bangamba bendi byuma bya ku mubila. Cili bene, twakulahela ngwetu Yehova atwalelelaho kutunyunga.

9. Bika bitulilongesa ku byuma byaliwanene nabyo ndolome umo na munakazi wendi?

⁹ Tusimutwiyeni ha cakumwenako citukwasa tukulahele ngwetu Yehova atwana byuma bya ku mubila bitutonda. Ndolome na munakazi wendi baje bali mu cipangi ca simbu yoshe, bendele bungenzi bwa ola imo mu munyau wabo walaja mangana baketule bandokazi bamo ku cilombo ca baka-kwija na kuya nabo ku biwano. Uje ndolome wendekele ngwendi: “Munima ya biwano, twalekele baje bandokazi ngwetu tuye nabo ku njibo tukalye nabo byakulya. Oloni twanangukile ngwetu kutwesi na byakulya ku njibo.” Uje ndolome na munakazi wendi balingile bati? Ndolome watwaleleleho kwendeka ngwendi: “Mutwaketele ku njibo, twakawanene bingonga bibali ku cikolo muje mwakele byakulya. Kutwazibukile ngwetu iya wanenele bije byakulya. Yehova watukwasele tuwane bitwatondele.” Mu kwita kwa simbu, munyau wabo watsile. Ou munyau wakele na kubakwasa mu cipangi ca kwambulula, oloni kubakele na bimbongo bya kuubwahesesa. Baile na munyau wabo kuje kubakabwahesela minyau mangana bakazibuke ndando ya kuubwahesesa. Co munalume umo mwaumwene, wehwile ngwendi: “Munyau wa beya uje?” Ndolome wamulekele ngwendi wendi, co naunene mu kuubwahesesa. Uje munalume wamukumbulwile ngwendi: “Bukalu bwahi. Munakazi wange atonda munyau wa cifwa eci, co lalo mubala watonda ukewo bene ou. Mwasa kunjilandesawo bungai?” Ndolome walandesele munyau wendi kuli uje munalume, co wawanene bimbongo byabingi bije byasele kulanda munyau weka. Wendekele ngwendi: “Twabwahelelele manene lije litangwa, twazibukile ngwetu bije byuma kubyalingiwile lika, oloni Yehova ikeye watukwasele.”

10. Mukanda wa Myaso 37:5, utukwasa bati tujeneke kulishoshomwena ha byuma bya ku mubila?

¹⁰ Nga tutolilila kuli kanyungi wamubwa na kujeneka kulishoshomwena manene ha byuma bya ku mubila, co tukulahela ngwetu Yehova atwana bitutonda. (Tandeni Myaso 37:5; 1 Petu 5:7) Acisinganyekeseseni ha bukalu butunendeka mu  palagilafu 5. Hamo Yehova ali na kulikwasesa mutwe wa naanga nambe mukulunu wa bipangi mu kumikwasa kuwana byuma bimutonda. Nga mutwe wa naanga kasa kumiwanena  byuma bya ku mubila bimutonda ha simbu ino nambe nga banamitundisa cipangi, co kulaheleni ngweni Yehova aminyunga mu ngila yeka. Amyana byuma bimutonda. Tusimutwiyeni oni ha cuma cikwabo catulekele Yesu ngwendi keti tucilinge.

11. Kwesekesa na mukanda wa Mateo 7:1, 2, Yesu watulekele ngwendi keti tulinge bika, co mwafwa bika kunasa kutukaluwila kulinga ngoco?

¹¹ Tandeni Mateo 7:1, 2. Yesu wazibukile ngwendi banu kubalumbunukile, co bashaka manene kwaka mana ku buzeye bwa bakwabo. Mukemwo wendekele ngwendi: ‘Kesi musompe bakweni.’ Tukeseka mwoshe mutwasela mangana keti tusompe bakwetu baka-kukulahela. Oloni simbu imo tukonwa mwafwa kutwalumbunukile. Bika bimunapande kulinga nga munanguka ngweni muli na kwaka manene mbunge ku tupenga twa bakweni? Tolilileni kuli Yesu, co lingeni mwoshe mumwasela mangana keti musompe bakweni.

12-13. Kusinganyekesesa ha mwanja wa Yehova kutukwasa bati tujeneke kwaka manene mbunge ku tupenga twa bakwetu?

¹² Kusinganyekesesa ha mwanja wa Yehova kutukwasa manene. Akaka mbunge ku bifwa byabibwa bya banu. Omwo Mwene Ndabiti walingile bubi bwakama, Yehova wakele mbunge ku bifwa byendi byabibwa. Cakumwenako, walingile bupangala na Mbateshemba na kutsiisa munalume wendi. (2 Samwe 11:2-4, 14, 15, 24) Ngeci, Ndabiti walikobelesele mu bukalu hamo lika na naanga yendi kwambateselela na banakazi bendi bakwabo. (2 Samwe 12:10, 11) Simbu imo, Ndabiti wamwesele ngwendi kakulahelele Yehova omwo walabele maswalele ba Isalele mwafwa Yehova kamushikile ngwendi alinge ngoco. Ndabiti walyalesele mwakele na maswalele babangi, co wakulahelele ngwendi bamunyungilila. Bika byatundilemo? Baisalele ba kweta ku 70, 000 batsile ku mushongo wa kulitambwisa.—2 Samwe 24:1-4, 10-15.

¹³ Ngwe kumwakele mu Isalele ha simbu ije, ngwe mwasinganyekele bika hali Ndabiti? Kuma ngwe mwasinganyekele ngweni Yehova kapandele kumukonekela ndi? Yehova ikeye kamumwene ngoco. Yehova wakele mbunge ku bubwa bwalingile mu buyoye bwendi na ku kutenguluka kwendi. Mukemwo Yehova wamukonekelele nameme walingile obu bubi bwakama. Yehova wazibukile ngwendi Ndabiti wamuzemene manene co washakele kulinga byuma byabibwa. Twabwahelela manene kuzibuka ngwetu Yehova akaka mbunge ku bifwa byetu byabibwa.—1 Vimye 9:4; 1 Mizi 29:10, 17.

14. Bika binakwasa baka-Kilistu mangana keti basompe bakwabo?

¹⁴ Yehova azibuka ngwendi kutwasa kulinga byuma mu kulumbunuka. Ngeci, netu kutwapandele kubandamena ngwetu bakwetu balinge byuma mu kulumbunuka, oloni tunapande kwaka mbunge ku bifwa byabo byabibwa. Kukatupwila kwakwasi kunanguka buzeye bwa bakwetu na kubapaya. Oloni munu uje akatembwinina Yehova akalikwatasana na bakwabo nameme azibuka buzeye bwabo. Daimani ya kujeneka kujelesa inasa kumoneka ngwe keti ya seho, oloni munu wa kunyanyama azibuka ngwendi nga baijelesa, co ipwa ya seho manene. Ngwe mwa Yehova na Yesu, kutwapandele kwaka manene mbunge ku buzeye bwa bakwetu, oloni tunapande kwaka mbunge ku bifwa byabo byabibwa.

15. Kusinganyekesesa ha byuma bibakaliwana nabyo bakwetu mu kuyoya kutukwasa bati tujeneke kubasompa?

¹⁵ Kwaka mbunge ku bifwa byabibwa bya bakwetu kutukwasa mangana keti tubasompe. Bika bikwabo byasa kutukwasa mangana keti tusompe bakwetu? Kusinganyekesesa ha byuma bibali na kuliwana nabyo mu kuyoya. Tusimutwiyeni ha cakumwenako eci. Litangwa limo, Yesu mwakele ku tembele wamwene fwile umo wa kahutu alambula tumbongo tubali twa ndando ya kwisi. Yesu kehwile ngwendi: “Mwafwa bika kakelemo bimbongo byabingi?” Yesu kakele mbunge ku bundende bwa bimbongo byalambwile uje fwile, oloni wakele mbunge ku byuma byamulingisile alambule na byuma byaliwanene nabyo mu kuyoya, co wamushangazalele.—Luka 21:1-4.

16. Bika bitulilongesa kuli Veronica?

 ¹⁶ Tusimutwiyeni ha byuma byaliwanene nabyo ndokazi Veronica mangana tumone seho ya kusinganyekesesa ha byuma bibakaliwana nabyo bakwetu mu kuyoya. Mu cikungulukilo cabo mwakwele ndokazi uje wakele na kulela munendi wa mukwenje. Veronica ngwendi: “Njanangukile ngwange kubakele na kwija ku biwano na kwambulula simbu yoshe. Ngeci, njakele na biyongola bya kuhenga hali bakebo. Oloni litangwa limo njapangele nou ndokazi mu lihya. Co wanjilekele bukalu bwakele na kuliwana nabwo mwafwa ya munendi uje wabinjile mushongo wa ku bwongo. Walingile mwoshe mwaselele kunyunga naanga yendi ku mubila na ku sipilitu. Co bisimbu bimo wakele na kukunguluka ku bikungulukilo byeka mwafwa ya bubezi bwa munendi.” Veronica ngwendi: “Kunjazibukile ngwange uje ndokazi wakele na kuliwana na bukalu bwa cifwa eci. Ha simbu ino, njazema manene ou ndokazi na kumusingimika  mwafwa ali na kulinga mwoshe mwasela mangana apangele Yehova.”

17. Mukanda wa Yakomba 2:8 utushongangeya tulinge bika, co twasa kulinga bati ngoco?

¹⁷ Bika bitunapande kulinga nga tunanguka ngwetu tunasinganyekela ndolome yetu byuma byabibi? Twanukeni ngwetu tunapande kuzema bandolome betu. (Tandeni Yakomba 2:8.) Co lalo, tunapande kulomba Yehova atukwase kwecela kusompa bakwetu. Kutundaho, tunapande kulingako byuma bimo bilitombola na malombelo etu bya kufwa ngwe kusikama na uje ndolome nambe ndokazi yetu itunasinganyekelele byuma byabibi. Kulinga ngoco kutukwasa tumuzibuke mwamubwa. Tunasa kumulomba tupange nendi mu lihya nambe kumulanya mangana twakulye nendi byakulya. Nga tuzibuka mwamubwa ndolome yetu, co twaka mbunge ku bifwa bendi byabibwa ngwe mwakalingi Yehova na Yesu. Nga tulinga ngoco, co tumwesa ngwetu tuli na kutolilila kuli kanyungi wetu wamubwa uje watushikile ngwendi keti tusompe bakwetu.

18. Twasa kumwesa bati ngwetu tuli na kutolilila ku lijwi lya kanyungi wamubwa?

¹⁸ Baka-kukabangeya Yesu bakatolilila lijwi lyendi, ngwe bimanga mubakatolilila lijwi lya kanyungi. Nga tulinga mutwasela mwoshe kujeneka kulishoshomwena ha byuma bya ku mubila na kwecela kusompa bakwetu, co Yehova na Yesu babezikisa kulifwita kwetu. Yesu ikeye kanyungi ka “butanga bwabundondo” na “bimanga beka.” Ngeci, tutwaleleleniho kutolilila na kwononoka byuma byatuleka. (Luka 12:32, NWT; Yowa 10:11, 14, 16) Mu cilongesa cinatako, tusimutwiya byuma bibali byendekele Yesu ngwendi tunapande kubilinga.