1. ¿Tiko Jesus ojts nyayˈijxkijpxyëty mët tuˈugë borreegë kuentëˈäjtpë?

JESUS yëˈë ojts mëët nyayˈijxkijpxyëty tuˈugë borreegë kuentëˈäjtpë ko tnimaytyaky wiˈixë nety yˈity mët ja yˈëxpëjkpëty (Fwank 10:14). Oyë tyääbë ijxpajtën diˈibë Jesus pyëjtak, pes ja borreegë yˈëxkäjptëp ja wyintsën ets yoˈkmëdoowdëp. Tuˈugë jäˈäy diˈib jäjt mä tuˈugë käjpnnuˈunk, duˈun tnimaytyaky: “Yëˈëtsë nety ngrabaratandëp ja borreegëty ets tats njayaxtsoowdë, per kyaj myiindë mët ko kyajts xyoˈkmëdoowdë. Ta myiiny tuˈugë mixyuˈunk diˈibë nety kyuentëˈäjtypy ja borreegë, ets jantsy jeˈeyë ojts dyaxë, ta netyë nyimiinëdë”.

2, 3. 1) ¿Wiˈix dyajnigëxëˈëktë Jesusë yˈëxpëjkpëty ko yoˈkmëdoowëdëp? 2) ¿Ti nˈixäˈänëm mä tyääbë artikulo ets mä jatuˈukpë?

² Extëm jyajtyë tyääbë yetyëjk, yëˈë xytyukjamyajtsëm extëmë Jesus tˈanmääy ja byorreegëty, jaˈa njënäˈänëm, ja yˈëxpëjkpëty. Jesus duˈun jyënany: “Xymyëdowdëpts ëj yëˈë” (Fwank 10:16). Per ¿wiˈixën mbäät nmëdoˈowëm ko xymyëgäjpxëm, pën jam tsäjpotm yajpääty? Tuk pëky, yëˈë ko nduˈunëm tijaty ojts xytyukniˈˈijxëm (Mat. 7:24, 25).

³ Mä tyääbë artikulo ets mä jatuˈukpë yëˈë nˈixäˈänëm tijatyë Jesus ojts xytyukniˈˈijxëm. Ets nnijawëyäˈänëm ko Jesus ojts tnigajpxy tijaty mbäät nduˈunëm ets tijaty kyaj mbäät nduˈunëm. Per min nˈokˈijxëm majtsk pëky, tiko njënäˈänëm ko Jesus yëˈë ja oybyë borreegë kuentëˈäjtpë diˈib xytyukˈawäˈänëm tijaty kyaj mbäät nduˈunëm.

4. Extëm jyënaˈanyë Lucas 12:29, ¿ti näˈäty nmëmäˈäy nmëdäjëm?

⁴ (Käjpxë Lucas 12:29, TY). * Jesus duˈun tˈanmääy ja yˈëxpëjkpëty: ‘Këdii nëgoo xymyëmay xymyëdäjtëty’ wiˈix mbäät  xyˈix xypyäättë ti mnijukyˈattëp. Nnijäˈäwëm ko xypyudëkëyäˈänëm ko nmëmëdoˈowëm extëmë Jesus jyënany. Per näˈäty, tsiptakp parë duˈun nduˈunëm. ¿Tiko?

5. ¿Tiko näägë nmëguˈukˈäjtëm tjantsy myëmay tjantsy myëdäjttë tijaty?

 ⁵ Mbäät näägë nmëguˈukˈäjtëm tjantsy myëmay tjantsy myëdäjttë mä tˈokpëktëdë myeeny syentääbë diˈib tyukjuytyëp ja kyaˈay yˈukën ets ja wyit xyox. Mët ko mä tsyëënëdë jantsy ayoowdëbë jäˈäy o kyaj nëgoo ja meeny sentääbë ets niˈigyë yˈoˈktëy ja jukyˈäjtën. O waˈan të yˈooky ja diˈibë nety nyigëbäjkˈäjtypy ja fyamilyë ets ja uˈunk ënäˈk kyaj tnekynyijawëdë mä tpëktët ja meeny sentääbë. Ets ko jyatyë COVID 19, të mayë nmëguˈukˈäjtëm dyajtëgoytyë tyuunk ets kyaj nëgoo tmëdattë ja myeeny syentääbë (Ecl. 9:11). Pën të duˈumbë jotmay nbatëm, ¿wiˈix mbäät xypyudëjkëm ja käjpxwijën diˈibë Jesus yäjk ko jyënaˈany ets kyaj nëgoo tijaty nmëmäˈäy nmëdäjëm?

6. Oknimaytyäˈäk wiˈix jyajty tëgokë apostëlë Pedro.

⁶ Tëgok, apostëlë Pedro mët ja myëguˈuktëjk jamë nety yajpäättë barkoty mä ja mejny diˈib Galilea ets jantsy mëk poj tuubë nety, ko tˈijxtë Jesus yeˈey nëëwingëjxy. Pedro ta jyënany: “Wintsën, pën mijtsë dëˈën, yajnëjxkëts nëë wingëjxy axtë mä mijën”. Ta Jesus yˈanmääyë: “Pes min”, etsë “Peedrë ttukjënajky ja barkë es nyejxy yeˈepy nëë wingëjxy jatsoo mä netyë Jesus. Es ko nyaygyujamyajtsë mët ja myëkˈäjtënë poj, ta tsyëˈkë es ogäˈän kyinaanë. Ta yaxkeky: Yajtsokëts, Wintsën”. Ta netyë Jesus “tkëˈëmëmäjtsë” ets ojts yajtsoˈogyëty. Pedro yeˈey nëëwingëjxy ko tpëjtakyë ja yˈijxënë mä Jesus, per ko tˈijxy wiˈix ja mëk tuu myiny, ta tyuktëjkë ja tsëˈëgë ets ojts yˈamajtsk jyotmajtskë, pääty kyiintsondaky (Mat. 14:24-31).

7. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëm jyajtyë Pedro?

⁷ ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëm jyajtyë Pedro? Ko jyënajky mä ja barkë ets yeˈeytsyondaky  nëëwingëjxy, kyaj tyimwinmääy ko mbäädë nety kyiny pën wiinktsoo ja yˈijxën tpëjtaˈaky, pes jamë nety të ttuknibëjtäägë jyatäˈäny mä Jesus, per kyaj jam jyajty mët ko yëˈë yˈix ja mëk poj tuu. Ëtsäjtëm kyaj tyam nˈyeˈeyëm nëëwingëjxy, per nan nbatëmë amay jotmay mä yaˈijxmatsyë mëbëjkën. Pën kyaj jam nbëjtakëmë jot winmäˈäny mä Jyobaa ets mä tijaty të ttuknibëjtäägë, mbäät nyajtëgoˈoyëm ja mëbëjkën, duˈunxyëp extëm ngiˈinëm. Per oy ti amay jotmay nwinguwäˈkëm, oy ko duˈunyëm ndukˈijxpajtëmë Jyobaa ko yëˈë mbäät xypyudëjkëm. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë duˈun nduˈunëm?

8. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë kyaj nëgoo ndimmëmäˈäy ndimmëdäjëm tijaty nyajtëgoyˈäjtëm?

⁸ Oy ko ndukˈijxpajtëmë Jyobaa ets kyaj yëˈëyë nmëmäˈäy nmëdäjëm ja amay jotmay. Nˈokjamyajtsëm ko Jyobaa mëk xytsyojkëm. Ets pääty xyˈanmäˈäyëm ko pën jëjpˈam nbëjtakëm ja tyuunk, yëˈë diˈib xymyoˈoyäˈänëm tijaty nyajtëgoyˈäjtëm (Mat. 6:32, 33). Jyobaa xëmë tkuytyunyë yˈayuk (Deut. 8:4, 15, 16; Sal. 37:25). Ets pënë Jyobaa yˈijxˈijty kyuentëˈäjtypyë joon jëyujk ets ja pëjy ujts, nenduˈuntsën xykyuentëˈatäˈänëm. Pääty kyaj tiko nmëmäˈäy nmëdäjëm ti nˈokjëˈxëm o mä nˈokpëjkëm ja wit xox (Mat. 6:26-30; Filip. 4:6, 7). Ets duˈun extëmë uˈunktääk uˈunkteety tmoˈoytyë yˈuˈunk yˈënäˈk tijaty yajtëgoyˈäjttëp mët ko ttsoktë, nenduˈunënë Jyobaa mët ko xytsyojkëm xymyoˈoyëm tijaty nyajtëgoyˈäjtëm. Ets mbäät nˈijtëm seguurë ko xykyuentëˈatäˈänëm.

9. ¿Ti mdukniˈˈijxëp extëm jyajtyë tyääbë kasäädë jäˈäy?

⁹ Min nˈokˈijxëm wiˈix yajnimaytyaˈaky tuˈugë kasäädë jäˈäy, diˈib xytyukˈijxëm ko Jyobaa xyjantsy myoˈoyëm tijaty nyajtëgoyˈäjtëm. Yëˈëjëty prekursoorë nety tyundë, ta ojts tnitsoondë ja nmëguˈukˈäjtëm diˈibë nety jam të jyäˈttë mä ja lugäär mä jäˈäy kyaktsoˈoktë parë tmënëjkxäˈändë reunyonk. Tuk oorë naxy ojts tyuˈuyeˈeytyë mä ja kyarrë. Ja nmëguˈukˈäjtëm, duˈun tnimaytyaˈaky: “Ko ja reunyonk kyijxy, tats nˈanmääytyë ja nmëguˈukˈäjtëm parëts nëjkx mët ngaytyë mätsë ndëjk. Per tats njamyajtstë ko kyajtsë nety jam tii nmëdattë tits nmoˈoytyëp”. ¿Ti net tyuundë? Tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm tˈaknimaytyaˈaky: “Kots njäjttë mätsë ndëjk, tamë nety tëjkˈagëˈëy të yajkudëy majtsk bolsë jëˈxy pëky. Kyajtsë nety nnijawëdë pën diˈib jam të tpëjtaˈaky, perë Jyobaa yëˈëts diˈib xymyooytyë titsë nety nyajtëgoyˈäjttëp”. Ko tiempë nyajxy, ta ja kyarrë ojts myaˈaty, yëˈë nety yajtuundëp mä yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtë, ets kyaj nety tmëdattë ja meeny parë dyaˈoyëdët. Ta ojts tmënëjkxtë mä tuˈugë tayeer parë tnijawëyäˈändë nuˈun tsyobäädäˈäny ko yˈoyët. Ta jam jyajty tuˈugë yetyëjk diˈib yajtëëw pënë taabë kyarrë. Ta ja nmëguˈukˈäjtëm tˈanmääy ko yëˈë kyarrë ets ko päätyë nety jam të tmëjäˈttë parë dyaˈˈaˈoyëyäˈändë. Ta ja yetyëjk yˈanmääyë: “Kyaj tiko xyaˈoyëdët. Okˈix ngudëjkëts duˈumbë karrën meerë tsyojkypy ets duˈumbë koloor. ¿Nuˈun xytyoogäˈäny?”. Ta ttoˈky ets kajaa yajkujuuy, mbäädë nety tjuyë wiinkpë kyarrë. Ja nmëguˈukˈäjtëm jyënany: “Jantsy agujk jotkujkëts nyayjyäˈäwëdë mä taabë xëëw. Pes nnijäˈäwëdëbëtsë nety ko yëˈë Jyobaa diˈibëts të xypyudëkëdë”.

10. ¿Wiˈix xypyudëjkëm extëm jyënaˈanyë Salmo 37:5 parë kyaj nëgoo tijaty ndimmëmäˈäy ndimmëdäjëm?

¹⁰ Ko nmëdoowˈijtëm wiˈix xyˈanmäˈäyëmë Jesus, ja diˈib nbastoorˈäjtëm, ets pën kyaj nëgoo nmëmäˈäy nmëdäjëm tijaty nyajtëgoyˈäjtëm, mbäät nˈijtëm seguurë ko Jyobaa xymyoˈoyäˈänëm tijaty nyajtëgoyˈäjtëm (käjpxë Salmo 37:5; * 1 Peed. 5:7). Extëm të yajmaytyaˈaky mä  parrafo 5, mbäät wiˈixëm ja amay jotmay nwinguwäˈkëm. Waˈan tyam yëˈë Jyobaa dyajtuny ja diˈib nyigëbäjkˈäjtypyë familyë o ja wintsën parë nbatëm tijaty nyajtëgoyˈäjtëm  tuˈuk tuˈugë xëëw. Per pën kyaj xyˈokmoˈoyënë ja käˈäy ukën ja diˈib nyigëbäjkˈäjtypyë familyë o nyajtëgoˈoyëm ja tuunk, nˈokˈijtëm seguurë ko Jyobaa xëmë xyˈijxˈitäˈän xykyuentëˈatäˈänëm ets xymyoˈoyäˈänëm tijaty nyajtëgoyˈäjtëm. Min ja tuk pëky nˈokˈijxëm ti diˈibë Jesus ojts tnigajpxy ets kyaj nduˈunëm.

11. Extëm jyënaˈanyë Matewʉ 7:1, 2, ¿ti Jesus ojts tniˈanaˈamë ets kyaj nduˈunëm, ets tiko xytsyiptakxëm?

¹¹ (Käjpxë Matewʉ 7:1, 2). Jesus nyijäˈäwëbë nety ko ëtsäjtëm yëˈëyë nˈijxëm mäjaty tyëgoytyë ja nmëguˈukˈäjtëm, mët ko nbokyjyaˈayˈäjtëm. Pääty jyënany: “Katë miits xypyayoˈoytyë nëgoo yëˈë wiinkpëty”. Oy njatuˈunëmë mëjääw parë kyaj duˈun njäˈäyˈatäˈänëm mët ja nmëguˈukˈäjtëm, per xëmë xytsyiptakxëm. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë kyaj duˈun njäˈäyˈäjtëm? Yëˈko nmëdoowˈijtëm wiˈix xyˈanmäˈäyëmë Jesus ets ko nduˈunëmë mëjääw parë kyaj yëˈëyë nˈijxëm mäjaty tyëgoytyë.

12, 13. ¿Wiˈix xypyudëjkëmë Jyobaa yˈijxpajtën parë kyaj nˈëbat ngäjpxpatëmë nmëguˈukˈäjtëm?

¹² Mbäät xypyudëjkëm ko nwinmäˈäyëm wiˈixë Jyobaa jyaˈayˈaty, pes yëˈëyë yˈijxypy tijaty oy nduˈunëm. Yëˈë pyokymyaˈkxë David oy mëjwiin kajaa pyokytyuuny. Extëm nˈokpëjtakëm, David ojts pyokytyuny mëdë Bat-Seba ets axtë ojts tniˈanaˈamë parë ja myëmëjjäˈäy yˈoogët (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 24). ¿Wiˈixë net wyimbëtsëëmy ko duˈun yˈadëtsy? Nayˈaxëktuunë, per nenduˈun tˈaxëktuunyë fyamilyë ets ja kyujëën kyudëjk (2 Sam. 12:10, 11). Ets jatëgok kyaj ttukˈijxpejtyë Jyobaa, këˈëm winmäˈäny ojts tniˈanaˈamë parë dyajmujky ja sensë jam Israel. Waˈan tyuktëjkë mëjˈat këjxmˈat ets yëˈëyë tyukjotkujkˈäjt ja jyaˈayëty. ¿Wiˈixë net wyimbëtsëëmy? Ja yˈoˈktë 70,000 ja israelitëty ko pyatëdë tuˈugë mëk päˈäm (2 Sam. 24:1-4, 10-15).

¹³ Koxyëp ëtsäjtëm ojts njukyˈäjtëm mä taabë tiempë, ¿wiˈixxyëp ojts nwinmäˈäyëm mä David? ¿Waˈanxyëp ojts nˈëbat ngäjpxpatëm ets ojts njënäˈänëm ko kyaj nety nyitëkëty etsë Jyobaa pyokymyaˈkxëdët? Jyobaa kyaj duˈun wyinmääy. Yëˈë yˈijx wiˈixë netyë David të myëdunyëty nuˈunë xyëëw jyukyˈäjtën ets ko të nety jyantsy jyodëmbity amumduˈukjot. Pääty ojts tpokymyeˈkxy oy pyokytyuuny mëjwiin kajaa. Nyijäˈäwëbë nety ko David mëk tsyokyëty ets ko jyatunaambyë nety diˈib oy. ¿Këdii mëjwiin kajaa nguˈëˈëw ngukäjpxëm ko Jyobaa yëˈë yˈijxypy tijaty oy nduˈunëm? (1 Rey. 9:4; 1 Crón. 29:10, 17).

14. ¿Ti pudëjkëdëp näägë nmëguˈukˈäjtëm parë kyaj tˈëbäät tkäjpxpäättë ja myëguˈuktëjk?

¹⁴ Pënë Jyobaa jyaygyujkëp ko naxwinyëdë jäˈäy pokyjyaˈay yajpäättë, oyxyëp ko ëtsäjtëm nenduˈun njäˈäyˈäjtëm, ets yëˈëyë nˈijxëm tijaty oy tyuundëp ja nmëguˈukˈäjtëm. Näˈäty, tsiptakp duˈun nduˈunëm mët ko jeˈeyë nˈijxëm mäjaty tyëgoytyë ja nmëguˈukˈäjtëm ets nˈëbat ngäjpxpatëm. Per pënaty pyanëjkxëdëbë Jyobaa yˈijxpajtën, yëˈëyë yˈijxtëp tijaty oy tyuundëp ja myëguˈuktëjk, oy näˈäty tyëgoytyë. Extëm nˈokpëjtakëm, ja oorë diˈib kyajnëm wyaˈatsy o wyinˈëëtsy, nikootsy kukootsy kyëxëˈëky, kyaj oy yaˈixy. Per ja jäˈäy diˈib yˈixyˈajtypyë oorë, nyijäˈäwëp ko wyäˈätsët kajaa tsyobäädäˈäny. Oy ko nbanëjkxëmë yˈijxpajtënë Jyobaa mëdë Jesus ets kyaj jeˈeyë nˈijxëm ja nmëguˈukˈäjtëm wiˈix kyëxëˈëky nikëjxy këbajky, yëˈëdën nˈijxëm tijaty oy tyuundëp.

15. ¿Wiˈix xypyudëkëyäˈänëm parë kyaj nˈëbat ngäjpxpatëm ja nmëguˈukˈäjtëm ko nwinmäˈäyëm wiˈix yaˈix yajpäättë?

¹⁵ Pääty, oy ko yëˈëyë nˈijxëm tijaty oy tyuundëp ja nmëguˈukˈäjtëm. Per ¿ti ja tuk pëky xypyudëkëyäˈänëm parë kyaj nˈëbat ngäjpxpatëm ja nmëguˈukˈäjtëm? Yëˈko nwinmäˈäyëm wiˈix yaˈix yajpäättë. Min nˈokˈijxëm tuˈugë ijxpajtën. Tëgok, jamë netyë Jesus yajpääty mä ja templë ko tˈijxy tuˈugë kuˈookytyoxytyëjk  tˈagonë mä käjë majtskë meenywyaˈkxyuˈunk diˈib kyaj nëgoo tsyobääty. Kyaj dyajtëëy tiko niˈigyë të tkaˈˈagonë, Jesus kyaj yëˈë tˈijxy duˈunë nety të dyaky, yëˈëdën yˈijx wiˈixë nety yaˈixy yajpääty ets tiko të dyaky, myëjkuˈëˈëw myëjkugäjpxë ko nety duˈun të ttuny (Luk. 21:1-4).

16. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëm jyajtyë Verónica?

¹⁶ Extëm jyajty nmëguˈukˈäjtëm diˈib xyëwˈäjtypy Verónica, yëˈë xytyukˈijxëm ko jëjpˈam nˈijxëm wiˈix ja nmëguˈukˈäjtëm yaˈix yajpäättë. Mä kyongregasionk tapë nety tuˈugë uˈunktääk diˈib naytyuˈuk yajˈyeˈky yajpejtypyë yˈuˈunk. Verónica tnimaytyaˈaky: “Tëgatsyëtsë nety nˈixy ja nmëguˈukˈäjtëm mët ko kyaj nëgoo nyijkxy reunyonk ets ni ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë. Per tëgok, tats mëët ojts nëjkxy tëjkˈayeˈebyë ets tats xytyukmëtmaytyaky tijaty amay jotmayë nety pyatypy mët ko ja yˈuˈunk tmëdaty tuˈugë päˈäm. Yëˈëyë jyantsy myëmaapy jyantsy myëdajpy ja yˈuˈunk parë kyaj ti tyëgoyˈäjtxëdët ets niˈigyë tmëwingonëdë Jyobaa. Näˈäty, ta nyijkxy wiink kongregasionk mët ko ja yˈuˈunk pyekyëty”. Verónica yˈakjënäˈäny: “Kyajtsë nety duˈun ndimwinmay pën mëkë tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm dyajnaxyë xyëëw tiempë. Tyam, niˈigyëtsë net nyajtsobääty kots nˈixy wiˈixën dyajnimëjääwdaˈaky ko tmëdunyë Jyobaa”.

17. ¿Ti yajtukˈanaˈamëm mä Santya̱ˈa̱gʉ 2:8, ets wiˈix mbäät nmëmëdoˈowëm?

¹⁷ ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm pën nbëjkëmë kuentë ko të nˈëbat ngäjpxpatëm tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm? Yëˈko njamyajtsëm ko jëjpˈam ntsojkëmë  nmëguˈukˈäjtëm (käjpxë Santya̱ˈa̱gʉ 2:8). Nan oy ko nmënuˈkxtakëmë Jyobaa parë xypyudëjkëm ets kyaj nˈëbat ngäjpxpatëm ja nmëguˈukˈäjtëm. Etsë net nduˈunëm extëmë Jyobaa të nmënuˈkxtakëm, ko nmëtmaytyakëm ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib axëëk të nnimaytyakëm. Ko duˈun nduˈunëm, mbäädë net niˈigyë nˈixyˈäjtëm ja nmëguˈukˈäjtëm. Nan oy ko nwoˈowëm kaabyë o ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë. Ko niˈigyë nˈixyˈäjtëm, mbäädë net yëˈëyë nˈijxëm tijaty oy tyuumpy ets wiˈix jyaˈayˈaty. Duˈunë nety nbanëjkxëmë yˈijxpajtënë Jyobaa mëdë Jesus. Ets nenduˈuntsowë nety nmëdoˈowëm wiˈixë Jesus xyˈanmäˈäyëm ko jyënaˈany ets kyaj nˈëbat ngäjpxpatëm ja nmëguˈukˈäjtëm.

18. ¿Wiˈix nyajnigëxëˈkëm ko nmëdoowˈijtëm extëm xyˈanmäˈäyëmë Jesus, ja oybyë borreegë kuentëˈäjtpë?

¹⁸ Duˈun extëm ja borreegë dyoˈkmëdoyë wyintsën, nenduˈun ëtsäjtëm nyoˈkmëdoˈowëmë Jesus. Ets pën nduˈunëmë mëjääw parë kyaj nëgoo nmëmäˈäy nmëdäjëm tijaty mbäät nijukyˈäjtëm ets kyaj nˈëbat ngäjpxpatëm ja nmëguˈukˈäjtëm, mëjwiin kajaa xykyunuˈkxäˈänëmë Jyobaa mëdë Jesus. Oy nyajpatëm mä ja “tuk mutsk kajpëˈëgë borreegë” o mä ja wiinkpëtyë borreegë, tsojkëbën niˈamukë nmëdoowˈijtëm wiˈix jyënaˈany ja oybyë borreegë kuentëˈäjtpë ets nmëmëdoˈowëm (Luc. 12:32, TNM; Fwank 10:11, 14, 16). Mä jatuˈukpë artikulo nˈixäˈänëm majtsk pëky ti Jesus ojts ttukˈaneˈemy ttundët ja yˈëxpëjkpëty.