Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 50

Ná kuniso̱ʼoyó ta̱ va̱ʼaní kúú pastor

Ná kuniso̱ʼoyó ta̱ va̱ʼaní kúú pastor

“Tíyóʼo kuniso̱ʼorí ña̱ káʼi̱n” (JUAN 10:16).

YAA 3 Jehová kúú ta̱ chíndeé táʼan xíʼinyó

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1. ¿Nda̱chun chi̱táʼan ta̱ Jesús na̱ discípulora xíʼin tí ndikachi?

TA̱ JESÚS chi̱táʼanra ña̱ viíní kítáʼanra xíʼin na̱ discípulora xíʼin ki̱ʼva ña̱ kítáʼan iin ta̱ pastor xíʼin ndikachi sa̱na̱ra (Juan 10:14). Ta ndixaní kúú ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús, saáchi tí ndikachi va̱ʼaní xíni̱rí ta̱ ndáarí ta ndákunirí tu̱ʼunra. Iin ta̱a ta̱ ni̱xa̱ʼa̱n xi̱tonde̱ʼé inka ñuu xi̱nira ndáa ki̱ʼva kúu ña̱yóʼo, ta̱yóʼo káchira: “Xi̱kuni̱ndi̱ tavándi̱ na̱ʼná sava tí ndikachi, ña̱kán ki̱xáʼandi̱ kánandi̱rí ña̱ ná kuyatinrí nu̱úndi̱, soo va̱ása níkuyatinrí saáchi va̱ása níndakunirí tu̱ʼunndi̱. Tasaá ki̱ta ta̱ loʼo ta̱ ndáarí ta ki̱xáʼara kánararí ta kamakaví ku̱yatinrí nu̱úra”.

2, 3. a) ¿Ndáa ki̱ʼva náʼa̱ na̱ discípulo ta̱ Jesús ña̱ xíniso̱ʼona ña̱ káʼa̱nra? b) ¿Ndáaña sakúaʼayó nu̱ú artículo yóʼo xíʼin nu̱ú ña̱ inka?

2 Ña̱ ndo̱ʼo ta̱ ta̱a yóʼo sándakaʼánña miíyó ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús keʼé ndikachi sa̱na̱ra á na̱ discípulora. Ta̱yóʼo ka̱chira: “Tíyóʼo kuniso̱ʼorí ña̱ káʼi̱n” (Juan 10:16). Soo chí ndivíva íyo ta̱ Jesús. Ña̱kán, ¿ndáa ki̱ʼva kuniso̱ʼoyó ña̱ káʼa̱nra? Iin ki̱ʼva ña̱ kuniso̱ʼoyóra kúú ña̱ keʼéyó ña̱ sa̱náʼa̱ra (Mat. 7:24, 25).

3 Nu̱ú artículo yóʼo xíʼin nu̱ú ña̱ inka, ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ sava ña̱ sa̱náʼa̱ ta̱ Jesús. Chi ta̱yóʼo sa̱náʼa̱ra miíyó ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ta ndáaña va̱ása xíniñúʼu keʼéyó. Siʼna ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ u̱vi̱ ña̱ʼa ña̱ va̱ása xíniñúʼu keʼékayó.

“SANDÁKOONDÓ ÑA̱ KUNDI̱ʼI̱NÍ-ININDÓ”

4. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Lucas 12:29, ¿ndáaña kivi sandíʼi̱ní-iniyó?

4 (Kaʼvi Lucas 12:29). Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ discípulora ña̱ va̱ása kundi̱ʼi̱ní-inina xa̱ʼa̱ ña̱ xíniñúʼuna. Ta kúnda̱a̱-iniyó ña̱ va̱ʼaní chíndeétáʼan consejo yóʼo xíʼinyó. Soo ni kúni̱vayó kandíxayó ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús, sava yichi̱ íxayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó. ¿Nda̱chun?

5. ¿Nda̱chun ku̱a̱ʼání na̱ hermano ndíʼi̱ní-inina?

 5 Ku̱a̱ʼání na̱ hermano ndíʼi̱-inina xa̱ʼa̱ ña̱ kivi keʼéna ña̱ ni̱ʼína ña̱ kuxuna, ti̱ko̱to̱ kundixina xíʼin iin veʼe nu̱ú koona. Saátu kíxáʼana ndíʼi̱-inina saáchi kǒo chiñu ña̱ kachíñuna ñuu nu̱ú ndóona. Ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo íxayo̱ʼvi̱níña xíʼinna kuumiína loʼo xu̱ʼún ña̱ va̱ʼa taxina ña̱ xíniñúʼu na̱ veʼena. Ta sava na̱ familia xóʼvi̱nína chi ni̱xi̱ʼi̱ na̱ xi̱kachíñu ña̱ va̱ʼa koo ña̱ kuxuna. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ ndíka̱a̱ kue̱ʼe̱ ña̱ coronavirus, ku̱a̱ʼánína kǒoka chiñu ndaʼa̱na ta kǒo xu̱ʼúnna (Ecl. 9:11). Tá yáʼayó nu̱ú táʼan tu̱ndóʼo yóʼo á inkakaña, ¿ndáa ki̱ʼva kundiku̱nyó consejo ña̱ ta̱xi ta̱ Jesús ña̱ va̱ása kundi̱ʼi̱ní-iniyó?

Nu̱úka ña̱ kundi̱ʼi̱ní-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ kúma̱ní nu̱úyó, va̱ʼaka ná kundaaní-iniyó Jehová. (Koto párrafo 6 nda̱a̱ 8). *

6. Ka̱ʼa̱n xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo ta̱ apóstol Pedro.

6 Iin yichi̱ tá ku̱a̱ʼa̱n ta̱ apóstol Pedro xíʼin inkaka na̱ apóstol chí nu̱ú mar tá Galilea ki̱xáʼa ndeéní kúun sa̱vi̱, ta xi̱nina ta̱ Jesús ña̱ xíkara nu̱ú ti̱kui̱í. Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pedro xíʼinra: “Táta, tá yóʼó kúúra, ka̱ʼa̱n xíʼi̱n ná xa̱a̱ xáʼíi̱ nu̱ú ti̱kui̱í nda̱a̱ nu̱ú níndichiún”. Ta tá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xíʼinra “naʼa”, “tasaá ta̱ Pedro nu̱ura barco ta ki̱xáʼa xíka xáʼára ku̱a̱ʼa̱nra nu̱ú ti̱kui̱í nda̱a̱ nu̱ú níndichi ta̱ Jesús. Soo tá xi̱nira ña̱ ndeéní káni ta̱chí, ni̱yi̱ʼvíra. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ ki̱xáʼa ku̱a̱ʼa̱n sáʼvira ti̱xin ti̱kui̱í, ni̱nda̱ʼyi̱ kóʼóra ta ka̱chira: ‘Táta sakǎku yi̱ʼi̱’”. Ta “ndi̱ku̱n ti̱in ta̱ Jesús ndaʼa̱ra” ta sa̱kǎkurara. Ta̱ Pedro ku̱chiñura ni̱xi̱kara nu̱ú ti̱kui̱í ni ndeéní kánda̱rá, saáchi xi̱to káxira nu̱ú ta̱ Jesús, soo tá xi̱tora ña̱ ndeéní kúun sa̱vi̱, ni̱yi̱ʼvíra ta ki̱xáʼara ni̱xi̱ka-inira tasaá ki̱xáʼara sáʼvira ti̱xin ti̱kui̱í (Mat. 14:24-31).

7. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ndo̱ʼo ta̱ apóstol Pedro?

7 Íyo iin ña̱ ndáyáʼviní sákuaʼayó xíʼin ña̱ ndo̱ʼo ta̱ apóstol Pedro. Tá nu̱ura ini barco kán ta ki̱xáʼara xíkara nu̱ú ti̱kui̱í, va̱ása níndakanixi̱níra ña̱ yi̱ʼvíra ixaa sa̱vi̱ kán ta kixáʼara sa̱ʼvira ti̱xin ti̱kui̱í. Saáchi ña̱ xi̱kuni̱ra kúú ña̱ xa̱a̱ra nda̱a̱ nu̱ú níndichi ta̱ Jesús, soo va̱ása níkuchiñura chi ki̱xáʼara xítora ña̱ ndeéní kúun sa̱vi̱. Miíyó va̱ása xíkayó nu̱ú ti̱kui̱í, soo yáʼavayó nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ ndeéní nu̱ú xíniñúʼu na̱ʼa̱yó á kándíxayó Ndióxi̱. Tá ná sandákooyó kandíxayó Jehová ta saátu tá ná va̱ása kandíxakayó ña̱ káʼa̱nra keʼéra chí nu̱únínu, kivi xa̱a̱yó kuxíkáyó nu̱úra, ta nda̱a̱ táki̱ʼva koo na̱ sa̱ʼvi ti̱xin ti̱kui̱í saá kooyó. Ña̱kán, ni nda̱a̱ ndáaka tu̱ndóʼo ná kixi nu̱úyó, ná kandíxayó ña̱ chindeétáʼan Jehová xíʼinyó. ¿Ndáa ki̱ʼva keʼéyó ña̱yóʼo?

8. ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ása kundi̱ʼi̱-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ kúma̱ní nu̱úyó?

8 Iin ña̱ chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ása kundi̱ʼi̱ní-iniyó kúú ña̱ kundaa-iniyó Jehová. Ná ndakaʼányó chi yiváyó Jehová káʼa̱nra taxira ndiʼi ña̱ xíniñúʼuyó tá siʼna chiñura ná kundi̱ʼi̱-iniyó xa̱ʼa̱ (Mat. 6:32, 33). Ta ndiʼi tiempo sáxi̱nura ña̱ káʼa̱nra (Deut. 8:4, 15, 16; Sal. 37:25). Jehová ndáara saa ta saátu yita, ña̱kán ná va̱ása kundi̱ʼi̱-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ kuxuyó á ña̱ kundixiyó (Mat. 6:26-30; Filip. 4:6, 7). Chi nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé iin ta̱a xíʼin se̱ʼera ña̱ táxira ndiʼi ña̱ xíniñúʼuna xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-inira xínirana, saátu kéʼé Jehová xíʼin miíyó, táxira ndiʼi ña̱ xíniñúʼuyó xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-inira xínira miíyó. Ña̱kán ná kandíxayó ña̱ kundaa Jehová miíyó.

9. ¿Ndáaña sákuaʼún xíʼin ña̱ ndo̱ʼo iin na̱ matrimonio?

9 Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ iin experiencia ña̱ náʼa̱ ña̱ táxiva Jehová ndiʼi ña̱ xíniñúʼuyó. Iin na̱ matrimonio na̱ kúú precursor, yáʼaka iin hora ni̱xa̱ʼa̱nna xíʼin carrona ña̱ va̱ʼa ndakiʼinna sava ná hermana ná xi̱ndoo campo na̱ refugiado ña̱ ku̱ʼu̱nná reunión. Ta̱ hermano yóʼo ka̱chira: “Tá ndi̱ʼi reunión, ni̱ka̱ʼa̱nndi̱ xíʼin ná hermana yóʼo ña̱ ku̱ʼu̱nná kuxuná xíʼinndi̱ veʼendi̱. Soo nda̱kaʼánndi̱ ña̱ kǒo ña̱ taxindi̱ kuxuná”. ¿Ndáaña ke̱ʼéna? Ta̱ hermano yóʼo káchira: “Tá nda̱xaa̱ndi̱ veʼendi̱, xi̱nindi̱ ña̱ ndóo u̱vi̱ bolsa ña̱ náʼnuní yéʼéndi̱, ta ñúʼu ku̱a̱ʼání comida iniña. Ta va̱ása níkunda̱a̱-inindi̱ ndáana ta̱xiña. Soo Jehová kúú ta̱ xi̱ndaa ndi̱ʼi̱”. Tá ni̱ya̱ʼa tiempo, ni̱ti̱ví carro na̱ matrimonio yóʼo. Túyóʼo kúú tú xi̱xika xíʼinna xi̱natúʼunna xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, soo kǒo xu̱ʼún níxi̱kuumiína ña̱ va̱ʼa sandáʼananú. Soo ni saá, ni̱xa̱ʼa̱nvana xíʼinnú ña̱ va̱ʼa nda̱ka̱tu̱ʼunna nda̱saa xu̱ʼún ndaʼanú. Ta kán ki̱ta iin ta̱a, ta ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunra ndáana xíʼin carronú. Ta ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ hermano kán ña̱ carrora kúúnú, ta tú ni̱ti̱ví kúúnú. Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ ta̱a kán: “¿Nda̱saa kúni̱ún xa̱ʼa̱nú? Chi táʼan carro yóʼo kúú tú kúni̱ ñá síʼíi̱, ta tú color yóʼo kúú tú ndúkúñá. Su̱ví ña̱ ndeéví kúúña tá tú ni̱ti̱ví kúúnú”. Tasaá ni̱xi̱kóranú, ta xíʼin xu̱ʼún ña̱ ki̱ʼinra yóʼo sa̱tára inkanú. Ta̱ hermano yóʼo ka̱chira: “Ni̱kusi̱íní-inindi̱ ki̱vi̱ kán, saáchi ku̱ndaa̱-inindi̱ ña̱ su̱ví ña̱ níkuu mií kúú ña̱yóʼo, chi Jehová chi̱ndeétáʼan xíʼinndi̱”.

10. ¿Ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan Salmo 37:5 xíʼinyó ña̱ va̱ása kundi̱ʼi̱ní-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ kúma̱ní nu̱úyó?

10 Tá xíniso̱ʼoyó ña̱ káʼa̱n ta̱ va̱ʼaní kúú pastor, ta va̱ása ndíʼi̱ní-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ kúma̱ní nu̱úyó, saá kandíxayó ña̱ taxi Jehová ndiʼi ña̱ xíniñúʼuyó (kaʼvi Salmo 37:5; * 1 Ped. 5:7). Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ tu̱ndóʼo ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nu̱ú  párrafo 5. Jehová xíniñúʼura na̱ níʼi yichi̱ nu̱úyó ti̱xin veʼeyó á na̱ káchíñuyó nu̱ú ña̱ va̱ʼa taxira ña̱ xíniñúʼuyó. Soo, tá na̱ níʼi yichi̱ ti̱xin veʼeyó va̱ása kívika taxina ña̱ xíniñúʼuyó, á tá kǒoka chiñu kúúmiíyó, Jehová kúú ta̱ taxi ndiʼi ña̱ xíniñúʼuyó. Ta kivi kandíxayó ña̱ saá keʼévara. Vitin ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ inka ña̱ va̱ása xíniñúʼu keʼéyó.

“VA̱ÁSA NDATIINNDÓ KU̱A̱CHI XÍʼIN INKANA”

Ña̱ kotoyó ña̱ va̱ʼa ña̱ kéʼé inkana kúú ña̱ chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ kǒo ka̱ʼa̱nyó ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱na. (Koto párrafo 11, 14 nda̱a̱ 16). *

11. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Mateo 7:1, 2, ¿ndáaña va̱ása xíniñúʼu keʼéyó ka̱chi ta̱ Jesús, ta nda̱chun kivi ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó?

11 (Kaʼvi Mateo 7:1, 2). Ta̱ Jesús xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi ta kíʼinníyó kuenta xíʼin ña̱ va̱ása va̱ʼa kéʼé inkana. Ña̱kán ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo: “Va̱ása ndatiinndó ku̱a̱chi xíʼin inkana”. Soo ni chíka̱a̱níyó ndee̱ ña̱ va̱ása ndatiinyó ku̱a̱chi xíʼin na̱ hermanoyó, á ña̱ va̱ása ka̱ʼa̱nyó ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱na, sava yichi̱ kéʼévayóña. ¿Ndáaña kivi keʼéyó tá kúu ña̱yóʼo? Kuniso̱ʼoyó ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús ta chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ va̱ása ndatiinyó ku̱a̱chi xíʼin inkana.

12, 13. ¿Ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan yichi̱ Jehová xíʼinyó ña̱ va̱ása ka̱ʼa̱nyó ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱ inkana?

12 Ña̱ chindeétáʼan xíʼinyó kúú ña̱ ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ kéʼé Jehová, chi ta̱yóʼo xítora ña̱ va̱ʼa ña̱ kúúmií inkana. Saá ke̱ʼéra xíʼin ta̱ rey David, ta̱ ni̱ki̱ʼvi ku̱a̱chi ña̱ ndeéní. Ta̱yóʼo ni̱ki̱si̱ra xíʼin ñá Bat-Seba ta ndu̱kúra ki̱ʼva ña̱ kaʼnína yiíñá (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 24). Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, su̱ví iinlá miíra níxo̱ʼvi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéra, chi nda̱a̱ na̱ veʼera sa̱xóʼvi̱ra ta saátu inkaka ná síʼira (2 Sam. 12:10, 11). Ta inka yichi̱ ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ va̱ása ndáa-inira Jehová, saáchi nda̱kaʼvira ndiʼi na̱ ta̱a na̱ xáʼa̱n nu̱ú ku̱a̱chi ti̱xin ñuu Israel. Ta va̱ása níka̱ʼa̱n Jehová xíʼinra keʼéra ña̱yóʼo, sana ke̱ʼéraña saáchi ni̱nuní xi̱kunira xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱a̱ʼání xi̱kuu na̱ xi̱xa̱ʼa̱n nu̱ú ku̱a̱chi. Ta nda̱kanixi̱níra ña̱ kǒo na̱ kuchiñu kanitáʼan xíʼinna. ¿Ndáaña ku̱u xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo? 70,000 na̱ ñuu Israel ni̱xi̱ʼi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ ta̱xi Jehová kue̱ʼe̱ ki̱xi sa̱tána (2 Sam. 24:1-4, 10-15).

13 Tá níxi̱ndooyó ñuu Israel tiempo saá, ¿ndáaña kivi ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ta̱ David? ¿Á ka̱ʼa̱nyó ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱ra, ta ndakanixi̱níyó ña̱ va̱ása xíniñúʼu kundáʼvi-ini Ndióxi̱ kunirara? Su̱ví saá níndakanixi̱ní Jehová xa̱ʼa̱ra. Chi nda̱kaʼánra ña̱ nda̱kúní ni̱xi̱yo ini ta̱ David xíʼinra tá xa̱ʼa̱, ta saátu ki̱ʼinra kuenta ña̱ xíʼin ndiʼi níma̱ra nda̱ndikó-inira. Ña̱kán, i̱xakáʼnu-ini Jehová xa̱ʼa̱ ku̱a̱chi ña̱ ni̱ki̱ʼvira. Xi̱kunda̱a̱-ini Jehová ña̱ xi̱kuʼvi̱ní-ini ta̱ David xi̱xinirara, ta xi̱kuni̱ra keʼéra ña̱ va̱ʼa. ¿Á va̱ása kúsi̱í-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ xíto Ndióxi̱ ña̱ va̱ʼa ña̱ kéʼéyó? (1 Rey. 9:4; 1 Crón. 29:10, 17).

14. ¿Ndáaña chíndeétáʼan xíʼin sava na̱ hermano ña̱ va̱ása ka̱ʼa̱nna ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱ inkana?

14 Jehová va̱ʼaní kúnda̱a̱-inira xíʼin miíyó na̱ yiví ku̱a̱chi, ta saátu miíyó xíniñúʼu kunda̱a̱-iniyó xíʼin ña̱ ndóʼo inkana ta kotoyó ña̱ va̱ʼa ña̱ kéʼéna. Va̱ása íxayo̱ʼvi̱víña xíʼinyó kotoyó ña̱ va̱ása va̱ʼa kéʼé inkana, ta kixáʼayó ka̱ʼa̱nyó ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱na. Soo tá kúni̱yó kundiku̱nyó yichi̱ Jehová, viíva kutáʼanyó xíʼin inkana, ni va̱ása kútóoyó sava ña̱ kéʼéna. Iin diamante ña̱ ta̱ʼán ndasaviína sana kiniva náʼa̱ña, soo su̱ví ña̱ ndeéví kúú ña̱yóʼo nu̱ú iin na̱ yiví na̱ ndíchi, chi kúnda̱a̱-inina ña̱ liviní xa̱a̱ ña̱yóʼo kooña ta kundayáʼviníña tá ná ndakaʼndana sa̱táña ta ndasaviínaña. Ña̱kán, nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé Jehová ta saátu ta̱ Jesús, xíniñúʼu kotoyó ña̱ va̱ʼa ña̱ kúúmií inkana ta su̱ví ña̱ va̱ása va̱ʼa kéʼéna.

15. Tá ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndóʼo inkana, ¿ndáa ki̱ʼva chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ va̱ása ka̱ʼa̱nyó ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱na?

15 Xa̱a̱ ku̱ndaa̱-iniyó ña̱ xíniñúʼu kotoyó ña̱ va̱ʼa ña̱ kéʼé inkana. Tá saá, ¿ndáa inka ña̱ chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ása ka̱ʼa̱nyó ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱na? Chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndóʼona. Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ iin ejemplo. Iin ki̱vi̱ tá ndíka̱a̱ ta̱ Jesús ini templo, xi̱nira iin ñá ñaʼá ñá ni̱xi̱ʼi̱ yií ña̱ chi̱ka̱a̱ñá u̱vi̱ xu̱ʼún ña̱ loʼoní ndáyáʼvi ini caja nu̱ú xi̱taánna xu̱ʼún. Ta̱yóʼo va̱ása níndakanixi̱níra nda̱chun loʼoní xu̱ʼún chi̱ka̱a̱ñá. Su̱ví xu̱ʼún ña̱ chi̱ka̱a̱ñá kúú ña̱ níxi̱ndayáʼvi nu̱úra, chi ña̱ xi̱ndayáʼvika nu̱úra kúú ña̱ chi̱ka̱a̱ñáña xíʼin ndiʼi níma̱ñá; ta saátu ki̱ʼinra kuenta ndáa tu̱ndóʼo xi̱ndika̱a̱ñá, ña̱kán ni̱ka̱ʼa̱n va̱ʼara xa̱ʼa̱ñá chi ta̱xiñá ndiʼi ña̱ xi̱kuumiíñá (Luc. 21:1-4).

16. ¿Ndáaña sákuaʼún xíʼin ña̱ ndo̱ʼo ñá Verónica?

16 Ña̱ ndo̱ʼo ñá Verónica náʼa̱ña nu̱úyó ña̱ ndáyáʼviní ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndóʼo inkana. Ti̱xin congregaciónñá, ndíka̱a̱ iin ñá hermana ñá sákuaʼnu iinlá mií ta̱ loʼo se̱ʼeñá. Ñá Verónica káchiña: “Va̱ása vií níxi̱ndakanixi̱níi̱ xa̱ʼa̱na, chi va̱ása níxi̱chika̱a̱na ndee̱ ña̱ kachíñuna nu̱ú Jehová. Soo tá ki̱tai̱ xíʼin ñá hermana yóʼo ña̱ natúʼunndi̱ xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, na̱túʼunñá xíʼi̱n ña̱ xóʼvi̱níñá xa̱ʼa̱ va̱ása va̱ʼa níkaku ta̱ loʼo se̱ʼeñá chi xi̱níra ndíka̱a̱ iin kue̱ʼe̱ ña̱ va̱ása táxi ña̱ vií kuaʼnura. Xi̱kachíñuníñá ña̱ va̱ʼa taxiñá ña̱ xíniñúʼura, ta saátu ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanñá xíʼinra sakúaʼara xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Ta sava yichi̱ xi̱xa̱ʼa̱nñá reunión xíʼin inka na̱ congregación xa̱ʼa̱ ña̱ ndeéndóʼo ta̱ loʼo se̱ʼeñá”. Ñá Verónica káchikañá: “Va̱ása níndakanixi̱níi̱ ña̱ xóʼvi̱níña. Vitin ndáyáʼviníña nu̱úi̱ ta íxato̱ʼóníi̱ñá saáchi chíka̱a̱níñá ndee̱ ña̱ kachíñuñá nu̱ú Jehová”.

17. ¿Ndáaña káʼa̱n Santiago 2:8 xíʼinyó keʼéyó, ta ndáa ki̱ʼva keʼéyó ña̱ káʼa̱nña?

17 ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼéyó tá ki̱ʼinyó kuenta ña̱ va̱ása vií ndákanixi̱níyó xa̱ʼa̱ iin na̱ hermano? Ná ndakaʼányó ña̱ xíniñúʼu kuʼvi̱-iniyó kuniyóna (kaʼvi Santiago 2:8). Ta xíniñúʼu keʼéyó oración nu̱ú Jehová, ta ka̱ʼa̱nyó xíʼinra ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼinyó ña̱ va̱ása ka̱ʼa̱nyó ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱ inkana. Ta ña̱ va̱ʼa keʼéyó ña̱ ndúkúyó nu̱ú Jehová ti̱xin oración, siʼna miíyó ná kuyatin nu̱ú na̱ hermano kán ta ka̱ʼa̱nyó xíʼinna. Tá ná keʼéyó ña̱yóʼo, saá xa̱a̱yó kuxini̱kayóna. Ta saátu kivi ka̱ʼa̱nyó xíʼinna ña̱ keena xíʼinyó natúʼunyó xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ á kanayóna kuxuna xíʼinyó. Tá ná kuxini̱kayó na̱ hermano yóʼo, saá kivi kundiku̱nyó yichi̱ Jehová xíʼin ta̱ Jesús ta kotoyó ña̱ va̱ʼa ña̱ kéʼéna. Tasaá na̱ʼa̱yó ña̱ xíniso̱ʼoyó ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xíʼinyó ña̱ va̱ása ndatiinyó ku̱a̱chi xíʼin inkana.

18. ¿Ndáa ki̱ʼva náʼa̱yó ña̱ xíniso̱ʼoyó tu̱ʼun ta̱ va̱ʼaní kúú pastor?

18 Nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé tí ndikachi chi xíniso̱ʼorí tu̱ʼun ta̱ ndáa miírí, saátu miíyó na̱ discípulo ta̱ Jesús xíniso̱ʼoyó tu̱ʼunra. Tá ná chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ va̱ása kundi̱ʼi̱ní-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ kúma̱ní nu̱úyó, ta saátu ña̱ va̱ása ndatiinyó ku̱a̱chi xíʼin inkana, saá kúú ña̱ taxi Jehová ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa ndaʼa̱yó ta saátu ta̱ Jesús. Ña̱kán, ni kúúyó na̱ ku̱ʼu̱n chí ndiví á na̱ kundoo nu̱ú ñuʼú yóʼo, ndiʼiyó ná chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ kuniso̱ʼoyó tu̱ʼun ta̱ va̱ʼaní kúú pastor (Luc. 12:32; Juan 10:11, 14, 16). Nu̱ú inka artículo ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ u̱vi̱ ña̱ʼa ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús ña̱ xíniñúʼu keʼé miíyó na̱ discípulora.

YAA 101 Inkáchi ná kachíñuyó nu̱ú Ndióxi̱

^ párr. 5 Tá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús ña̱ kuniso̱ʼo ndikachi sa̱na̱ra ña̱ káʼa̱nra, ña̱ xi̱kuni̱ kachira kúú ña̱ kuniso̱ʼo na̱ discípulora ña̱ xi̱sanáʼa̱ra ta keʼéna ña̱yóʼo. Nu̱ú ña̱ artículo yóʼo ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ u̱vi̱ ña̱ ndáyáʼviní sa̱náʼa̱ ta̱ Jesús: ña̱ va̱ása kundi̱ʼi̱ní-iniyó xa̱ʼa̱ ku̱a̱ʼá ña̱ʼa, ta va̱ása ndatiinyó ku̱a̱chi xíʼin inkana. Saátu kotoyó ndáa ki̱ʼva kundiku̱nyó consejo ña̱ ta̱xira.

^ párr. 10 Salmo 37:5: “Taxi ná kuniʼi Jehová yichi̱ nu̱ún, ta kundaa-iniúnra, ta miíra chindeétáʼan xíʼún”.

^ párr. 52 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Iin ta̱ hermano ta̱vánara nu̱ú káchíñura, ta kǒo ku̱a̱ʼá xu̱ʼún kúúmiíra ña̱ va̱ʼa satára ña̱ xíniñúʼu na̱ veʼera ta saátu xíniñúʼu ndani̱ʼíra iin veʼe nu̱ú koona. Tá ná va̱ása kiʼinra kuenta, kivi kixáʼara kundi̱ʼi̱níka-inira xa̱ʼa̱ tu̱ndóʼo yóʼo, tasaá va̱ása kundi̱ʼi̱níka-inira xa̱ʼa̱ chiñu Jehová.

^ párr. 54 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Xa̱a̱ ni̱ya̱ʼaní hora ni̱xa̱a̱ iin ta̱ hermano reunión. Soo íyova ña̱ va̱ʼa kéʼéra, saáchi nda̱a̱ ndáaka nu̱ú xíkara nátúʼunra xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, chíndeétáʼanra xíʼin iin nána ñá xa̱a̱ ku̱chée, ta saátu káchíñura ti̱xin salón.