1. Busanaki Yesu mwasosekania abigha biwe n’esyombuli?

YESU mwasosekania obwira bwiwe haghuma n’abigha biwe n’obwira obukabya omo kati-kati k’omulisya n’esyombuli siwe. (Yoa. 10:14) Erisosekania eryo ritolere ndeke kundi esyombuli sinasi omulisya wasyo kandi sikahulikirira omulenge wiwe. Omulume mughuma mwayilangirira omwatsi oyo. Akabugha ati: “Abandu abo twabya nabo mubasonda erihamba esyombuli silebe sy’esyopitsa, n’eryo mubatsuka eribirikirasyo syase hakuhi netu. Aliwe musitasa kundi isisyasi emilenge yetu. Neryo, akalwana kalere kalisya mukasa, kamabirikirasyo; nasyo syamalusyakakwama.”

2-3. (a) Abigha ba Yesu bakakanganaya bati ngoko bakowa omulenge wiwe? (b) Tukendighaki omo mwatsi ono n’owakwamire?

² Ebyo omulume oyo ayilangirira bikatwibukaya ebyo Yesu abugha oko syombuli siwe​—ni bughambu abigha biwe. Mwabugha ati: “Syasyowa omulenge wage.” (Yoa. 10:16) Aliwe Yesu ikere elubula. Neryo twangowa omulenge wiwe wo tuti? Tukowa omulenge wiwe omughulu tukakolesaya emyatsi eyatukangiriraya.​—Mat. 7:24, 25.

³ Omo mwatsi ono n’owakwamire tukendikania oko makangirirya malebe wa Yesu. Tukendigha emyatsi milebe eyo Yesu abugha ati litolere itwaleka erikola n’eyindi myatsi eyo abugha ati litolere itwakola. Tukenditsuka erikania oko myatsi ibiri eyo omulisya mubuya atubwira ati tuleke erikola.

4. Ngoko kiri omo Luka 12:29, ni kyahi kyo kyangaleka omundu ‘iniahangya-hangya omo mutima’?

⁴ Soma Luka 12:29. Yesu mwabwira abigha biwe ati  ‘sibahanga-hangaye emitima’ busana n’ebyo balaghireko kinya-mubiri. Tunasi ngoko erihano lya Yesu ni ly’amenge kandi litolere mughulu wosi. Twanzire erikwamalyo, aliwe hanganabya endambi itwataluka erikola tutya. Busanaki?

5. Ni myatsi yahi yo yangaleka abandu ibahangya-hanya busana n’ebyo balaghireko kinya-mubiri?

 ⁵ Abandu balebe banganahangya-hangya busana n’ebyo balaghireko kinya-mubiri​—ng’akalyo, esyongyimba n’aherikala. Omo kihugho ekyo bikeremo abandu bangyi banganabya ini bera kandi ikikalire eribana omubírí. Kyanganabakalako eribana esyofranga esitosire batoke erilisya ebihanda byabo. Kutse omundu oyo wabya akarondera ekihanda ky’akalyo anganabya iniabirihola, neryo ekihanda isikikibana esyofranga esitosire kitoke eribana ebyo kilaghireko. N’abandi bandu bangyi banganabya ibabiriherya emibírí yabo busana n’obukoni bw’ekorona. (Omug. 9:11) Twamabya itwabirihikirwa n’omughuma w’oko myatsi eyi kutse eyindi kwaho, twangakwama tuti erihano lya Yesu ery’erileka erihangya-hangya emitima?

6. Kanaya oko myatsi eyahikira omukwenda Petero.

⁶ Kiro kighuma, omukwenda Petero n’abandi bakwenda ibane omo bwato oko ngetse nene y’eGalilaya omo kihunga kinene, mubalangira Yesu akatandayira oko maghetse. Petero mwabugha ati: ‘Mukama, wamabya inina we, unyihamule nyiye aho uli oko maghetse.’ Yesu abere abimubwira ati “wase,” Petero mwalwa omo bwato ‘akatandayira oko maghetse erilolya ahali Yesu.’ Tulangire ekyakoleka enyuma syaho. “Nikwa omugulu Petero alangira erihunga, mubaha, n’eritsuka eritobera mwalaka ati, Mukama unyilamaye!’” Yesu mwasumba ebyala biwe n’erimusabula.  Isitwibirirawa ngoko omughulu Petero abya akahira amalengekania wiwe w’oko Yesu, mwatoka eritandayira oko maghetse. Aliwe, omughulu ahira amalengekania wiwe w’oko kihunga, mubaha, amatika-tika, n’eritsuka eritobera.​—Mat. 14:24-31.

7. Eky’erileberyako kya Petero kyanganatwighisyaki?

⁷ Twanganighira oko ky’erileberyako kya Petero. Abere abilua omo bwato n’eritsuka eritandayira oko magetse, Petero abya isiasi ngoko akendisagha ekihunga n’eritsuka erisenda. Abya anzire inialola embere akatandayira oko maghetse erihika ahali Yesu. Aliwe omo mwanya w’erilola embere akahira amalengekania wiwe w’oko Yesu, mubaha busana n’ekihunga. Ngoko omukwenda Petero abya alaghire oko bwikirirya atoke eritandayira oko maghetse, netu munabwire tulaghire oko bwikirirya tutoke eriyiyinia oko maligho. Twamatendilola embere erihira amalengekania wetu w’oko Yehova n’oko syondaghane siwe, itukenditobera bunya-kirimu. Neryo n’omo twangahikirwa n’amaligho awali ati, litolere itwalola embere erihira amalengekania wetu w’oko Yehova n’oko butoki bwiwe bw’erituwatikya. Twangakola ekyo kyo tuti?

8. Ni kyahi kyo kyangatuwatikya eritendihangya-hangya kutsibu busana n’ebyo tulaghireko kinya-mubiri?

⁸ Omo mwanya w’erilengemerwa n’eri-hangya-hangya busana n’amaligho wetu, litolere itwayiketera Yehova. Twibuke ngoko Tata wetu w’olwanzo Yehova abirilagha erituha ebyo tulaghireko twamahira emyatsi y’obunya-kirimu y’embere. (Mat. 6:32, 33) Akaberereraya omulaghe oyo mughulu wosi. (Ebi. 8:4, 15, 16; Esy. 37:25) Yehova amabya iniakasugha ehinyunyu n’amawa, kwenene silitolere itwahangya-hangya busana n’akalyo n’eby’eryambala! (Mat. 6:26-30; Flp. 4:6, 7) Ngoko olwanzo lukakuna ababuti abatsomene abana babo eribaha ebyo balaghireko batoke eribyaho, kutya olwanzo lukakuna Tata wetu w’elubula eriha abandu biwe ebyo balaghireko kinya-mubiri. Inga, litolere itwikirirya ngoko Yehova asyatusugha!

9. Wamighaki omo mwatsi owo mulume n’omukali wiwe bayilangirira?

⁹ Tulebaye ekyalolalawako ekikakanganaya ngoko Yehova anganatuha ebyo tulaghireko kinya-mubiri. Omulume n’omukali wiwe abali omo mubírí w’omughulu wosi mubaghenda olughendo lw’esaha nguma omo mutoka bakayaheka abali betu babiri ababya omo kambi k’abasayi n’eribaleta oko mihindano y’eKikristo. Omulume akabugha ati: “Emihindano yabere yahwa, mutwababwira tuti base balire ewetu aliwe kwesi isituwite akalyo.” Neryo mubyaghenda biti? Omulume akatasyatomekako ati: “Twabere twahika eka, mutwalangira oko lukyo kw’ebitiri bibiri by’akalyo. Twabya isitwasi oyulyateka byoho nga nindi. Yehova mwatusugha.” Habere habilaba ebiro bilebe, omutoka w’omulume n’omukali oyo mwakwa. Abya iniakabawatikaya omo mubírí wabo w’eritulira, aliwe, babya isibawite esyofranga sy’erikokotyagho. Mubatwala omutoka oyo oko garaje eyabya hakuhi, neryo mohasira omulume mughuma, amabulya ati: “Oyu ni mutoka wandi?” Omughala wetu mwabugha ngoko ni wiwe kandi atolere iniakokotibwa. Omulume oyo mwasubirya ati: “Olo si lubanza. Omukali waghe anzire emitoka y’omuhanda oyu, kandi y’erangi eyi. Wangatsweragho singahi?” Omughala wetu mwaghulya omulume oyo y’omutoka naye mwamuha esyofranga esyamuwatikaya erighula oghundi. Mwabugha ati: “Mutwatsema kutsibu ekiro ekyo. Sitwabya twasi ngoko byangaghendire bitya. Yehova yo wawatikaya.”

10. Esyonyimbo 37:5 sikatuwatikaya siti eritendihangya-hangya busana n’ebyo tulaghireko kinya-mubiri?

¹⁰ Omughulu tukowa omulisya mubuya  n’erileka erihangya-hangya busana n’ebyo tulaghireko kinya-mubiri, twanganikirirya ngoko Yehova asyatuha ebyo tulaghireko. (Soma Esyonyimbo 37:5; 1 Pet. 5:7) Lengekanaya oko myatsi eyikalire eyikanibweko omo  nungu y’akatano. Erihika lino Yehova anganabya iniakinatuha ebyo tulaghireko buli kiro erilabira omutwe w’ekihanda kutse omundu oyutuhere omubírí. Omutwe w’ekihanda amabya isiakiri n’obutoki bw’erikola atya, kutse twamabiherya omubírí wetu, Yehova iniakendituwatikya omo sindi nzira. Twanganikirirya ekyo. Nikwa tukanaye oko wundi mwatsi owo mulisya mubuya akatubwira ati tuleke erikola.

11. Ngoko kiri omo Matayo 7:1, 2, Yesu mwabugha ati tuleke erikolaki, kandi busanaki ekyo kyanganatukalako?

¹¹ Soma Matayo 7:1, 2. Yesu mwaminya ngoko abandu sibahika-hikene kandi ngoko banzire erilangira amakosa w’abandi. Kyo kyaleka iniabugha ati: “Simutswere abandi.” Twanganayikasa kutsibu eritendibya tukatswera Abakristo bali kyetu. Aliwe hanganabya omughulu itwataluka. Twamabiminya ngoko hakanabya endambi itwatswera abandi, litolere itwakolaki? Wowe Yesu n’erileka eribya ukatswera abandi.

12-13. Erilengekania oko ky’erileberyako kya Yehova kyangatuwatikya kiti erileka eribya tukatswera abandi?

¹² Erilengekania oko ky’erileberyako kya Yehova, lyanganatuwatikya. Ebyo Yehova akalangira kutsibu y’emibere y’abandu. Tukaminya ekyo erilabira ebyo akolera omwami Dawidi, omulume oyo wakola amalolo awakalire. Ng’ekyerileberyako mwasingira na Batiseba, nibya kandi amasyita mulume wiwe. (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 24) Ebyo Dawidi akola mubyamwaghalya, iye n’ekihanda kiwe erihirako n’abandi bakali biwe. (2 Sam. 12:10, 11) Eyindi ngendo, Dawidi mwataluka eriyiketera Yehova omughulu aghanza emilondo ya Israeli, omwatsi owo Yehova atamusaba erikola. Dawidi anganabya imwakola ekyo busana n’erilangira ngoko abalwi biwe babya bangyi kandi kundi abya akayiketerabo. Ekyo mukyasiramoki? Abaisraeli hakuhi 70 000 mubahola omo kihunzo!​—2 Sam. 24:1-4, 10-15.

¹³ Nga wabya wikere e Israeli oko mughulu oyo, wangalangire Dawidi yo wuti? Wanganabughire uti syatolere erighanyirwa na Yehova? Yehova mwatalengekania atya. Ekyo alangira kutsibu b’obutaleghula bwa Dawidi omo ngebe yiwe yosi n’eriyisubako liwe erilua oko mutima. Neryo Yehova mwaghanyira Dawidi oko malolo wiwe awakalire ayo. Yehova mwaminya ngoko Dawidi amwanzire kutsibu kandi ngoko anzire erikola ebyuwene. Tutsemire kundu erilangira ngoko ebyo Yehova akalangira kutsibu y’emibere yetu eyuwene.​—1 Bam. 9:4; 1 Emy. 29:10, 17.

14. Ni kyahi kyo kyabiriwatikya Abakristo erileka eribya bakatswera abandi?

¹⁴ Kundi Yehova syalitulindirirako erihika-hikana, netu silitolere tukalindiriralyo oko bandi, kandi litolere itwalangira emibere yabo eyuwene. Kangyi-kangyi ni kyolo erilangira amakosa w’abandi n’eritsuka eribugha muhanda kubo. Aliwe oyukigha emibere ya Yehova akalola embere erikola ndeke n’abandi n’omo angabya inianasi amakosa wabo. E alimasi kutse diamant eyiteyaheswa siyirikangabasanaya, aliwe omundu w’amenge akaminya ngoko yasyatsemesya kandi ngoko yasyabya y’obughuli yabiheswa. Nga Yehova na Yesu silitolere tukalangira kutsibu amakosa w’abandi aliwe emibere yabo eyuwene.

15. Eribya tukalengekania oko mibere eyo abandi balimo kyanganatuwatikya kiti eritendibya tukabatswera muhanda?

¹⁵ Eritomeka okwibya tukalangira kutsibu emibere mibuya y’abandi, ni kyahi ekyangatuwatikya eritendibya tukayilunguluma kubo?  Uyibulaye amaisa wabo ng’ali ati. Terilengekania oko ky’erileberyako kino. Kiro kighuma Yesu iniane omo hekalu, mwalangira omukwakali mwera akatogherya esyosenge ibiri sy’obughuli buke kutsibu omo kibo. Mwatabulya ati: “Busanaki syatatekamo nyingyi kwaho?” Omo mwanya w’erilengekania kutsibu oko mighanzo y’esyofranga esyo mukwakali oyo ateka, Yesu mwalengekania oko ekyamukuna n’emibere eyabyamo. Kandi mwamusima busana n’ekyo ayikasa erikola.​—Luka 21:1-4.

16. Wangighaki omo ekyo Veronica ayilangirira?

¹⁶ Ekyo Veronica ayilangirira kikatukanganaya omughaso w’eribya tukalangira emibere eyo abandi balimo. Omo ndeko yabo mwabya omukali mughuma oyo wabya akalembera omughala wiwe w’iyuwene. Veronica akabugha ati: “Ingalangira nga sibabeghere erihika oko mihindano n’eriya omo mubírí w’eritulira. Ekyo ikikaleka inalangirabo muhanda. Aliwe kiro kighuma munayatulira na mwali wetu oyo. Mwanikanirya ngoko omughala wiwe abirilwalira omo mutwe. Iniakayikasa kutsibu eribana ebyo balaghireko kinya-mubiri n’eriwatya obwira bwabo haghuma na Yehova. Busana n’amakoni wa mughala wiwe, ihakanabya endambi iniayahindana omo yindi ndeko.” Veronica akabughirira ati: “Sinabya nasi ngoko abya omo mibere eyikalire yitya. Lino nianzire n’erisikya kutsibu omwali wetu oyo kundi anemuyikasa kundu erikolera Yehova.”

17. Ngoko kiri omo Yakobo 2:8 litolere itwakolaki, kandi twangakola ekyo kyo tuti?

 ¹⁷ Twangakolaki twamabiminya ngoko twabiritswera Omukristo muli kyetu mulebe? Litolere itwibuka ngoko tutolere eryanza abaghala n’abali betu. (Soma Yakobo 2:8) Kandi, litolere itwasaba Yehova erilua oko mutima tukamulemba-lemba tuti atuwatikaye erileka eribya tukatswera abandi. Twanganakola erikwamana n’emisabe yetu omwilabya endambi n’omundu oyo twabiritswera oyo. Ekyo kyanganatuwatikya erimuminya ndeke. Twanganayatulira haghuma naye kutse itwamukokya oko kalyo. Twamabiyikasa eriminya ndeke omughala wetu, aho itwanganatoka erigha eky’erileberyako kya Yehova n’ekya Yesu omwilangira kutsibu emibere yiwe mibuya. Omwikola tutya tukakanganaya ngoko tukahulikirira erihano ly’omulisya mubuya ery’erileka eribya tukatswera abandi.

18. Twangakangania tuti ngoko tukowa omulenge w’omulisya oyuwene?

¹⁸ Ngoko esyombuli sikowa omulenge w’omulisya wasyo, abigha ba Yesu nabo bakowa omulenge wiwe. Twamabiyikasa erileka erihangya-hangya busana nebyo tulaghireko kinya-mubiri n’erileka eribya tukatswera abandi, Yehova na Yesu ibakenditutsumula. Nomo twangabya b’omo “kihyo kike” kutse b’oko “sindi mbuli”, ngambe itwalola embere eryowa omulenge w’omulisya oyuwene. (Luka 12:32; Yoa. 10:11, 14, 16) Omo mwatsi owakwamire, tukendikania oko myatsi ibiri eyo Yesu abwira abigha biwe ati litolere ibakola.