Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

NKHANI YAKUPFUNZA 50

Tetekerani Fala la Makabusa Wabwino

Tetekerani Fala la Makabusa Wabwino

“[Mabirayo] yan’dzatetekera fala langu.”—JUWAU 10:16.

NYIMBO 3 Ndimwe Mphanvu Yathu, Cidikhiro Cathu, Timbakukhulupirani

BZOMWE TIN’FPUNZA *

1. Kodi thangwe ranyi Jezu adandendemezera ateweri wace na mabira?

JEZU adandendemezera ciphatano comwe akhanaco na ateweri wace na kubverana komwe kumbakhala kulipo pakati pa makabusa na mabira yace. (Juwau 10:14) Bzimwebzi mpsacadidi. Mabira yambadziwa makabusa wace ndipo yambatetekera fala lace. Munthu munango omwe akhacita ulendo adawonambo kuti bzimwebzi mpsacadidi. Iye adalewa kuti: “Tikhafuna kucosa vidiyo mabira ndipo tidayezera kuyacitisa kufendera pafupi na ifepano. Tsono mabirayo yalibe kutifenderera thangwe rakuti yakhadziwa lini mafala yathu. Patsogolo pace, kamulumbwana komwe kakhali ka makabusa kayene kadabwera; pomwe kadayacemera, mabirayo yadakatewera.”

2-3. (a) Kodi ateweri wa Jezu angalatize tani kuti ambatetekera fala lace? (b) Kodi tin’pfunza ciyani mu nkhani ino na mu nkhani ya kutsogolo?

2 Bzomwe bzidacitika na munthu omwe akhali pa ulendoyu bzimbatikumbusa mafala ya Jezu pakulewa bza mabira yace, yomwe ni anyakupfunza wace. Iye adalewa kuti: “[Mabirayo] yan’dzatetekera fala langu.” (Juwau 10:16) Tsono Jezu ali kudzulu. Kodi tingalewe tani kuti tikumutetekera? Njira yakufunika yakulatizira kuti tikutetekera fala la Mbuya wathu, ndiyo kuphatisa basa bzomwe adatipfunzisa pa moyo wathu.—Mateu 7:24, 25.

3 Mu nkhani ino na mu nkhani yakutewera, ifepano tin’cezerana bzinthu bzinango bzomwe Jezu adapfunzisa. Ninga momwe tiniwonera, Jezu adatipfunzisa bzinthu bzomwe tin’funika lini kucita na bzinthu bzomwe tin’funika kucita. Cakuyamba tin’cezerana bzinthu bziwiri bzomwe makabusa wathu wabwino akutipfunzisa kuti tileke kucita.

“LEKANI KUCITA THUPO LAKUNYANYIRA”

4. Mwakubverana na cinembo ca Luka 12:29, kodi n’ciyani comwe cingaticitise kukhala na “thupo lakunyanyira”?

4 Werengani Luka 12:29. Jezu adacenjeza ateweri wace kuti aleke “kucita thupo lakunyanyira” pa bzomwe iwo akufunikira pa moyo wawo. Ifepano timbadziwa kuti malango ya Jezu nthawe zentse nganzeru na yakulungama. Ifepano timbafuna kuteweza malango yaceya, tsono nthawe zinango timbawona kuti malangoya ngakunesa kwene-kwene kuyabvera. Thangwe ranyi?

5. Thangwe ranyi wanthu winango ambakhala na thupo pa nkhani ya bzomwe akufunikira pa moyo wawo?

 5 Wanthu winango angakhale na thupo thangwe ra bzomwe akufunikira pa moyo wawo, ninga bzakudya, bzakubvala na mbuto yakukhala. Pinango iwo ambakhala mu dziko la kusauka. Ndipo bzingakhale bzakunesa kuti agumane kobiri kuti akwanise kudyesa banja lawo. Ayai pinango munthu omwe akhadyesa banjalo wasaika, ndipo banjalo lasala pa usiwa. Pinango matenda ya COVID-19 yadacitisa kuti muluze basa ndipo thangwe ra bzimwebzi mukusaya kobiri. (Mpalizi 9:11) Penu ifepano tikugumana na mabvuto yamweya ayai manango, kodi tingabvere tani mafala ya Jezu pa nkhani ya kuleka kukhala na thupo?

Lekani kubvuma kuti thupo likusayiseni bzakucita, koma pfunzani kuthemba Yahova (Onani ndime 6-8) *

6. Fotokozani bzomwe bzidacitika na mpostolo Pedru pa nthawe inango.

6 Pa nthawe inango, mpostolo Pedru pabodzi na apostolo anzace akhali m’mwadiya pomwe mu Nyanza ya ku Galileya mukhacita conzi camphanvu. Pa nthawe imweyo iwo adawona Jezu akufamba padzaulu pa madzi. Pedru adalewa kuti: “Mbuya, penu ndimwepodi, ndiuzeni ndibwere kumweko ndicifamba padzaulu pa madzipa.” Pomwe Jezu adamuuza kuti “bwera,” Pedru adacoka m’mwadiyamo, aciyamba “kufamba padzaulu pa madzipo ndipo adayenda komwe kuna Jezuko.” Onani bzomwe bzidadzacitika patsogolo pace. “Pomwe adanyang’anisa conzi camphanvuco, iye adabva mantha. Ndipo pomwe adayamba kumira, iye adakuwa aciti: ‘Mbuya, ndipulumuseni!’” Jezu adafuthula boko lace acimupulumusa. Pomwe Pedru akhanyang’anisa Jezu iye adakwanisa kufamba padzaulu pa mabimbi ya madzi. Tsono pomwe Pedru adanyang’anisa conzi, iye adacita thupo thangwe ra mantha ndipo adayamba kumira.—Mateu 14:24-31.

7. Kodi tingapfunze ciyani na bzomwe bzidacitikira mpostolo Pedru?

7 Ifepano tingapfunze kucokera pa bzomwe bzidacitikira Pedru. Pomwe Pedru adacoka m’mwadiya acipita m’madzi, iye akhadikhirira lini kuti angadagumana mphitca yomwe ingadamucitisa kuyamba kumira. Iye akhafuna kufamba padzaulu pa madzi mpaka kugumana na Mbuya wace. Tsono iye adatazira kucita bzomwe akhafuna. Ntsiku zino ifepano tingafambe lini padzaulu pa madzi, tsono timbagumana na mabvuto yomwe yambayeza cikhulupiro cathu. Ifepano tikasiya kunyang’anisa Yahova na kumbakumbukira bzomwe adalewa kuti an’dzaticitira kutsogolo, tingayambe kumira mwauzimu. Bziribe basa bzomwe bzingaticitikire pa moyo wathu, tin’funika kupitiriza kuikha makumbukidwe yathu pa Yahova na mphanvu yomwe anayo yakutithandiza. Kodi ifepano tingacite tani bzimwebzi?

8. Kodi n’ciyani comwe cingatithandize kutcenkha kukhala na thupo likulu kwene-kwene thangwe ra bzomwe tikufunikira pa moyo wathu?

8 Ifepano tingagumane phindu tikacosa thupo ticiikha cikhulupiro. Kumbukirani kuti Baba wathu wakudzulu, Yahova, akutitsimikizira kuti an’dzatipasa bzomwe tikufunikira pa moyo wathu tikaikha bzinthu bza Umambo pa mbuto yakuyamba. (Mateu 6:32, 33) Nthawe zentse iye ambacita bzomwe ambalewa. (Bzakutonga 8:4, 15, 16; Salimo 37:25) Penu Yahova ambadyesa mbalame na maluwa, kulewa cadidi ifepano tin’funika lini kucita thupo kuti tin’dzadya ciyani ayai tin’dzabvala ciyani! (Mateu 6:26-30; Afilipi 4:6, 7) Ninga momwe lufoyi limbacitisira kuti abereki acite ciri-centse kuti adyese wana wawo, lufoyi limbacitisambo kuti Baba wathu wakudzulu apereke bzinthu bzakufunikira kuna wanthu wace. Inde, tingatsimikize kuti Yahova an’dzatilekerera lini!

9. Kodi imwepo mungapfunze ciyani na bzomwe bzidacitika na banja linango?

9 Onani ciratizo cibodzi cakulatiza momwe Yahova ambatipasira bzomwe tikufunikira pa moyo wathu. Banja libodzi lidaphatisa basa karo yawo yakale-kale licifamba mtantho utali kuti likatenge mpfumakazi zinango, zomwe zikhakhala ku mbuto yomwe ikhakhala wanthu wakuthawa m’dziko lawo, kuti ayende nazo ku mitsonkhano. M’baleyo adafotokoza kuti: “Pomwe mitsonkhano idamala, tidauza mpfumakazizo kuti tikadye nazo cakudya pabodzi, tsono tidazindikira kuti tikhalibe cinthu kuti tipase mpfumakazizo.” Kodi banjalo lingadacita ciyani? M’baleyo adapitiriza kulewa kuti: “Pomwe tidafika pamui, tidawona kuti pa msuwo wa nyumba yathu pakhana palastiko ziwiri zikulu-zikulu za bzakudya. Tiribe kudziwa munthu omwe adaikha palastikozo pamwepo. Yahova adatipasa bzomwe tikhafuna.” Ntsiku inango, karoyo idadzongeka. Iwo akhafuna kuphatisa basa karoyo kuti ayende mu upalizi; tsono iwo akhalibe kobiri kuti aikonzese. Pomwe iwo akhadandoisiya karoyo mu garaje, munthu munango adabwera aciwabvunza kuti: “Kodi karoyi njambani?” M’baleyo adatawira kuti ikhali yace ndipo iye akhafuna kuikonzesa. Munthuyo adalewa kuti: “Bziribe basa kuti idadzongeka. Mkazi wangu akufuna karo ya mtundu umweyu na kore imweyi. Kodi mungandigulisire na kobiri zingasi?” M’baleyo adatambira kobiri zizinji zakukwana kugulira karo inango. Iye adamaliza na kulewa kuti: “Nin’funika lini kucita kulewa kuti tidabva tani kuphampha kwa ntsikuyo. Tidadziwa kuti bzimwebzi bziribe kundocitikambo bzokha. Yahova ndiye adacitisa.”

10. Kodi Salimo 37:5 akutilimbikisa tani kuleka kucita thupo pa nkhani ya bzomwe tikufunikira pa moyo wathu?

10 Ifepano tikatetekera makabusa wathu wabwino ticileka kucita thupo lakupitirira malire pa nkhani ya bzomwe tikufunikira pa moyo wathu, tingatsimikize kuti Yahova an’dzatipasa bzomwe tikufunabzo. (Werengani Salimo 37:5; 1 Pedru 5:7) Kumbukirani bzomwe bzafotokozedwa pa  ndime 5. Yahova angaphatise basa msolo wa banja ayai patrau kuti atithandize kugumana bzomwe tikufunikira pa moyo wathu wa ntsiku na ntsiku. Msolo wa banja akatazira kucita bzimwebzo ayai tikaluza basa, pinango tingadziwe lini momwe Yahova angatithandizire. Tsono comwe tikudziwa n’cakuti iye an’dzapitiriza kutipasa bzomwe tikufunikira pa moyo wathu. Tsapano bwerani tiwone cinthu cinango comwe makabusa wathu wabwino akuticenjeza kuti tileke kucita.

“LEKANI KUTONGA ANZANU”

Kucita nyongo ya kumbawona makhalidwe yabwino ya anzathu kungatithandize kuleka kumbawakumbukira kuipa (Onani ndime 11, 14-16) *

11. Mwakubverana na Mateu 7:1, 2, kodi Jezu adatiuza kuti tileke kucita ciyani, ndipo thangwe ranyi bzimwebzo bzingakhale bzakunesa?

11 Werengani Mateu 7:1, 2. Jezu akhadziwa kuti thangwe ra kuperewera, abveseri wace angadambalewa kuipa anzawo. Onani kuti iye adalewa kuti: “Lekani kutonga anzanu.” Tingacite ciri-centse comwe tingakwanise kuti tileke kutonga ayai kulewa kuipa Akristau anzathu. Koma, ifepano ndife wakuperewera. Tenepo, tikawona kuti nthawe zinango timbafuna kulewa kuipa anzathu, kodi n’ciyani comwe tin’funika kucita? Bverani Jezu, ndipo citani nyongo kuti muleke kutonga anzanu.

12-13. Kodi kukumbukira momwe Yahova adawonera Mambo Davide kumbatithandiza tani kuleka kulewa kuipa anzathu?

12 Tingagumane phindu tikambakumbukira ciratizo ca Yahova. Iye ambandokhalira lini kuwona bzomwe timbaphonya, koma ambawonambo bzinthu bzabwino bzomwe timbacita. Timbawona bzimwebzi kucokera pa bzomwe adacita na Mambo Davide, munthu omwe adacita bzinthu bzizinji bzakuipa. Mwa ciratizo, iye adacita upombo na Bateseba, ndipo iye adacita ciri-centse kuti mwamuna wace aphedwe. (2 Samuweri 11:2-4, 14, 15, 24) Thangwe ra bzimwebzi, Davide alibe kundobzibweresera mabvuto yekha, koma adabwereserambo mabvuto akazace winango. (2 Samuweri 12:10, 11) Pa nthawe inango, iye alibe kuthemba Yahova pomwe adacita kanembera wa acikunda wace. Pinango iye adacita bzimwebzo thangwe ra kubzikuza na kuthemba kuwanda kwa acikunda wace. Tsono bzimwebzi bzidacitisa kuti Ajirayeri wakukwana 70 000 afe!—2 Samuweri 24:1-4, 10-15.

13 Tiyezezere kuti imwepo mukhalipombo mu Jirayeri pa nthawe imweyo, kodi mungadamuwona tani Davide? Kodi mungadalewa kuti iye ngwakusaya kuthemera kubveredwa ntsisi na Yahova? Yahova alibe kuwona tenepoyo. Iye adawona bzinthu bzakusiyana-siyana bzomwe Davide adacita bzakulatiza kuti akhali munthu wakukhulupirika pabodzi na kukungula na mtima wentse komwe iye adacita. Thangwe ra bzimwebzi, Yahova adalekerera Davide napo kuti iye adacita pikado zikulu. Yahova akhadziwa kuti Davide ambamufuna kwene-kwene ndipo akhafuna kucita bzinthu bzabwino. Kodi imwepo mukutenda lini Mulungu wathu thangwe ra kudziwa kuti iye ambandowona bzinthu bzabwino bzomwe timbacita?—1 Wamambo 9:4; 1 Nkhani 29:10, 17.

14. Kodi ni makumbukidwe yaponi yomwe yambathandiza Akristau kuleka kulewa kuipa anzawo?

14 Penu Yahova ambalekerera bzomwe wanthu wakuperewera ambacita, tin’funikambo kulekerera anzathu akambatiphonyera ticimbawona bzinthu bzabwino bzomwe iwo ambacita. Kawiri-kawiri bzimbakhala bzakupusa kuwona bzinthu bzakuipa bzomwe anzathu ambaticitira ticiwalewa kuipa. Tsono, munthu wakukhwima mwauzimu ambawona bzimwebzo koma ambapitiriza kukhala nawo bwino. Diamante yomwe yafukulidwa tsapanopa ingawoneke kuti idaipa, koma munthu wanzeru angakumbukire momwe diamanteyo ingakhalire yakudeka ikatsukidwa na kupukutidwa. Tenepo, ninga Yahova na Jezu, ifepano tin’funika kumbayezera kuwona makhalidwe yabwino yomwe wanthu anayo.

15. Kodi kukumbukira momwe moyo wa wanthu uliri kungatithandize tani kuleka kumbawalewa kuipa?

15 Kuthimizira pa kumbawona makhalidwe yabwino yomwe wanthu anayo, kodi n’ciyani cingatithandize kutcenkha kulewa kuipa anzathu? Ni kuyezera kukumbukira momwe moyo wawo uliri. Onani ciratizoci. Ntsiku inango mu templo, Jezu adawona mamsiwa wakusauka akuthusa tukobiri tuwiri twakusaya mphanvu mu kaxa ya bzakupereka. Iye alibe kubvunza kuti: “Thangwe ranyi iye alibe kupereka kobiri zizinji?” Jezu alibe kukumbukira kucepa kwa kobiri zomwe mamsiwayo adapereka, koma iye adakumbukira bzomwe bzidamucitisa kucita cakuperekaco ndipo adamutenda thangwe rakuti adacita bzomwe adakwanisa.—Luka 21:1-4.

16. Kodi imwepo mungapfunze ciyani na bzomwe bzidacitika na Veronica?

16 Tingawone phindu la kumbakumbukira momwe moyo wa wanthu uliri mwa kuwona bzomwe bzidacitika na mpfumakazi Veronica. Mu gwere lomwe mpfumakaziyo ikhatumikira mukhana mpfumakazi inango yomwe ikhana mwana wace wacimuna. Veronica adalewa kuti: “Inepano ndikhawona ninga kuti iwo akhacita lini bzizinji pa kutumikira Yahova. Bzimwebzi bzidandicitisa kuti ndiwawone ninga kuti akhali lini wakukhwima mwauzimu. Tsono ntsiku inango ndidayenda mu upalizi na mpfumakaziyo. Mpfumakaziyo idandifotokozera mabvuto yomwe ikhagumana nayo na mwana wace omwe akhali lini bwino mu msolo. Mpfumakaziyo ikhacita nyongo kuti igumane bzakufunikira pa moyo wawo na bzinthu bzauzimu. Nthawe zinango, mpfumakaziyo ikhambatsonkhana na gwere linango thangwe ra mabvuto ya mwana wace.” Veronica adamaliza na kulewa kuti: “Ndikhadziwa lini kuti mpfumakaziyo ikhagumana na mabvuto yamweya. Tsapano nimbatenda na kulemekeza kwene-kwene mpfumakaziyi thangwe ra bzentse bzomwe imbacita pa kutumikira Yahova.”

17. Kodi Tiyago 2:8 akutipfunzisa ciyani, ndipo tingacite tani bzimwebzo?

17 Kodi n’ciyani comwe tin’funika kucita tikazindikira kuti tikhakumbukira kuipa Mkristau mwanzathu? Tin’funika kukumbukira kuti tina udindo bwa kumbafuna abale wathu. (Werengani Tiyago 2:8.) Tin’funikambo kumbapemba kwa Yahova na mtima wentse, ticimukumbira kuti atithandize kuleka kumbakumbukira kuipa anzathu. Tingacite bzinthu mwakubverana na mipembo yathu mwa kukhala na nthawe yakuceza na munthu omwe tikhamukumbukira kuipayo. Bzimwebzi bzingatithandize kumudziwa bwino munthuyo. Tingamukumbire kuti tidzayende naye pabodzi mu utumiki bwa kumunda ayai tingamuuze kuti tidzadye naye pabodzi. Pomwe tikuceza naye m’bale wathuyo, tingacite ciri-centse kuti titewezere ciratizo ca Yahova na Jezu mwa kuwona bzinthu bzabwino bzomwe iye ambacita. Tikacita bzimwebzi timbalatiza kuti tikutetekera fala la makabusa wathu wabwino lakuti tileke kutonga anzathu.

18. Kodi tingalatize tani kuti timbatetekera fala la makabusa wathu wabwino?

18 Ninga momwe mabira caiyo yambatetekerera fala la makabusa wayene, ateweri wa Jezu ambatetekera fala lace. Tikacita ciri-centse kuti tileke kucita thupo na bzomwe tikufunikira pa moyo na kuleka kumbatonga anzathu, Yahova na Jezu an’dzasimba nyongo yathu. Bziribe basa penu ndife wa ‘kathimu ka mabira’ ayai wa “mabira manango,” bwerani tipitirize kutetekera na kubvera fala la makabusa wathu wabwino. (Luka 12:32; Juwau 10:11, 14, 16) Mu nkhani yakutsogoloku, tin’dzafotokozerana bzinthu bziwiri bzomwe Jezu adauza ateweri wace kuti an’funika kucita.

NYIMBO 101 Kuphata Basa Pabodzi Mwakuphatana

^ ndi. 5 Pomwe Jezu adalewa kuti mabira yace yakhafunika kutetekera fala lace, iye akhathandauza kuti anyakupfunza wace akhafunika kumbatetekera bzomwe akhawapfunzisa na kubziphatisa basa pa moyo wawo. Mu nkhani ino, tin’cezerana bzomwe Jezu adapfunzisa pa nkhani ya kuleka kucita thupo na bzinthu bza pa moyo na kuleka kulewa kuipa wanthu winango. Ndipo tin’cezeranambo momwe tingaphatisire basa malango yace.

^ ndi. 51 BZOMWE BZIKUCITIKA PA CITHUNZI-THUNZI: M’bale omwe wacosedwa basa, akusaya kobiri zakuti athandizire nazo banja lace, ndipo an’funika kugumana nyumba kuti alugali. Thangwe ra mabvuto yamweya iye angakhale na thupo kwene-kwene acitazira kupitiriza kunamata Mulungu.

^ ndi. 53 BZOMWE BZIKUCITIKA PA CITHUNZI-THUNZI: M’bale akufika pa mitsonkhano mwakucedwa. Tsono iye akulatiza makhalidwe yabwino mwa kucita upalizi bwakusaya kukonzekera, kuthandiza munthu wacikulire na kuthandiza pa basa lakucenesa Nyumba ya Umambo.