1. Nkaambo nzi kamwi ikalangilwa kuti nkekakapa Jesu kukozyanisya basikumutobela kumbelele?

JESU wakakozyanisya cilongwe ncajisi abasikutobela kucilongwe ciliko akati kamweembezi ambelele zyakwe. (Joh. 10:14) Cikozyanyo eeci cileelela kapati. Mbelele zilimuzyi mweembezi wazyo alimwi zilamuswiilila. Muntu umwi iwakalibonena makani aaya mbwaali aamasimpe, wakati: “Twakali kuyanda kukkopa mbelele zimwi aboobo twakasoleka kuziita kuti ziboole afwaafwi. Pele tiizyakatutobela akaambo kakuti tiizyakaazyi majwi eesu. Mpoonya kwakaboola mweembezi musyoonto; lino mbwaakaziitila buyo zyakamutobela.”

2-3. (a) Mbuti basikutobela Jesu mbobatondezya kuti balaliswiilila jwi lyakwe? (b) Ncinzi ncotutiilange-lange mucibalo eeci acitobela?

² Icakamucitikila muntu ooyo cituyeezya majwi aa Jesu kujatikizya mbelele zyakwe, nkokuti basikwiiya bakwe. Wakati: “Ziyooswiilila jwi lyangu.” (Joh. 10:16) Pele Jesu uli kujulu. Aboobo mbuti mbotukonzya kwaamba kuti tulaliswiilila jwi lyakwe? Nzila iiyandika kapati mbotukonzya kutondezya kuti tulaliswiilila jwi lya Simaleleesu, nkwiinda mukutobela njiisyo zyakwe mubuumi bwesu.—Mt. 7:24, 25.

³ Mucibalo eeci alimwi acitobela, tulalanga-langa njiisyo zya Jesu zimwi. Kweelana ambotulaabone, Jesu wakatuyiisya kuti tweelede kuleka kucita zintu zimwi alimwi akuti tweelede kucita zintu zimwi. Tulasaanguna kulanga-langa zintu zyobilo mweembezi mubotu nzyaakatulailila kuti tucileke kucita.

4. Kweelana alugwalo lwa Luka 12:29, ncinzi cikonzya kutupa “kulibilika lyoonse”?

⁴ Amubale Luka 12:29. Jesu wakakulwaizya basikumutobela kuti ‘baleke kulibilika lyoonse’ kujatikizya zintu nzyobakali kuyandika kumubili. Tulizyi kuti lulayo lwa Jesu lyoonse ndwabusongo alimwi luliluleme. Tulayanda kulutobela, pele zimwi ziindi cilakonzya kutuyumina kapati kucita boobo. Nkaambo nzi?

5. Nkaambo nzi bamwi ncobakonzya kulibilika kujatikizya nzyobayandika kumubili?

 ⁵ Ibamwi balakonzya kulibilika kujatikizya zintu nzyobayandika kumubili, mbuli zyakulya, zisani alimwi akwakukkala. Ambweni bakkala mucisi oomo bantu banji mobali bacete alimwi mocikatazya kujana mulimo. Cilakonzya kubakatazya kujana mali aayandika kutegwa balanganye mikwasyi yabo. Naa ambweni muntu iwakali kubeleka akulanganya mukwasyi wakafwa, akubasiya banamukwasyi kabanyina mali aakuligwasya. Ambweni bulwazi bwa COVID-19 bwapa kuti bamwi basweekelwe milimo alimwi akumaninwa mali. Ikuti naa twakacitikilwa penzi limwi akati kayaaya naa buyumuyumu bumbi buyo, mbuti mbotukonzya kulutobela lulayo lwa Jesu lwakuleka kulibilika?

6. Amupandulule cakamucitikila mwaapostolo Petro aciindi cimwi.

⁶ Aciindi cimwi, mwaapostolo Petro abaapostolo bambi bakali mubwato mu Lwizi lwa Galilaya nokwakali guwo pati ciindi nobakabona Jesu keenda atala amaanzi. Petro wakati: “Mwami, ikuti naa nduwe ncobeni, kondaambila ndiboole kulinduwe kandeenda atala aamaanzi.” Jesu naakamutamba Petro kuti “koboola,” Petro wakazwa mubwato “akweenda atala aamaanzi kuya kuli Jesu.” Lino amubone cakacitika. “Naakabona guwo wakayoowa.  Mpoonya naakatalika kubbila wakakwiila kuti: ‘Mwami, kondivwuna!’” Jesu wakatandabika janza lyakwe akumuvwuna. Cilayandika kapati kuyeeya kuti Petro wakacikonzya kweenda atala amaanzi lilikke buyo eelyo naakalangide kuli Jesu. Pele Petro naakalanga guwo, wakayoowa kapati akudooneka; mpoonya wakatalika kubbila.—Mt. 14:24-31.

7. Ncinzi ncotukonzya kwiiya kucikozyanyo ca Petro?

⁷ Tulakonzya kwiiya kucikozyanyo ca Petro. Ciindi Petro naakazwa mubwato akweenda atala aamaanzi, tanaakali kulangila kuti ulanyonganizyigwa akutalika kubbila. Wakali kuyanda kuzumanana kweenda atala aamaanzi kusikila nkwaakabede Simalelaakwe. Pele wakaalilwa kuzumanana kubikkila maano kumbaakani eeyo. Masimpe kuti tatukonzyi kweenda atala aamaanzi, pele tulajana zintu zisunka lusyomo lwesu. Ikuti naa twacileka kubikkila maano kuli Jehova akuzisyomezyo zyakwe, tulatalika kubbila kumuuya. Aboobo nokuba kuti twajana mapenzi aakatazya mubuumi bwesu, tweelede kuzumanana kugamika mizeezo yesu kuli Jehova alimwi akunguzu nzyajisi zyakutugwasya. Mbuti mbotukonzya kucita oobo?

8. Ncinzi cikonzya kutugwasya kutegwa tutanyonganizyigwi kapati azintu nzyotuyandika kumubili?

⁸ Muciindi cakulibilika kujatikizya mapenzi eesu, tweelede kusyoma Jehova. Amuyeeye kuti Taateesu siluyando Jehova, utusyomezya kuti uyoozilanganya zintu nzyotuyandika kumubili ikuti naa twabikka zintu zyakumuuya mubusena bwakusaanguna. (Mt. 6:32, 33) Lyoonse wali kucizuzikizya cisyomezyo eeci. (Dt. 8:4, 15, 16; Int. 37:25) Ikuti naa Jehova ulasanina bayuni alimwi akusamika maluba-luba, masimpe tatweelede kulibilika kujatikizya ncotuyoolya naa kusama! (Mt. 6:26-30; Flp. 4:6, 7) Mbubwenya luyando mbolubakulwaizya bazyali babikkila maano kujanina bana babo nzyobayandika kumubili, luyando lulamukulwaizya Taateesu wakujulu kupa bantu bakwe nzyobayandika kumubili. Cakutadooneka, tulakonzya kuba masimpe kuti Jehova uyootulanganya!

9. Ncinzi ncomukonzya kwiiya kuli ceeco cakacitikila banabukwetene bamwi?

⁹ Atulange-lange cakacitika icitondezya kuti Jehova ulakonzya kutulanganya kuzintu nzyotuyandika kumubili. Banabukwetene ibali mumulimo waciindi coonse bakeenda musinzo iwiinda kuwoola lyomwe, amootokala wabo wakaindi kuyoobweza bacizyi bamwi ibakali kukkala munkambi yabazangalisi kuti baunke limwi kumuswaangano wa Bunakristo. Mukwesu wakati: “Nowakamana muswaangano, twakatamba bacizyi aaba kucakulya, pele twakanyina cakulya cili coonse cakubapa.” Aboobo ncinzi banabukwetene aaba ncobakacita? Mukwesu wakati: “Notwakasika kuŋanda, twakajana zibbeeke zyobilo zyakajisi zyakulya amulyango wesu. Tiitwakazyi iwakazileta. Jehova wakatupa nzyotwakali kuyandika.” Mukuya kwaciindi, mootokala wabanabukwetene aaba wakafwa. Bakali kuyandika mootokala mumulimo wabukambausi; pele tiibakajisi mali aakuubambya. Ciindi mootokala nowakali kulangwa-langwa kugalaji iyakali afwaafwi, mwaalumi umwi wakaboola akubabuzya kuti: “Ino mbaani bali amootokala ooyu?” Mukwesu wakati nguwakwe alimwi wakali kuyandika kubambwa. Mwaalumi ooyu wakati: “Eeci tacikwe makani. Bakaintu bangu bayanda musyobo wamootokala ooyu alimwi mumubala nguwenya ooyu. Ino inga mwandisambala mali nzi?” Mukwesu wakausambala mootokala wakwe kumwaalumi ooyo, walo iwakamupa mali aakkwana mootokala uumbi. Wakaamba kuti: “Twakakkomana citaambiki. Twakazyiba kuti eeci tiicakaile kulicitikila buyo. Lyakali janza lya Jehova.”

10. Mbuti lugwalo lwa Intembauzyo 37:5 mbolutukulwaizya kutalibilika kujatikizya nzyotuyandika kumubili?

 ¹⁰ Ciindi notuswiilila kumweembezi mubotu alimwi akuleka kulibilika kujatikizya zintu nzyotuyandika kumubili, tulakonzya kuba masimpe kuti Jehova uyootupa nzyotuyandika. (Amubale Intembauzyo 37:5; 1Pet. 5:7) Amubone bukkale bwaambidwe  mumuncali 5. Kusikila lino, ambweni Jehova wali kubelesya silutwe wamukwasyi naa sikutulemba mulimo kutugwasya kutegwa tujane zintu nzyotuyandika buzuba abuzuba. Ikuti silutwe wamukwasyi tacicikonzyi kucita boobo naa ikuti twasweekelwa mulimo wesu wakumubili, Jehova uyootulanganya amunzila zimbi. Tulisinizyide kujatikizya kaambo aaka. Lino amuleke tulange-lange cintu acimbi mweembezi mubotu ncatukulwaizya kuti tuleke kucita.

11. Kweelana alugwalo lwa Matayo 7:1, 2, ncinzi Jesu ncaakatwaambila kuti tucileke kucita, alimwi nkaambo nzi eeci ncocikonzya kukatazya?

¹¹ Amubale Matayo 7:1, 2. Jesu wakalizyi kuti bantu bakwe batalondokede ibakali kumuswiilila, bakajisi cilengwa cakubikkila maano kutumpenda twabamwi. Nkakaambo kaako wakati: “Amuleke kubeteka.” Tulakonzya kusolekesya kapati kutababeteka basyomima. Pele toonse tatulondokede. Ikuti naa twabona kuti zimwi ziindi twatalika kubikkila maano kutumpenda twabamwi, ncinzi ncotweelede kucita? Amuswiilile kuli Jesu akusolekesya canguzu kuleka kubeteka.

12-13. Mbuti kuzinzibala kuyeeya Jehova mbwaakali kumubona Mwami Davida mbokutugwasya kuleka kubeteka bamwi?

¹² Tulakonzya kugwasyigwa kwiinda mukuzinzibala kuyeeya cikozyanyo ca Jehova. Walo uubikkila maano kuzintu zibotu nzyobacita bantu. Tulakabona kaambo aaka kweelana ambwaakamweendelezya Mwami Davida, muntu iwakacita zibi zipati. Mucikozyanyo, wakacita bumambe a Bati-seba, alimwi buya wakapa kuti mulumaakwe ajaigwe. (2Sam. 11:2-4, 14, 15, 24) Akaambo kaceeci, Davida wakaliletela mapenzi walo amukwasyi wakwe, kubikkilizya abamakaintu bakwe bambi. (2Sam. 12:10, 11) Aciindi cimbi, Davida wakaalilwa kumusyoma cakumaninina Jehova, ciindi Davida naakapa malailile aakuti basikalumamba bana Israyeli babalwe kakunyina kuzumizyigwa a Jehova. Ambweni Davida wakacita oobo akaambo kakulisumpula alimwi akusyoma mweelwe wabasikalumamba bakwe. Ino ncinzi cakacitika? Bana Israyeli ibatandila ku 70,000 bakafwa acilwazi!—2Sam. 24:1-4, 10-15.

¹³ Kuti nomwakali kukkala mu Israyeli aciindi eeco, ino nomwakamubona buti Davida? Sena nomwakayeeya kuti teeleli kulekelelwa a Jehova? Pele Jehova kunyina naakayeeya boobo. Wakabikkila maano kukusyomeka kwa Davida mubuumi bwakwe boonse alimwi akuti wakeempwa kuzwa ansi amoyo. Aboobo Jehova wakamulekelela Davida kuzibi zipati eezyi. Jehova wakalizyi kuti Davida wakali kumuyanda kapati alimwi wakali kuyanda kucita ciluzi. Sena tamulumbi kuti Leza wesu ubikkila maano kuzintu zibotu nzyotucita?—1Bam. 9:4; 1Mak. 29:10, 17.

14. Ncinzi cibagwasya Banakristo kuleka kubeteka bamwi?

¹⁴ Ikuti naa Jehova talangili kuti tweelede kucita zintu munzila iilondokede, masimpe andiswe tatweelede kulangila kuti bamwi kabacita zintu munzila iilondokede alimwi tweelede kubikkila maano kuzintu zibotu nzyobacita. Kanji-kanji ncuuba-uba kubona kutalondoka muli bamwi akubatongooka. Nokuba boobo, muntu uusimide kumuuya ulabeleka kabotu abamwi nokuba kuti ulikuzyi kutalondoka kwabo. Daimondi iitanatendwa tailibonyi kabotu, pele muntu musongo ulizyi  kuti iyoolibonya kabotu yaakutendwa alimwi akupolisyigwa. Mbubwenya mbuli Jehova a Jesu, tweelede kubikkila maano kubube bubotu bwabantu, ikutali kukutalondoka kwabo.

15. Mbuti kubikkila maano kubukkale bwabantu mbokukonzya kutugwasya kutababeteka cakuzwa munzila?

¹⁵ Kunze lyakubikkila maano kubube bubotu bwabamwi, ncinzi cikonzya kutugwasya kutababeteka cakuzwa munzila? Amusoleke kweezyeezya bukkale bwabo mbobubede. Amubone cikozyanyo eeci. Bumwi buzuba kutempele, Jesu wakabona mukamufwu umwi mucete kabikka tukkobili tobilo tujisi mpindu nsyoonto mucibikkilo camali. Kunyina naakabuzya kuti: “Ino nkaambo nzi ncaatabikka manji?” Muciindi cakubikkila maano kumweelwe wamali ngaakabikka mukamufwu, Jesu wakabikkila maano kumakanze alimwi abukkale bwakwe akumulumbaizya akaambo kakucita kusikila mpagolela.—Lk. 21:1-4.

16. Ncinzi ncomukonzya kwiiya kuli ceeco cakacitikila ba Veronica?

¹⁶ Tulakonzya kupa cikozyanyo icitondezya mbocigwasya kubikkila maano kubukkale bwabamwi kwiinda mukulanga-langa cakacitikila mucizyi Veronica. Mumbungano mwaakali kuswaangana, kwakali mucizyi uuli alikke amwanaakwe musankwa. Mucizyi Veronica wakati: “Kulindime cakali kulibonya mbuli kuti tiibakasungweede kapati mumilimo yambungano. Akaambo kaceeci, tiindakali kubabona munzila iili kabotu. Mpoonya twakabeleka  limwi amucizyi ooyu mumulimo wabukambausi. Wakandipandulwida buyumuyumu mbwaakajisi bwakulanganya mwanaakwe iwatakakkwene kabotu. Wakali kubeleka kusikila mpagolela kulanganya mukwasyi kumubili alimwi akumuuya. Akaambo kakuciswa kwamwanaakwe, zimwi ziindi wakali kuswaangana kumbungano iimbi.” Kumamanino ba Veronica bakati: “Tiindakazyi kuti bukkale bwakwe bwakali buyumu kapati. Lino ndilamulumba akumuleka kapati mucizyi ooyu kuzintu nzyacita kutegwa abelekele Jehova.”

17. Ino lugwalo lwa Jakobo 2:8 lutulailila kucita nzi, alimwi mbuti mbotukonzya kucita boobo?

¹⁷ Ncinzi ncotweelede kucita kuti naa twabona kuti twamubeteka musyomima? Cilayandika kuyeeya kuti tweelede kubayanda bakwesu. (Amubale Jakobo 2:8.) Kuyungizya waawo, tweelede kupaila camoyo woonse kuli Jehova, akumulomba kuti atugwasye kuleka kubeteka. Tweelede kucita kweelana amipailo yesu kwiinda mukubweza ntaamu yakubandika amuntu ooyo ngotwateendelezya kabotu. Eeci cilakonzya kutupa kumuzyiba kabotu. Tulakonzya kumulomba kuti tubeleke limwi mumulimo wamumuunda naa kumutamba kucakulya. Mbotuyaabumuzyiba kabotu mukwesu, tulakonzya kusoleka kutobela cikozyanyo ca Jehova a Jesu kwiinda mukubikkila maano kuzintu zibotu nzyacita. Munzila eeyi, tutondezya kuti tulaswiilila kumulawo wamweembezi mubotu wakuleka kubeteka.

18. Mbuti mbotukonzya kutondezya kuti tulaswiilila kujwi lyamweembezi mubotu?

¹⁸ Mbubwenya mbelele mboiswiilila kujwi lyamweembezi wayo, abalo basikutobela Jesu balaswiilila kujwi lyakwe. Kuti twasolekesya kuleka kulibilika akaambo kazintu nzyotuyandika kumubili alimwi akuleka kubeteka bamwi, Jehova a Jesu bayookulongezya kusolekesya kwesu. Kufwumbwa naa tuli cibeela ‘cakatanga kaniini’ naa “mbelele zimbi,” atuzumanane kuswiilila alimwi akumvwida jwi lyamweembezi mubotu. (Lk. 12:32; Joh. 10:11, 14, 16) Mucibalo citobela, tuyoolanga-langa zintu zyobilo Jesu nzyaakaambila basikumutobela kuti kabacita.