1. Ci ngava cihi a cin’we ca zvigelo ci nga maha ku Jesu a fananisa vapizani vakwe ni tiyivhu?

JESU i fananisile a kuzwanana a nga hi nako ni vapizani vakwe ni loku ka murisi ni tiyivhu takwe. (Joh. 10:14) Lezvo zva yelana nguvhu. Phela a tiyivhu ta gi tiva a gezu ga murisi wa tona ti tlhela ti maha lezvi a ti byelako. A turista wo kari i zvi wonile ha yece lezvo. I gumile a wula lezvi: “Hi wa lava ku filmara a tiyivhu to kari, hi se pima ku ti vitana. Kanilezvi a ti tangi hi ku a ti ma tivi a magezu ya hina. Ku no guma kuta cifanyana ca murisi. Zvalezvi a nga ti vitana, ti no tekela kuta.”

2-3. (a) A vapizani va Jesu va ingisisa kuyini a gezu gakwe? (b) Zvini hi to bhula hi zvona ka ndzima leyi ni ka leyi yi landzelako?

² Lezvi zvi nga humelela a turista loye zvi hi alakanyisa lezvi Jesu a nga wula xungetano hi tiyivhu takwe, ku nga vapizani vakwe. I te: “Ti ta ingisa a gezu ga mina.” (Joh. 10:16) Zvezvi Jesu i le tilweni. Makunu, hi nga mu ingisisa kuyini? A ndlela-tshinya ya ku ingisa gezu ga Hosi ya hina Jesu ku hanya hi lezvi a nga gondzisa. — Mat. 7:24, 25.

³ Ka ndzima leyi ni leyi yi landzelako, hi ta bhula hi zvokari lezvi Jesu a nga gondzisa. Kota lezvi hi to zvi wona, Jesu i gondzisile ku hi fanele ku tsika ku maha zvilo zvo kari, a tlhela a ku hi fanele ku maha zvokari kambe. A ku sangula, hi ta bhula hi zvilo zvimbiri lezvi Jesu, a murisi wa hina wa mu nene, a ngaku hi fanele ku tsika ku maha.

4. Hi kuya hi Luka 12:29, cini ci nga mahako ku hi “karateka nguvhu”?

⁴ Lera Luka 12:29. Jesu i kucile vapizani vakwe aku va fanele ku ‘tsika ku karateka nguvhu’ hi ku lava zvo ti hanyisa hi zvona. Ha zvi tiva ku a wusungukati ga Jesu gi nene niku ga vhuna contlhe cikhati. Ha zvi lava ku hanya hi gona kambe. Kanilezvi, zvi nga tshuka zvi hi karatelanyana. Hikuyini?

5. Cini ci nga mahako ku a vokari va karateka hi ku lava zvo ti hanyisa hi zvona?

 ⁵ A vokari va nga karateka hi ku lava zvo ti hanyisa hi zvona — zvo kota zvakuga, tinguwo, ni ko tshama kona. Zva koteka ku na va hanya ka tiko ga wusiwana nguvhu. Makunu, zvi nga va karatela ku kuma mali ya ku xava zva ku wundla mingango yabye. Zva koteka kambe ku loyi a nga tira laha kaya na a file, a va siya na va no cucululu, va vhumala ni yo xava cipeneti. A van’wani zva koteka ku na va luzile mitiro hi kota ya ntungu wa COVID-19. (Mutsh. 9:11) Makunu, loku u kumene ni cin’we ca zvikarato lezvi kutani zvin’wani, u nga ci ingisisa kuyini a cileletelo ca Jesu ca ku tsika ku karateka?

6. Tlhamusela lezvi zvi nga humelela mupostoli Pedro ka khati go kari.

⁶ Ka khati go kari, mupostoli Pedro ni vapostoli lava van’wani va wa hi ka ngalava lomu Bimbini ga Galileya na kuba bhubhutsa, va guma va wona Jesu na a famba hehla ka mati. Pedro i no wula lezvi: “Hosi, loku ku hi wena, ndzi vitane ndzita ka wena hi hehla ka mati.” Loku Jesu a te: “Tana”, Pedro i no huma lomu ngalaveni “a famba hehla ka mati aya” ka Jesu. Wa zvi tiva ku zvini zvi nga guma zvi maheka? “A cikhati leci [Pedro] a nga cuwuka a wona lezvaku a moya wa hombe i no chava.  Laha a nga sangula ku mbombomela i noba huwa, aku: ‘Hosi, ndzi ponise!’” Jesu i no nawuluta woko a mu ponisa. Contlhe cikhati leci Pedro a nga veka kupima ka Jesu, i zvi kotile ku famba hehla ka mati lawo ma nga gobhoza. A zvo ku hlamalisa! Kanilezvi, laha a nga hundzuluka a cuwuka moya, i no sangula ku karateka, a kanakana, a chava, a guma a mbombomela. — Mat. 14:24-31.

7. Hi gondza yini ka lezvi zvi nga humelela Pedro?

⁷ Hi nga gondza cokari ka lezvi zvi nga humelela Pedro. A cikhati leci a nga huma ngalaveni a nghena lomu matini, a nga ti wutisangi ku: ‘Ko ndzi nga ta mbombomela kwala?’ I wa lava ku famba hi le hehla ka mati kala a chikela ka Hosi yakwe. Kanilezvi, a nga zvi kotangi ku veka kupima ka lezvi a nga zvi lava. Lisine ku a hi nge fambi hehla ka mati. Kanilezvi, ha kumana ni zvilo zvi ringako kukholwa ka hina. Loku hi tsika ku veka kupima ka Jehovha ni zvitsumbiso zvakwe, hi ta sangula ku mbombomela hi tlhelo ga moya. Kani i bhubhutsa muni go fananisa hi kumanako nago wutomini ga hina, hi fanele ku veka kupima ka Jehovha, hi tsumba ku i ta hi vhuna. Hi nga zvi mahisa kuyini?

8. Cini ci nga hi vhunako ku hi nga karateki ku hundza mpimo hi ku lava zvo ti hanyisa hi zvona?

⁸ Wutshan’wini ga ku karateka hi zvikarato zva hina, hi nga vhuneka nguvhu hi kuva hi tsumba Jehovha. Alakanya lezvaku Jehovha, a Papayi wa hina wa lirandzo, i tsumbisa ku i ta hi khatalela hi tlhelo ga nyama loku hi rangisa zvilo zva moya wutomini ga hina. (Mat. 6:32, 33) A matimu wontlhe ma hi komba ku a nga se tshuka a nga khataleli malandza yakwe. (Deut. 8:4, 15, 16; Lis. 37:25) Lezvi Jehovha a hlayisako zvinyanyani ni zvitsangi, a hi na cigelo ca ku karateka hiku hi taga yini kutani ku hi ta boha yini! (Mat. 6:26-30; Filp. 4:6, 7) Khwatsi hi lezvi a mupswali wo khatala a kuciwako hi lirandzo a ku hlayisa vana vakwe, ni Papayi wa hina wa le tilweni yenawu i hlayisa vanhu vakwe hi tlhelo ga nyama hi ku kuciwa hi lirandzo. Makunu, tiyiseka lezvaku Jehovha i ta hi hlayisa!

9. U gondza yini ka tshango ga vamakabye lava?

⁹ Wona tshango gi kombako ku Jehovha a nga hi hlayisa hi tlhelo ga nyama futsi. A maphayona yo kari — nuna ni sati — va no famba cipimo ca hora hi movha wabye wa kale kasi va ya teka vamakabye vo kari va nga tshama lomu a vanhu va matiko man’wani va nga tsutsuma va ya tumbela kona, kasi va famba navo mitlhanganweni. Loyi wa wanuna i wulile lezvi: “Andzhako ka mutlhangano, hi no ramba vamakabye lavo kasi hi yaga navo zvakuga. Kanilezvi, laha hi nga kari hi famba navo, hi no alakanya ku a hi na zvakuga zva ku va nyika.” Zvini zvi nga maheka? I no tlhavinyeta aku: “A cikhati hi nga chikela kaya, laha nyangweni ku wa hi ni mindzhava yimbiri ya zvakuga. A hi zvi tivangi a ku hi mani a nga veka. Jehovha i hi hlayisile.” Ka khati gin’wani, a movha wabye wu no wonheka. Wu wa laveka nguvhu kasi va wu tirisa kuchumayeleni, kanilezvi va wa nga hi na mali ya ku wu lungisisa. Va no famba nawo ka mekaniko a ya wu hlola a va byela ku ku ta laveka mali muni kasi ku wu lungisa. Na va ha hi laho, ku nota wanuna wokari a taku: “I movha wa mani lowu?” A makabye wa hina aku wa mina wu no wonheka. A wanuna loye aku: “A hi cikarato. A sati wa mina i lava movha wa tshamela legi, wa kori leyi kambe. U nga ndzi xavisela hi mali muni?” A makabye wa hina i nova ni mali ya ku ringana ku xava movha wun’wani. I wula lezvi: “Ka siku lego, hi tsakile zva tanani mu ta wona. Hi tekele ku zvi wona ku lezvo a zvi no halahala zvi maheka. Hi Jehovha a nga hi vhuna.”

10. A Lisimu 37:5 li hi kucisa kuyini a ku nga karatekeli zva ku ti hanyisa hi zvona?

 ¹⁰ Loku hi ingisa Jesu, a murisi wa mu nene, hi tsika ku karatekela zvo ti hanyisa hi zvona na ku nga hi na cigelo, hi nga tiyiseka lezvaku Jehovha i ta hi hlayisa. (Lera Lisimu 37:5; 1 Ped. 5:7) Ehleketa hi ciyimo ci kumbukilweko ka  paragrafo 5. Kuzvilava zvezvi Jehovha i tirisa hloko ya ngango kutani patrawu wo kari kasi mu kuma zva ku ti hanyisa hi zvona. Loku a hloko ya ngango yi nga ha hi kona, kutani loku yi mbhelelwe hi ntiro, Jehovha i ta hi hlayisa hi tindlela tin’wani. Lezvo a zvi kanakanisi. Zvezvi a hi bhuleni hi nchumu wun’wani lowu Jesu, a murisi wa mu nene, a hi kucako ku tsika ku maha.

11. Hi kuya hi Matewu 7:1, 2, Jesu i te hi fanele ku tsika ku maha yini, niku hikuyini lezvo zvi nga tshukako zvi karata?

¹¹ Lera Matewu 7:1, 2. Jesu i wa zvi tiva ku hina vanhu vo kala ku mbhelela hi tolovela ku veka kupima ka zvihoxo zva van’wani. Hi cigelo leco, a ngaku: “Tsikani ku lamula.” Lisine ku hi nga ti karatela ku nga lamuli van’wani. Kanilezvi, kota vanhu vo kala ku mbhelela, hi ta tshuka hi retemuka. Ahati loku hi pola ku ha tolovela ku solasola van’wani ke, zvini hi faneleko ku maha? Ingisa Jesu, ulwa yi nga chayi kasi u tsika ku lamula.

12-13. A ku ehleketa hi lezvi Jehovha a nga mu wonisa zvona Dhavhidha zvi nga hi vhunisa kuyini ku tsika ku lamula van’wani?

¹² A ku ehleketa hi cikombiso ca Jehovha zvi nga hi vhuna nguvhu mhakeni leyi. Jehovha i veka kupima ka matshamela ma nene lawa a vanhu va nga nawo. Lezvo hi zvi wona ka lezvi a nga mahela Hosi Dhavhidha, loyi a nga maha zviwonho zva hombe. I mahile wubhayi na Bhatexebha a tlhela a dayisa nuna wa kona. (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 24) Lezvo zvi mu vangele zvikarato yena ni va ngango wakwe, a ku patsa ni vasati vakwe lava van’wani. (2 Sam. 12:10, 11) Ka khati gin’wani, i no kombisa ku a nga mu tsumbi hi mbilu yontlhe Jehovha, laha a nga rumisa ku ku hlayelwa masochwa ya vaIzrayeli, lezvo na a nga rumiwangi hi Jehovha. Zva koteka ku na a mahile lezvo hi ku tizwa matshandza hi kutala ka masochwa a nga hi nawo ni ku tsumba wona kasi ma mu vhikela. Zvini zvi nga guma zvi humelela? Ku nofa 70 000 wa vaIzrayeli hi ntungu!— 2 Sam. 24:1-4, 10-15.

¹³ Loku u wa tshama le Izrayeli cikhatini leco, na u mu wonisile kuyini Dhavhidha? Na u zvi wonisile ku a zvi ringani ku Jehovha a mu mahela wuxinji ke? Jehovha a nga zvi wonisangi lezvo. I no veka kupima ka lezvi Dhavhidha a nga tsumbekisile zvona wutomini gakwe gontlhe ni lezvi a nga kari a ti sola hi mbilu yontlhe. Lezvo zvi mahile ku a mu tsetselela zviwonho lezvo zva hombe. Jehovha i wa zvi tiva ku Dhavhidha wa mu randza nguvhu niku i wa zvi lava ku maha zva zvi nene. A wu tsaki hi lezvi Nungungulu wa hina a vekako kupima ka matshamela ya hina ya ma nene? — 1 Tih. 9:4; 1 Kro. 29:10, 17.

14. Cini ci vhunako maKristu a ku nga lamuli van’wani?

¹⁴ Lezvi Jehovha a kalako a nga rindzeli zvilo zvo mbhelela ka hina, hinawu a hi faneli ku rindzela ku a van’wani va nga mahi zvihoxo niku hi fanele ku veka kupima ka matshamela yabye ya ma nene. Lisine ku hi tolovelo a zvi karati ku wona zvihoxo zva van’wani hi tlhela hi va solasola. Kanilezvi, loyi a nga wa moya i hanyisana khwatsi ni van’wani hambu a wona zvihoxo zvabye. A dhiyamante yi kalako yi nga se basisiwa a yi sasekangi. Kanilezvi, a munhu wa wutlhari wa zvi tiva ku yi ta saseka nguvhu yi tlhela yiva ya lisima loku yi ta tsemelelwa yi tlhela yi suselelwa chaka yi  basiselwa. A ku fana na Jehovha na Jesu, a hi faneli ku veka kupima ka zvihoxo zva van’wani. Kanilezvi, hi fanele ku wona matshamela ya ma nene lawa va nga nawo.

15. A ku ehleketa hi lezvi a van’wani va lwisanako nazvo wutomini zvi nga hi vhunisa kuyini a ku nga va solasoli?

¹⁵ Ahandle ka ku veka kupima ka matshamela ya ma nene lawa a van’wani va nga nawo, cini kambe ci to hi vhuna ku nga va solasoli? Zama ku alakanyela lezvi va lwisanako nazvo wutomini gabye. Wona cikombiso leci: Ka siku go kari, Jesu i no wona wasati wa cisiwana wo felwa hi nuna na a chela zvingerengere zva mali ya yi tsongwani nguvhu lomu ka kaxa ga minyikelo lomu tempeleni. A nga wutisangi ku: “Hikuyini a nga kala ku chela mali yo hundza leyo?” Wutshan’wini ga ku Jesu a veka kupima ka ntsengo wa mali leyi a wasati loyi a nga chela, i no veka kupima ka leci ci nga mu kuca ni ciyimo cakwe a tlhela a mu dzundza hi ku maha zvontlhe zvi nga ntan’wini wakwe.— Luka 21:1-4.

16. U gondza yini ka tshango ga makabye Veronica?

¹⁶ Lezvi zvi nga humela makabye wa ku hi Veronica zvi nga hi vhuna ku wona lisima la ku ehleketa hi lezvi a van’wani va lwisanako nazvo wutomini. Ka bandla gabye ku wa hi ni makabye wa cisati a nga kari a wundla n’wana yece. Makabye Veronica i wula lezvi: “A ka mina ndzi wa zvi wonisa ku khwatsi a va chumayeli ni kuta mitlhanganweni hi kukhandzakanya. Lezvo zvi wa maha ku ndzi nga va woni  khwatsi. Kanilezvi, ka khati go kari ndzi noya kuchumayeleni ni mamani wa kona. I no ndzi tlhamusela zvikarato a lwisanako nazvo laha a wundlako n’wana wakwe a nga ni mababyi ya hloko. I wa maha zvontlhe a zvi kotako kasi ku hlayisa n’wana wakwe hi tlhelo ga nyama ni ga moya. Ka makhati man’wani, zvi wa boha ku vaya wona mitlhangano ka bandla gin’wani hi kota ya mababyi ya n’wana wakwe.” Makabye Veronica i no guma a songa hi magezu lawa: “Ne ndzi wa nga zvi pimisi a ku i lwisana ni cikarato co kota laho. Zvezvi, ndzi mu randza nguvhu a makabye loye, niku ndza mu dzundza nguvhu hi zvontlhe a mahako kasi ku tirela Jehovha.”

17. Jakobe 2:8 i hi laya ku maha yini, niku hi nga zvi mahisa kuyini?

¹⁷ Zvini hi faneleko ku maha loku hi wona ku ha solasola makabye wokari? Zvi lava ku hi alakanya ku hi fanele ku randza vamakabye va hina. (Lera Jakobe 2:8.) A cin’wani, hi fanele ku khongela ka Jehovha hi mbilu yontlhe, hi mu kombela ku a hi vhuna ku tsika ku lamula van’wani. Loku hi khongele, a hi faneli ku guma hi kondla mawoko, hi fanele ku ti karatela ku mu tiva khwatsi a makabye loye hi mu solasolako. Hi nga maha lezvo hi ku ti nyika cikhati ca kuva naye hi bhula. Hi nga mu kombela ku tira naye kuchumayeleni kutani ku taga naye cokari. Laha hi mu tivako khwatsi a makabye loye, hi nga zama ku pimanyisa cikombiso ca Jehovha na Jesu, hi ku wona zva zvi nene ka van’wani. Loku hi maha lezvo, hi komba lezvaku ha ingisa lezvi a nga laya Jesu, a murisi wa mu nene, zvaku Tsikani ku lamula.

18. Hi nga kombisa kuyini lezvaku ha ingisa a gezu ga murisi mu nene?

¹⁸ A vapizani va Jesu va ingisa a gezu gakwe, a ku fana ni lezvi a tiyivhu ti ingisako a gezu ga murisi wa tona. Loku hilwa kasi hi tsika ku karatekela zva ku ti hanyisa hi zvona ni ku tsika ku lamula van’wani, Jehovha na Jesu va ta katekisa kutikarata ka hina. Kani hi va “ntlhambi wu tsongwani”, kani hi va “tiyivhu tin’wani”, a hi simameni ku ingisa a gezu ga Jesu, a murisi wa mu nene. (Luka 12:32; Joh. 10:11, 14, 16) Ka ndzima yi landzelako, hi ta bhula hi zvilo zvimbiri lezvi Jesu a ngaku hi fanele ku maha.