1. Ndi ngani Yesu a tshi nga vha o vhambedza vhatevheli vhawe na nngu?

YESU o vhambedza vhushaka vhune a vha naho na vhafunziwa vhawe na vhushaka ha tsini-tsini vhune mulisa a vha naho na nngu dzawe. (Yoh. 10:14) Yeneyo tsumbo yo tea. Nngu dzi ḓivha mulisa wadzo nahone dzi a mu tevhela musi a tshi amba nadzo. Zwo vhonwa nga muṅwe muendelamashango we a ri: “Ro lingedza u kunga dziṅwe nngu uri ri dzi fode, fhedzi dzi si ḓe ngauri dzo vha dzi sa ḓivhi maipfi ashu. Ha mbo ḓi ḓa kuṅwe kutukana kwa mulisa. Ku tshi tou dzi vhidza dza mbo ḓi ku tevhela.”

2-3. (a) Vhatevheli vha Yesu vha sumbedza hani uri vha thetshelesa zwine a vha funza? (b) Ri ḓo amba nga ha mini kha ino thero na kha i tevhelaho?

² Zwe muendelamashango a ṱangana nazwo zwi ri humbudza zwe Yesu a zwi amba nga ha nngu dzawe kana vhafunziwa vhawe. O ri: “Dzi ḓo pfa ipfi ḽanga.” (Yoh. 10:16) Fhedzi Yesu u ṱaḓulu. Ri nga mu thetshelesa hani? Nḓila ine ra nga sumbedza ngayo uri ri thetshelesa ipfi ḽa Muṋe washu ndi nga u shumisa zwe a ri funza zwone vhutshiloni hashu.—Mat. 7:24, 25.

³ Kha ino thero na i tevhelaho, ri ḓo amba nga ha dziṅwe pfunzo dza Yesu. Ri ḓo zwi vhona uri Yesu o ri funza uri hu na zwine ra tea u litsha u zwi ita na zwine ra tea u zwi ita. Ri ḓo thoma nga u amba zwithu zwivhili zwe mulisa wavhuḓi a ri vhudza uri ri litshe u zwi ita.

4. U ya nga Luka 12:29, ri nga “vhilaela lwo kalulaho” nga ha mini?

⁴ Vhalani Luka 12:29. Yesu o ṱuṱuwedza vhatevheli vhawe uri vha “songo vhilaela lwo kalulaho” nga ha zwine vha zwi shaya. Ri a zwi ḓivha uri Yesu u dzula a tshi ri ṋea nyeletshedzo  ya vhuṱali na yo lugaho. Ri a funa u i shumisa, fhedzi nga zwiṅwe zwifhinga ri nga wana zwi tshi ri konḓela. Ndi ngani?

5. Ndi ngani vhaṅwe vha tshi nga vhilaedziswa nga uri vha ḓo wana hani zwine vha zwi shaya?

 ⁵ Vhaṅwe vha nga vhilaedziswa nga uri vha ḓo wana hani zwine vha zwi shaya, zwi ngaho zwiḽiwa, zwiambaro na vhudzulo. Vha nga vha vha tshi dzula kha shango ḽine ha vha na vhushai kana hune zwa konḓa u wana mushumo. Zwi nga vha zwi tshi vha konḓela u wana tshelede yo eḓanaho u ṱunḓela miṱa yavho. Kana khamusi ane a ṱunḓela muṱa o lovha, zwa sia muṱa woṱhe u si tsheena tshelede ya u renga zwine wa zwi shaya. Zwiṅwe hafhu, vhaṅwe vha nga vha vho fhelelwa nga mishumo nga nṱhani ha dziedzi ḽa COVID-19. (Muh. 9:11) Arali ro ṱangana na dzenedzi thaidzo kana dziṅwe, ri nga tevhedza hani maipfi a Yesu a uri ri litshe u vhilaela?

6. Ṱalusani zwe zwa vhuya zwa itea kha muapostola Petro.

⁶ Nga tshiṅwe tshifhinga muapostola Petro na vhaṅwe vhaapostola vho vha vho ṋamela tshikepe Lwanzheni lwa Galilea musi hu tshi vha na ḓumbu. Vha vhona Yesu a tshi khou tshimbila nṱha ha maḓi. Petro a ri: “Murena, arali hu iwe, mmbidze ndi ḓe kha iwe ndi tshi khou tshimbila nṱha ha maḓi.” Musi Yesu o no ri “iḓa,” Petro a bva tshikepeni a “tshimbila nṱha ha maḓi a ya kha Yesu.” Ha itea mini? Bivhili i ri: “A tshi vhona ḓumbu, a ofha. A tshi vho mbwandamela, a ṱavha mukosi a ri: ‘Murena, ntshidze!’” Yesu a ṱavhanya a mu fara a mu tshidza. Zwi vhonala uri Petro o kona u tshimbila nṱha ha maḓi musi o livhisa ṱhogomelo kha Yesu. Fhedzi musi Petro a tshi vho  sedza ḓumbu, o thoma u ofha na u timatima, zwa ita uri a thome u mbwandamela.—Mat. 14:24-31.

7. Ri nga guda mini kha tsumbo ya Petro?

⁷ Hu na zwine ra nga guda kha tsumbo ya Petro. Musi Petro a tshi tsa tshikepeni a kanda lwanzhe, o vha a songo zwi lavhelela uri u ḓo thithiswa nga ḓumbu a thoma u mbwandamela. O vha o zwi funa u tshimbila nṱha ha maḓi a vhuya a swika kha Yesu. Fhedzi a thithiswa nga ḓumbu nṱhani ha uri a dzule o livhisa ṱhogomelo kha Yesu. Riṋe ṋamusi ri tea u vha na lutendo uri ri kone u konḓelela dzithaidzo samusi zwo ṱoḓa uri Petro a vhe na lutendo uri a tshimbile nṱha ha maḓi. Arali ra sa dzula ri tshi fhulufhela Yehova na zwe a ri fhulufhedzisa, ri nga fhelelwa nga lutendo ra tou nga ri khou mbwandamela kha mbilaelo dzashu. Ngauralo, naho ri na thaidzo dzine dza ri lemela, ri fanela u dzula ri tshi humbula zwe Yehova a ri fhulufhedzisa na uri u ḓo ri thusa. Ri nga zwi itisa hani?

8. Ri nga thuswa nga mini uri ri si vhilaele lwo kalulaho nga ha zwine ra zwi shaya?

⁸ Ri tea u fhulufhela Yehova nṱhani ha u vhilaedziswa nga thaidzo dzine ra vha nadzo. Ri songo hangwa uri Yehova, Khotsi ashu a re na lufuno u ri fhulufhedzisa uri u ḓo ri fha zwine ra zwi shaya arali ra ita zwine a zwi funa u thoma. (Mat. 6:32, 33) U dzula a tshi ita zwe a zwi fhulufhedzisa. (Dot. 8:4, 15, 16; Ps. 37:25) Arali Yehova a tshi ṱhogomela zwiṋoni na maluvha, zwi tou pfala uri a ri tei u vhilaela uri ri ḓo ḽa’ni kana ri ḓo ambara’ni. (Mat. 6:26-30; Vhafil. 4:6, 7) Samusi vhabebi vha re na ndavha na vhana vhavho vha tshi itiswa nga lufuno uri vha vha ṋee zwine vha zwi shaya, na Khotsi ashu wa ṱaḓulu u itiswa nga lufuno uri a fhe vhathu vhawe zwine vha zwi shaya. Ri nga vha na vhungoho ha uri Yehova u ḓo ri ṱhogomela.

9. Ni nga guda mini kha zwe vhaṅwe vhavhingani vha ṱangana nazwo?

⁹ Kha ri ambe nga ha tsumbo ya uri Yehova a nga ri fha hani zwine ra zwi shaya. Vhaṅwe vhavhingani vha re kha tshumelo ya tshifhinga tshoṱhe vho vhuya vha fara lwendo lwe lwa vha dzhiela tshifhinga tshi fhiraho awara nga goloi yavho ye ya vha yo no vha ya kale. Vho vha vha tshi khou ya u dzhia vhahashu vha vhafumakadzi fhethu hu dzulaho vhathu vho shavhaho mashangoni a havho uri vha vha ise muṱanganoni wa tshivhidzo. Wahashu u ri: “Musi muṱangano u tshi fhela, ro ramba vhenevha vhahashu uri vha ḓe vha ḽe na riṋe, fhedzi ra vho zwi humbula uri a ri na zwiḽiwa zwa u vha fha.” Vhenevho vhavhingani vho ita mini? Wahashu u ri: “Musi ri tshi swika hayani ra vhona mabuto mavhili a zwiḽiwa muṋangoni. Ro vha ri sa ḓivhi uri o vhewa nga nnyi. Ro vha ro tondiwa nga Yehova.” Nga murahu ha tshifhinga, goloi ya vhenevho vhavhingani yo mbo ḓi tshinyala. Vho vha vha tshi i shumisa vhukuma kha mushumo wa u huwelela, fhedzi vho vha vha si na tshelede ya u i lugisa. Vha i isa giratshini uri vha vhone uri zwi ḓo vha ḓurela vhugai u i lugisa. Ha mbo ḓi ḓa muṅwe munna a ri: “Iyi goloi ndi ya nnyi?” Wahashu a ri ndi yawe nahone i kha ḓi ṱoḓa u lugiswa. Onoyo munna a ri: “Hezwo a zwi dini. Mufumakadzi wanga u khou ṱoḓa wonoyu mufuda wa goloi nahone ya muvhala wonoyu. Vha nga nthengisela nga vhugai?” Wahashu a mbo ḓi i rengisela onoyo munna nahone a wana tshelede ya u renga iṅwe goloi. U ri: “Heḽo ḓuvha ro vha ro takala na zwikunwane. Ro zwi ḓivha uri a zwo ngo sokou itea. Tsho vha tshi tshanḓa tsha Yehova.”

10. Phisalema 37:5 i ri ṱuṱuwedza hani uri ri si vhilaedziswe nga zwine ra zwi shaya?

 ¹⁰ Arali ra thetshelesa zwine mulisa wavhuḓi a ri funza zwone, nahone ra litsha u vhilaela lwo kalulaho nga ha zwine ra zwi shaya, ri nga vha na vhungoho ha uri Yehova u ḓo ri ṱhogomela. (Vhalani Phisalema 37:5; 1 Pet. 5:7) Humbulani nga ha thaidzo dze ra dzi amba kha  phara ya 5. Khamusi u swika zwino Yehova a nga vha o shumisa ṱhoho ya muṱa kana mutholi waṋu uri a ni thuse u wana zwine na zwi shaya. Arali ṱhoho ya muṱa a si tsha kona u ri ṱhogomela kana ro fhelelwa nga mushumo, Yehova u ḓo ri ṱhogomela nga iṅwe nḓila. Ri nga zwi fhulufhela. Zwino kha ri ambe nga zwiṅwe zwe mulisa wavhuḓi a ri ṱuṱuwedza uri ri litshe u zwi ita.

11. U ya nga Mateo 7:1, 2, Yesu o ri ri litshe u ita mini nahone ndi ngani zwi tshi nga ri konḓela?

¹¹ Vhalani Mateo 7:1, 2. Yesu o vha a tshi zwi ḓivha uri vhathetshelesi vhawe vha re na tshivhi vha na nḓowelo ya u sedzesa vhushayanungo ha vhaṅwe. Ndi ngazwo o ri: “Litshani u haṱula.” Ri nga lingedza vhukuma uri ri si haṱule vhatendi nga riṋe. Fhedzi ri nga ita ri tshi kundelwa ngauri ri na tshivhi. Ri nga ita mini arali nga zwiṅwe zwifhinga ri tshi sedzesa vhushayanungo ha vhaṅwe? Kha ri thetshelese Yesu nahone ri lingedze vhukuma uri ri litshe u haṱula.

12-13. U elekanya nga ha nḓila ye Yehova a vha a tshi dzhia Davida ngayo zwi nga ri thusa hani u litsha u haṱula vhaṅwe?

¹² Ri nga vhuyelwa arali ra elekanya nga ha tsumbo ine Yehova a ri vhetshela yone. U sedzesa zwivhuya zwine vhathu vha zwi ita. Humbulani zwe a zwi ita musi Khosi Davida o ita vhukhakhi vhuhulwane. Sa tsumbo, o ita vhupombwe na Batseba nahone a ita uri munna wawe a vhulawe. (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 24) Zwe Davida a ita zwo vhaisa ene na muṱa wawe, u katela na vhafumakadzi vhawe. (2 Sam. 12:10, 11) Nga tshiṅwe tshifhinga, Davida ho ngo fhulufhela Yehova nga vhuḓalo musi a tshi vhala vhanna vha re kha mmbi ya Isiraele a songo laedzwa nga Yehova. Davida a nga vha o zwi itiswa nga u ḓihudza nge mmbi yawe ya vha i khulwane na u fhulufhela uri i ḓo mu tsireledza. Ha bvelela mini? Ha fa Vhaisiraele vha ṱoḓaho u vha 70 000 nga dwadze.—2 Sam. 24:1-4, 10-15.

¹³ Arali no vha ni tshi dzula kha ḽa Isiraele nga tshenetsho tshifhinga, no vha ni tshi ḓo dzhia hani Davida? Naa no vha ni tshi ḓo humbula uri Yehova ho ngo tea u mu hangwela? Yehova ho ngo mu dzhia nga yeneyo nḓila. O sedzesa u fhulufhedzea ha Davida na uri o vha o rembuluwa zwi tshi bva mbiluni. Nga zwenezwo, Yehova o mu hangwela zwenezwi zwivhi zwihulwane. Yehova o vha a tshi zwi ḓivha uri Davida u a mu funa nga maanḓa nahone u a zwi funa u ita zwo lugaho. Ri a zwi livhuwa vhukuma uri Yehova u sedzesa zwivhuya kha riṋe.—1 Dzikh. 9:4; 1 Koron. 29:10, 17.

14. Vhakriste vho thuswa nga mini uri vha litshe u haṱula vhaṅwe?

¹⁴ Arali Yehova a sa sedzesi vhushayanungo hashu, na riṋe ri nga kona u sa sedzesa vhushayanungo ha vhaṅwe ra sedza zwivhuya khavho. Zwi a leluwa u sedzesa vhushayanungo ha vhaṅwe na u vha haṱula. Fhedzi muthu ane a edzisa Yehova u shumisana na vhaṅwe zwavhuḓi naho a tshi ḓivha vhushayanungo havho. Daimane a yo ngo naka musi i songo vhaḓiwa, fhedzi muthu o ṱalifhaho u a zwi ḓivha uri i ḓo naka vhukuma ya vha ya ndeme musi yo no vhaḓiwa ya dovha ya penyisiwa. Kha ri edzise Yehova na Yesu nga u sa sedzesa  vhushayanungo ha vhaṅwe, fhedzi ri sedzese zwivhuya zwavho.

15. Ndi ngani u humbulela zwine vhathu vha khou ṱangana nazwo vhutshiloni zwi tshi nga ri thusa uri ri si vha haṱule?

¹⁵ Musi ri tshi khou sedzesa zwivhuya kha vhaṅwe, ndi zwifhio zwiṅwe zwine zwa nga ri thusa uri ri si vha haṱule? Lingedzani u humbulela zwine vha khou ṱangana nazwo vhutshiloni. Kha ri ambe nga ha heyi tsumbo. Ḽiṅwe ḓuvha musi Yesu e thembeleni o vhona tshilikadzi i shayaho i tshi khou posa zwipeni zwivhili zwi si na ndeme ngomu mbulungeloni. Yesu ho ngo ri: “Ndi ngani a songo posa tshelede nnzhi?” Nṱhani ha uri Yesu a sedzese uri yeneyo tshilikadzi yo posa vhugai, o sedza zwe zwa mu ṱuṱuwedza u i bvisa na zwiimo zwawe, a mu khoḓa.—Luka 21:1-4.

16. Ni nga guda mini kha tshenzhelo ya Veronica?

¹⁶ Tshenzhelo ya Veronica i ri sumbedza uri ndi ngani zwi zwa ndeme u humbulela zwine vhaṅwe vhathu vha khou ṱangana nazwo vhutshiloni. Tshivhidzoni tsha hawe ho vha hu na muṅwe mme a re mubebi e eṱhe na murwa wawe. Veronica u ri: “Ndo vha ndi tshi vhona vha tshi lova miṱangano nahone nga zwiṅwe zwifhinga vha sa yi tsimuni. Zwenezwi zwa ita uri ndi si vha takalele. Nda shuma tsimu na onoyo mufumakadzi. A nṱalutshedza uri murwa wawe u na vhulwadze ha muhumbulo. O vha a tshi khou ita zwoṱhe zwine a nga kona  uri vha wane zwine vha zwi shaya na u khwaṱhisa vhushaka havho na Yehova. Nga zwiṅwe zwifhinga o vha a tshi ya muṱanganoni kha tshiṅwe tshivhidzo nga nṱhani ha mutakalo u si wavhuḓi wa ṅwana wawe.” Veronica u ri: “Ndo vha ndi sa zwi ḓivhi uri vhutshilo vhu khou mu konḓela nga u ralo. Zwino onoyu wahashu ndi vho mu funa na u mu ṱhonifha nga nṱhani ha zwoṱhe zwine a khou zwi ita uri a shumele Yehova.”

17. Yakobo 2:8 i ri vhudza uri ri ite mini nahone ri nga zwi itisa hani?

¹⁷ Ri tea u ita mini arali ri tshi vho haṱula mutendi nga riṋe? Ri songo hangwa uri ri tea u funa vhahashu. (Vhalani Yakobo 2:8.) Zwiṅwe hafhu, ri tea u amba na Yehova nga thabelo zwi tshi bva mbiluni ra mu humbela uri a ri thuse ri litshe u haṱula. Ri nga ita zwi tendelanaho na thabelo dzashu nga u ḓifha tshifhinga tsha u ṱwa na onoyo muthu ane ra khou mu haṱula. Zwi nga ita uri ri mu ḓivhe. Ri nga mu humbela uri a shume tsimu na riṋe kana a ḽe na riṋe. Musi ri tshi ḓivha onoyo wahashu khwine, ri nga lingedza u edzisa Yehova na Yesu nga u sedza zwivhuya khae. Arali ra zwi ita, ri ḓo vha ri tshi khou sumbedza uri ri tevhedza ndaela ya mulisa wavhuḓi ya uri ri litshe u haṱula.

18. Ri nga zwi sumbedza hani uri ri khou thetshelesa ipfi ḽa mulisa wavhuḓi?

¹⁸ Samusi nngu dza vhukuma dzi tshi thetshelesa ipfi ḽa mulisa wadzo, vhatevheli vha Yesu na vhone vha a mu thetshelesa. Yehova na Yesu vha ḓo fhaṱutshedza ndingedzo dzashu arali ra lwela u litsha u vhilaedziswa nga zwine ra zwi shaya na u litsha u haṱula vhaṅwe. U nga ri ri nga bvela phanḓa ri tshi thetshelesa ipfi ḽa mulisa wavhuḓi hu sa londwi uri ri vha “sambi ḽiṱuku” kana ri vha “dziṅwe nngu.” (Luka 12:32; Yoh. 10:11, 14, 16) Kha thero i tevhelaho ri ḓo amba nga ha zwithu zwivhili zwe Yesu a vhudza vhatevheli vhawe uri vha tea u zwi ita.