1. Gini ndupai sa si narengbe kadu nga si naasa Yesu ko ringbisi apefuoko kuti akandoro?

YESU aringbisi gu pagume du dagba ko na apefuo ko kuti gu mbembedi nyemuse du dagba babanda akandoro na gani akandoro. (Yo. 10:14) Gu ringbisapai re rẽarẽ. Akandoro ima ino babandara, na ami nadega tura adega kuti fugoni. Kura kumba kinaho nabi gipai re ni bangiriko. Ko aya: “Ani aaida ka dia sura kura akandoro na ki asadi ka sa ra ami ye mbembedi na ani. Ono ami aapekanga fuo rani te, bambiko ami aainongo fugo rani te. Fuo gure, wiri tooni babanda akandoro aye ki yambu ra, na ami ki tona ka pekafuoko nibasa.”

2-3. (a) Waigu apefuo Yesu ayugo gupai nga i nadega tuyo kuti fugoko? (b) Ginipai ani nika wisigopai tipaha rogo gi kekeapai re na rogo gu ngbefuoho?

² Gu kpiapai nga ga gu kumba re natingida rani na pa ga Yesu afugo nibipa gako akandoro—du nga gako abawiriki. Ko aya: “Ami agía fugore agia.” (Yo. 10:16) Ono Yesu ngbangbaturũ yo. Waigu rengbe ani ka ya ani nadega turani fuko? Gu bangua gene ani ayugo gupai ngbaha nga ani nadega turani kuti fugo Bairarani nga ni manga ani pai kuti gako ayugopai rogo gaani raka yo.—Mt. 7:24, 25.

³ Rogo gi kekeapai re na gu ngbefuoho, ani nika wisigopai tipa kura ga Yesu ayugopai. A wa ani nika bihe, Yesu ayugu gupai furani nga, si naida ani mbu manga kura apai, na si naida ani mangi kura apai. Ni bambataha, ani nika wisigopai tipa apai ue nga gu wene babanda akandoro aruga rani ani mbu mangaha.

4. Ringbisihe kuti Ruka 12:29, ginipai rengbe ka sa gupai nga ani ‘sáki pai kpotoraniyo’ watadu ka baka bangirani?

⁴ Oni gedi Ruka 12:29. Yesu angarasi apefuoko nga ‘ka i sáki nga pai kpotoyo yo’ watadu ka baka bangiriyo tipa gbia agu ahe  i aidaha tipa raka ya. Ani ima ino gupai nga ga Yesu arugute ti aregbo dunduko ni pa tatamana na ni ruruhe. Ani naida aida ka mangapai kutini, ono ti kura aregbo, si ima rengba kadu ni mbumbuhe ka mangaha wo. Tipagine?

5. Tipagine rengbe kura aboro kadu ti ni na bakabangirise tipa agu ahe nga ga borose du yo na zingoho?

 ⁵ Gu kura aboro rengbe kaa bakabangiriyo nibipa agu aũborose du yo na zingoho wa—riahe, aroko, gbiati ba ka raka rogoho. I ima rengba kaa raka rogo gu ringara du badungu aboro rogoho ni rungorungo yo na si kidu ni kpakarakpakaraha ka gbia sunge. Si ima rengba kadu ni kpakarakpakaraha fuyo ka gbia marã rengbe arengba tipa ka ngerafuo gayo aborokporo na ni. Watadu si rengbe kadu nga gu boro nanaagbia marã tipa aborokporo ima kpi, na ka i adunga na marã beyo tipa agu ahe i aidaha ya. Berewe a, si ima rengba kadu nga badungu aboro ima zanga gayo asunge mbiko agu akpakarapai gu kaza nga Korona naye na ni. (Batu. 9:11) Ka si du nga ani gbia tirani na kpakarapai sa dagba agi akpakarapai re watadu gu kura akpakarapai, waigu rengbe ani ka pekafuo ga Yesu rugapai ki mbu bakabangirani?

6. Oni sakingo pai tipa gupai namangi gu mokedi nangia Petero ti kura regbo sa.

⁶ Ti kura regbo sa, gu mokedi nangia Petero gbiati kura amokedi adu rogo kurungba rii Baime Gariraya ti regbo bavugumo na i ki bi Yesu ko nindu rii ime. Petero aya: “Gbia, si ngia mo du, mo yá fere mi ye fuo ro ku ri ime.” Fuo Yesu yambu Petero ko “ye,” Petero aguari kurungba yo na “ki nindu ri ime, ka ndu fuo Yesu.” Oni bingo gupai namangi tingbafuo gure. “Ho ko abi yuge ni, ko ki nigunde agunde; ko ki tona rinda, ko ki kpari, ki ya, ‘Gbia, mo bátasi re!’” Yesu atãi beko na ki batasi ko. Si ni nyanyakipa pai ka tingida gupai nga Petero aima du na rengba ka ndu rii ime ho ko aamaa berãko ni kindi kuti Yesu. Ono ho Petero atona ka ngana wege ni,  bakere gunde aziko na kapa, na ko ki tona ka rindo.—Mt. 14:24-31.

7. Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti ga Petero kpiapai?

⁷ Ani ima rengba ka wirikapai ti ga Petero kpiapai. Ho Petero aguari ni kurungba yo kini ndu rii ime, ko aainongo gupai nga pai nika gbeberã ko ko ki tona rindo te. Ko aaida ka nye rii ime da ho ka ko ada ni fuo Bairako. Ono kuba gupai nga kaa ngana Yesu, ko atona ka baka bangiriko tipa kina ba wege. Rengo ngaha nga, ka ani ndunga rii ime te, ono ani nagbia tirani agbia na aˈasada nga ga idapase. Ka ani zanga maaberã rani kuti Yekova na gako akidohe, ani nika tona kaa rindo rogo toro yo. Sidu, ka ani vura kaa gbia tirani na kina gini kere kere akpakarapai vurũ, si naida ani moiberãrani kuti Yekova na gu tandu du ko na ni ka undo rani. Wai du rengbe ani ka manga gupai re?

8. Ginipai rengbe ka undo rani ka ani dunga na bakere bakabangirise tipa gu gaani azingo nga ga borose ya?

⁸ Kuba gupai nga kaa du na bakabangirise tipa gaani akpakarapai, si naida ani kido kuti Yekova. Oni tingidi gupai nga, gu Barani nga ga nyemuse ko nga Yekova, kidohe nga ko nikaa ngera angerafuo gu gaani azingo nga ga borose ka ani moi agu apai nga ga toro mbatayo rogo gaani raka yo. (Mt. 6:32, 33) Ko naamangapai kuti gu gako kidohe re ti aregbo dũ. (Pa Rug. 8:4, 15, 16; Tam. 37:25) Ka si du nga Yekova nangera angerafuo azire gbiati ambumbudo, nirengo, si aidanga ani naabaka bangirani tipa guhe ani nika rihe watadu guhe ani nika voho te! (Mt. 6:26-30; Frp. 4:6, 7) A kina wai nyemuse afõngbadu agu avunguagude yo naberãpa awiriyo i ngerefuo yo na agu ahe nga ga borose, nyemuse nafõngbadu gu Barani du ngbangbaturũ yo ko ngerefuo agu azingo nga ga borose nga ga gako aboro. Nirengo, ani ima rengba kadu na gu kido nga Yekova nikaa ngera angerafuo rani!

9. Ginipai rengbe mo ka wirikaha ti gu kpiapai nga ga kura arogotise sa?

⁹ Oni bingo kpiapai nga gu nayugo pa wai Yekova narengbe ka ngerafuo gu gaani azingo nga ga borose. Kura arogotise ni abazakigene akama gayo tarambiri nga gu naadu ni kuruhe tipa bagizo regbo naima susa saa sa tipa ka dia kura awirina ni adee rogo gu ba aboro azubo ku rogoho be vura na ki ndu na yo tipa gu dunguratise nga ga aKristano. Bairakporo aya: “Tingbafuo dunguratise, ani ayambu agu awirina re tipa riahe, ono tie, tingbafuo gure, ani aye ka bi gupai nga riahe aadunga berani tipa ka fuhe fuyo te.” Ginipai ka agu arogotise re arengbe ka mangaha awere? Bairakporo andu kumbatayo na fugo ki ya: “Ho ani ada ni kporo yo, ani abi kikindigi amangu ue na riahe rogoho pangbadimo. Ani aainongo gu boro naambuhe ho te. Yekova aima ngerafuo rani.” Fuo regbo kusa, ga agu arogotise re tarambiri agberẽ. I aaidaha tipa kaa ndu na ni gene tungusapai yo; ono tie, marã aadunga beyo tipa ka mbakadaha te. I andu na gu tarambiri re ku rogo gu ba i ambakada atarambiri rogoho tipa ka bi bakio marã wai rengbe mbakadaha ka diaha. Fuo gure, kumba aye na ki sanahe nga: “Ga da tarambiri du re?” Bairakporo aya gako du na si naida i mbakadihe. Gu kumba re akaragapai ki ya: “Gure na pai te. Diare naida gi ngbatunga tarambiri re na rangihe kina boro wai duhe re. Oni rengbe ka bagaha na wai?” Gu wirina re abagi gako tarambiri fu gu kumba re na gu kumba re ki fu marã fuko rengbe arengba tipa ko ngbe kura tarambiri na ni. Ko aya: “Ani adu na bakere ngbarago ti digido gu uru re. Ani aima ino gupai nga, anga kungbo momu gbua namangi re te. Be Yekova adu kina rogo gupai re.”

10. Waigu Atambuahe 37:5 angarasa rani ka ani dunga na bakabangirise tipa gu gaani azingo nga ga borose ya?

¹⁰ Ho ani adega turani ni fu wene babanda akandoro na ki mbu bakere bakabangirise tipa  agu azingo nga ga borose, ani rengbe kadu na gu kido nga Yekova nika ngera angerafuo rani. (Oni gedi Atambuahe 37:5; 1 Pet. 5:7) Oni berẽnga pa agu akpakarapai i nifura tipaha rogo  genewaraga 5. Da kuti gi regbo re, si ima rengba kadu nga Yekova ninaamanga sunge na bariikporo watadu bairasunge tipa kaa undo rani ani ngerefuo gaani azingo na aˈuru dũ. Ka si du nga bariikporo na rengba ka manga gipai re berewe te watadu ka si du nga ani zanga gaani sunge, Yekova nika ngera angerafuo rani rogo kura gene yo. Ani ima rengba kadu na kido kuti gipai re. Ani furanga awere tipa gu kura pai kia wene babanda akandoro angarasa rani ani mbu mangaha.

11. Ringbisihe kuti Matayo 7:1, 2, ginipai Yesu aya furani ani mbu mangaha, na tipagine rengbe gipai re kadu ti ni ni mbumbuhe?

¹¹ Oni gedi Matayo 7:1, 2. Yesu aima ino gupai nga, wiri aboro ni kpakpa yo, na dedede, i namaa berãyo kuti aingahe nga ga akurayo. Si du ko ape gupai ti ni nga: ‘Ka oni sápu nga ngbanga boro ya.’ Ani ima rengba ka manga nyanyaki asadatise tipa ka zanga sapangbanga akuarani aidipase. Ono wa vura duhe wo, ani dunduko nga kpakpa aboro. Ka ani bi gupai nga ti kura aregbo ani nasapangbanga akuarani, ginipai si aida ani mangihe? Si naida ani dege turani fu Yesu, na ki mangi nyanyaki asadatise ka mbu sapangbanga aboro.

12-13. Waigu rengbe pa berã ani kurii gu bipai Yekova adu na ni tipa Bakindo Davide ka undo rani ani mbu sapangbanga kura aboro?

¹² Ani ima rengba ka gbia undo ti berãkurii ga Yekova kpiapai. Ko naamaa berãko kina kuti gu weneapai du rogo aboro yo. Ani nabi gipai re ti wai ko amangipai na Bakindo Davide, nga gu kumba naaima manga kere aingahe. Ni kpiapai, ko amangi bäri na Bataseba, na zavura ki sa gupai nga i imi kumbari. (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 24) Mbiko gupai Davide amangihe re, ko na gako aborokporo agbia mbusa, kodihe na gu kura adiako. (2 Sam. 12:10, 11) Ti gu kura regbo berewe, Davide azanga ka yugo bakere kido kuti Yekova ho ko agedi namba akumba ni rogo gu riivura nga ga Yisaraere, nga gupai Yekova aayanga fuko ko mangihe ya. Si ima rengba kadu nga Davide amangi gupai re bambiko gupai nga ko adu na rukö tipa wai bakio gako riivura adu na mbiko gupai nga ko akido kutini tipa bandahe. Sangbana gipai re angia gine? AYisaraere bangeyo adu nga 70,000 akpiki be riri kaza!—2 Sam. 24:1-4, 10-15.

¹³ Ka si adu nga mo aaraka Yisaraere yo ti gu regbo re, wai du ka mo aabi Davide? Ya mo ka mo asaringbanga ko ki ya ko arẽnga na ga Yekova inapai te? Yekova aadunga na gu bipai re tipa ko te. Ko aagbe berãko kuti pa wai Davide adu niruru ko rogo gako raka yo naabaha na wai ko amangi saberã. Sidu, Yekova ambupai fu Davide ti gi kere aingapai re. Yekova aima ino gupai nga Davide aima kpinyemuko bakere gbe, na ko aaida ka manga gupai du ni ruruhe. Ya mo mo na tambuahe tipa gupai nga gaani Mbori nangera tipa gu wenepai du rogo rani yo te?—1 Aba. 9:4; 1 Peka 29:10, 17.

14. Ginipai undo aKristano i mbu sapangbanga kura aboro?

¹⁴ Bambiko gupai nga Yekova aberãnga gupai nga si naida ani du ni rengberengbe rani te, si aidanga a ani berẽpa kura aboro nga i du ni rengberengbe yo te, na si naida ani naangera tipa gu weneapai du rogo kura aboro yo. Dedede, si nidu taata ka bi agu azangarengba nga ga kura aboro na ki bisirapa yo. Ono tie, gu boro nawirika Yekova, namangapai wenengai na kura aboro, zavura ho ni naini pa gayo azangarengba ni. Gu mbia fongo i ata girisongo kpotoho ya angeranga ni wenehe te, ono gu boro du na tatamana ima ino gupai nga si nika duadu ni  bawenehe na paha kidu ni nyanyakihe tingbafuo i girisi kpotoho. Wakina aYekova na Yesu, si aidanga ani moiberãrani kina kuti agu azangarengba nga ga aboro te, kuba gure, si naida ani moiberãrani kuti gayo wene asino.

15. Waigu rengbe pa berã ani pa agu apai du tipa aboro ka undo rani ka ani saringo ngbanga yo ni kerehe ya?

¹⁵ Kupati gu nga ka maaberã rani kuti gu wene asino nga ga kura aboro, ginipai rengbe ka undo rani tipa ka ani naasaranga ngbanga aboro ni kerehe ya? Mo asadi ka makiapa wai du gayo raka. Oni bingo gi kpiapai re. Rogo gu kura uru sa yekaru yo, Yesu abi rungorungo dekurugbo ri naba rukutu marã ue naadu na para kusende ku rogo ba ba marã. Ko aasananga he nga: “Tipagine ri naabanga ra ti ni ni badungura ya?” te. Kuba gupai nga Yesu moiberã ko kuti bakio gu marã gu rungorungo dekurugbo re afuru, ko aberẽpa ndu gupai ri afuru ti ni na wai gari raka adu na ko ki tambua ri tipa manga ai gupai ri adu na rengba ka mangaha.—Rk. 21:1-4.

16. Ginipai rengbe mo ka wirikaha ti gu kpiapai nga ga Veronica?

¹⁶ Gu kpiapai nga ga Veronica nayugo wai furani duhe ti ni ni nyanyakipa pai ka berãpa wai du raka kura aboro. Rogo gu dungurati ri adu rogoho, nagude adu yo na wiiri ni kumbagude. Veronica aya: “Si adu fere wa ka i ya i anaandunga tipa adunguratise dedede gbiati sunge tungusapai te. Mbiko gipai re mi adu na iraira bipai tipa yo. Ono fuo gure, mi kini kuru gene tungusapai yo na gu nagude re. Nako ape gupai fere nga gu wiiri re adu na gu kaza ti ko naasa ko ka riko yo dunga wenengai ya. Ri anaamanga pai na omeri dũ tipa ka ngerafuo gu gayo azingo  nga ga borose na ga toro. Ti kura aregbo, mbikopa kaza wiiri, ri anaandu tipa dunguratise ku rogo gu kura dungurati.” Veronica adigisi fugori ki ya: “Mi aainongo gupai nga wo gari raka adu na akpakarapai rogoho re te. Mi ima kpinyemu gi wirina re awere, na kidu na bakere irisa koyo du ri ni tipa agu apai dunduko ri amangaha tipa kaa iriso Yekova.”

17. Ginipai Yakoba 2:8 aruga rani ani mangihe, na wai du rengbe ani ka mangaha?

¹⁷ Ginipai si aida ani mangihe ka ani bi gupai nga ani saringbanga kuarani idipase? Si naida ani tingidi gupai nga si naida ani kpinyemu awirinarani. (Oni gedi Yakoba 2:8.) Berewe a, si naida ani mangi kparakpee kakaka fu Yekova, ki zungodi ko ko undo rani ani mbu sapangbanga kura aboro. Ani rengbe ka mangapai ringbisihe kuti gaani akparakpee ni dia ani regbo na gu boro ani naasarangbanga ni. Mangaha wo rengbe ka sarani ani ini ni. Ani rengbe ka sana ni ka kura na ni gene tungusapai yo watadu ni ye fuo rani tipa riahe. Wa ani nikaa ye ka ino wirinarani wenengai, ani rengbe ka asada ka pekafuo ga aYekova na Yesu kpiapai ni ngera ani tipa gu weneapai du rogoniyo. Rogo gi gene re, ani nayugo gupai nga ani nadega turani kuti gu rugapai nga ga wene babanda akandoro nga gu du tipa mbu sapangbanga aboro.

18. Waigu rengbe ani ka yugo gupai nga ani nadega turani kuti fugo wene babanda akandoro?

¹⁸ A kina wai ndikidi akandoro ninaadega tura kuti fugo babandara, apefuo Yesu nadegatuyo kuti fugoko. Ka ani mangi bakere asadatise ka zanga du na bakabangirise tipa gu gaani azingo nga ga borose na ki mbu sapangbanga kura aboro, aYekova na Yesu nika fu maku afu furani tipa gu ome ani amangaha. Singia ani nga papara “umba rika aboro” watadu “kura akandoro,” ani naandunga andu kindi kumbatayo kaa dega turani kuti fugo wene babanda akandoro. (Rk. 12:32; Yo. 10:11, 14, 16) Rogo gu kekeapai ngbefuo gere, ani nika wisigopai tipa apai ue nga gu Yesu aya fu apefuoko i nimangihe.