1-2. (a) Ano an ipinagbuot sa tulong apostol ni Jesus na gibuhon ninda, asin paano sinda naghimati? (b) Ano an pag-uulayan ta sa artikulong ini?

PAGKATAPOS kan Paskuwa kan 32 C.E., an mga apostol na si Pedro, Santiago, asin Juan nakahiling nin sarong makangangalas na bisyon. Sa sarong halangkawon na bukid na posibleng parte kan Bukid nin Hermon, nabago an itsura ni Jesus sa atubangan ninda. “An saiyang lalawgon nagliwanag na siring sa aldaw, asin an saiyang pang-ibabaw na mga bado nagkinang na siring sa liwanag.” (Mat. 17:1-4) Kan patapos na an bisyon, nadangog kan mga apostol an Diyos na nagsabi: “Ini an sakuyang Aki, an namumutan, na sakong inuuyunan. Magdangog kamo sa saiya.” (Mat. 17:5) Paagi sa saindang pamumuhay, pinatunayan kan tulong apostol na talagang nagdangog sinda ki Jesus. Gusto tang arugon an saindang halimbawa.

² Sa sinundan na artikulo, nanudan ta na an pagdangog sa boses ni Jesus nangangahulugan na dapat kitang magpundo na sa paggibo nin nagkapirang bagay. Sa artikulong ini, pag-uulayan ta an duwang bagay na sinabi ni Jesus na dapat tang gibuhon.

3. Sigun sa Mateo 7:13, 14, ano an dapat tang gibuhon?

³ Basahon an Mateo 7:13, 14. Mangnuhon na sinambit ni Jesus an duwang magkaibang trangkahan na pasiring sa duwang magkaibang dalan, sarong “mahiwas” na dalan asin sarong “piot” na dalan. Mayo nang ikatulong dalan. Dapat kitang pumili kun arin na dalan an aagihan ta. Ini an pinakaimportanteng desisyon na gigibuhon  ta—an satong buhay na daing katapusan nakadepende diyan.

4. Paano mo ilaladawan an “mahiwas” na dalan?

⁴ Kaipuhan tang isaisip an mga pagkakaiba kan duwang dalan. Gusto kan dakul na tawo an “mahiwas” na dalan huling pasil na mag-agi diyan. Makamumundo, pinipili kan dakul na magdanay sa dalan na iyan asin na sumunod sa dakul na tawo na nag-aagi diyan. Dai ninda narerealisar na an saro na nag-eengganyar sa sainda sa dalan na iyan iyo si Satanas na Diyablo, asin na an saiyang dalan minasagkod sa kagadanan.—1 Cor. 6:9, 10; 1 Juan 5:19.

5. Anong mga paghihinguwa an ginibo nin nagkapira para makua an “piot” na dalan asin punan an pag-agi diyan?

⁵ Kabaliktaran kan “mahiwas” na dalan, an saro pang dalan “piot,” asin sinabi ni Jesus na dikit an nakakakua kaiyan. Taano? Interesante nanggad na sa sunod na bersikulo, nagpatanid si Jesus sa saiyang mga parasunod manungod sa mga bakong tunay na propeta. (Mat. 7:15) Sinasabi na rinibo an mga relihiyon, asin kadaklan sa sainda naghihingako na itinutukdo ninda an katotoohan. Huli kaini, minilyon na tawo an nadidisganar o nariribong kaya dai na ninda hinihinguwa na hanapon an dalan na pasiring sa buhay. Pero makukua an dalan na iyan. Sinabi ni Jesus: “Kun magdadanay kamo sa sakuyang tataramon, kamo talaga an sakuyang mga disipulo, asin maaaraman nindo an katotoohan, asin an katotoohan mapatalingkas sa saindo.” (Juan 8:31, 32) Marahay na dai ka nagsunod sa kadaklan; imbes, hinanap mo an katotoohan. Pinunan mong maingat na pag-adalan an Tataramon nin Diyos para maaraman kun ano an hinahagad niya sa sato, asin nagdangog ka sa mga itinukdo ni Jesus. Kabilang sa mga nanudan mo iyo na inaasahan ni Jehova na isisikwal ta an mga katukduan kan palsong relihiyon asin na mapundo na sa pakikikabtang sa mga selebrasyon na igwa nin paganong mga pinaghalian o mga kaugalian. Nanudan mo man na bakong pasil an paggibo kan hinahagad ni Jehova asin an pagbaya sa mga kaugalian na dai niya inuuyunan. (Mat. 10:34-36) Puwedeng dai nagin madali sa saimo na gibuhon an kinakaipuhan na mga pagbabago. Minsan siring, pinagmaigutan mo iyan huling namumutan mo an saimong Ama sa langit asin gusto mong makua an saiyang pag-uyon. Siguradong ugmahon siya sa saimo!—Tal. 27:11.

6. Sigun sa Salmo 119:9, 10, 45, 133, ano an makakatabang sato na magdanay sa piot na dalan?

⁶ Pag nagpuon na kitang mag-agi sa piot na dalan, ano an makakatabang sato na magdanay diyan? Pag-isipan an ilustrasyon na ini. An barandilya sa gilid nin hayakpit na dalan sa bukid nagseserbing proteksiyon sa drayber asin sa behikulo niya. Dinisenyo an barandilya para magdanay na ligtas an mga drayber—para tabangan sinda na dai makaraning marhay sa gilid o mahulog pa ngani. Mayo nin drayber na mareklamo na an barandilyang iyan nakakaulang sa sainda! An mga pamantayan ni Jehova na yaon sa Bibliya siring sa mga barandilyang iyan. An mga pamantayan niya nakakatabang sa sato na magdanay sa piot na dalan.—Basahon an Salmo 119:9, 10, 45, 133.

7. Paano dapat mansayon kan mga hoben an piot na dalan?

⁷ Mga hoben, kun minsan daw namamatian nindo na an mga pamantayan ni Jehova sobra kaistrikto? Iyan an gusto ni Satanas na isipon nindo. Gusto niya na magpokus kamo sa mga ginigibo kan mga nag-aagi sa mahiwas na dalan na iyan, huling garo baga maugmahon an saindang buhay. Puwedeng gamiton niya an mga ginigibo kan mga kairiba mo sa eskuwelahan o an nahihiling mo sa Internet para mamatian mo na may napapalampas kang mga oportunidad para mag-ugma. Gusto ni Satanas na isipon  mo na pinupugulan ka kan mga pamantayan ni Jehova na lubos na ikaugma an buhay. * Pero girumdumon ini: Habo ni Satanas na mahiling kan mga nag-aagi sa saiyang dalan kun ano an nakatagama sa sainda sa puro kan dalan na inaagihan ninda. Sa kabaliktaran, malinaw na ipinapahiling sa saimo ni Jehova kun ano an itinatagama niya sa mga nagdadanay sa dalan na pasiring sa buhay.—Sal. 37:29; Isa. 35:5, 6; 65:21-23.

8. Ano an manunudan kan mga hoben sa halimbawa ni Olaf?

⁸ Aramon kun ano an manunudan mo sa eksperyensiya kan hoben na brother na si Olaf. * Ginipit siya kan saiyang mga kaklase na makipag-sex. Kan ipaliwanag niya na an mga Saksi ni Jehova namumuhay kauyon kan halangkaw na mga pamantayan kan Bibliya sa moral, an nagkapira sa mga kaklase niyang babayi mas nagin pursigido pa lugod na gipiton siya na makipag-sex sa sainda. Pero marigon na nanindugan si  Olaf sa kun ano an tama. Asin bako sana ini an panggigipit na inatubang niya. Sinabi ni Olaf: “Hininguwa kan mga titser ko na kumbinsiron ako na dapat akong magkua nin halangkaw na edukasyon para hangaan ako. Sinabi ninda sako na kun mayo kaiyan, dai ako magigin mapanggana sa buhay.” Ano an nakatabang ki Olaf na labanan an panggigipit na iyan? Sinabi niya: “Nagin dayupot ako sa mga kakongregasyon ko. Garo ko na sinda pamilya. Pinunan ko man na mas seryosuhon an pag-adal sa Bibliya. Mantang mas pinag-aadalan ko iyan, mas nagigin kumbinsido ako na iyo ini an katotoohan. Bilang resulta, determinado ako na paglingkudan si Jehova.”

9. Ano an kaipuhan na gibuhon kan mga gustong magdanay sa piot na dalan?

⁹ Gusto ni Satanas na maghali ka sa dalan na pasiring sa buhay. Gusto niya na umiba ka sa kadaklan na tawo na nasa mahiwas na dalan na “pasiring sa kalaglagan.” (Mat. 7:13) Minsan siring, magdadanay kita sa piot na dalan kun padagos kitang madangog ki Jesus asin mamansayon an dalan na iyan bilang sarong proteksiyon. Pag-ulayan ta ngunyan an saro pang sinabi ni Jesus na dapat tang gibuhon.

10. Sigun sa Mateo 5:23, 24, ano an sinabi ni Jesus na dapat tang gibuhon?

¹⁰ Basahon an Mateo 5:23, 24. Sinabi ni Jesus an sarong sitwasyon na mahalagang marhay sa mga Judiong parasamba na nagdadangog kaidto sa saiya. Imahinara an saro na nasa templo asin andam nang itao sa saserdote an atang na hayop. Kun sa pagkakataon na iyan magirumduman kan tawong iyan na an saiyang tugang igwang kulog nin buot sa saiya, babayaan niya an atang asin ‘mahali’ siya. Taano? Ano an mas mahalaga kisa sa pagdulot nin atang ki Jehova? Malinaw na sinabi ni Jesus: “Makipagkatuninungan ka nguna sa tugang mo.”

11. Anong mga paghihinguwa an ginibo ni Jacob para makipagkatuninungan ki Esau?

¹¹ Makakanuod kita nin mahalagang mga leksiyon manungod sa pakikipagkatuninungan paagi sa pagsiyasat sa sarong pangyayari sa buhay kan patriyarkang si Jacob. Pakalihis nin mga 20 taon na mayo si Jacob sa daga kun sain siya namundag, pinagbutan siya nin Diyos paagi sa sarong anghel na magbalik duman. (Gen. 31:11, 13, 38) Pero igwa nin problema. An mas matua niyang tugang na si Esau gusto siya kaidtong gadanon. (Gen. 27:41) “Natakot asin nahadit na marhay” si Jacob ta tibaad an saiyang tugang grabe pa man giraray an raot nin buot sa saiya. (Gen. 32:7) Ano an ginibo ni Jacob tanganing makipagkatuninungan sa saiyang tugang? Inot, udok sa puso niyang ipinamibi ki Jehova an bagay na iyan. Dangan, nagpadara siya nin kadakul na regalo ki Esau. (Gen. 32:9-15) Sa katapos-tapusi, kan magkahilingan an magtugang na naparayo an buot sa kada saro, naggibo nin paagi si Jacob para tawan nin onra si Esau. Suminubsob siya sa daga sa atubangan ni Esau—bako lang saro o duwang beses, kundi pitong beses! Huli sa pagpahiling ni Jacob nin kapakumbabaan asin paggalang, nagibo niyang makipagkatuninungan sa saiyang tugang.—Gen. 33:3, 4.

12. Ano an manunudan ta sa halimbawa ni Jacob?

¹² Makakanuod kita nin leksiyon sa kun paano nag-andam si Jacob sa paghilingan ninda kan saiyang tugang asin kun paano niya dinulok si Esau. Mapakumbabang naghagad nin tabang si Jacob ki Jehova. Dangan huminiro siya kauyon kan saiyang pamibi paagi sa paggibo nin mga lakdang tanganing magin marahay an paghilingan giraray ninda kan saiyang tugang. Kan magkahilingan an magtugang, dai na nakiargumento si Jacob ki Esau manungod sa kun siisay an tama asin kun siisay an sala. An katuyuhan ni Jacob iyo na makipagkatuninungan sa saiyang tugang. Paano ta maaarog an halimbawa ni Jacob?

13-14. Kun nakulgan ta an buot nin sarong kapagtubod, ano an dapat tang gibuhon?

¹³ Kita na nag-aaragi sa dalan na pasiring sa buhay, gusto tang suportaran an matuninong na relasyon sa satong mga tugang. (Roma 12:18) Ano an dapat tang gibuhon pag narealisar ta na nakulgan ta an buot nin sarong kapagtubod? Arog ni Jacob, dapat kitang rumani ki Jehova paagi sa udok na pamibi. Puwede tang hagadon sa saiya na bendisyunan an satong mga paghihinguwa na makipagkatuninungan sa satong tugang.

¹⁴ Dapat man na magtao kita nin panahon para pag-isipan kun ano an dapat tang gibuhon. Puwede tang ihapot sa satong sadiri: ‘Andam daw akong ipagilid an sakong pride, mapakumbabang maghagad nin dispensa, asin makipagkatuninungan? Ano an mamamatian ni Jehova asin ni Jesus kun ako an mag-inot na gumibo nin paagi na makipagkatuninungan sa sakuyang tugang?’ An satuyang simbag makakamotibar sa sato na magdangog ki Jesus asin mapakumbabang dulukon an satong kapagtubod tanganing makipagkatuninungan. Sa paaging ini, maaarog ta an halimbawa ni Jacob.

15. Paano an pag-aplikar kan prinsipyo na yaon sa Efeso 4:2, 3 makakatabang sa sato na makipagkatuninungan sa satong tugang?

¹⁵ Isip-isipa na sana kun nagin mapalangkaw si Jacob kan maghilingan sinda kan saiyang tugang! Tibaad ibang marhay an kinaluwasan kaiyan. Pag minaduman kita sa satong tugang para husayon an dai pagkakaintindihan, kaipuhan tang gibuhon iyan na may kapakumbabaan. (Basahon an Efeso 4:2, 3.) An Talinhaga 18:19 nagsasabi: “An tugang na nagibuhan nin sala mas habong magpadaog kisa sa siyudad na may matibay na depensa, asin igwa nin mga iriwal na siring sa mga balagbag na pambarat nin sarong kuta.” An mapakumbabang paghagad nin dispensa makakatabang sa sato na makalaog sa “kuta” na iyan.

16. Ano an dapat tang pag-isipan, asin taano?

¹⁶ Kaipuhan man niyatong maingat na pag-isipan kun ano an sasabihon sa satong tugang asin kun paano ta iyan sasabihon. Pag andam na kita, dapat tang dulukon an nakulgan nin buot na may pasuhan na mawara an ano man na kulog nin buot niya. Sa primero, tibaad makapagtaram siya nin mga bagay na dai ta magustuhan. Madali sana sa sato na maanggot o na ipangatanusan ta an satong sadiri, pero mahuhusay daw kaiyan an problema? Siguradong dai. Tandaan na an  pakikipagkatuninungan sa saimong tugang mas mahalaga kisa sa pag-aram kun siisay an tama asin kun siisay an sala.—1 Cor. 6:7.

17. Ano an manunudan mo sa halimbawa ni Gilbert?

¹⁷ An brother na si Gilbert nagmaigot na magin parapatuninong. Sinabi niya: “Dai nagin marahay an relasyon ko sa saro kong kapamilya. Sa laog nin labing duwang taon, naghinguwa akong makipag-ulay sa saiya nin sinsero asin nin kalmado tanganing maibalik an marahay na relasyon mi.” Ano pa an ginibo ni Gilbert? “Bago ako makipag-ulay sa kapamilya kong ini, namimibi nguna ako asin inaandam an sakong isip tanganing dai ako maanggot kun may masabi siya sako na bakong magayon. Kaipuhan na andam akong magpatawad. Nanudan ko na dai ko man kaipuhan na patunayan na ako an tama, asin nasabutan ko na responsabilidad ko na makipagkatuninungan.” Ano an nagin resulta? Sinabi ni Gilbert: “Ngunyan, matuninong an isip ko huling igwa ako nin marahay na relasyon sa gabos na kapamilya ko.”

18-19. Kun may nakulgan kita nin buot, ano an dapat na magin determinado tang gibuhon, asin taano?

¹⁸ Kun siring, ano an dapat na magin determinasyon mo pag narealisar mo na nakulgan mo an buot nin sarong kapwa Kristiyano? Sunudon an pagbuot ni Jesus na makipagkatuninungan. Ipakipag-ulay iyan ki Jehova, asin magtiwala na tatabangan ka kan saiyang banal na espiritu na magin parapatuninong. Kun gigibuhon mo iyan, magigin maugma ka asin magtatao ka nin dagdag na patunay na dinadangog mo si Jesus.—Mat. 5:9.

¹⁹ Nagpapasalamat kita na tinatawan kita ni Jehova nin mamumuton na instruksiyon paagi sa “payo kan kongregasyon,” si Jesu-Cristo. (Efe. 5:23) Lugod na magin determinado kita na ‘magdangog sa saiya,’ arog kan ginibo kan mga apostol na si Pedro, Santiago, asin Juan. (Mat. 17:5) Napag-ulayan ta kun paano ta magigibo iyan paagi sa pakikipagkatuninungan sa sarong kapwa Kristiyano na nakulgan ta an buot. Sa paggibo kaiyan asin sa pagdanay sa piot na dalan na pasiring sa buhay, mag-aako kita nin dakul na bendisyon ngunyan asin nin daing katapusan na kaugmahan sa maabot na panahon.