1-2. (a) Ania ti naibilin nga aramiden ti tallo nga apostol ni Jesus, ket ania ti inaramidda? (b) Ania ti usigentayo iti daytoy nga artikulo?

KALPASAN ti Paskua idi 32 C.E., adda nakaskasdaaw a sirmata a nakita da apostol Pedro, Santiago, ken Juan. Iti nangato a bantay, a mabalin a paset ti Bantay Hermon, nagbalbaliw ti langa ni Jesus iti sanguananda. “Rimmaniag ti rupana a kas iti init ken rimmangrang ti makinruar a badona a kas iti lawag.” (Mat. 17:1-4) Idi malmalpasen ti sirmata, nangngeg dagiti apostol nga imbaga ti Dios: “Daytoy ti Anakko a dungdungnguek, a pakaragsakak. Dumngegkayo kenkuana.” (Mat. 17:5) Pinaneknekan ti tallo nga apostol iti intero a panagbiagda a talaga a dimngegda ken Jesus. Kayattayo a tuladen ti ulidanda.

² Iti napalabas nga artikulo, naammuantayo a ti panagdengngeg iti timek ni Jesus kaipapananna nga isardengtayo nga aramiden ti dadduma a banag. Iti daytoy nga artikulo, usigentayo ti dua a banag nga imbaga ni Jesus a masapul nga aramidentayo.

3. Sigun iti Mateo 7:13, 14, ania ti masapul nga aramidentayo?

³ Basaen ti Mateo 7:13, 14. Dinakamat ni Jesus ti dua a nagduma a ruangan nga agturong iti dua a nagduma a dalan, ti “nalawa” a dalan ken “nailet” a dalan. Awan ti maikatlo a dalan. Masapul a datayo ti mangpili no ania a dalan ti pagnaantayo. Daytoy pay laeng ti kapatgan a desision nga aramidentayo​—ta agdepende iti dayta ti panagbiagtayo nga agnanayon.

4. Deskribirem ti “nalawa” a dalan.

 ⁴ Masapul a laglagipentayo dagiti nagdumaan ti dua a dalan. Adu a tao ti adda iti “nalawa” a dalan ta nalaka a pagnaan dayta. Makapaladingit ta adu ti agtaltalinaed iti dayta a dalan ken sursurotenda ti ar-aramiden ti nagadu a magmagna iti dayta. Dida mabigbig a ni Satanas a Diablo ti mangiturturong kadagiti tattao iti daytoy a dalan ken agtungpal dayta a dalanna iti pannakadadael.​—1 Cor. 6:9, 10; 1 Juan 5:19.

5. Ania ti inaramid ti dadduma tapno mabirokanda ti “nailet” a dalan ken tapno marugianda ti magna iti dayta?

⁵ Saan a kas iti “nalawa” a dalan, ti sabali a dalan ket “nailet,” ken imbaga ni Jesus a manmano laeng ti makabirok iti dayta. Apay? Makapainteres ta iti sumaruno a bersikulo, pinakdaaran ni Jesus dagiti pasurotna kontra kadagiti ulbod a propeta. (Mat. 7:15) Kuna ti dadduma nga adda rinibu a relihion, ken kaaduan kadakuada ti mangibagbaga nga isursuroda ti kinapudno. Minilion a tattao ti naupay wenno naallilaw dagitoy a relihion. Gapu iti dayta, saanda man la a padasen a biroken ti dalan nga agturong iti biag. Ngem mabalin a masarakan dayta a dalan. Imbaga ni Jesus: “No agtalinaedkayo iti saok, pudno a dakayo dagiti adalak, ket maammuanyonto ti kinapudno, ket ti kinapudno wayawayaannakayto.” (Juan 8:31, 32) Imbag laengen ta saanmo a sinurot ti kaaduan; no di ket binirokmo ti kinapudno. Inrugim nga adalen a naimbag ti Sao ti Dios tapno maammuam dagiti kayatna nga aramidentayo, ken dimngegka kadagiti pannursuro ni Jesus. Malaksid kadagita, naammuam a namnamaen ni Jehova a laksidentayo dagiti pannursuro ti ulbod a relihion, ken isardengtayo ti makiraman kadagiti selebrasion a nagtaud wenno kaugalian dagiti pagano. Naammuam met a mabalin a narigat nga aramiden dagiti kidkiddawen ni Jehova ken ti lumapsut kadagiti kaugalian a saanna nga anamongan. (Mat. 10:34-36) Mabalin a narigatanka a mangaramid kadagiti kasta a panagbalbaliw. Ngem nagreggetka gapu ta ay-ayatem ti nailangitan nga Amam ken kayatmo a maparagsak isuna. Sigurado a maragragsakan kenka!​—Prov. 27:11.

6. Sigun iti Salmo 119:9, 10, 45, 133, ania ti makatulong tapno agtalinaedtayo iti nailet a dalan?

⁶ Apaman a nangrugitayon a magna iti nailet a dalan, ania ti makatulong kadatayo nga agtalinaed iti dayta? Usigentayo daytoy nga ilustrasion. Ti barandilias iti igid ti akikid a dalan iti bantay ti agserbi kas proteksion ti drayber ken ti luganna. Ti barandilias ket nadisenio tapno kanayon a natalged dagiti drayber. Makatulong dayta tapno saanda nga umasideg unay iti igid ti dalan wenno matnag iti rangkis. Awan la ketdi ti agreklamo no apay a naikabil dagita a barandilias kas restriksion! Dagiti pagalagadan ni Jehova iti Biblia ket kas kadagita a barandilias. Makatulong dagiti pagalagadanna tapno agtalinaedtayo iti nailet a dalan.​—Basaen ti Salmo 119:9, 10, 45, 133.

7. Ania ti masapul a pangibilangan dagiti agtutubo iti nailet a dalan?

⁷ Dakayo nga agtutubo, mariknayo kadi no dadduma nga istrikto unay dagiti pagalagadan ni Jehova? Kasta ti kayat ni Satanas a mariknayo. Kayatna nga agpokuskayo iti ar-aramiden dagidiay magmagna iti nalawa a dalan, ta kasla ngamin agen-enjoy-da iti biagda. Mabalin nga usarenna ti ar-aramiden dagiti kaeskuelaanyo wenno dagiti makitkitayo iti Internet tapno mariknayo nga adda  pakaikapkapisanyo wenno boring ti biagyo. Kayat ni Satanas a panunotenyo a saanyo a talaga a matagiragsak ti biag no surotenyo dagiti pagalagadan ni Jehova. * Ngem laglagipenyo daytoy: Saan a kayat ni Satanas a makita dagidiay magmagna iti dalanna ti agur-uray kadakuada iti ungto ti pagdaldaliasatanda. Iti sabali a bangir, silalawag nga ipakpakita ni Jehova kadakayo ti nagsayaat a masakbayan para kadagidiay agtalinaed iti dalan nga agturong iti biag.​—Sal. 37:29; Isa. 35:5, 6; 65:21-23.

8. Ania ti masursuro dagiti agtutubo iti kapadasan ni Olaf?

⁸ Kitaentayo ti masursurotayo iti kapadasan ti agtutubo a brother nga agnagan iti Olaf. * Pilpiliten dagiti kaeskuelaanna a mangaramid iti immoral. Inlawlawagna a sursuroten dagiti Saksi ni Jehova dagiti nangato a moral a pagalagadan ti Biblia. Ngem lallalo a pinilit ti dadduma  a kaeskuelaanna a babbai a makiseks kadakuada. Nupay kasta, inaramid ni Olaf ti umiso. Ngem saan la a dayta ti nakaipasanguanna. Imbaga ni Olaf: “Komkombinsirendak idi dagiti titserko nga ageskuelaak iti unibersidad tapno respetuendakto kano dagiti tattao. Imbagada a no diak aramiden dayta, saanto a naballigi ti biagko.” Ania ti nakatulong ken Olaf a manglaban kadagita nga impluensia? Kinunana: “Nagbalin a nadekket a gagayyemko dagiti kakongregasionko. Kaslakami agkakapamilia. Inggaggagetko pay nga inadal ti Biblia. Bayat nga umun-uneg ti panagadalko, lallalo a nagbalinak a kombinsido a daytoy ti kinapudno, isu a determinadoak nga agserbi ken Jehova.”

9. Ania ti masapul nga aramiden dagidiay kayatda ti agtalinaed iti nailet a dalan?

⁹ Kayat ni Satanas a panawam ti dalan nga agturong iti biag. Kayatna a surotem ti kaaduan a magmagna iti nalawa a dalan nga “agturong iti pannakadadael.” (Mat. 7:13) Ngem agtalinaedtayo iti nailet a dalan no agtultuloytayo a dumngeg ken Jesus ken ibilangtayo dayta a dalan kas proteksion. Usigentayo itan ti sabali pay nga imbaga ni Jesus a masapul nga aramidentayo.

10. Sigun iti Mateo 5:23, 24, ania ti imbaga ni Jesus a masapul nga aramidentayo?

¹⁰ Basaen ti Mateo 5:23, 24. Dakdakamaten ditoy ni Jesus ti nagpateg nga ar-aramiden dagiti Judio a dumdumngeg idi kenkuana. Imadyinem ti maysa nga adda iti templo a mangyaw-awaten iti padi iti animal nga idatonna. No malagipna iti dayta a kanito nga adda gura kenkuana ti kabsatna, masapul nga ibatina ti datonna ken ‘pumanaw.’ Apay? Ania koma ti napatpateg pay ngem iti panagdaton ken Jehova? Nalawag ti imbaga ni Jesus: “Makikappiaka nga umuna ken kabsatmo.”

11. Ania dagiti nagreggetan nga inaramid ni Jacob tapno makikappia ken Esau?

¹¹ Adda dagiti nagpateg a masursurotayo iti pannakikappia no adalentayo ti maysa a pasamak iti biag ti patriarka a ni Jacob. Agarup 20 a tawen nga awanen ni Jacob iti lugar a nakayanakanna. Ngem babaen ti maysa nga anghel, imbilin ti Dios ken Jacob nga agsubli sadiay. (Gen. 31:11, 13, 38) Isuna laeng ta adda problema. Kayat idi ni manongna nga Esau a patayen isuna. (Gen. 27:41) “Nagbuteng ni Jacob iti kasta unay ken naringgoran” ta baka makapungtot pay laeng kenkuana ni manongna. (Gen. 32:7) Ania ti inaramid ni Jacob tapno makikappia ken manongna? Umuna, sipapasnek nga inkararagna dayta ken Jehova. Kalpasanna, nagipatulod iti nakaad-adu a sagut ken Esau. (Gen. 32:9-15) Ket idi nagkita met laengen ti agkabsat, ni Jacob ti nangyun-una a nangipakita iti pammadayaw ken Esau. Nagruknoy ken Esau​—saan la a namnaminsan, namnamindua, no di ket namimpito! Nagpakumbaba ken impakita ni Jacob ti respeto tapno makikappia ken manongna.​—Gen. 33:3, 4.

12. Ania ti masursurotayo iti ulidan ni Jacob?

¹² Adda masursurotayo no kasano a nagsagana ni Jacob a makipagkita ken Esau ken no kasanona nga asitgan. Sipapakumbaba a nagpatulong ni Jacob ken Jehova, sa nagtignay maitunos iti kararagna. Inaramidna ti amin a kabaelanna tapno agbalin a nasayaat ti panagkitada manen nga agkabsat. Idi nagsangoda met laengen, saan a nakiriri ni Jacob ken Esau no asino ti umiso ken no asino ti kamali. Kalat ni Jacob ti makikappia ken manongna. Kasanotayo a matulad ti ulidan ni Jacob?

13-14. No nasaktantayo ti maysa a kapammatiantayo, ania ti masapul nga aramidentayo?

¹³ Datayo a magmagna nga agturong iti dalan ti biag, kayattayo a kanayon a natalna ti relasiontayo iti kakabsattayo. (Roma 12:18) Ania ti masapul nga aramidentayo no nabigbigtayo a nasaktantayo ti maysa a kapammatiantayo? Kas ken Jacob, sipapasnek nga agkararagtayo ken Jehova. Kiddawentayo a bendisionanna dagiti panagreggettayo a makikappia iti kabsattayo.

¹⁴ Masapul met nga iwayaantayo a sukimaten ti bagitayo. Mabalintayo nga isaludsod dagitoy iti bagitayo: ‘Situtulokak kadi a mangtilmon iti pride-ko, sipapakumbaba nga agpadispensar, ken makikappia? Ania ti marikna ni Jehova ken ni Jesus no siak ti umun-una a makikappia iti kabsatko?’ Dagiti sungbattayo ti mangtignay kadatayo a dumngeg ken Jesus ken sipapakumbaba nga asitgantayo ti kapammatiantayo tapno makikappia. Iti kasta, matuladtayo ti ulidan ni Jacob.

15. Kasano a makatulong ti panangyaplikar iti prinsipio iti Efeso 4:2, 3 tapno makikappiatayo iti kabsattayo?

¹⁵ Imadyinentayo no natangsit ni Jacob a simmango ken manongna! Nagdakes koma ti nagbanagan dayta. No mapantayo makiareglo iti kabsattayo, masapul a napakumbabatayo. (Basaen ti Efeso 4:2, 3.) Kuna ti Proverbio 18:19: “Narigrigat nga ay-aywen ti kabsat a napagura ngem ti mangparmek iti napaderan a siudad, ken adda panagaapa a kas katibker dagiti trangka ti torre.” Ti napakumbaba a panagpadispensar ti makatulong tapno makastrektayo iti dayta a “torre” wenno “napaderan a siudad.”

16. Ania pay ti masapul a panunotentayo, ken apay?

¹⁶ Masapul met a panunotentayo a naimbag no ania ti ibagatayo iti kabsattayo ken no kasanotayo nga ibaga. No nakasaganatayon, asitgantayo ti napasaktantayo. Ti koma kalattayo ket ikkaten ti aniaman a sakit ti nakemna. Iti damo, baka makaibaga isuna kadagiti ditay magustuan. Mabalin a nalaka laeng ti makaunget wenno agikalintegan. Ngem makatulong kadi dayta tapno agkappiakayo? Sigurado a saan. Laglagipem a napatpateg ti pannakikappia iti kabsatmo ngem iti panangammo no asino ti umiso ken no asino ti kamali.​—1 Cor. 6:7.

17. Ania ti masursurotayo iti ulidan ni Gilbert?

¹⁷ Inkagumaan ti kabsat nga agnagan Gilbert ti agbalin a mannakikappia. Imbagana:  “Problemadoak unay idi iti maysa a kapamiliak. Nasurok a dua a tawen nga inkagumaak ti sipapasnek ken siaalumamay a makisarita kenkuana tapno maisubli ti nasayaat a relasionmi.” Ania pay ti inaramid ni Gilbert? “Sakbay idi a makisaritaak iti daytoy a kapamiliak, agkararagak ken ikondisionko ti isipko iti aniaman a diak magustuan nga ibagana. Masapul a sisasaganaak a mamakawan. Nasursurok a saanko nga ipilit dagiti kalintegak, ken naawatak a responsabilidadko ti makikappia.” Ania dagiti resultana? Imbaga ni Gilbert: “Ita, natalnan ti panunotko ta nasayaaten ti relasionko iti amin a miembro ti pamiliak.”

18-19. No adda napasaktantayo, ania koma ti determinasiontayo, ken apay?

¹⁸ Ania ngarud ti determinasionmo no nabigbigmo nga adda napasaktam a padam a Kristiano? Surotem ti imbilin ni Jesus a makikappiaka. Ikararagmo dayta ken Jehova, ken agpannurayka iti nasantuan nga espirituna a tumulong kenka nga agbalin a mannakikappia. No aramidem dayta, naragsakkanto, ken maysa nga ebidensia dayta a dumdumngegka ken Jesus.​—Mat. 5:9.

¹⁹ Agyamyamantayo ken Jehova ta ipapaayannatayo iti naayat a panangiwanwan babaen ti “ulo ti kongregasion” a ni Jesu-Kristo. (Efe. 5:23) Determinadotayo koma a ‘dumngeg kenkuana,’ kas kada apostol Pedro, Santiago, ken Juan. (Mat. 17:5) Naadaltayo no kasanotayo a maaramid dayta babaen ti pannakikappia iti padatayo a Kristiano a napasaktantayo. No iyaplikartayo dayta ken agtalinaedtayo iti nailet a dalan nga agturong iti biag, makaawattayo iti adu a bendision ita ken awan inggana a kinaragsak iti masanguanan.