1-2. (a) Njambi washikile tupositolo ba Yesu batatu ngwendi balinge bika, co balingile bati? (b) Bika bitusimutwiya muno mu cilongesa?

MUNIMA ya Paseka ije yakeleko mu mwaka wa 32 C.E., kapositolo Petulu, Yakomba, na Yowano bamwene cimona ca kukomokesa. Mubakele ha munkinda umo waulaha, Yesu wemukile. Hamo ou munkinda wapwile Munkinda wa Helemone. “Cihanga cendi cabyazimine ngwe misha ya litangwa, na buzalo bwendi bwatokele too ngwe ceke.” (Mateo 17:1-4) Ku mamaneselelo a cije cimona, tupositolo bazibile Yehova endeka ngwendi: “Ou ikeye Munange injazema, njili na kubwahelela hali ikeye, mutolilileni.” (Mateo 17:5) Byuma bibalingile aba tupositolo batatu mu kuyoya kwabo kwoshe byamwesele ngwabyo batolilile kuli Yesu. Ngeci, tushaka kubatembwinina.

² Mu cilongesa cinahu, twalilongesele ngwetu kutolilila kuli Yesu kulumbununa kwecela kulinga byuma bimo. Muno mu cilongesa tusimutwiya byuma bibali byatulekele Yesu ngwendi tulinge.

3. Kwesekesa na mukanda wa Mateo 7:13, 14, tunapande kulinga bika?

³ Tandeni Mateo 7:13, 14. Nangukeni ngweni Yesu wendekele bikolo bibali. Cikolo cije catalesa ku ngila “ya kujanjabala” na cikolo cije catalesa ku ngila “ya kulishwata.” Kukwesi ngila ya mu citatu. Tunapande kulyangwila ngila itwenda. Tunapande kwangula mwamubwa mwafwa ngila imolika ikeyo iya ku mwonyo wa myaka yoshe.

4. Ngila “ya kujanjabala” yafwa bati?

 ⁴ Tunapande kwanuka ngwetu ebi bingila bibali byaliseze. Banu babangi bali na kwenda mu ngila “ya kujanjabala” mwafwa kwakwasi kwendamo. Calubinda, banu babangi banatwalelelaho kwenda omu mu ngila na kutembwinina bakwabo baje bali na kwendamo. Kubesi na kunanguka ngwabo Satana Liyabolo ikeye ali na kushongangeya banu bende omu mu ngila, co eyi ngila itwala ku kutsa.—1 Koli 6:9, 10; 1 Yowa 5:19.

5. Banu bamo banalifwiti bati mangana bawane ngila ya “kulishwata” na kushangumuka kwendamo?

⁵ Kuli ngila ikwabo ije yaliseze na ngila “ya kujanjabala.” Eyi ngila yapwa “ya kulishwata,” co Yesu wendekele ngwendi babandondo baiwana. Mwafwa bika? Mu vesi inatako Yesu wanangwile baka-kumukabangeya ngwendi kukaija tupolofweto ba makuli. (Mateo 7:15) Mu kaye muli bulombelo bwabwingi, co bwoshe buli na kulishasha ngwabo buli na kulongesa busunga. Banu babangi banazeye na kuuwasa, co kubesi na kutonda ngila iya ku mwonyo. Oloni basa kuwana ngila iya ku mwonyo. Yesu wendekele ngwendi: “Nga mwononoka bilongesa byange, mwa busunga munapu mu bandongesi bange, co mukazibuka busunga, co busunga bukamipatula.” (Yowa 8:31, 32) Yeni munalingi mwamubwa mwafwa kumwakabele mbunga, oloni munatondesesa busunga. Mwashangumukile kulilongesa Lijwi lya Njambi mangana muzibuke byatonda ngwendi tulinge, co mwatolililile ku bilongesa bya Yesu. Mwalilongesele ngweni Yehova ashaka ngwendi tubyane bilongesa bya mu bulombelo bwa makuli na kwecela kulinga bilika bya mu bulombelo bwa makuli. Mwalilongesele lalo ngweni kutengulula futisi yeni na kulinga byuma byashaka Yehova keti kwakwasi. (Mateo 10:34-36) Hamo kwamikaluwilile kutengulula futisi yeni. Oloni mwatwaleleleho kulinga ngoco mwafwa mwazema Ishweni wa mwilu, co mushaka kumuzibisa kubwaha. Cili bene mwamuzibisa manene kubwaha.—Visi 27:11.

6. Kwesekesa na mukanda wa Myaso 119:9, 10, 45, 133, bika bitukwasa tutwaleleleho kwenda mu ngila ya kulishwata?

⁶ Nga mwashangumuka kwenda mu ngila ya kulishwata, bika bimikwasa mutwaleleleho kwendamo? Tucisimutwiyeniko ha cakumwenako eci. Mu mafuti amo bakaka cimpaka ca bikungo kumukulo wa tapalo ije ita ha lilundu mangana cinyungilile munyau na muka-kuwendesa. Eci cimpaka cikakwasa muka-kwendesa munyau mangana keti aye manene kumukulo wa ngila nambe kutunda mu ngila. Baka-kwendesa minyau kubesi kuyayabala ngwabo cije cimpaka cili na kubonowesa kwenda mubashakela. Mashiko a Njambi ali mu Mbimbiliya anapu ngwe cije cimpaka. Mashiko endi ali na kutukwasa tutwaleleleho kwenda mu ngila ya kulishwata.—Tandeni Myaso 119:9, 10, 45, 133.

7. Bakwenje na bambanda banapande kumona bati ngila ya kulishwata?

⁷ Bakwenje na bambanda, kuma mukasinganyeka ngweni kwononoka mashiko a Yehova kumyonowesa kulinga bimushaka ndi? Satana ikeye ashaka ngwendi musinganyeke ngoco. Ashaka ngwendi mutembwinine baje bali na kwenda mu ngila ya kujanjabala mwafwa basholoka ngwe bali na kulikuwa kuyoya. Ashaka kumilingisa mulizibe ngweni kumwesi na kulikuwa kuyoya ngwe mwa bakweni bamukakobela nabo sikola na baje bamukamono ha intaneti. Satana ashaka mulizibe  ngweni mashiko a Yehova ali na kumyonowesa kulikuwa kuyoya mumushakela. * Anukeni ngweni Satana kashaka ngwendi banu baje bali na kwenda mu ngila yendi bazibuke bibakaliwana nabyo kulutwe. Oloni Yehova namileke mubukafwila buyoye bweni nga mutwalelelaho kwenda mu ngila ije iya ku mwonyo.—Myaso 37:29; Isaya 35:5, 6; 65:21-23.

8. Bakwenje na bambanda balilongesa bika kuli ndolome Olaf?

⁸ Tusimutwiyeni ha byuma byaliwanene nabyo ndolome Olaf mangana tumone bimwasa kulilongesako. * Bakwabo bakele na kukobela nabo sikola bakele na kumushongangeya ngwabo alinge nabo bupangala. Omwo wabalekele ngwendi Bakaleho ba Yehova bakakabangeya binangulo bya mu Mbimbiliya bije bibindika kulinga bupangala, bambanda bamo besekele mubaselele mwoshe mangana bamushongangeye alilale nabo. Oloni ndolome  Olaf wababyanenene. Kuli ceseko cikwabo caliwanene naco. Olaf wendekele ngwendi: “Balongesi bange banjishongangeyeye ngwabo njiye ku yuniveziti mwafwa nga njilinga ngoco banu banjisingimika. Banjilekele ngwabo nga kunjilingi ngoco, co kunjasa kuwana cipangi cacibwa na kupwa wa kubwahelela mu kuyoya.” Bika byakwasele ndolome Olaf akolese mwaliwanene nebi byeseko? Wendekele ngwendi: “Njalikwatasanene manene na bandolome na bandokazi mu cikungulukilo. Bapwile bene ngwe baka-naanga yange. Co lalo njashangumukile kwaka manene mbunge ku kulilongesa Mbimbiliya. Kulilongesa manene Mbimbiliya kwanjikwasele njikulahele ngwange njinawana busunga. Ngeci, njalyangwililile kutwalelelaho kupangela Yehova.”

9. Bika bibanapande kulinga baje bashaka kutwaleleho kwenda mu ngila ya kulishwata?

⁹ Satana ashaka kumitundisa mu ngila iya ku mwonyo. Ashaka ngwendi mwende mu ngila ya kujanjabala ije ‘iya ku kunyonga’ mubali na kwenda banu babangi. (Mateo 7:13) Oloni twasa kutwalelelaho kwenda mu ngila ya kulishwata nga tutwalelelaho kutolilila kuli Yesu na kumona ngwetu kwenda omu mu ngila kutunyungilila. Tusimutwiyeni oni ha cuma cikwabo catulekele Yesu ngwendi tulinge.

10. Kwesekesa na mukanda wa Mateo 5:23, 24, Yesu wendekele ngwendi tunapande kulinga bika?

¹⁰ Tandeni Mateo 5:23, 24. Oku ku mukanda Yesu wendekeleko cuma cimo cije capwile ca seho manene kuli Bayunda. Acisinganyekeni ngweni munu ali ku tembele, co ashaka kwana kasitu wendi kuli kapilisitu kupwa ñombelo. Nga ha simbu ije bene anuka ngwendi nalipyakana na ndolome yendi, wapandele kuseza uje kasitu na ‘kuya’ kuli uje ndolome yendi. Mwafwa bika? Mwafwa kuli cuma cimo ca seho capandele kulinga simbu kanda ane mulambu kuli Yehova. Yesu wendekele ngwendi: “Ha kulibanga ya ukalisambese na mukweni.”

11. Bika byalingile Yakomba mangana akale mu kwoloka na ndolome yendi?

¹¹ Twasa kulilongesa mwakumanesela bukalu nga tunalipyakana ku byuma byalingiwile mu buyoye bwa Yakomba. Yakomba watundile hembo lyabo na kukakala kweka, co munima ya myaka 20 Yehova wamushikile ngwendi eluke kwimbo lyabo. (Kusha 31:11, 13, 38) Oloni kunakele bukalu bumo. Ndolome yendi Isau washakele kumutsiya. (Kusha 27:41) Yakomba ‘wazibile manene lyoba na kulishoshomwena’ ngwendi hamo ndolome yendi acili na biyongola bya kumutsiya. (Kusha 32:7) Bika byalingile Yakomba mangana akale mu kwoloka na ndolome yendi? Ca kulibanga, walombelele kuli Yehova kutundilila kwisi ya mbunge yendi. Ca mu cibali, watuminine Isau bwana. (Kusha 32:9-15) Co ca mu citatu, Yakomba mwaliwanene na Isau wamumwesele kasingimiko. Watsikamenene ndolome yendi lwa kupwa 7. Omwo Yakomba walikehesele na kusingimika ndolome yendi Isau, wakele nendi mu kwoloka.—Kusha 33:3, 4.

12. Bika bitulilongesa kuli Yakomba?

¹² Tulilongesako bimo ku byuma byalingile Yakomba mwaliwanene na ndolome yendi Isau nebi byalingile simbu kanda aliwane nendi. Yakomba walombele Yehova mangana amukwase. Walingile byuma byalitombwele na lilombelo lyendi omwo wesekele mwaselele mwoshe kumanesa bukalu bwakele mukati kabo. Omwo Yakomba waliwanene na ndolome yendi Isau kamwesele ngwendi ndolome yendi ikeye wabiisile. Cilengo ca Yakomba capwile ca kuyoya mu kwoloka na ndolome yendi. Twasa kutembwinina bati Yakomba?

13-14. Bika bitunapande kulinga nga tunalipyakana na mukwetu muka-kukulahela?

¹³ Nga tushaka kutwalelelaho kwenda mu ngila iya ku mwonyo, co tunapande kuyoya mu kwoloka na bandolome na bandokazi betu simbu yoshe. (Loma 12:18) Bika bitunapande kulinga nga tunanguka ngwetu tunabiisila mukwetu muka-kukulahela? Netu tunapande kulomba bukwasi kuli Yehova ngwe mwalingile Yakomba. Twasa kumulomba atukwase omwo tweseka mwoshe mutwasela kumanesa bukalu bwetu.

¹⁴ Co lalo tunapande kuwana simbu ya kulilula. Twasa kulihula bihula binatako: ‘Kuma njasa kulitabela ngwange njinabiisa na kulomba likonekelo mangana njikale mu kwoloka na ndolome yange ndi? Yehova na Yesu baliziba bati omwo njeseka mwoshe munjasela mangana njikale mu kwoloka na ndolome nambe ndokazi yange?’ Bikumbululo ku bihula ebi bimilingisa mweseke mwoshe mumwasela kuyoya mu kwoloka na ndolome nambe ndokazi yeni. Nga tulinga ngoco, co tutembwinina Yakomba.

15. Kupangesa cinangulo cili ku Efeso 4:2, 3 kutukwasa bati tukale mu kwoloka na ndolome nambe ndokazi yetu?

¹⁵ Ngwe Yakomba walicokotele na Isau ha simbu ibaliwanene ngwe kubamanesele bukalu bwabo. Nga tuya kuli ndolome itunalipyakana nendi mangana tukamanese bukalu bwetu, tunapande kulikehesa. (Tandeni Efeso 4:2, 3.) Mukanda wa Visimo 18:19 wendeka ngwawo: ‘Ndolome yobe iunabulumwina napu ngwe nganda ya kukola, oloni kulicokota kunapu ngwe tupateso twa ku njubo.’ Nga tulikehesa na kulomba likonekelo, co tunasa kumanesa bukalu bwetu na kukala mu kwoloka na ndolome yetu.

16. Bika bitunapande kwanuka, co mwafwa bika?

¹⁶ Tunapande lalo kusinganyekesesa byuma bitwendeka kuli ndolome yetu nomwo mutubyendekela. Nga tuliziba ngwetu twalibwahesela, twasa kuya kuli ndolome nambe ndokazi yetu itunabiisila mangana tukamanese bukalu bwetu na kukala mu kwoloka. Ha kulibanga nasa kwendeka byuma bije bituzibisa kubabala ku mbunge, co tunasa kulubala na kulyamena. Oloni nga tulinga ngoco, co kutwasa kumanesa bukalu bwetu. Anukeni ngweni kukala na ndolome yeni mu kwoloka kunapu kwa seho manene kutubaka kulinga nendi bimata  mangana muwane ngweni iya nabiisile.—1 Koli 6:7.

17. Bika bimunalilongesa kuli ndolome Gilbert?

¹⁷ Ndolome wa lizina lya Gilbert wesekele mwaselele mwoshe kuyoya mu kwoloka na bakwabo. Wendekele ngwendi: “Njalipyakanene na munange wa munakazi. Ha myaka ibali njesekele mwoshe munjaselele kusimutwiya nendi mangana tumanese buje bukalu na kukala mu kwoloka.” Byuma muka bikwabo byalingile ndolome Gilbert? Wendekele ngwendi: “Simbu kanda njisimutwiye nendi njakele na kulombela na kulibwahesela mangana keti njilubale nga endeka nange mwamubi. Co lalo njapandele kulibwahesela kumukonekela. Njalilongesele ngwange cipangi cange kucapwile ca kulyamena, oloni capwile ca kumanesa bukalu mangana kukale kwoloka.” Bika byatundilemo? Ndolome Gilbert wendekele ngwendi: “Ha simbu ino njili na kuyoya mu kwoloka na baka-naanga yange boshe.”

18-19. Nga tunabiisila mukwetu, bika bitunapande kulinga, co mwafwa bika?

¹⁸ Bika bimunapande kulinga nga munanguka ngweni mwalipyakana na ndolome nambe ndokazi yeni? Kabangeyeni cinangulo ca kuyoya mu kwoloka na bakweni. Lekeni Yehova bukalu bweni na kukulahela ngweni sipilitu yendi imikwasa mukale mu kwoloka na bakweni. Nga mulinga ngoco, co mupwa ba kubwahelela na kumwesa ngweni muli na kutolilila kuli Yesu.—Mateo 5:9.

¹⁹ Tuli na kukandelela manene kuli Yehova ha kutwana binangulo kwitila muli Yesu Kilistu uje napu mutwe wa cikungulukilo. (Efeso 5:23) Netu tunapande kutwalelelaho ‘kumutolilila’ ngwe mwalingile kapositolo Petulu, Yakomba, na Yowano. (Mateo 17:5) Twasa kulinga ngoco nga tweseka mwoshe mutwasela kukala mu kwoloka na bakwetu baka-kukulahela baje batunabiisila. Nga tulinga ngoco, co tutwalelelaho kwenda mu ngila ya kulishwata ije iya ku mwonyo. Co lalo tupwa ba kubwahelela ha simbu ino na kukapwa ba kubwahelela myaka yoshe kulutwe.