1-2. (a) Ngimba abatumiwa ba Yesu batatu babuliwe ukubomba isyafiki kangi babombile bulebule? (b) Ngimba mu nkhani iyi tukuya pakumanyila isyafiki?

BO Ikyaka kya Pasa wa mu 32 C.E. kibombiwe, untumiwa Peteri, Yakobu na Yohani baketile ikika ikyakuswighisya. Bo bali pa kyamba ikitali ikya Heremoni, Yesu alinkwanduka bo bikuketa. “Ikyeni kyake kilinkung’alika kilinkuya bo ilisuba, nimyenda yake yilinkuya swe.” (Mat. 17:1-4) Bo ikisetuka kibombiwe, abatumiwa balinkupilika amasyu gha Kyala aghakuti: “Uyu yo mwanangu unganiwa, uyu nikyelile nawe. Yo mumpilikisyeghe yuyo.” (Mat. 17:5) Abatumiwa batatu aba banangisye ukuti bapilikilagha amasyu gha Yesu ukufwana na muno babombelagha ifindu pa bumi bwabo. Tukulondiwa ukukonga ikifwanikisyo kyabo.

² Mu nkhani iyi yakindagha, twamanyile ukuti ukupilikisya ku masyu gha Yesu sikusanusya ukuleka ukubomba ifindu fimo. Mu nkhani iyi, tukuya pakumanyila ifindu fibili ifi Yesu atubulile ukuti tubombeghe.

3. Ukufwana na Matai 7:13, 14, ngimba tukulondiwa ukubomba isyafiki?

³ Belenga Matai 7:13, 14. Keta ukuti Yesu ayobile isya fipata fibili ifi fikulongosyela ku misebo mibili iyakukindana, injila “inyelefu” ni njila “ifinye.” Injila iyabutatu yikayapo. Tukulondiwa ukwisalila twibene injila iyi tukulonda ukwendamo.  Iki kyo kyakusala ikyakulondiwa fiyo iki tukulondiwa ukubomba panongwa yakuti injila yimoyene itolo yo yikulongosyela ku bumi bwa bwila na bwila.

4. Ngimba mubaghile ukulingania bulebule isya njila “inyelefu”?

⁴ Tukulondiwa ukukumbukila ukuti injila silibi isi sikindene. Abandu bingi bikwenda munjila “inyelefu” panongwa yakuti mbepe ukwendamo. Syakitima ukuti, abandu bingi bikukindilila ukwenda mu njila iyi nukukonga ikilundilo kya bandu aba bikwendamo. Abene batikumanya ukuti Setano yo uyu ikubalongosya ukwenda munjila iyi kangi yikulongosyela ku bufwe.—1 Kor. 6:9, 10; 1 Yoh. 5:19.

5. Ngimba bamo bikughelaghela bulebule ukuti bayaghe injila “ifinye” nukwanda ukwendamo?

⁵ Mwakukindana ni njila “inyelefu” yilipo kangi injila iyingi iyi “finye,” kangi Yesu atile bandu banandi aba bikwendamo. Nongwa yafiki? Syakuhobosya ukuti mu vesi ilyakukongapo, Yesu abasokile abamanyili bake isyakufwana na basololi ababutungulu. (Mat. 7:15) Abandu bamo, bikuyoba ukuti ghalipo amatchalichi mingi agha ghikuyoba ukuti ghikumanyisya ubwanaloli. Panongwa yakukuti ghalipo amatchalichi mingi, abandu bingi bikuwa amaka kangi bikusofanisiwa kangi batikughela ukuti bayaghe injila iyi yikulongosyela ku bumi. Loli babaghile ukuyagha injila iyi. Yesu atile: “Linga mukuya m’masyu ghangu, bo muli bafundiwa bangu naloli, kangi mwisakubumanyagha ubwanaloli, ubwene ubwanaloli bo bwisakubapelagha umwe ukuya babuke.” (Yoh. 8:31, 32) Syakuhobosya fiyo ukuti mutikukonga ikilundilo kya bandu m’malo mwake mukufufuza ubwanaloli. Mukumanyila Amasyu gha Kyala ukuti mumanye isi ikulonda nukukonga isi Yesu amanyisyagha. Mwakongelelapo, mwamanyile ukuti Yehova ikulonda ukuti tungabombagha inyiho nifyakusangalusya ifi fikukasya ukwiputa kwabutungulu. Mwamanyile kangi ukuti linga mukulonda ukuchenja pa bumi bwinu ukuti munhobosye Yehova, kubaghile ukuya kukafu. (Mat. 10:34-36) Utubalilo tumo kutikuya kupepe ukuti tuchenje. Loli tukughelaghela ukuchenja panongwa yakuti tunganile Tata witu wakumwanya. Umwene ikuhoboka fiyo nanuswe.—Mbu. 27:11.

6. Ukufwana na Salimo 119:9, 10, 45, 133, ngimba findu fiki fibaghile ukututula ukukindilila ukwenda pa njila ifinye?

⁶ Linga twandile ukwenda pa njila ifinye, ngimba findu fiki fibaghile ukututula ukukindilila ukwendamo? Inong’onela ikifwanikisyo iki. Mfyisu fimo bikubika ulupaso mu mbali mu nsebo ughu ghuli mu kyamba. Ulupaso ulu lukubafighilila abandu ukuti bangendagha pamo ukubuka mu mbali mu nsebo. Akayapo umundu uyu abaghile ukwilumbusya nukuyoba ukuti ulupaso ulu lukubatolesya ukwenda mu mbali mu nsebo isi sibaghile ukupangisya ukuti bafulale pamo ukufwa. Ifundo sya Yehova isi sili mu Baibolo sifwene itolo nulupaso ulu. Ifundo isi sikututula ukuti tukindilileghe ukwenda pa njila ifinye.—Belenga Salimo 119:9, 10, 45, 133.

7. Ngimba abakilumyana bikulondiwa ukuyiketa bulebule injila ifinye?

⁷ Mwe bakilumyana, ngimba utubalilo tumo mukuketa ukuti ifundo sya Yehova ngafu fiyo ukusikonga? Isi syo Setano ikulonda ukuti mwinong’oneghe. Umwene ikulonda ukuti mwinong’oneleghe fiyo ukuti aba bikwenda mu njila iyi nyelefu bikuhoboka pa bumi bwabo. Ikulonda ukuti mwinong’oneghe ukuti abininu ba ku sukulu pamo aba mukubaketa  pa intaneti ifindu fikubendela kanunu. Setano ikulonda ukuti muketeghe ukuti ifundo sya Yehova sikubapangisya ukuti mungahobokagha nu bumi. * Loli mukumbukileghe isi: Setano atikulonda ukuti aba bikwenda pa njila yake bamanye kuno injila iyi yikuya pakumalikila. Mwakukindana numwene, Yehova ikutubula muno ubumi bwitu bwisakuyila linga tukukindilila ukwenda pa njila yakubuka ku bumi.—Sal. 37:29; Yes. 35:5, 6; 65:21-23.

8. Ngimba abakilumyana babaghile ukumanyilako isyafiki ku kifwanikisyo kya Olaf?

⁸ Inong’onela isi mubaghile ukumanyila ku kyakubombiwa kya nkamu wakilumyana uyu ingamu yake yo Olaf. * Aba amanyilagha nabo isukulu bamfimbilisyagha ukubomba ifyabulowe. Bo ababulile ukuti Abaketi ba Yehova bikwendela ifundo sya mu Baibolo, abalindwana bamo ba mu kalasi lyake balyandile  ukumfimbilisya ukuti abombe nabo ifyabulowe. Olaf akindilile ukubomba isi nunu. Kangi iyi yikali ndamyo yene iyi aghanagha nayo. Olaf atile: “Abamanyisi bangu bamfimbilisyagha ukuti mbuke ku yunivesite ukuti abandu bambeghe ulughindiko. Balimbulile ukuti linga ndikuya pakubomba isi ndikuya pakuyagha imbombo inunu kangi ndikuya pakuhoboka pa bumi bwangu. Ngimba findu fiki fyalintulile Olaf ukumalana ni ndamyo isi? Umwene atile: “Nalyandile ukuya pabumanyani na ba nkipanga kyitu. Nabaketagha ukuya bo ba mumbumba yangu. Kangi nalyandile ukumanyila fiyo Ibaibolo. Bo ngukindilila ukumanyila namenye ukuti ubu bwanaloli. Ifyakukongapo fyake nabikilepo indumbula ukumbombela Yehova.”

9. Ngimba tukulondiwa ukubomba isyafiki ukuti tukindilile ukwenda pa njila ifinye?

⁹ Setano ikulonda ukuti muleke ukwenda pa njila iyakubuka ku bumi. Umwene ikulonda ukuti mubombeghe ifindu bo muno abandu bikubombela mwakwenda pa njila inyelefu iyi “yikulabila kubupyutiwa.” (Mat. 7:13) Loli tukuya pakukindilila ukwenda pa njila ifinye linga tukukindilila ukupilikisya kwa Yesu nukuketa muno tubaghile ukufighililiwa linga tukwenda mu njila iyi. Lino isagha tuyobesanie ikindu kimo iki Yesu atubulile ukubomba.

10. Ukufwana na Matai 5:23, 24, ngimba Yesu ayobile ukuti tukulondiwa ukubomba isyafiki?

¹⁰ Belenga Matai 5:23, 24. Yesu alingenie ikyakubombiwa kimo ikyakulondiwa fiyo ku ba Yuda aba bampilikisyagha. Inong’onela umundu yumo uyu ali ku tempile kangi ali pipi ukubika ikinyamana ukuya ikemo ku mputi. Pakabalilo aka linga umundu akumbukile ukuti akindene unkamu wake umwene alondiwagha ukuleka ikemo lyake “nukubuka.” Nongwa yafiki? “Panongwa yakuti kilipo ikindu kimo ikyakulondiwa fiyo iki ikulondiwa ukubomba bo akali ukubika ikyabupe kyake kwa Yehova.” Yesu alingenie kanunu ukuti: “Ubukeghe tasi ukwakusayana nuwa myinu.”

11. Lingania isi Yakobu abombile ukuti aye palutengano na Esau.

¹¹ Tubaghile ukumanyilako ifimanyilo ifyakulondiwa fiyo ifyakuya palutengano na bangi ukufuma kwa Yakobu. Bo Yakobu asokileko ku kaya kabo kwa mfyinja 20, Kyala alinkasisye ukwendela mu wandumi ukuti aghomokele. (Bwa. 31:11, 13, 38) Loli indamyo yalipo. Unkulu wake, Esau, alondagha ukungogha. (Bwa. 27:41) Yakobu “atetime fiyo nukunyololoka mundumbula” ukuti unkulu wake ikuya pakukindilila ukunkalalila. (Bwa. 32:7) Ngimba Yakobu abombile isyafiki ukuti aye palutengano nunkulu wake? Ikyakwanda, aliputile kwa Yehova ukufuma pasi pandumbala isyakufwana ni nkhani iyi. Ukufuma apo, atumile ifyabupe kwa Esau. (Bwa. 32:9-15) Kangi bo aghene na Esau, Yakobu anangisye ulughindiko kwa Esau. Alinkumfughamila Esau amabulendo 7. Yakobu anangisye ukwiyisya nulughindiko kwa Esau nukuya nawe palutengano.—Bwa. 33:3, 4.

12. Ngimba tukumanyilako isyafiki kwa Yakobu?

¹² Tukumanyilako ikimanyilo kimo ukufuma kwa Yakobu muno abombile ukuti aghane nunkulu wake nukuyobesania nawe. Mwakwiyisya Yakobu asumile ubutuli kwa Yehova. Umwene abombile isyakufwana na isi asumile kwa Yehova ndwiputo mwakughelaghela ukuya palutengano nunkulu wake. Bo baghene, Yakobu akalimbene nunkulu wake Esau. Ubwighane bwa Yakobu bwali bwakuti aye palutengano nunkulu wake. Ngimba tubaghile ukunkonga bulebule Yakobu?

13-14. Linga tunkalalisye unkristu umwinitu, ngimba tukulondiwa ukubomba isyafiki?

¹³ Linga tukulonda ukukindilila ukwenda pa njila iyakubuka ku bumi, tukulondiwa ukuya palutengano na bakamu na balumbu bitu. (Rom. 12:18) Ngimba tukulondiwa ukubomba isyafiki linga tusyaghenie ukuti tunkalalisye unkristu umwinitu? Mwakufwana itolo na Yakobu, tukulondiwa ukwiputa kwa Yehova ukufuma pasi pandumbula. Tukulondiwa ukunsuma ukuti atutule ukuya palutengano na bakamu na balumbu bitu.

¹⁴ Tukulondiwa kangi ukwifufuza twibene. Tukulondiwa ukwilalusya amalalusyo bo agha: ‘Ngimba ngunangisya ukuti nonangile, ngwiyisya mwakupepesya nukuya palutengano na bangi? Ngimba Yehova na Yesu bikwipilika bulebule linga ngwiyipa ukuya palutengano nu nkamu pamo umulumbu?’ Aba ansala bitu babaghile ukutukasya ukupilikisya kwa Yesu nukunangisya ukwiyisya ukuti tuyobesanie nu nkristu umwinitu ukuti tuye nawe palutengano. Linga tubombile isi, tukuya pakukonga ikifwanikisyo kya Yakobu.

15. Ngimba ukukonga ubulongosi ubu buli pa Baefesi 4:2, 3 kubaghile ukututula bulebule ukuya palutengano nu nkamu pamo umulumbu witu?

¹⁵ Inong’onela isi syayagha pakubombiwa linga Yakobu anangisye ukwitufya bo aghene na Esau. Abene bakayagha pakuyobesania kanunu. Linga tubukile ku nkamu pamo ku mulumbu witu ukuti tukaghomokesye ulutengano, tukulondiwa ukuya bakwiyisya. (Belenga Baefesi 4:2, 3.) Pa Isya Mbupingamu 18:19 pikuti: “Ukuya nuwamyinu kununupo ukukinda ililinga lya maka, ukuya nummanyani kope kufikindile nifighalilo fya ililinga.” Linga tumpepesisye umundu, sibaghile ukuntula ukuti aye palutengano nanuswe.

16. Ngimba tukulondiwa ukwinong’onela isyafiki kangi nongwa yafiki?

¹⁶ Tukulondiwa ukwinong’onela kangi isi tukuya pakuyoba ku nkamu pamo umulumbu witu. Linga twitendekisye, tukuya pakuyobesania kanunu nu mundu uyu tunkalalisye nukughela ukuya nawe kangi pabumanyani. Pakwanda abaghile ukuyoba ifindu ifi fibaghile ukutukalalisya. Tubaghile ukukalala nukunangisya ukuti tukasoba, loli ngimba ukubomba isi kubaghile ukutwala ulutengano? Hayi. Mukumbukileghe ukuti ukughomokesyapo ulutengano  nu nkamu pamo umulumbu kwakulondiwa fiyo ukukinda ukuketa uyu asobile pamo atalwisye.—1 Kor. 6:7.

17. Ngimba tukumanyilako isyafiki kwa Gilbert?

¹⁷ Unkamu Gilbert iyipagha ukuti aghomokesyepo ulutengano. Umwene atile: “Ngakolelanagha nu mwanangu. Kwa fyinja ifyakukinda fibili, naghelaghelagha ukuti niye nawe palutengano ukuti niye nawe kangi pabumanyani.” Ngimba Gilbert abombile kangi isyafiki? “Bo tukali ukwanda ukuyobesania, akabalilo kosa niputagha nukuketa ukuti ndikulondiwa ukukalala linga ayobile simo isyakungalalisya. Nalondiwagha ukwitendekesya ukunhobokela. Naketile ukuti ndikulondiwa ukunangisya ukuti ngutalusya kangi ubwighane bwangu bwali bwakuti ngomokesye ulutengano.” Ngimba ifyakukongapo fyake fyali fyo filiku? Gilbert atile: “Amasiku agha, ndinulutengano ulwamundumbula panongwa yakuti ndipabumanyani ubununu na ba mu mbumba yangu.”

18-19. Linga tunkalalisye umundu yumo, ngimba tukulondiwa ukubomba isyafiki kangi nongwa yafiki?

¹⁸ Ngimba lino tukulondiwa ukwiyipa ukubomba isyafiki linga tusyaghenie ukuti tunkalalisye Unkristu umwinitu? Tukongeghe ifundo iya Yesu iyakuti tuyeghe palutengano na bangi. Tumbuleghe Yehova isyakufwana ni nkhani iyi kangi tusubileghe mbepo wake mwikemo ukuti ghututule ukuya palutengano na bangi. Linga tukubomba isi, tukuya pakunangisya ukuti tukupilikisya kwa Yesu.—Mat. 5:9.

¹⁹ Tukundaghisya fiyo ukuti Yehova ikutupa ubulongosi ubwakutula ukwendela “mu ntu wa kipanga,” Yesu Kristu. (Ef. 5:23) Nanuswe isagha tughelegheleghe “ukupilikisya kwa Yesu” bo muno abombelagha Peteri, Yakobu na Yohani. (Mat. 17:5) Tuketile muno tubaghile ukubombela mwakuya palutengano nu Nkristu umwinitu uyu tunkalalisye. Linga tukukindilila ukwenda pa njila ifinye iyi yikubuka ku bumi, tukuya pakusayiwa fiyo lino kangi nkyeni tukwisa pakuya balusekelo kwa bwila na bwila.