1-2. a) I yini leswi Xikwembu Nkulukumba a byeliki vapostola vazrazru kuva va swi yentxa? Xana va swi yentxile? b) I yini leswi hi taka bula ha swone ka xidondzro lexi?

NTSRHAKU ka Paxkwa hi lembe dzra 32 a Nguveni Yezru a ntsrhaku ka ku buya ka Kriste, vapostola Petro, Yakobe na Yohane va vone ntxhumu lowu hlamalisaka ngopfu swinene. A va li ka nhava ya ku leha swinene lani swi tikombaka a ku li nhava ya Hermon. A ndzrulutiwile na a li mahlweni kwavu. A Bibele ndzri li: “Wuso byake byi phatima ku fana ni dambu, a mpahla yake yi phatima ngopfu ku fana li livaningu.” (Mt 17:1-4) Na xivoniso xi nga si na hela vapostola va yingeli Xikwembu Nkulukumba a ku: “Lweyi i N’wananga, lweyi a zrandzrekaka, lweyi ni mu yamukelaka. Mu yingisetani.” (Mt 17:5) Vapostola lavayani va vazrazru va ma landzrile mazritu lawa va ma twiki ka Xikwembu Nkulukumba. Va ze va ya fa na va ha yingiseta Yesu. Hi djula ku yetisela xikombiso xavu.

² Ka xidondzro lexi khalutiki, hi vone leswaku ku yingiseta zritu dzra Yesu swi patsra ku yima ku yentxa mintxhumu ya kukazri. Ka xidondzro lexi, hi ta vona mintxhumu yibidzri leyi Yesu a hlayiki leswaku hi fanela ku yi yentxa.

3. Hi ku ya hi Matewu 7:13, 14, i yini leswi hi fanelaka ku swi yentxa?

³ Dondzra Matewu 7:13, 14. Xiya leswaku Yesu a khanele hi tinyangwa tibidzri ta ku hambana. Nyangwa yin’wana ni yin’wana yi yisa ka ndlela leyi hambaniki. Yin’we i yitsrongo kasi yimbeni i yikulu. A ku na switaratu swizrazru, ko va ni swibidzri  ntsena. Mun’wana ni mun’wana wezru a fanela ku hlawula ndlela leyi a taka famba ha yone. Lexo i xiboho xa lisima hikusa hi to kuma wutomi lebyi nga helikiki ntsena loko hi hlawula ndlela leyi nga yone.

4. Xana ndlela leyi yanamiki yi tsrhamisise kuyini?

⁴ A hi fanelanga hi dzrivala leswaku a tindlela leti tibidzri ti hambane ngopfu swinene. Vanyingi va hlawula ndlela “leyikulu” hikusa swa nabyala ku famba ka yone. Lexi vavisaka hi leswaku vhanu vanyingi va hlawula ku famba hi ndlela leyi yanamiki ni ku yentxa leswi vanyingi va swi yentxaka. Kambe a va swi tivi leswaku ndlela yoleyo i ya Sathana nakone hi wugamu yi yisa a ku feni.​—1Ko 6:9, 10; 1Yh 5:19.

5. I yini leswi vanyingi va swi yentxiki akuva va kuma ni ku kota ku famba hi ndlela leyitsrongo?

⁵ Kambe ndlela “leyitsrongo” yi hambanile nakone Yesu a hlaye leswaku i vatsrongo lava fambaka hi ndlela leyo. Ha yini? Hi lani ndzrimana leyi landzrelaka yi kombisaka ha kone, Yesu a be ndleve vadondzrisiwa vake mayelanu ni vaprofeta va madzrimi. (Mt 7:15) Vanyingi va hlaya leswaku ku ni wukhongoti bya ku hambanahambana nakone va hlaya leswaku ku tala ka byone byi dondzrisa ntiyiso. Hi mhaka leyo, vanyingi va yima ku djuletela wukhongoti bya ntiyiso nakone a va swi twisisi leswi wukhongoti byi swi dondzrisaka. Kambe swa koteka ku kuma ndlela leyi yisaka a wuton’wini. Yesu a te: ‘Loko n’wi tsrhama zritwini dzranga, n’wi ta va vadondzrisiwa vanga kunene. N’wi ta tiva xihlayelamfuzri; a xihlayelamfuzri xi ta n’wi ntsrhunxa.’ (Yh 8:31, 32) Loko u kume ndlela ya xihlayelamfuzri u va u boha ku va u nga yentxi leswi vanyingi va swi yentxaka, wa kulungeliwa. U sungule ku dondzra Bibele nakone u dondzre leswi Xikwembu Nkulukumba a swi yimelaka ka wene ni ku yingiseta zritu dzra Yesu. Hi xikombiso, u dondzre leswaku Yehovha a yimela leswaku u bakanya tindondzro ta wukhongoti bya madzrimi ni leswaku u nga hlengeli ka minkhuvu leyi fambisanaka na byone. Handle ka ku ganaganeka, u swi xiyile leswaku ku tsrhika mintxhumu leyo u va u yentxa leswi Yehovha a ku kombelaka swone a swi nabyali. (Mt 10:34-36) Swi nga yentxeka swi ku kazratelile ku yentxa ku txintxa ka kukazri. Nambi tanu, u ye mahlweni hikusa u zrandzra Papayi waku Yehovha nakone u djula ku nyonxisa mbilu yake. Nakunene, Yehovha a tikhuza ngopfu ha wene!​—Pr 27:11.

6. Hi ku ya hi Amapsalma 119:9, 10, 45, 133, i yini lexi taka hi pfuna ku tama hi famba a ndleleni leyitsrongo?

⁶ I yini lexi taka hi pfuna ku tama hi famba a ndleleni leyitsrongo? Pimisa hi xikombiso lexi. A tindlela letitsrongo ta ku yendzra ha tone leti nga mimbangwini ya ku tlakuka ku fana ni le tinhaveni ti ni mimuru ya kukazri leyi sizrelelaka vafambisi. Loko mimuru leyo a yi nga li kone, a vafambisi a va ta huma xitaratwini va va va weliwa hi mhangu. Handle ka ku ganaganeka, a nga kone lweyi a a ta hlaya leswaku mimuru yoleyo a yi pfuni ntxhumu nakone yi hingalata vhanu. Hi ndlela leyi fanaka, milawu ya Yehovha leyi kumekaka Bibeleni yi fana ni mimuru yoleyo. Yi bekeliwi ku hi sizrelela nakone yi hi pfuna ku tama hi famba a ndleleni leyitsrongo.​—Dondzra Amapsalma 119:9, 10, 45, 133.

7. Ha yini vampshwa va nga fanelanga ku pimisa leswaku ndlela leyitsrongo yi va tsrona ku nyonxa?

⁷ Loko u li mumpshwa, xana minkama yimbeni u pfa u titwa na ingi milawu ya Yehovha yi ku tsrona ntsrhunxeko? Hi leswi Sathana a djulaka kuva u yanakanya swone. A djula kuva u yanakanya leswaku a swa swinene i ku va u famba a ndleleni leyi yanamiki, lani va yentxaka leswi va swi djulaka. A djula u yanakanya leswaku a wu tikholisi hi wutomi nakone a tizrisa vadondzrikuloni ni internet akuva a ku  nghenisela miyanakanyu leyo. A djula u pimisa leswaku ku tizrela Yehovha a swi ku pfuni ha ntxhumu a wuton’wini. Kambe u nga dzrivali: Sathana a nga swi djuli kuva u gungula a hakelo dzra ku biha ledzri u taka dzri kuma a wugan’wini bya ndlela yoleyo. * Kambe Yehovha a hambanile, a djula u vona ku nyonxisa ka wutomi lebyi u taka byi kuma loko u tama u famba a ndleleni leyi yisaka wuton’wini.​—Ps 37:29; Eza 35:5, 6; 65:21-23.

8. I yini leswi vampshwa van’wana va nga swi dondzraka ka leswi humeleliki Olaf?

⁸ Vona leswi humeleliki makwezru Olaf. * A vadondzrikulobye a va mu kutxetela kuva a hamba timhaka ta tinkuku ni van’hwanyana va kukazri a xikole lexi a a dondzra ka xone. Loko a tlhamuxele leswaku yene i Mboni ya Yehovha  nakone a a hanya hi ku landzra leswi Bibele dzri swi dondzrisaka, van’hwanyana vambeni va vone na ku li mukhandlu wa ku mu kutxa kuva a yentxa leswo. Va yentxe hinkwaswu va nga swi kotaka akuva va mu kutxetela ku yentxa timhaka ta tinkuku na vone kambe Olaf a yime a tiyile, nakone a nga pfumelanga ku yentxa leswo. Olaf a nge tlhangana ni ndzringo lowo ntsena, a li: Vaprisori a va ni kutxetela kuva ni nghenela univhersidadi. Va hlaya leswaku loko ni yentxa leswo, a vhanu a va ta ni hlonipha nakone a ni ta humelela a wuton’wini. I yini lexi pfuniki Olaf akuva a hlula minkutxetelo hinkwayu leyo? Ni hambe wunghanu ni vamakwezru a bandleni nakone a ni dondzra Bibele. Loko ni ya ni dzri dondzra, a ni ya ni tiyiseka leswaku ni kume ntiyiso. Leswo swi ni yentxe ni ya ni tiyimisela ku tizrela Yehovha.

9. Xana hi fanela ku yentxa yini loko hi djula ku tama hi famba a ndleleni leyitsrongo?

⁹ Sathana a djula leswaku u suka ndleleni leyi yisaka wuton’wini u va u ya ka ndlela leyikulu leyi “yisaka ku suvisiweni”. (Mt 7:13) Kambe hine hi tiyimisele ku tama hi yingela zritu dzra Yesu ni ku tama hi famba a ndleleni leyitsrongo leyi hi sizrelelaka. Swoswi a hi voneni ntxhumu wumbeni lowu Yesu a hlayiki leswaku hi fanela ku wu yentxa.

10. Hi ku ya hi Matewu 5:23, 24, i yini leswi Yesu a hlayiki leswaku hi fanela ku swi yentxa?

¹⁰ Dondzra Matewu 5:23, 24. Ka ndzrimana leyi, Yesu a vulavula hi xiyenge xa lisima swinene a wuton’wini bya Vayuda. Yanakanya hi mhunu wa kukazri lweyi a nga tempeleni. A kusuhi ni ku nyiketa muprista xihazri xake akuva a hamba gandzrelo. Kambe a dzrimuka leswaku a khunguvanyise mhunu wa kukazri, kutani a tsrhika xihazri xake a va a famba a djuletela makwavu. Ha yini a yentxa leswo? Hikuva ku ni ntxhumu wa lisima swinene ku tlula ku nyikela gandzrelo ka Yehovha. Yesu a swi beke livaleni leswo loko a ku: “Zranga u ya lulamisa mhaka ya kone ni makwenu.”

11. I yini leswi Yakobe a swi yentxiki akuva a lulamisa mhaka ni makwavu?

¹¹ Leswi humeleliki Yakobe swi nga hi dondzrisa ntxhumu wa lisima swinene mayelanu ni ku lulamisa mhaka ni makwezru. Ntsrhaku ka loko Yakobe a hete 20 wa malembe na a tsrhama kule ni lani a pswaliwiki kone, hi ku tizrisa ntsrumi Yehovha a mu byeli leswaku a tlhela. (Gn 31:11, 13, 38) Kambe a ku ni xikazratu. Makwavu lwenkulu Esawu a a djule ku mu dlaya. (Gn 27:41) Yakobe a ‘txhava ngopfungopfu, a kamiwa mbilu’ a yanakanya leswaku makwavu a a nga si na mu dzrivalela. (Gn 32:7) Xana Yakobe a swi kotise kuyini ku lulamisa mhaka ni makwavu? Ku sungula, a khongote ka Yehovha hi mbilu hinkwayu a mu byela hi leswi mu humeleliki. A kombise malwandla nakone a nyike swihiwa Esawu. (Gn 32:9-15) Hi wugamu loko a kumane na Esawu a mu kombise xitxhavu hi ku va a mu khinsamela​—ku nga li kan’we kumbe 3, kambe ka 7! Yakobe a kote ku lulamisa mhaka ni makwavu hikusa a tibeke hansi nakone a kombise xihluwa.​—Gn 33:3, 4.

12. Xana hi dondzra yini ka xikombiso xa Yakobe?

¹² Hi nga dondzra ntxhumu wa lisima ka ndlela leyi Yakobe a lulamisiki ha yone mhaka ni makwavu. Yakobe a titsrongahatile nakone a kombele mpfunu wa Yehovha. Ntsrhaku, Yakobe a yentxe leswi a a fanela ku swi yentxa, a yentxe leswi a nga swi kotaka akuva loko a tlhangana ni makwavu va lulamisa ha hombe mhaka yavu. Loko a kumane ni makwavu Esawu, Yakobe a nga pikisananga na yene hi leswaku hi mani lweyi a a ni nandzru. Leswi Yakobe a a swi djula a ku li ku lulamisa mhaka ni makwavu. Xana hi nga xi yetisela hi ndlela yini xikombiso xa Yakobe?

13-14. Xana hi nga yentxa yini loko hi khunguvanyise makwezru?

¹³ Loko hi djula ku tama hi famba a ndleleni leyi yisaka wuton’wini hi fanela ku lulamisa mhaka yezru ni vamakwezru. (Ro 12:18) Kambe swi li yini loko hi khunguvanyise makwezru? I yini leswi hi faneliki ku swi yentxa? Hi fanela ku khongota ka Yehovha hi kombela leswaku a hi pfuna akuva hi lulamisa mhaka yezru ni makwezru. Loko hi yentxa leswo, hi ta va na hi yetisela xikombiso xa Yakobe.

¹⁴ Hi fanela ku tinyika nkama wa ku yanakanyisisa hi swivutiso leswi: ‘Xana ni tiyimiselile ku tsrhika ku tikulisa kwanga, ni titsrongohata ni kombela ku dzrivaleliwa ni va ni bekisa ku zrula? Xana Yehovha na Yesu va ta titwisa kuyini hi ku vona leswaku ni ve wa ku zranga ku ya lulamisa mhaka ni makwezru?’ Ku tikambisisa hi ndlela, leyo swi nga hi pfuna kuva hi yingela zritu dzra Yesu, hi titsrongohata ni ku djuletela makwezru akuva hi lulamisa mhaka. Hi ndlela leyo, hi ta va na hi yetisela xikombiso xa Yakobe.

15. Xana ku yentxa leswi nga ka buku dzra Ba-le-Efesa 4:2, 3 swi nga hi pfuna hi ndlela yini loko hi lulamisa mhaka ni makwezru?

¹⁵ Xana wa swi yanakanya leswaku a ku ta va ku humelele yini loko Yakobe a e ku tikulisa loko a tlhangana na Esawu? Mintxhumu a yi ta va yi nga fambanga ha hombe. Kutani loko hi ya lulamisa mhaka ni makwezru hi fanela ku titsrongohata. (Dondzra Ba-le-Efesa 4:2, 3.) Amaproverbia 18:19 yi li: ‘A mhunu lwe makwavu a mu doheliki a tlula hi ku nonoha a muti wa ku tiya; a ku hambana lo ka ku nhati ku fana ni mimpfalwana ya khokholo.’ Kuva hi kombela ku dzrivaleliwa hi ndlela ya ku titsrongohata swi nga hi pfuna kuva hi pfula swipfalu swa ‘khokholo’ dzroledzro.

16. Xana hi fanela ku yanakanyisisa hi yini loko hi ya lulamisa mhaka ni mhunu wa kukazri nakone ha yini?

¹⁶ Loko hi ya bulisana ni makwezru hi fanela ku tivonela ka leswi hi taka swi hlaya ni ndlela leyi hi taka swi hlaya ha yone. Kutani loko hi lulamile hi fanela ku yentxa hinkwaswu leswi hi nga swi kotaka akuva hi djuletela makwezru lweyi hi mu khunguvanyisiki akuva a tlhela a va munghanu wezru. Swi nga yentxeka a ku sunguleni a hlaya mintxhumu leyi hi kalaka hi nga yi nyonxeli. Ka xiyimu lexo, swi nga ha nabyala kuva hi hlundzruka hi va hi sungula ku tiyimelela, kambe a ku yentxa leswo a swi nge ti pfuna. Dzrimuka leswaku ku bekisa ku zrula ni makwenu i swa lisima ngopfu swinene ku tlula ku djuletela lweyi a nga ni nandzru.​—1Ko 6:7.

17. Xana u nga dondzra yini ka xikombiso xa Gilbert?

 ¹⁷ Makwezru lweyi a vitaniwaka Gilbert, a tikazrate ngopfu akuva a bekisa ku zrula. A li: “A wuxaka byanga ni n’wananga wa xisati a byi nga li byinene. Ku ze ku ku malembe mabidzri na ni dzringisa ku khanela na yene akuva hi bekisa ku zrula.” I yini swin’wana leswi a swi yentxiki? A li: “Minkama hinkwayu na ni nga si ya bula ni n’wananga a ni khongota. Minkama yimbeni a a ta khanela mintxhumu leyi nga ni nyonxisiki, xileswo a ni lulamisela miyanakanyu yanga. A ni swi tiva leswaku a ni fanela ku tiyimisela ku dzrivalela. Ni vone leswaku a swi pfuni ntxhumu ku va ni dzringisa ku kombisa leswaku a ni nge na nandzru, ni twisise leswaku lexi a ni xi vilela a a li ku bekisa ku zrula.” Gilbert a kombisa mabindzru ya kuva a yentxe leswo, a li: “Namunhla ni titwa na ni zrule ngopfu swinene hikusa ni ni wuxaka bya le kusuhi swinene ni ndangu wanga hinkwawu.”

18-19. Xana hi fanela ku tiyimisela ku yentxa yini loko hi khunguvanyise mhunu, nakone ha yini?

¹⁸ Loko hi xiya swaku hi khunguvanyise makwezru, xana hi fanela ku yentxa yini? Tizrisa xilayu xa Yesu u va u lulamisa mhaka. Byela Yehovha leswi yentxekaka, u va u dumba leswaku moya wake wa ku xwenga wu ta ku pfuna leswaku u bekisa ku zrula. Loko u kota ku yentxa leswo, u ta tsrhava nakone u ta kombisa leswaku nakunene u yingiseta zritu dzra Yesu.​—Mt 5:9.

¹⁹ Swi nyonxisa swinene ku tiva leswaku, hi ndlela ya lizrandzru, Yehovha a tizrisa Yesu Kriste, ‘nhloko ya bandla’ akuva a kongomisa wutomi byezru. (Ef 5:23) Ingiki hi nga tiyimisela ku yingiseta zritu dzra Kriste ku fana na Petro, Yakobe na Yohane. (Mt 17:5) Ka xidondzro lexi, hi vone ndlela leyi hi nga bekisaka ha yone ku zrula ni vamakwezru. Loko hi yentxa leswo, hi tlhela tama hi famba ndleleni leyitsrongo leyi yisaka wuton’wini, hi ta kuma ku nyonxa swoswi hi tlhela hi kuma ku nyonxa loku nga helikiki a nkameni lowu taka.