1-2. (a) Basambi batatu bakue Yesu baalandilue kukita ki, kabili baakitile siani? (b) Tuli kulondoluela ki mu leeli lyasi?

 KISIA Pasaka ya muaka wa 32, Yesu wasyavyelue, mutumua Petro, Yakobo ni Yoane baaimweneene kimonua kya kupapia. Musita ubaali ku lupili lulendukile, kipalile ku seemu ya Lupili lwa Hermoni, lukebu lwakue Yesu lwaalulukile ntaanzi yabo. ‘Lukebu lwakue . . . lwaabengemene nga koba, kabili ni ngubo yakue ni yeene yaaswetelesie pepepe.’ (Mat. 17:1-4) Ku mpela ya keekio kimonua, babo batumua baaunvuile Leeza walanda eevi: “Ozu i muana wane mutonua unghwamiinuemo. Mutuilizie!” (Mat. 17:5) Babo basambi batatu baalangiliile kupitila buikazi bwabo nangue baamutuiliziizie Yesu. Tutonene kupala mufuano wabo.

² Mu lyasi lyakipita, twaakisambilila nangue kutuilizia lizui lyakue Yesu kulangiliile kulekela kukita bintu binge. Mu leeli lyasi tuli kulondoluela bintu bibili byaalandile Yesu nangue tupalile kukita.

3. Kukoonkana ni lileembo lya Mateo 7:13, 14, tupalile kukita ki?

³ Soma Mateo 7:13, 14. Languluka nangue Yesu waazimbuile miliango ibili ipuseene ya kuya ku nzila ibili ipuseene, nzila “itanine” ni nzila “ya kasansaila.” Te kuli nzila ya butatu. Tupalile kwisaakuila fwe beene nzila ya kukoonka. Bobo ni bupinguzi bwa mana saana bwa kukwata, paantu kulisie nzila imo ili yatwala ku bukose bwa loonse.

4. Londolola vili nzila “itanine.”

 ⁴ Tupalile kuya twalangulukile kupusana kuli pakati ka ezio nzila ibili. “Nzila itanine” ili yapitamo bantu bengi paantu ileengele kwendamo. Kya bulanda, bantu bengi basaakuile kusiala mu ezio nzila ni kukoonka bantu bengi bali bapita moomo. Bali baandua kwinika nangue muine wa ezio nzila ni Sataana Kibanda, kabili nangue ili yafikia bantu ku lufu.​—1 Bakor. 6:9, 10; 1 Yoan. 5:19.

5. Bange baaikwindile siani kupata nzila ya “kasansaila” ni kutendeka kwendamo?

⁵ Kupusana ni nzila “itanine,” nzila inge yeene ni “ya kasansaila,” kabili Yesu waalandile nangue bantu baniini i bakaviinda kuipata. Juu ya ki? Kakiine mu mulongo ukoonkelepo, Yesu wabasoka basambi bakue palua bakabika ba bufi. (Mat. 7:15) Bantu bange bali balanda nangue kuli maelufu engi a ma diini, kabili engi pakati ka azo ma diini ali alanda nangue ali asambilizia kisinka. Paantu kuli ma diini engi saana, ma milioni a bantu batiokele mutima ao kuvulunghana, ni keekio kili mukulengia te kunti bekwinde kukeba nzila ili yatwala ku bukose. Inzi, ezio nzila kunti yapatika. Yesu waalandile eevi: “Kine muli mukuya mwanakila twebo twane muli kuya mwali basambi bane ba kiine. Mwakamana kisinka, ni kisinka kyakamilubula.” (Yoan. 8:31, 32) Kili buino paantu te waakoonkele libumba lya bantu, inzi weewe waakebele kisinka. Waatendekele kusambilila Mulandu Wakue Leeza kwa mute eevi umane bintu byaloombele fwefue tukite, kabili waatuiliziizie masambilizio akue Yesu. Pakati ka bintu biwaasambiliile, waafikiile kwinika nangue Yehova atonene tulekele masambilizio a diini ya bufi, kulekela kukita nsiku-nkulu ni bikitua bya kipagani. Kabili weewe, waasambiliile nangue kukita bupilibuko mu buikazi bobe eevi umusaansamusie Yehova te kwizi kusaangua kwaleengelesie lyonse. (Mat. 10:34-36) Paange te kibanga kyaleengele kuli weewe kukita bobo bupilibuko. Anzia evio, weewe waatwaliile paantu umutonene Baba obe wa ku muulu kabili utonene akwitabile. Kakiine, ali wakwitoneena saana!​—Tus Maf. 27:11.

6. Nga vilandile Malumbo 119:9, 10, 45, 133, ni kiki kili kutukwasia kutwalilila kwenda mu nzila ya kasansaila?

⁶ Kine twaakitendeka kwenda mu nzila ya kasansaila, ni kiki kyakaba kutukwasia kutwalilila kwenda mu ezio nzila? Mona ozu mufuano. Mu byalo binge muli mwasaangua misebo iniini yakitiluemo ni lupango mu mbali. Loolo lupango luli lwakitua juu ya kusuunga bantu eevi te kunti baye batelela ni kufuma mu musebo. Te kuli muntu ali waitendooka walanda nangue loolo lupango luli lwamwanzia te kunti aye ku mbali ni kwikisia ao kufua! Mafunde akue Yehova ali mu Bibilia ali nga loolo lupango. Azo mafunde ali atukwasia kutwalilila kwenda mu nzila ya kasansaila.​—Soma Malumbo 119:9, 10, 45, 133.

7. Balumendo ni bakaziana bapalile kumona siani nzila ya kasansaila?

⁷ Mwe balumendo ni bakaziana, eba nsita inge muli mwatontonkania nangue kine mwanakila mafunde akue Yehova, te muviinda kabili kukita bintu bimutonene? Sataana atonene mutontonkanie evio. Atonene mupooze maano ku beelia bili mukukita bantu bali mu nzila itanine, paantu bamonekele nga evelia bali mukusekelela saana buikazi. Kunti wabombia bintu bili byakita benobe ku masomo ao beelia byuli wamona mu kitente kya Enternete, eevi kukulengia wiunvue nangue utaninue nsaansa mu buikazi bobe. Sataana atonene utontonkanie nange mafunde akue Yehova ali  mukukwanzia kusekelela saana buikazi bobe. * Inzi languluka eevi: Sataana tatonene baalia bali mukwenda mu nzila yakue benike kintu kyakaba kubapata ku mpela yakue. Inzi, Yehova atonene umane nangue buikazi bobe bwakaba bwaweeme saana kine weewe watwalilila kwenda mu nzila ili yatwala ku bukose.​—Malum. 37:29; Is. 35:5, 6; 65:21-23.

8. Balumendo ni bakaziana kunti basambilila ki kupitila mufuano wakue Olaf?

⁸ Mona kintu kyuli kuviinda kusambilila kupitila mufuano wakue lupua umo ali wakuutua Olaf. * Banafunzi benakue baali bamupatikizia akite bukambue. Musita lwabanga wababuila nangue Bakasininkizia Bakue Yehova bali bakoonka mafunde a pa muulu a Bibilia palua lwendo, banafunzi bange banakazi babanga wasoma naabo, baamwene nangue keekio kikolele. Kabili baatendekele kumupatikizia eevi  bakite bukambue pamo nakue. Inzi, Olaf waasielesie wapinguile kukita bintu biweeme. Inzi bobo te bubanga bwalisie buezio bumo bwaasaakeene naabo. Olaf walanda eevi: “Balimu bane baali baezia kumpatikizia ngie nsome ku iniversite eevi bantu baye bankindika saana. Baali bandanda nangue kine nsiile ku iniversite nsikapata miilo iweeme kabili buikazi bwane te bukaba na nsaansa.” Ni kiki kyaamukwasiizie Olaf kwanzia buezio bobo? Walanda eevi: “Naalukile kibuza wa peepi pamo ni baalia bali mu kilonghaano. Baalukile nga lupua lwane. Kabili naatendekele kusoma Bibilia kwa mute saana. Lunaakilile kusambilila, naakilile kwinika nangue keekio i kisinka. Keekio kyaalengele mpingule kutwalilila kumubombela Yehova.”

9. Baalia batonene kutwalilila kuya bali mu nzila ya kasansaila baloombelue kukita ki?

⁹ Sataana atonene kukufumia mu nzila ili yatungulula ku bukose. Atonene twiunge pamo ni bantu bengi bali mu nzila “ya kuzeezyania.” (Mat. 7:13) Anzia evio, twakaba kusialilila mu nzila ya kanfinenkezia kine twatwalilila kumutuilizia Yesu ni kumona nangue ezio nzila ili yasuungana. Loonu tumone kintu kinge kyaalandile Yesu nangue tupalile kukita.

10. Nga vilandile Mateo 5:23, 24, Yesu waalandile nangue tupalile kukita ki?

¹⁰ Soma Mateo 5:23, 24. Mu leeli lileembo, Yesu waalandile palua kintu kimo kyaali kya mana saana ku Bayuda. Ezia kutontonkania muntu umo ali ku ekalu waiteaniizie kumupeela koani nama eevi iye yaali ngeleelo. Pa ozo musita, ozo muntu lwaali walanguluka nangue kuli ni lupua wakue waali ni mulandu kuli weene, waali wapalile kusia ngeleelo ezio ni ‘kuya.’ Juu ya ki? Paantu kubanga kwali kintu kimo kya mana saana kyaali wapalile kukita ntaanzi ya kuya kutwala ngeleelo kuli Yehova. Yesu waalandile eevi bila kufiika: ‘Endo unvuanenke ni mwinobe.’

11. Yakobo waakitile ki eevi akite mutende pamo ni Esau?

¹¹ Kunti twasambilila masomo a mana palua kukita mutende kupitila kutoosia kintu kyaakitikile mu buikazi bwakue Yakobo. Kisia Yakobo kukita miaka 20 eevi, wali kule ni kyalo kyaavyaliilueko, kupitila malaika, Leeza waamulandile abuele. (Kut. 31:11, 13, 38) Inzi, kubanga kwaali ni buavia. Mukulube Esau, waali watonene kumwipaya. (Kut. 27:41) Yakobo “waaunvuile saana muenzo kabili waaemene mu maano” paantu waali watontonkania nangue paange mukulube waali wakisielesie wamufipiilue. (Kut. 32:7) Yakobo waakitile ki eevi akite mutende pamo ni mukulube? Kya kuanza, waapepele saana kuli Yehova palua buavia bobo. Kisia waamutumiine Esau bupe bwaweeme. (Kut. 32:9-15) Kupuako, Yakobo lwaamumwene Esau, waamulangiliile mukinzi. Yakobo waafukeeme ntaanzi yakue Esau, apana limo ao libili, inzi mara saba! Yakobo waakitile mutende pamo ni mukulube kupitila kwikeefia ni kulangilila mukinzi.​—Kut. 33:3, 4.

12. Twasambilila ki kupitila mufuano wakue Yakobo?

¹² Bintu byaakitile Yakobo musita lwaali waiteania kusaakaana ni Esau, ni beelia byaakitile musita lwaasaakeene nakue, byatusambilizia lisomo lya mana. Yakobo waapepele waikefiizie eevi Yehova amukwasie. Kisia, waalangiliile nangue waakitile kukoonkana ni lipepo lyakue, kupitila kwikwinda saana eevi akite mutende pamo ni lupua wakue. Musita ubaasaakeene ni mukulube taakankabuile nakue eevi kulangilila kine naani ali ni nsaambu ao naani ali ni kilubo. Yakobo abanga wakebelesie kukita mutende ni mukulube. Kunti twapala siani mufuano wakue Yakobo?

13-14. Kine tuluvyaniizie ni lupua ao nkazi weetu, tupalile kukita ki?

¹³ Kine tutonene kwenda mu nzila ili yatwala ku bukose, tupalile kusuunga mutende pamo ni balupua ni bankazi betu. (Bar. 12:18) Tupalile kukita siani kine twainika nangue tuluvyaniizie ni lupua ao nkazi weetu? Nga evelia vyaakitile Yakobo, tupalile kupepa saana kuli Yehova. Kunti twamuloomba atukwasie kukita mutende pamo ni lupua weetu.

¹⁴ Kabili, tupalile kwitoosia fwe beene. Kunti twaiipuzia biipuzio nga beebi: ‘Eba, ntonene kwitabila nangue ndi ni kilubo, kupapaata naikefiizie ni kukita mutende? Yehova ni Yesu bali kwiunvua siani kine nakwata mupaango wa kukita mutende pamo ni lupua ao nkazi wane?’ Byasuko byetu bili kutusonsezia kumutuilizia Yesu ni kumupalama lupua ao nkazi weetu twaikefiizie eevi tukite mutende pamo nakue. Kine twakita evio, kunti twapala mufuano wakue Yakobo.

15. Kubombia lifunde lili mu Baefeso 4:2, 3 kunti kwatukwasia siani kukita mutende pamo ni lupua weetu?

¹⁵ Tontonkania aali viyaasiile kwaluka Yakobo ayenge kuli Esau wali ni kibuli! Paange nga te basiile kunvuana. Kine twaya kuli lupua ao nkazi weetu kukita mutende tupalile kwikeefia. (Soma Baefeso 4:2, 3.) Lileembo lya Tuswalo ni Mafunde 18:19 lili lyalanda eevi: “Lupua aluviiziwe ali wasaangua wakolele kuliko muzi uzieme, kabili kuli kwasaangua kwali kukankabula kuli nga evelia bikiiko bya ku kifyamino.” Kumupapaata muntu twaikeefiizie, kunti kwalengia ozo muntu etabile kukita mutende pamo nakue.

16. Tupalile kutontonkania ki, kabili juu ya ki?

¹⁶ Kabili, tupalile kutontonkania buino beelia bitupalile kulanda, ni vya kuya kubilanda kuli ozo lupua weetu. Musita utwaya kukita mutende, tupalile kwikwinda kulanda ni ozo muntu akisikile mu nzila ili kumukwasia aaluke kabili ni bukibuza buweeme pamo ni fwefue. Ku ntendeko, ozo muntu kunti walanda bintu byakutulengia twiunvue ovio. Kunti kyaya kyalengelesie kutendeka kufipua ao kwezia kwisakila, inzi eba, kukita evio kunti kwaleeta mutende? Ata, te kikitika. Kukita mutende ni kwa mana saana kuliko kukeba naani ali ni nsaambu, kabili naani ali ni kilubo.​—1 Bakor. 6:7.

17. Weewe wasambilila ki kupitila mufuano wakue Gilbert?

¹⁷ Lupua umo ali wakuutua Gilbert waakitile  maka saana eevi aaluke muntu ali wakita mutende. Walanda eevi: “Mbanga nali ni buavia bukata pamo ni muntu wa peepi wa mu lupua lwane. Naaikwindile kulondolola ni ozo muntu wa mu lupua palua bobo buavia mu nzila ya mutende eevi ngaluke kabili ni bukibuza buweeme pamo nakue.” Ni kiki kinge kyaakitile Gilbert? Waongezia eevi: “Ntaanzi ya kulanda ni ozo muntu wa mu lupua, naapepele ni kwiteania vimpalile kukita kine ozo muntu walanda kintu kisili buino palwane. Naali napalile kuya naleengele kweleela. Naasambiliile nangue nsipalile kwikwinda kulangilila nangue neene i ali ni nsaambu, inzi mupaango wane ni kwikwinda kukeba mutende.” Keekio kyaalengele kwaluke ki? Gilbert walanda eevi: “Loonu ndi ni mutende mu maano paantu ndi ni bukibuza bwaweeme pamo ni bantu bonse ba mu lupua lwane.”

18-19. Kine twakiluvia muntu unge tupalile kupingula kukita ki, kabili juu ya ki?

¹⁸ Ale weewe pa lobe, upalile kupingula kukita ki kine wainika nangue waakimuluvia Mukristu mwinobe? Koonka malaizio akue Yesu a kukita mutende. Mubuile Yehova buavia bobe, kabili swapila mupasi wakue utakatiifu eevi ukukwasie kwaluka muntu ali wakita mutende. Kine wakita evio, wakaba kwaluka ni nsaansa kabili wakaba kulangilila nangue uli wamutuilizia Yesu.​—Mat. 5:9.

¹⁹ Twamutasia saana Yehova paantu ali watupeela malaizio kupitila “mutue wa kilonghaano,” i kulanda Yesu Kristu. (Baef. 5:23, NWT) Kansi, tupingule ‘kumutuilizia’ Yesu nga evelia vyaakitile mutumua Petro, Yakobo ni Yoane. (Mat. 17:5) Twamona vya kukita evio, kupitila kukeba mutende pamo ni Mukristu mwineetu utwakiluvia. Kine twakita evio, ni kutwalilila kusiala twali mu nzila ya kasansaila ili yatwala ku bukose, twakaba kupata mpaalo ingi loonu, kabili twakaba kwaluka ni nsaansa isili na mpela musita uli waiza.