Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

SAWO DIA WEKELO 51

Totetemale ‘mbohokamɛ’

Totetemale ‘mbohokamɛ’

“Ɔnɛ ele Ɔnami la ngandji, ɔnɛ lamometawɔ. Nyoohokamee.”​—MAT. 17:5.

OSAMBO 54 “Mboka tɔ kɛnɛ”

AWUI WAYƆTƐKƐTAMA *

1-2. a) Kakɔna kakalɔmbama apɔstɔlɔ asato waki Yeso dia nsala ndo akawasale? b) Kakɔna kayotɔsɛdingola lo sawo nɛ?

L’ƆKƆNGƆ wa dambo di’Elekanelo dia lo 32 T.D., ɔpɔstɔlɔ Petero, Jakɔba ndo Joani wakɛnyi ɛnɛlɔ ka diambo efula. Etena kakiwɔ lo dikona dimɔtshi di’otale, ondo lo Dikona dia Hɛrɛmɔna, Yeso akahilɔ la ntondo kawɔ. “Elungi kande kakahɛtɛ oko wonya ndo ahɔndɔ ande wa laadiko wakahɛtɛ oko osase.” (Mat. 17:1-4) Otsha l’ekomelo ka ɛnɛlɔ kɛsɔ, apɔstɔlɔ asɔ wakoke Nzambi ata ɔnɛ: “Ɔnɛ ele Ɔnami la ngandji, ɔnɛ lamometawɔ. Nyoohokamee.” (Mat. 17:5) Apɔstɔlɔ asato asɔ wakɛnya oma lo yoho yawɔ ya lɔsɛnɔ dia vɔ wakahokamɛ Yeso. Sho pombaka mbokoya ɛnyɛlɔ kawɔ.

2 Lo sawo dietshi, takeke dia mpokamɛ dui dia Yeso nembetshiyaka ntshika nsala awui amɔtshi. Lo sawo nɛ, tayɔsɛdingola awui ahende wakate Yeso wahombaso nsala.

“NYƆTƆ LO SOKO DIA TSHITSHƐ”

3. Lo ndjela Mateo 7:13, 14, kakɔna kahombaso nsala?

3 Adia Mateo 7:13, 14. Tolembete dia Yeso akatɛkɛta dia asoko ahende wakonya lo mboka hiende yotshikitanyi, mboka ka “woke” la mboka ka “tshitshɛ.” Mboka ka sato bu. Sho pombaka nsɔna mboka kayotɔkɛndakɛnda lɔkɔ. Ɔsɔ ekɔ yɛdikɔ yoleki ohomba yahombaso mbɔsa nɛ dia lɔsɛnɔ laso la pondjo nemanɛka la dui sɔ.

4. Ngande wakokayɛ nembetshiya “mboka ka woke”?

4 Sho pombaka nama lo yimba otshikitanu wele lam’asa mboka hiende shɔ. Mboka ka “woke” ekɔ mboka kɔtɔ anto efula lɔkɔ nɛ dia ekɔ wɔdu nkɛndakɛnda lɔkɔ. Lonyangu ko, anto efula sɔnaka dia ntshikala lo mboka kɛsɔ ndo ndjela leemba l’anto latakɛndakɛnda lɔkɔ. Vɔ haweye dia Satana Diabolo mbatshutshuya anto dia mbɔtɔ lɔkɔ ndo ɔnɛ mboka kande kɛsɔ konyaka lo nyɔi.​—1 Kɔr. 6:9, 10; 1 Jni. 5:19.

5. Welo akɔna wakadje anto amɔtshi dia ntana mboka ka “tshitshɛ” ndo ntatɛ nkɛndakɛnda lɔkɔ?

5 Otshikitanyi la mboka ka “woke,” mboka kekina kekɔ, mbuta ate mboka ka “tshitshɛ,” ndo Yeso akate di’anto yema tshitshɛ mbakoka kishola. Lande na? Dui dia dimɛna ko lo divɛsa diayela, Yeso akahɛmɔla ambeki ande lo dikambo di’amvutshi wa kashi. (Mat. 7:15) Anto amɔtshi mbutaka dia ekɔ ɛtɛmwɛlɔ nunu ndo efula kawɔ sɛmaka dia vɔ wekɔ lo mbetsha akambo wa mɛtɛ. Lam’ele ɛtɛmwɛlɔ waya efula, anto efula wambɔkɔmɔ ndo wambɔtɔ lo okandokando woho ɔnɛ wele hawoyosala la wolo dia nyanga mboka katɔla otsha lo lɔsɛnɔ. Koko mboka kɛsɔ koka ntanema. Yeso akate ate: “Naka nyu ntshikala lo wetshelo ami, kete nyu nyekɔ mɛtɛ ambeki ami, ndo nyayeya akambo wa mɛtɛ, ko akambo wa mɛtɛ wayonyotshungola.” (Jni. 8:31, 32) Dui dia dimɛna ko, wɛ kondjela leemba l’anto, koko wɛ akayange akambo wa mɛtɛ. Wɛ akatatɛ nsala wekelo wa lotshimola w’Ɔtɛkɛta wa Nzambi dia mbeya kɛnɛ katɔlɔmbande, ndo wɛ akahokamɛ wetshelo waki Yeso. L’atei w’akambo akina wakayasale, wɛ akeke dia Jehowa nongamɛka dia sho ntona wetshelo w’ɛtɛmwɛlɔ wa kashi ndo ntshika nsala fɛtɛ kana ditshelo diakatɔngɔ oma le apanganu. Wɛ akeke nto ɔnɛ nsala kɛnɛ katɔlɔmba Jehowa ndo mpembola losambi la ditshelo diahandetawɔ bu ɔtɔmbɔ l’esɔ. (Mat. 10:34-36) Ondo komonga dui dia wɔdu le yɛ dia nsala etshikitanu wahombama. Koko wɛ akatetemala nɛ dia wɛ nangaka Shɔ lele l’olongo ndo wɛ nangaka mbetawɔma le nde. Nde mɛtɛ kɔngɛnangɛnaka!​—Tok. 27:11.

WOHO WA NTSHIKALA LO MBOKA KA TSHITSHƐ

Alako ndo atɔndɔ wa Nzambi tokimanyiyaka dia ntshikala lo mboka ka “tshitshɛ” (Enda odingɔ 6-8) *

6. Lo ndjela Osambo 119:9, 10, 45, 133, kakɔna kakoka tokimanyiya dia ntshikala lo mboka ka tshitshɛ?

6 Etena katatɛso nkɛndakɛnda lo mboka ka tshitshɛ, kakɔna kakoka tokimanyiya dia ntshikala lɔkɔ? Tɔsɛdingole ɛnyɛlɔ kɛnɛ. Lo wedja ɛmɔtshi, vɔ salaka lokombo l’omamu w’otadimbo wa tshitshɛ wele lo dikona dia nkokɛ shufɛlɛ la mutuka ande. Lokombo lɔsɔ lekɔ l’oyango wa nkokɛ toshufɛlɛ kana dia mbaakimanyiya diaha vɔ ndeka ntshɔ suke suke la lokombo lɔsɔ kana ntamba lokombo lakɔ. Ndooko toshufɛlɛ efula takoka ndjakiyanya ɔnɛ lokombo lɔsɔ lamboleka toshimba akambo amɔtshi. Ɛlɛmbɛ wa Jehowa watanaso lo Bible wekɔ oko lokombo. Ɛlɛmbɛ ande tokimanyiyaka dia sho ntetemala nkɛndakɛnda lo mboka ka tshitshɛ.​—Adia Osambo 119:9, 10, 45, 133.

7. Ngande wahomba ɛlɔngɔlɔngɔ l’esekaseka mbɔsa mboka ka tshitshɛ?

7 Ɛlɔngɔlɔngɔ l’esekaseka le, onde nyu ndjaokaka tena dimɔtshi oko ɛlɛmbɛ wa Jehowa nyodjaka lo shasa? Satana nangaka dia nyu mfɔnya ngasɔ. Nde nangaka dia nyu mbika washo lo kɛnɛ kasala wanɛ watakɛndakɛnda lo mboka k’enanɔnanɔ, nɛ dia mɛnamaka oko vɔ wekɔ mɛtɛ l’ɔngɛnɔngɛnɔ lo lɔsɛnɔ. Nde mbeyaka nkamba la kɛnɛ kasala asekanyu wa la kalasa kana kɛnɛ kɛnanyu l’Ɛtɛrnɛtɛ dia nyu ndjaoka oko nyekɔ lo ndjahondja awui amɔtshi w’amɛna. Satana nangaka dia nyu mfɔnya di’ɛlɛmbɛ wa Jehowa nyoshimbaka dia nyu ngɛnangɛnaka la lɔsɛnɔ lo yɛdikɔ y’efula. * Koko nyohɔ dui nɛ: Satana halange dia wanɛ watakɛndakɛnda lo mboka kande mɛna kɛnɛ kawakongɛ l’ekomelo ka lɔkɛndɔ lawɔ. Koko Jehowa nangaka nyu mbeya dia nyayonga la lɔsɛnɔ la dimɛna efula lo nshi yayaye naka nyu ntshikala lo mboka katɔla otsha lo lɔsɛnɔ.​—Os. 37:29; Isa. 35:5, 6; 65:21-23.

8. Wetshelo akɔna wakoka ɛlɔngɔlɔngɔ l’esekaseka nkondja oma l’ɛnyɛlɔ ka Olaf?

8 Tɔsɛdingole wetshelo ɔmɔtshi wakokanyu nkondja oma lo kɛnɛ kakakomɛ ɔnangɛso ɔmɔtshi l’ɔlɔngɔlɔngɔ lelɛwɔ Olaf. * Asekande wa la kalasa wakotshutshuya dia nde nsala awui wa mindo wa dieyanelo. Etena kakandaalembetshiya di’Ɛmɛnyi wa Jehowa sɛnaka lo yoho yɔtɔnɛ l’atɔndɔ wa lo Bible wa laadiko wendana la lɔkɛwɔ, esekaseka ɛmɔtshi wa lo kalasa kande wakotshutshuya dia nde mbeyana la wɔ. Koko Olaf akashike tanga la ntondo ka dikambo sɔ. Aha ohemba ɔsɔ oto mbakahomana la nde. Olaf mbutaka ate: “Embetsha ami wakasale la wolo dia mbetawoyami dia dimi mbɔtɔ lo kalasa ya laadiko dia dimi monga la lokumu. Vɔ wakambutɛ dia naka hambɔtwɛ kalasa shɔ, kete halotondoya lo lɔsɛnɔ.” Kakɔna kakakimanyiya Olaf dia nshika tanga la ntondo ka tɔsɛngiya tɔsɔ? Nde mbutaka ate: “Lakonge la diɔtɔnganelo dia ma ma l’ase etshumanelo kami. Vɔ wakayokoma oko ase nkumbo kami. Ndo lakayotatɛ mbɔsa wekelo wa Bible la nɛmɔ efula. Lam’akamatalekaka mbeka, mbakamatalekaka monga l’eshikikelo ɔnɛ kɛnɛ kakamekaka kaki mɛtɛ. Etombelo waki la dui sɔ ele, lakɔshi yɛdikɔ ya kambɛ Jehowa.”

9. Kakɔna kalɔmbama wanɛ walanga ntshikala lo mboka ka tshitshɛ?

9 Satana nangaka kotakoya mboka katɔla otsha lo lɔsɛnɔ. Nde nangaka wɛ monga kaamɛ l’anto efula wele lo mboka ka woke “katɔla lo elanyelo.” (Mat. 7:13) Tayotshikala lo mboka ka tshitshɛ kɛsɔ naka sho ntetemala mpokamɛ Yeso ndo mbɔsa mboka kɛsɔ oko tshondo y’ekokelo. Kakianɛ, nyɛsɔ tɔsɛdingole dui dikina diakate Yeso diahombaso nsala.

DJA WƆLADI LAM’ASAYƐ L’ƆNANYƆ

10. Lo ndjela Mateo 5:23, 24, kakɔna kakate Yeso kahombaso nsala?

10 Adia Mateo 5:23, 24. Yeso akatɛkɛta dikambo di’etena kaki ohomba efula le ase Juda wakohokamɛka. Ohɔsa di’onto ɔmɔtshi ekɔ lo tɛmpɛlɔ ele suke dia mbisha ɔlɔmbɛdi nyama dia nde kilambola. Naka l’etena kɛsɔ onto ɔsɔ ambohɔ dia nde ekɔ la dikambo la ɔnango, kete nde akahombaka ntshika olambo ɔsɔ ko nde “kalola.” Lande na? Lo washo wa Jehowa, dui diakɔna diakaleke olambo ohomba? Yeso akate hwe ate: “Tokotodja ntondo wɔladi lam’asayɛ la ɔnanyɔ.”

Onde wɛ ayokoya ɛnyɛlɔ ka Jakɔbɔ lakadje wɔladi lam’asande l’ɔnango la okitshakitsha tshɛ? (Enda odingɔ 11-12) *

11. Lembetshiya welo wakadje Jakɔbɔ dia mbidja wɔladi lam’asande la Esao.

11 Sho koka nkondja wetshelo w’ohomba efula lo kɛnɛ kendana la mbidja wɔladi lo nsɛdingola dikambo dimɔtshi diakete lo lɔsɛnɔ laki Jakɔbɔ owandji wa nkumbo. L’ɔkɔngɔ wa Jakɔbɔ ntshika wodja ande wa lootɔ ɛnɔnyi oko 20, Nzambi akawodjangɛ lo tshimbo y’ondjelo ɔmɔtshi dia nkalola lɛkɔ. (Eta. 31:11, 13, 38) Koko okakatanu ɔmɔtshi wakikɔ. Esao w’enondo ande, akayangaka dia mbodiaka. (Eta. 27:41) Jakɔbɔ “akoke wɔma efula ndo akayala la lonyangu” ɔnɛ ondo enondo ande akatetemala mbolamɛ kumbɛkumbɛ. (Eta. 32:7) Kakɔna kakasale Jakɔbɔ dia mbidja wɔladi lam’asande l’ɔnango? Ntondotondo, nde akalɔmbɛ Jehowa l’etete lo kɛnɛ kendana la dikambo sɔ. Oma laasɔ, nde akatomɛ Esao weshasha. (Eta. 32:9-15) L’ekomelo, lam’akawahomana okoko l’okoko, Jakɔbɔ akatakola nna dia ntondo dia mɛnya dilɛmiɛlɔ diakandashaka Esao. Nde akakusama la ntondo k’Esao, aha mbala ɔtɔi kana mbala hiende, koko mbala esambele! Oma lo tshelo y’okitshakitsha ndo ya dilɛmiɛlɔ shɔ, Jakɔbɔ akadje wɔladi lam’asande l’ɔnango.​—Eta. 33:3, 4.

12. Wetshelo akɔna wambotokondja oma l’ɛnyɛlɔ ka Jakɔbɔ?

12 Tambokondja wetshelo oma lo woho wakayalɔngɔsɔla Jakɔbɔ dia tohomana l’ɔnango ndo woho wakandayasukanya la Esao. L’okitshakitsha tshɛ, Jakɔbɔ akayange ekimanyielo oma le Jehowa. Oma laasɔ, nde akasale akambo lo yoho yɔtɔnɛ la dɔmbɛlɔ diande lo ntakola wanya wakahombama dia tohomana l’ɔnango dia mbidja wɔladi lam’asawɔ. Lam’akawahomana, Jakɔbɔ komana la Esao dia mbeya ɔnɛ laki la shadiya ndo ɔnɛ laki la munga. Oyango waki la Jakɔbɔ aki wa mbidja wɔladi lam’asande l’ɔnango. Ngande wakokaso mbokoya ɛnyɛlɔ ka Jakɔbɔ?

WOHO WA MBIDJA WƆLADI LAM’ASASO L’ANTO AKINA

13-14. Naka tambonyangiya osekaso ombetawudi, ahombaso nsala?

13 Sho wanɛ watakɛndakɛnda lo mboka katɔla otsha lo lɔsɛnɔ pombaka monga la wɔladi lam’asaso l’anangɛso. (Rɔmɔ 12:18) Kakɔna kahombaso nsala naka tambeya dia tambonyangiya osekaso ombetawudi? L’ɛnyɛlɔ ka Jakɔbɔ, sho pombaka nɔmba Jehowa l’etete. Sho koka mbɔlɔmba dia ntshɔkɔla welo wadjaso dia mbidja wɔladi lam’asaso l’ɔnangɛso.

14 Sho pombaka nto mbɔsa etena ka ndjasɛdingola shoamɛ. Sho koka ndjaoka ambola wele oko wanɛ: ‘Onde dimi mongaka suke dia mbetawɔ ɔnɛ lakasale kɔlɔ, nɔmba edimanyielo l’okitshakitsha tshɛ ndo mbidja wɔladi? Ngande wayoyaoka Jehowa nde la Yeso naka dimi mbɔsa yɛdikɔ ya mbidja wɔladi lam’asami l’ɔnalengo kana la kadiyɛmi?’ Ekadimwelo aso koka totshutshuya dia mpokamɛ Yeso ndo mɛnana l’osekaso ombetawudi l’okitshakitsha tshɛ l’oyango wa mbidja wɔladi. Lo dikambo sɔ, sho koka ndjela ɛnyɛlɔ ka Jakɔbɔ.

15. Ngande wele nkamba la tɔndɔ dia lo Ɛfɛsɔ 4:2, 3 tokimanyiaka dia mbidja wɔladi lam’asaso l’ɔnangɛso?

15 Ohokanyiya kɛnɛ kototomba otondonga Jakɔbɔ aki l’otako etena kakandahomana l’ɔnango! Ohomanelo awɔ wotonga l’etombelo wa kɔlɔ efula. Etena katshɔso otsha le ɔnangɛso ɔmɔtshi dia tokandola okakatanu ɔmɔtshi wele lam’asaso, sho pombaka nsala dui sɔ la yimba y’okitshakitsha. (Adia Ɛfɛsɔ 4:2, 3.) Tokedi 18:19 mbutaka ɔnɛ: “Ɔngɛnyi wosalewɔ kɔlɔ ekɔ otema wolo ndeka osomba wodingami la mpele, ndo ekɔ ewanu ɛmɔtshi wele oko tokengete ta longele.” Nɔmba edimanyielo l’okitshakitsha tshɛ koka tokimanyiya dia mbɔtɔ lo luudu la “tokengete” lɔsɔ.

16. Naa dui dikina diahombaso nkana yimba lɔkɔ, ndo lande na?

16 Sho pombaka nto nkana yimba efula lo kɛnɛ kayototɛ ɔnangɛso ndo lo woho wayotokita. Naka taya suke, kete sho pombaka ntshɔ otsha le onto lakatasalɛ kɔlɔ l’oyango wa minya kanyi tshɛ ya kɔlɔ yele l’otema ande. L’etatelo, nde koka mbuta awui wahayatɔngɛnangɛna mboka. Dui sɔ koka komadia esadi eto kana kotshutshuya dia ndjaswɛlɛ. Ko onde nsala ngasɔ ayonyokonya dia nkandola dikambo lo wɔladi? Ndooko. Ohɔ dia nyanga dia mbidja wɔladi lam’asayɛ l’ɔnanyɔ ekɔ ohomba efula ndeka nyanga dia mbeya ɔnɛ lele la shadiya kana lele la munga.​—1 Kɔr. 6:7.

17. Wetshelo akɔna wakokayɛ nkondja oma l’ɛnyɛlɔ ka Gilbert?

17 Ɔnangɛso ɔmɔtshi lelɛwɔ Gilbert akasale la wolo dia monga onto ladja wɔladi lam’asande l’anto akina. Nde mbutaka ate: “Lakonge l’okakatanu wa wolo lam’asami l’ose nkumbo ɔmɔtshi la ma ma. L’edja kolekanyi ɛnɔnyi ehende, lakadje welo dia nsawola la nde dimɛna ndo la wɔlamu dia sho nkaloya diɔtɔnganelo dia dimɛna diaki lam’asaso.” Naa dui dikina diakasale Gilbert? Nde mbutaka ate: “La ntondo ka dimi tosawola l’ose nkumbo ɔsɔ, lakasalaka dɔmbɛlɔ ndo lakayalɔngɔsɔlaka lo yimba lo kɛnɛ kendana l’ɛtɛkɛta wa kɔlɔ wakandakoke tondjɛmi. Lakahombe monga suke dia mbodimanyiya. Lakeke dia takamahombe nyanga dia mɛnya dia dimi mbele la shadiya ndo lakashihodia dia oyango ami aki wa mbidja wɔladi.” Etombelo akɔna wakonge la dui sɔ? Gilbert mbutaka ate: “Ɛlɔ kɛnɛ, lekɔ la wɔladi wa lo yimba nɛ dia lekɔ la diɔtɔnganelo dia dimɛna lam’asami l’ase nkumbo kami tshɛ.”

18-19. Naka takasalɛ onto ɔmɔtshi kɔlɔ, kakɔna kahombaso ndjashikikɛ dia nsala, ndo lande na?

18 Ko laasɔ, kakɔna kahombayɛ ndjashikikɛ dia nsala naka wɛ ambeya dia wɛ akasalɛ osekayɛ Okristo ɔmɔtshi kɔlɔ? Yela dako diaki Yeso diata dia mbidja wɔladi. Sawola la Jehowa lo kɛnɛ kendana la dikambo sɔ ndo yaɛkɛ le nyuma kande k’ekila dia tɔ kokimanyiya dia wɛ monga onto ladja wɔladi. Naka wɛ nsala ngasɔ, kete wɛ ayonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo wɛ ayɛnya dia wɛ ekɔ lo mpokamɛ Yeso.​—Mat. 5:9.

19 Tekɔ la lowando l’efula le Jehowa l’ɔtɛ watoshande ɛlɔmbwɛlɔ koludi la ngandji lo tshimbo ya Yeso Kristo lele “owandji w’etshumanelo.” (Ɛf. 5:23) Nyɛsɔ toyashikikɛ dia ‘mbohokamɛ’ oko wakasale ɔpɔstɔlɔ Petero, Jakɔba ndo Joani. (Mat. 17:5) Tambɔsɛdingola woho wakokaso nsala dui sɔ lo mbidja wɔladi lam’asaso l’osekaso Okristo lakatasalɛ kɔlɔ. Lo nsala ngasɔ ndo lo ntshikala lo mboka ka tshitshɛ katɔla otsha lo lɔsɛnɔ, tayokondja ɛtshɔkɔ efula oma ko kakianɛ ndo tayoyonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ waha l’ekomelo lo nshi yayaye.

OSAMBO 130 Todimanyiyanake

^ od. 5 Yeso akatokeketsha dia mbɔtɔ lo soko dia tshitshɛ diatɔla lo mboka katɔla otsha lo lɔsɛnɔ. Nde teetshaka nto woho wa mbidja wɔladi lam’asaso l’asekaso ambetawudi. Ekakatanu akɔna wakokaso mpomana la wɔ etena kasalaso la wolo dia nkamba la dako diande sɔ ndo ngande wakokaso mbaakandola?

^ od. 7 Enda dimbola 6 dia lo biukubuku Ekadimwelo lo ambola 10 wayaoka ɛlɔngɔlɔngɔ: “Ngande wakokami nshika tanga lo tɔsɛngiya t’asekami?” ndo vidɛo y’osangelo wa lo dibaya yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: Shika tanga la ntondo ka tɔsɛngiya lo www.pr418.com. (Tshɔka l’ɛse ka WETSHELO WA LO BIBLE > ƐLƆNGƆLƆNGƆ.)

^ od. 8 Nkombo mɔtshi yakatshikitanyema.

^ od. 56 ELEMBETSHIELO W’ESATO: Lo ntshikala lo mboka ka “tshitshɛ” kakokamɛ la lokombo kakatosha Nzambi, sho mbewɔka waale waya oma lo wendelo w’esato wɛnyawɔ anto etakataka, awui wa mindo ndo tɔsɛngiya ta mbetsha wɔtwɛlɔ wa kalasa ya laadiko lo dihole dia ntondo lo lɔsɛnɔ laso.

^ od. 58 ELEMBETSHIELO W’ESATO: Dia mbesa wɔladi, Jakɔbɔ akakusama mbala efula la ntondo k’Esao w’ɔnango.