1-2. (a) Ginani egi Nungungulu a embedego vapostoli vararu gu khuye va di yede gu gira nigu ina va engiside? (b) Ginani hi na gi wonago avba nya ndrima yeyi?

HWANE nya Phasika nya 32 matshigoni yathu (E.C,) mupostoli Pedro, Jakobe ni Johane va wonide giwoniso nyo hlamadzise. Gigomoni nya gulaphe, adzina ga gipandre nya gigomo gya Hermoni, Jesu vbindrugedzide mahoni gwawe. “Khovbe yaye yi di gu ngangameya nga lidambo nigu sombo saye si di gu ngangameya nga wenengedzo.” (Mat. 17:1-4) Nari vbafuvbi ni gu vbeya giwoniso gegi, vapostoli va dipwa lito la Nungungulu na li gu ganeya gu khilo: “Egi Gyanana gyangu nyi gi haladzago, gi nyi tsakisago ngudzu, gi engiseni.” (Mat. 17:5) Vapostoli vava va vararu va yeyedzide khu mavbanyelo yawe gu khavo va di gu engisa Jesu. Anethu ha gu vbweta gu pimedzeya giyeyedzo gyawe.

² Ga ndrima yi nga vbindra, hi hevbude gu khethu gu engisa Jesu so thula gu mba gira silo nyo khaguri. Ga ndrima yeyi hi na wona silo sivili esi Jesu a ganedego gu khuye hi yede gu si gira.

3. Guya khu Matewu 7:13, 14, ginani hi yedego gu gira?

³ Leri Matewu 7:13, 14. Wona gu khuwe Jesu ganede khu myanya mivili nyo hambane yi yisago ga dzindziya dzimbili nyo hambane. Mweyo “yikhongolo” yimbe “yi hongide.” Gu mwalo dzindziya dziraru, ganiolu dzimbili basi. Moyo ni moyo wathu a yede gu hatha eyi a na beyago khiyo. Egi gilo nya lisima hi yedego gu dzi hatheya, kholu ndziya mweyo yi yisago guvbanyani.

4. Ndziya nya “yikhongolo” yi khade kharini?

 ⁴ Kha hi yeli gu divala gu hambana gu gomogo avba nya dzindziya dzedzi dza dzimbili. Vathu nya vangi va gu beya khu ndziya nya “yikhongolo” kholu kha yi garadzi gu gimbiya khiyo. Igyo gi si tsakisigo khu gu vathu nya vangi va gu hatha gu simama ga dziya yeyi va bwe va gira esi nya vangi va girago. Avo kha va pwisisi gu khavo Dhiyabhulosi a gu vbweta gu khuye vathu va beya khu ndziya yeyi nigu iyo ya gu yisa gufani. — 1 Kor. 6:9, 10; 1 Joh. 5:19.

5. Vathu nyo khaguri va zamide kharini gu mana ndziya nya gu “honge” va bwe va simama gu gimbiya gwawo?

⁵ Gu hambana ni ndziya nya “yikhongolo”, gu na ni yimbe ndziya nya gu “honge” nigu Jesu ganede gu khuye vadugwana va yi manago. Khu ginani? Ga livhesi li landreyago Jesu a gu gengedza valandreyi vaye gu dzi woneya ga vaprofeti nya malipha. (Mat. 7:15) Vathu nyo khaguri va gu ganeya gu khavo gu na ni mazanazana nya dzitshetshe ni gu khavo idzo dza gu hevbudza lisine. Khu kotani nya olu dzi guromo dzitshetshe nya dzingi, vathu nya vangi va gu vbeya tshivba ni gu dzuwega mapimo nigu avo kha va zami gu vbwetedzeya ndziya yi yisago guvbanyani. Ganiolu, ndziya yoyo si ngu kodzega gu yi mana. Jesu a di khuye: “Mwa gu simama gu vegedza magana yangu, mu na khala vapizane vangu khu lisine, mu natini lisine, gambe ilo lisine li na mi gira vathu nya gutshulege.” (Joh. 8:31, 32) Khyadi ngudzu olu u gu mba landrisa esi nya vangi va girago, kholu uwe wa gu vbwetedzeya lisine. Uwe u di pheya khu gu hevbula Lito la Nungungulu, uti esi a vbwetago gu khuye hi gira u bwe u engisa sihevbudzo sa Jesu. Khu giyeyedzo, u hevbude gu khuwe Jehovha o vbweta gu khuye hi nyenya satshavbo sihevbudzo nya wukhongeyi nya malipha hi bwe hi ema gu patega umo nya mibuzu yi yelanago ni wukhongeyi nya malipha. U hevbude gambe gu khuwe gu vbindrugedza silo nyo khaguri womini gwago adzina kha si na nga vbevbuga. (Mat. 10:34-36) Adzina kha sa gu vbevbugeya gu vbindrugedza silo nyo khaguri, ganiolu uwe u zamide gu vbindrugedza, kholu u ngu haladza Papayi wago wa ndzadzini nigu wa gu vbweta gu mu tsakisa. Khu lisine uye tsakide ngudzu khu esi u giredego!— Mav. 27:11.

6. Guya khu Ndzimo 119:9, 10, 45, 133, ginani gi na hi phasago gu simama gu gimbiya ga ndziya nya gu honge?

⁶ Ginani gi na hi phasago gu simama gu gimbiya ga ndziya nya gu honge? Nga wona gipimaniso gegi. Umo nya dzimbe dziestradha dzi guromo musigomoni, khu bambe gu na ni libhiyo li vhikeyago mugimbidzisi nya movha. Libhiyo lolo la gu vhikeya mugimbidzisi nya movha gasi a si dugi khu ruwani a bwe a gira mhango mwendro acidente. Khu lisine, mwalo a nga hadzi gu ganeya gu khuye mabhiyo yaya kha ma vhikeyi gilo ma gu tsolopeteya basi. Khu ndziya nyo fane, matshina nya milayo ya Jehovha ma gomogo umo nya Bhibhiliya ma gu fana ni libhiyo. Ayo ma ngu hi vhikeya nigu ma ngu hi phsa gu simama ndziyani nya gu honge. — Leri Ndzimo 119:9, 10, 45, 133.

7. Vaphya va yede gu yi wona kharini ndziya nya gu honge?

⁷ Muphya, ina dzimbe dzitepo u ngu pimisa gu khuwe wa gu engisa milayo ya Jehovha kha wu na nga gira satshavbo u si vbwetago? Sathane o vbweta gu khuwe u pimisa kharato. Uye o vbweta gu khuye u vega gupima avba nya esi si girwago khu vathu va gimbiyago ga ndziya nya yikhongolo kholu so gira gu khatshi avo va gu dzi buza khu womi nya gu tsakise. Uye a gu vbweta gu u pimisa gu khuwe  kha wu dzi buzi khu womi nyo tsakise kha nga dzikolega dzago xikwatunu mwendro vambe vathu u va wonago umo nya interneti. Sathane o vbweta gu khuye u pimisa gu khuwe milayo ya Jehovha ya gu gu himbedzeya gu dzi buza khu womi nya gu tsakise. * Dundruga gu khuwe, sathane kha vbweti gu khuye avo va gimbiyago ndziyani gwaye va tugula umo ndziya yeyi yi va yisago. Ganiolu, Jehovha a gu vbweta gu khuye uti womi nyo tsakise u na wu manago wa gu simama ndziyani yi yisago guvbanyani. — Ndzi. 37:29; Isa. 35:5, 6; 65:21-23.

8. Vaphya va nga hevbula ginani khu giyeyedzo gya Olaf?

⁸ Wona egi u nga gi hevbulago khu matshango ya muphya moyo nyo pwani khu Olaf. * Dzikolega dzaye dza xikwatunu dzi di gu mu  kutsedzeya gu hengeya naye malawu. Tepo a nga ganeya gu khuye yi Fakazi ya Jehovha nigu o vbanya khu matshina nya milayo nya Bhibhiliya, sagadzyana nyo khaguri sa salani gwaye si di engedzeya gu mu kutsedzeya gu hengeya naye malawu. Ganiolu, Olaf a di ema a tiya nigu khandri egi basi gilingo a nga tshangana nagyo. Olaf wari khuye: “Muhevbudzi wangu a di nyi kutsedzeya gu khuye nyi yede gu hongola univhersidhadhe kholu vathu va na nyi ninga githawo. Uye a di nyi embeya gu khuye nyo gira esi nyi na mana thumo nya wadi nigu nyi na tsaka womini.” Ginani gi phasidego Olaf gu timiseya mikutsedzelo yeyi? Uye wari khuye: “Nyi di gira wupari ni vandriyathu libandlani, avo va di khala valongo vangu nigu nyi di pheya gu hevbula ngudzu Bhibhiliya. Tepo nyi nga ya nyi hevbula, nyi di engedzeya gu tiyisega gu kheni nyi di li manide lisine. Kha nga handro wakone, nyi di dzi emiseya gu thumeya Jehovha.”

9. Ava va vbwetago gu simama ndziyani nya gu honge ginani va yedego gu gira?

⁹ Sathane o vbweta gu khuye u duga khu ndziyani yi yisago guvbanyani. Uye a gu vbweta gu khuye vathu nya vangi va beya khu ndziya nya yikhongolo “yi yisago gufuviswani.” (Mat. 7:13) Ambari ulolo, hi na simama ga ndziya nya gu honge ha gu simama gu engisa Jesu hi bwe hi yi wona kha nga givhikelo. Olu hongoleni hi wona gimbe gilo egi Jesu a ganedego gu khuye hi yede gu gira.

10. Guya khu Matewu 5:23, 24, ginani egi Jesu a ganedego gu khuye hi yede gu gira?

¹⁰ Leri Matewu 5:23, 24. Avba, Jesu a di gu ganeya khu gilo nya lisima egi gi nga ba gi girwa khu Vajudha va nga ba va mu engiseya. Dundrugeya khu muthu nyo khaguri a gomogo tempeleni a vbwetago gu ningeya girengo kha nga muphaso ga Mupristi. Ga tepo yile, a gu dundruga gu khuwe a na ni gigaradzo ni ndriyaye, uye a di yede gu diga phaso “a bweleya.” Khu ginani? Kholu uye a diri ni gilo nya silima ngudzu gasi gu gira guvbindra gu ningeya muphaso ga Jehovha. Jesu a si vegide guagani gu khuye: “Pheya khu gu ya pwana ni ndriyago.”

11. Ginani egi Jakobe a giridego gasi gu andrisa gurula ni Esawu?

¹¹ Hi nga hevbula gilo nya lisima maningano ni gu andrisa gurula khu gu wona esi si dugeledego womini ga Jakobe. Hwane nyo ba a vbedzide 20 myaga nari hwindzo ni litigo laye nya mavelego, Nungungulu khu gu thumisa ngilozi a di mu embeya gu khuye a di yede gu bweleya. (Gen. 31:11, 13, 38) Ganiolu, gu diri ni gigaradzo. Ndriyaye Esawu a di gu vbweta gu mu songa. (Gen. 27:41) Jakobe “a di tala khu hwanga a hambanega mapimo” khu gu pimisa gu khuye ndriyaye adzina a ngo gorogide. (Gen. 32:7) Jakobe si kodzide kharini gu andrisa gurula ni ndriyaye? Gu pheya, a di gombeya ga Jehovha khu mahungo yaya, khavbovbo a di rumeleya Esawu siningwa nya singi. (Gen. 32:9-15) Nigu tepo Jakobe a nga wona Esawu a di mu ninga githawo. Jakobe a di noga mbeli ga Esawu nasiri gumogo, ganiolu 7 nya ugo. Jakobe si kodzide gu andrisa gurula ni ndriyaye kholu uye a di gu dzi nogisa nigu yeyedzide githawo. — Gen. 33:3, 4.

12. Hi nga hevbula ginani khu giyeyedzo gya Jakobe?

¹² Hi nga hevbula nya singi khu esi Jakobe a giridego gasi gu andrisa gurula ni ndriyaye. Jakobe a di gu dzi nogisa nigu lombide giphaso ga Jehovha. Khavbovbo, Jakobe giride gipandre gyaye. Uye giride satshavbo a nga si kodza gasi gu silo si gimbiya gwadi tepo a nga hadzi gu tshangana ni ndriyaye. Tepo a nga ya manana ni Esawu, Jakobe  kha vbweta gu yeyedza oyu a nga ba a ri ni nandru ni oyu a gu mwalo nandru. Esi Jakobe a nga ba a si vbweta gu diri gu andrisa gurula ni ndriyaye. Hi nga gi pimedzeya kharini giyeyedzo gya Jakobe?

13-14. Ha gu khunguvanyisa ndriyathu ginani hi yedego gu gira?

¹³ Ha gu vbweta gu gimbiya ndziyani yi yisago guvbanyani hi yede gu andrisa gurula ni vandriyathu. (Rom. 12:18) Ginani hi yedego gu gira ha gu tugula gu khethu hi khunguvanyiside ndriyathu? Gu fana ni Jakobe hi yede gu gombeya ga Jehovha. Hi nga mu lomba gasi a hi phasa gu andrisa gurula ni ndriyathu.

¹⁴ Hi yede gu dzi vegeya tepo nya gu dzi gevisise ethu vamune. Hi nga dzi gira siwudziso nya nga esi: ‘Ina nyi dzi emisede gu dzumeya sihoso sangu nyi lomba divalelo nyi bwe nyi andrisa gurula? Jehovha ni Jesu va na dzipwa kharini va gu wona gu khavo nyi dzegide lizambo nya gu andrise gurula ni ndriyangu?’ Mihlamulo yathu avba nya siwudziso sesi yi nga hi phasa gu engisa Jesu, hi khala vathu nya gu dzi nogise hi bwe hi dzi garadzeya gu andrisa gurula ni vandriyathu. Khu kharato, hi na si kodza gu pimedzeya giyeyedzo gya Jakobe.

15. Gu gira esi si guromo ga Vaefeso 4:2, 3, si nga hi phasa kharini gu andrisa gurula ni ndriyathu?

¹⁵ Nga dundrugeya khu esi si nga hadzi girega nari katshi Jakobe a di dzi khusedza tepo a nga manana ni Esawu! Khu lisine silo na sa sa gimbiya gwadi. Khu kharato, ha gu hongola hi ya manana ni ndriyathu gasi gu andrisa gurula hi yede gu dzi nogisa. (Leri Vaefeso 4:2, 3.) Mavingu 18:19 wari khuye: “Guphasa ndriyago a gorogidego, gu lemede ngudzu guvbindra gupfhungumuIa lidhoropa li bhiyidwego khu likhokhola; mayunga ma gu fanana ni sikwinyaro nya likhokhola.” Gu lomba divalelo khu gu dzi nogisa gu nga hi phasa gu tula sikwinyaro nya “likhokhola” lolo.

16. Ginani hi yedego gu dundrugeya khigyo, nigu khu ginani?

¹⁶ Hi yede gu dzi woneya ga esi hi na embeyago ndriyathu ni edzi hi na si ganeyago khidzo. Ha gu dzipwa na hi dongide, hi yede gu ya bhula ni ndriyathu a khunguvanyegidego hi bwe hi gira esi hi si kodzago gasi a kodza gu khala pari yathu gambe. Uye adzina gupheyani a nga ganeya silo nya gu kha hi vbweti ni gu sipwa nigu ga tepo yoyo si ngu vbevbuga  gu goroga hi bwe hi dzi emeleya. Ganiolu, ina wa gu gira isoso u na andrisa gurula? Khu lisine ne! Dundruga gu khuwe gu andrisa gurula ni ndriyago si na ni lisima ngudzu guvbindra gu vbweta guti oyu a gu na ni razawu.— 1 Kor. 6:7.

17. Ginani u nga gi hevbulago khu giyeyedzo gya Gilbert?

¹⁷ Ndriyathu moyo nyo pwani khu Gilbert a di yede gu dzi garadza ngudzu gasi gu andrisa gurula. Uye wari khuye: “Nyi diri ni sigaradzo nya singi ni gyanana gyangu nya gyagadzyana. Nyi vbedzide myaga mivili na nyi zama gu ganeya nagyo gasi gu andrisa gurula.” Ginani gambe Gilbert a giridego? Uye a gu simama khuye: “Tepo yatshavbo nyi nga ba nyi hongola nyi ya ganeya ni gyanana gyangu nyi di gu pheya khu gu gombeya nigu nyi di gu dzi dongiseya khu mapimoni gasi guti egi nyi nga girago a gu tshuka a nyi hlamula khu ndziya nya mba yadi. Nyi di gu dziti gu kheni nyi yede gu dzi emiseya gu divaleya. Nyi hevbude gu kheni kha si phasi gilo gu yeyedza gu kheni nyi na ni razawu nigu nyi pwisiside gu kheni esi nyi nga ba nyi yede gu gira gu diri gu andrisa gurula.” Isoso si reside handro muni? Gilbert wari khuye: “Muhuno, nyi na ni gurula kholu nyi ngu pwana ni vandrangani gwango vatshavbo.”

18-19. Ha gu ba hi khunguvanyiside muthu ginani hi yedego gu dzi emiseya gu gira nigu khu ginani?

¹⁸ Ginani u yedego gu gira wa gu tugula gu khuwe u khunguvanyiside ndriyago? Landra gileletelo gya Jesu u bwe u andrisa gurula. Ganeya ni Jehovha khu mahungo yaya u bwe u lomba liphuvbo laye nya guage gasi li gu phasa gu andrisa gurula. Wa gu gira isoso, u na tsaka nigu u na yeyedza gu khuwe u ngu engisa Jesu. — Mat. 5:9.

¹⁹ Si ngu tsakisa gu dziti gu khethu Jehovha khu lihaladzo a ngu thumisa Jesu Kristo “hungo nya libandla” gasi gu hi thangeya. (Efes. 5:23) Ethu hi dzi emisede “gu engisa” lito la Kristo, gu fana ni mupostoli Pedro, Jakobe ni Johane. (Mat. 17:5) Avba nya ndrima yeyi hi wonide edzi hi nga andrisago khidzo gurula ni vandriyathu. Ha gu gira isoso hi bwe hi simama ndziyani nya gu honge yi yisago guvbanyani hi na tsaka olu nigu mindru wa tshigu hi na mana gutsaka nya mba vbeya.