1-2. (a) Ncinzi baapostolo ba Jesu botatwe ncobakaambilwa kucita, alimwi ino bakacita buti? (b) Ncinzi ncotutiilange-lange mucibalo eeci?

NOLYAKAINDA Pobwe Lyakwiindilila lyamu 32 C.E., mwaapostolo Petro, Jakobo alimwi a Johane bakabona cilengaano cigambya. Acilundu cilamfwu, ambweni cibeela cimwi ca Cilundu ca Herimoni, Jesu wakasanduka kabalangilila. “Busyu bwakwe bwakabala mbuli zuba azisani zyakwe zyaatala zyakatalika kumweka mbuli mumuni.” (Mt. 17:1-4) Kacili aafwaafwi kumana cilengaano, baapostolo bakamvwa Leza kaamba kuti: “Ooyu Mwanaangu ngweyandisya, ooyo ngwekkomanina. Amumuswiilile.” (Mt. 17:5) Baapostolo aaba botatwe bakatondezya kwiinda mubukkale bwabo kuti bakamuswiilila Jesu. Tuyanda kwiiya cikozyanyo cabo.

² Mucibalo cainda, twakaiya kuti kuswiilila jwi lya Jesu caamba kuti tweelede kuleka kucita zintu zimwi. Mucibalo eeci, tulalanga-langa zintu zyobilo Jesu nzyaamba kuti tweelede kuzicita.

3. Kweelana a Matayo 7:13, 14, ncinzi ncotweelede kucita?

³ Amubale Matayo 7:13, 14. Amubone kuti Jesu wakaamba milyango yobili iindene iisololela kunzila zyobilo ziindene, nzila “mpati” alimwi anzila “nsyoonto.” Kunyina nzila yatatu. Tweelede kulisalila nzila njotuyanda kweendela mumo. Eeci  ncakusala cipati, nkaambo ninzila buyo yomwe iisololela kubuumi butamani.

4. Ino nzila “mpati” inga mwaipandulula buti?

⁴ Tweelede kuyeeya kwiindana kuliko akati kanzila zyobilo. Bantu banji bali munzila “mpati” nkaambo tacikatazyi kweenda mulinjiyo. Cuusisya ncakuti, banji basala kuzumanana kweendela munzila eeyi alimwi akucita mbubwenya bantu boonse beendela mulinjiyo mbobacita. Balaalilwa kuzyiba kuti Saatani Diabolosi nguukulwaizya bantu kweendela munzila eeyi, alimwi nzila yakwe isololela kulufwu.—1Kor. 6:9, 10; 1Joh. 5:19.

5. Mbuti bamwi mbobakasoleka kwiijana nzila “nsyoonto” akutalika kweendela mulinjiyo?

⁵ Mukwiimpana anzila “mpati,” nzila imwi “ninsyoonto,” alimwi Jesu wakaamba kuti mbasyoonto baijana. Nkaambo nzi? Cikkomanisya ncakuti, mukapango katobela, Jesu ucenjezya basikumutobela kujatikizya basinsimi bakubeja. (Mt. 7:15) Bantu bamwi baamba kuti kuli zikombelo zinji, alimwi bunji bwanzizyo zilitaminina kuyiisya kasimpe. Akaambo kakuti kuli zikombelo zinji, bantu banji balityompedwe naa kunyongana cakuti tabasoleli limwi buya kuyandaula nzila iisololela kubuumi. Pele nzila eeyo ilakonzya kujanika. Jesu wakaamba kuti: “Ikuti mwazumanana kuba mujwi lyangu, muli basikwiiya bangu ncobeni, alimwi muyoozyiba kasimpe, eelyo kasimpe kayoomwaangununa.” (Joh. 8:31, 32) Cabota kuti nywebo tiimwakatobela buleya; muciindi caboobo, mwakayandaula kasimpe. Mwakatalika kwiiya Jwi lya Leza cakulomya kutegwa muzyibe ncayanda Leza kulindiswe, alimwi mwakaziswiilila njiisyo zya Jesu. Akati kazintu nzyomwakaiya, mwakaiya kuti Jehova uyanda kuti tuzikake njiisyo zyabukombi bwakubeja alimwi akuleka kusekelela mazuba aakulyookezya aakatalisyigwa abantu batakombi Leza. Alimwi mwakaiya kuti kucita ncayanda Jehova alimwi akuleka ziyanza iziteendelani akuyanda kwakwe kulakonzya kukatazya. (Mt. 10:34-36) Ambweni tiicakali cuuba-uba kulindinywe kucinca. Pele mwakazumanana kusoleka nkaambo mulamuyanda Taateesu wakujulu alimwi muyanda kumukkomanisya. Eelo kaka ulamukkomanina kapati!—Tus. 27:11.

6. Kweelana alugwalo lwa Intembauzyo 119:9, 10, 45, 133, ncinzi cikonzya kutugwasya kuzumanana kweendela munzila nsyoonto?

⁶ Mbotwatalikila buyo kweendela munzila nsyoonto, ncinzi cikonzya kutugwasya kuzumanana kweendela mulinjiyo? Amubone cikozyanyo eeci. Mumasi amwi, kuli lubaya mumbali aamugwagwa kulubazu ikuli mulundu ilukwabilila namutekenya alimwi amoota wakwe. Lubaya lukwabilila banamutekenya, kubagwasya kutaswena kapati naa kuunkila limwi kumamanino kwini kwamugwagwa. Alimwi kunyina namutekenya uukonzya kutongooka kuti lubaya oolo talumupi lwaanguluko. Zyeelelo zya Jehova izijanika mu Bbaibbele zili mbuli lubaya oolo. Zyeelelo zyakwe zitugwasya kuzumanana kweendela munzila nsyoonto.—Amubale Intembauzyo 119:9, 10, 45, 133.

7. Ino bakubusi beelede kwiibona buti nzila nsyoonto?

⁷ Nobakubusi, sena zimwi ziindi mulimvwa kuti zyeelelo zya Jehova tazimupi lwaanguluko? Saatani uyanda kuti kamuyeeya boobo. Uyanda kuti mubikkile maano kuli zeezyo nzyobacita aabo ibeendela munzila mpati, nkaambo cilibonya mbuli kuti bapona buumi bubotu kapati. Ulakonzya kubelesya zintu nzyobacita beenzinyoko kucikolo naa nzyomubona aa Intaneti kumupa kulimvwa kuti  mwiindwa zintu zibotu. Saatani uyanda kuti kamuyeeya kuti zyeelelo zya Jehova zimupa kutapona buumi bukkomanisya. * Pele amuyeeye kaambo aaka: Saatani tayandi kuti aabo beendela munzila yakwe babone iziyoobacitikila kumamanino aalweendo. Mukwiimpana, Jehova wamutondezya kabotu-kabotu zintu nzyababambilide aabo ibazumanana kweendela munzila iitola kubuumi.—Int. 37:29; Is. 35:5, 6; 65:21-23.

8. Ncinzi bakubusi ncobakonzya kwiiya kucikozyanyo ca Olaf?

⁸ Amubone ncomukonzya kwiiya kucakuluula camukwesu mukubusi wazina lya Olaf. * Basicikolonyina bakali kumuyunga kucita micito yakutalilemeka. Ciindi naakapandulula kuti Bakamboni ba Jehova bapona kweelana azyeelelo zisumpukide zyamu Bbaibbele zyakulilemeka,  basimbi bamwi mukkilasi mwaakali kwiiya bakacibona kuti eeci nciyumu alimwi bakasola kumuyunga koonana ambabo. Pele Olaf wakazumanana kucita ciluzi. Alimwi eeli talili sunko lilikke ndyaakajana. Olaf wakaamba kuti: “Bamayi bakasola kundaambila kuti nduunke kuyunivesiti nkaambo inga ndaba ampuwo. Bakandaambila kuti ikuti muntu tanaaunka kuyunivesiti, takonzyi kuzwidilila mubuumi.” Ncinzi cakamugwasya Olaf kukaka kuyungwa kuli boobu? Wakaamba kuti: “Ndakaba azilongwe ziyumu abamumbungano mondizulilwa. Bakaba mbuli banamukwasyi kulindime. Alimwi ndakatalika kubala Bbaibbele cakulomya. Akaambo kakucita boobo, ndakasinizya kuti aaka nkasimpe. Aboobo, ndakakanza kubbapatizyigwa kutegwa ndibelekele Jehova.”

9. Ncinzi ciyandika kulibaabo ibayanda kuzumanana kweendela munzila nsyoonto?

⁹ Saatani uyanda kuti muzwe munzila iisololela kubuumi. Uyanda kuti musangane bantu banji ibali munzila mpati ‘iitola kulunyonyooko.’ (Mt. 7:13) Nokuba boobo, tuyoozumanana kweendela munzila nsyoonto ikuti twazumanana kuswiilila Jesu alimwi akubona nzila eeyo kuti ndukwabililo. Lino atulange-lange cintu cimwi Jesu ncaakaamba kuti tweelede kucita.

10. Kweelana alugwalo lwa Matayo 5:23, 24, ncinzi Jesu ncaakaamba kuti tweelede kucita?

¹⁰ Amubale Matayo 5:23, 24. Jesu wakaamba cintu icakali kuyandika kapati kubakombi ba Juda ibakali kumuswiilila. Amweezeezye kujatikizya muntu umwi uuli kutempele uuyanda kupa cipaizyo camunyama kumupaizi. Kuti aciindi eeco muntu ooyo wayeeya kuti munyina ulaakaambo anguwe, wakeelede kusiya cipego ‘akuunka.’ Nkaambo nzi? Nkaambo kuli cintu cimwi icakali kuyandika kapati ncaakeelede kucita katanapa cipego cakwe kuli Jehova. Cakutainda mumbali, Jesu wakaaamba kuti: “Usaangune kumvwana amunyoko.”

11. Amupandulule ncaakacita Jakobo kutegwa abambe luumuno a Esau.

¹¹ Tulaiya ziiyo ziyandika kapati kujatikizya kubamba luumuno kuzwa kuzintu zyakacitika mubuumi bwasikale Jakobo. Kakwiindide myaka iitandila ku 20 kuzwa ciindi Jakobo naakazwa kunyika yokwabo, Leza wakamwaambila kwiinda mumungelo kuti ajokele kunyika yokwabo. (Matl. 31:11, 13, 38) Pele kwakali penzi. Mwanookwabo Esau, wakali kuyanda kumujaya. (Matl. 27:41) Jakobo ‘wakaliyoowede kapati akulibilika’ kuti mwanookwabo ambweni ucili aamfwundiilili anguwe. (Matl. 32:7) Ncinzi Jakobo ncaakacita kutegwa abambe luumuno amwanookwabo? Cakusaanguna, wakapaila kuli Jehova kujatikizya makani aayo. Kumane wakatuma cipego kuli Esau. (Matl. 32:9-15) Mpoonya ciindi nobakaswaangana, Jakobo wakatondezya bulemu kuli Esau. Jakobo wakakotamina Esau, ikutali buyo ciindi comwe naa zyobilo, pele ziindi zili ciloba. Kwiinda mukulicesya alimwi akutondezya bulemu, Jakobo wakabamba luumuno amwanookwabo.—Matl. 33:3, 4.

12. Ncinzi ncotwiiya kucikozyanyo ca Jakobo?

¹² Twiiya ciiyo cipati kapati kuli Jakobo kujatikizya mbwaakalibambila kuyooswaangana amwanookwabo Esau alimwi ambwaakamusikila. Cakulicesya Jakobo wakalomba lugwasyo kuli Jehova. Mpoonya wakacita kweelana amupailo wakwe kwiinda mukucita zyoonse nzyaakali kukonzya kutegwa abambe luumuno amwanookwabo. Ciindi nobakaswaangana amwanookwabo, Jakobo kunyina naakakazyanya a Esau kujatikizya uuluzi  alimwi awutaluzi. Makanze aa Jakobo akali aakubamba luumuno amwanookwabo. Mbuti mbotukonzya kwiiya cikozyanyo ca Jakobo?

13-14. Kuti twamunyemya musyomima, ncinzi ncotweelede kucita?

¹³ Kuti katuyanda kuzumanana kweendela munzila iitola kubuumi, tweelede kubamba luumuno abakwesu. (Rom. 12:18) Ncinzi ncotweelede kucita ciindi notwazyiba kuti twamunyemya musyomima? Mbubwenya mbuli Jakobo, tweelede kupaila kuli Jehova kuzwa ansi aamoyo. Tweelede kumulomba kuti atugwasye kubamba luumuno amukwesu.

¹⁴ Alimwi tweelede kulilingula tobeni. Tulakonzya kulibuzya mibuzyo mbuli yakuti: ‘Sena ndililibambilide kwaamba kuti ndime ndilubizizye, kulilekelela cakulicesya alimwi akubamba luumuno? Ino Jehova a Jesu bayoolimvwa buti, ikuti ndabweza ntaamu kutegwa ndibambe luumuno amukwesu naa mucizyi?’ Bwiinguzi bwesu buyootukulwaizya kumuswiilila Jesu alimwi akuunka kumusyomima kuyoobamba luumuno. Kwiinda mukucita boobo, tutobela cikozyanyo ca Jakobo.

15. Mbuti kutobela njiisyo iili ku Baefeso 4:2, 3 mbokukonzya kutugwasya kubamba luumuno amukwesu?

¹⁵ Amweezeezye buyo icakali kukonzya kucitika ikuti Jakobo naakatalika kukazyanya a Esau kujatikizya iwakaluzi alimwi awatakaluzi. Nokwakacitika cintu cibyaabi kapati. Ciindi notuunka kumukwesu kuyoobamba luumuno anguwe, tweelede kucita oobo cakulicesya. (Amubale Baefeso 4:2, 3.) Tusimpi 18:19 yaamba kuti: “Imunyina walubizyilwa ulaamoyo muyumu kwiinda munzi uukwabilidwe, alimwi kuli mazwanga aali mbuli mpingizyo zyangazi.” Kulilekelela cakulicesya kulakonzya kutugwasya kutegwa tunjile ‘mungazi’ eeyo.

16. Ncinzi ncotweelede kuyeeya, alimwi nkaambo nzi?

¹⁶ Kuyungizya waawo, tweelede kuzinzibala kuyeeya nzyotuyakwaamba kumukwesu alimwi ambotuyoozyaamba. Ciindi notwalibambila, tweelede kumusikila ooyo ngotujisi kaambo anguwe katujisi makanze aakusola kumugwasya kuti tubambulule cilongwe cesu anguwe. Ambweni kumatalikilo ulakonzya kwaamba zintu zikonzya kutupa kulimvwa bubi. Ncuuba-uba kunyema naa kwaamba twaambo twakulitamizya, pele sena eeco inga catugwasya kubamba luumuno? Taaku.  Amuyeeye kuti kubamba luumuno amukwesu nceciyandika kapati kwiinda kuzyiba uuluzi naa uutaluzi.—1Kor. 6:7.

17. Ncinzi ncomukonzya kwiiya kucikozyanyo camukwesu Gilbert?

¹⁷ Mukwesu Gilbert wakabeleka canguzu kutegwa abe siluumuno. Wakaamba kuti: “Ndakajisi penzi likatazya kapati amunamukwasyi umwi. Kwamyaka iinda kuli yobilo, ndakali kusola kubandika anguwe cabubombe kutegwa tubambulule cilongwe cesu anguwe.” Ncinzi cimbi ncaakacita mukwesu Gilbert? Wakaamba kuti: “Lyoonse katutanabandika, ndakali kupaila akulibambilila limwi mumizeezo kuti nditanyemi, ikuti naa waamba cintu citali kabotu. Ndakeelede kulibambila kulekelela. Ndakaiya kuti tandeelede kusola kutondezya kuti ndime ndiluzi, alimwi akuti mulimo wangu ngwakubamba luumuno.” Ino ncinzi cakacitika? Mukwesu wakati: “Mazuba aano, ndijisi luumuno lwamumizeezo nkaambo ndijisi cilongwe cibotu abanamukwasyi boonse.”

18-19. Kuti twakanyemya muntu umwi, makanze nzi ngotweelede kuba aangawo, alimwi nkaambo nzi?

¹⁸ Makanze nzi ngomweelede kuba aangawo ciindi nomwazyiba kuti mwakanyemya Munakristonyoko? Amutobele malailile aa Jesu aakubamba luumuno. Amumwaambile Jehova kujatikizya makani aayo, alimwi amusyome muuya wakwe uusalala kumugwasya kuba basiluumuno. Kuti mwacita oobo, muyookkomana alimwi muyootondezya kuti mulamuswiilila Jesu.—Mt. 5:9.

¹⁹ Tulikkomene kuti Jehova ulatupa busolozi bwaluyando kwiinda muli Jesu Kristo, “mutwe wambungano.” (Ef. 5:23) Atube amakanze ‘aakumuswiilila,’ mbubwenya mbuli mwaapostolo Petro, Jakobo alimwi a Johane. (Mt. 17:5) Twabandika kuti tulakonzya kucita oobo kwiinda mukubamba luumuno a Banakristoma mbotwakanyemya. Kwiinda mukucita boobo alimwi akuzumanana kweendela munzila nsyoonto iitola kubuumi, tuyootambula zilongezyo zinji lino, alimwi tuyooba alukkomano lutamani kumbele.