1-2. (a) Vaapostola vanharhu va Yesu a va lerisiwe ku endla yini naswona va angule njhani? (b) Hi ta bula hi yini eka nhlokomhaka leyi?

ENDZHAKU ka Paseka ya 32 C.E., muapostola Petro, Yakobo na Yohane va vone xivono xo hlamarisa. Loko va ri entshaveni leyi kumbexana a yi ri xiphemu xa Herimoni, xivumbeko xa Yesu xi cinciwile emahlweni ka vona. “Xikandza xakwe xi vangama kukota dyambu, swiambalo swakwe swa le handle swi basa swi ku paa!” (Mat. 17:1-4) Emakumu ka xivono xexo, vaapostola va twe rito ra Xikwembu ri ku: “Loyi i N’wananga, loyi ndzi n’wi rhandzaka, loyi ndzi n’wi amukeleke. N’wi yingiseni.” (Mat. 17:5) Vaapostola va swi kombise hi ndlela leyi a va hanya hayona leswaku a va n’wi yingisa Yesu. Hi lava ku va tekelela.

² Eka nhlokomhaka leyi nga hundza, hi dyondze leswaku ku yingisa Yesu swi vula ku tshika ku endla swilo swin’wana leswi a hi tolovele ku swi endla. Eka nhlokomhaka leyi, hi ta bula hi swilo swimbirhi leswi Yesu a vuleke ku hi fanele hi swi endla.

3. Hi ku ya hi Matewu 7:13, 14, xana hi fanele hi endla yini?

³ Hlaya Matewu 7:13, 14. Xiya leswaku Yesu u boxe tinyangwa timbirhi leti nga ni tindlela leti nga faniki, leyi yisaka eku “lovisiweni” ni leyi yisaka “evuton’wini.” A ku na ndlela ya vunharhu. Hi fanele ku hlawula leyi hi nga ta famba hi yona. Lexi i xiboho xa nkoka lexi hi faneleke hi xi endla hikuva i ndlela yin’we ntsena leyi yisaka evuton’wini lebyi nga heriki.

4. U nga yi hlamusela njhani ndlela leyi yisaka eku “lovisiweni”?

 ⁴ Hi fanele hi tsundzuka leswaku ku ni ku hambana lokukulu exikarhi ka tindlela letimbirhi. Ndlela leyi yisaka eku “lovisiweni” yi ni vanhu vo tala hikuva swa olova ku famba eka yona. Xo biha no tlurisa, vo tala va famba hi ndlela leyi hileswi va landzelelaka ntshungu. Va tsandzeka ku vona leswaku loyi a va kucetelaka ku famba hi ndlela leyi i Sathana Diyavulosi naswona ndlela leyi yi yisa eku lovisiweni.—1 Kor. 6:9, 10; 1 Yoh. 5:19.

5. I yini leswi van’wana va swi endleke ku va kuma ndlela yo ‘lala’ kutani va sungula ku famba hi yona?

⁵ Ku hambana ni ndlela leyi yisaka eku “lovisiweni,” ndlela leyin’wana yi “larile” naswona Yesu u vule leswaku a hi vangani lava nghenaka hi yona. Hikwalahokayini? Eka ndzimana leyi landzelaka, Yesu u lemukise valandzeri vakwe leswaku va tivonela eka vaprofeta va mavunwa. (Mat. 7:15) Namuntlha ku ni vukhongeri byo tala lebyi ti endlaka onge byi dyondzisa ntiyiso. Timiliyoni ta vanhu ti pfariwe mahlo hi vukhongeri lebyi lerova a ta ha tikarhati hi ku lavisisa vukhongeri bya ntiyiso lebyi nga ni ndlela leyi yisaka evuton’wini. Kambe swa olova ku yi kuma ndlela leyi. Yesu u te: “Loko mi yingisa leswi ndzi swi vulaka, mi vadyondzisiwa va mina, mi ta tiva ntiyiso kutani ntiyiso wu ta mi tshunxa.” (Yoh. 8:31, 32) Ha ku bumabumela hileswi u nga landzelangiki ntshungu kambe u tikarhateleke ku lavisisa ntiyiso. U dyondze Rito ra Xikwembu hi vurhon’wana leswaku u tiva leswi Xikwembu xi swi languteleke eka hina ni ku tlhela u yingisa tidyondzo ta Yesu. Ku engetela kwalaho, u dyondze leswaku Yehovha u lava u bakanya tidyondzo ta mavunwa ni ku tshika ku tlangela tiholideyi leti humaka eka vukhongeri byebyo. U tlhele u dyondza leswaku a swi olovi ku endla leswi Yehovha a swi tsakelaka ni ku bakanya mikhuva leyi a yi vengaka. (Mat. 10:34-36) Kumbexana a swi nga ku oloveli ku cinca mahanyelo ya wena. Hambiswiritano, u we u pfuka hileswi u rhandzaka Tata wa wena wa le matilweni naswona u lava ku n’wi tsakisa. Hakunene Yehovha wa tinyungubyisa hi wena!—Swiv. 27:11.

6. Hi ku ya hi Pisalema 119:9, 10, 45, 133, i yini lexi nga hi pfunaka ku tshama endleleni yo lala?

⁶ Loko hi ri endleleni yo lala, i yini leswi nga hi pfunaka ku tshama eka yona? Xiya xikombiso lexi. Ematikweni man’wana, ku ni magondzo lama nga etintshaveni lama biyeriweke hi tinsimbi to sirhelelaka timovha. Tinsimbi teto ti pfuna vachayeri ku va hlayiseka nileswaku va nga humi egondzweni. Ku hava ni un’we loyi a gungulaka hileswi tinsimbi teto ti vekiweke! Milawu ya Yehovha ya mahanyelo leyi kumekaka eBibeleni yi fana ni tinsimbi teto. Milawu yakwe yi hi pfuna ku tshama endleleni yo lala.—Hlaya Pisalema 119:9, 10, 45, 133.

7. Vantshwa va fanele va yi languta njhani ndlela yo lala?

⁷ Vantshwa, xana mikarhi yin’wana mi vona onge milawu ya Yehovha ya tika? Sathana u lava u titwa tano. U lava u navela vanhu lava fambaka endleleni leyi yisaka eku lovisiweni lava vonakaka onge va hanya bya ka byandlani. A nga ha tirhisa vanghana va wena exikolweni kumbe leswi u swi vonaka eka Inthanete ku ku endla u titwa onge wa kayela. Sathana u lava u ehleketa ku milawu ya Yehovha yi ku tsona ntsako. * Kambe tsundzuka: Sathana a nga swi lavi leswaku lava fambaka endleleni  yakwe va vona leswi nga emakumu ka yona. Hi hala tlhelo, Yehovha u hi byela mikateko leyi nga ta kumiwa hi lava tshamaka endleleni leyi yisaka evuton’wini.—Ps. 37:29; Esa. 35:5, 6; 65:21-23.

8. Vantshwa va nga dyondza yini eka xikombiso xa Olaf?

⁸ Xiya leswi u nga swi dyondzaka eka xikombiso xa muntshwa loyi a vuriwaka Olaf. * Vadyondzikuloni a va n’wi kucetela ku endla timhaka ta masangu. Loko a va byela ku i Mbhoni ya Yehovha naswona u hanya hi milawu ya le Bibeleni, tintombhi tin’wana leti a nghenaka na tona etlilasini ti nyanye ku n’wi kucetela leswaku a etlela na tona. Kambe Olaf a nga pfumelanga. Hambiswiritano, a swi helelanga kwalaho. Olaf u ri: “Vadyondzisi va mina va ringete ku ndzi kucetela ku ya eyunivhesiti ku vanhu va ta ndzi xixima. Va te, loko ndzi nga yi, a ku na lexi nga ta ndzi fambela.” I yini lexi n’wi pfuneke leswaku a hlula ntshikilelo lowu? U engeta a ku: “Ndzi tiyise vuxaka bya mina ni vamakwerhu evandlheni. A swi fana niloko hi ri ndyangu wun’we. Ndzi sungule ku tiyimisela ku dyondza Bibele. Loko ndzi ya  ndzi yi dyondza, ndzi ye ndzi tiyiseka leswaku lowu i ntiyiso. Hikwalaho, ndzi endle xiboho xo tirhela Yehovha.”

9. I yini leswi languteriweke eka lava lavaka ku tshama endleleni leyi yisaka evuton’wini?

⁹ Sathana u lava leswaku u tshika ndlela leyi yisaka evuton’wini. U lava u joyina ndlela leyi nga lo hontlo hi vanhu, leyi “yisaka eku lovisiweni.” (Mat. 7:13) Hambiswiritano, hi tshama endleleni leyi yisaka evuton’wini loko hi yingisa Yesu ni ku yi teka tanihi xisirhelelo. Sweswi a hi kambisiseni swin’wana leswi Yesu a vuleke leswaku hi fanele hi swi endla.

10. Hi ku ya hi Matewu 5:23, 24, Yesu u hi tsundzuxa leswaku hi endla yini?

¹⁰ Hlaya Matewu 5:23, 24. Yesu u vulavule hi xiendlakalo xin’wana lexi Vayuda a va xi teka xi ri xa nkoka. Anakanya hi munhu loyi a nga etempeleni a lavaka ku nyikela hi xiharhi eka muprista leswaku xi va xitlhavelo. Loko hi nkarhi wolowo a tsundzuka leswaku u tlulane milenge ni makwavo, a a fanele a siya xitlhavelo xakwe a “famba.” Hikwalahokayini? Hikuva a ku ri ni nchumu wun’wana wa nkoka lowu a fanele a rhanga a wu endla a nga se nyikela xitlhavelo eka Yehovha. Yesu u yi veke erivaleni mhaka leyi, u te: “Rhanga u ya lunghisa mhaka ya kona ni makwenu.”

11. Yakobo u endle yini leswaku a kondletela ku rhula na Esawu?

¹¹ Hi kuma dyondzo yin’wana ya nkoka mayelana ni ku kondletela ku rhula loko hi kambisisa leswi humeleleke mupatriyaka Yakobo. Endzhaku ka malembe ya 20 Yakobo a suke eka rikwavo, hi ku tirhisa ntsumi, Xikwembu xi n’wi lerise leswaku a tlhelela. (Gen. 31:11, 13, 38) Kambe a ku ri ni xiphiqo. Makwavo wakwe Esawu a a lava ku n’wi dlaya. (Gen. 27:41) Yakobo a “chava swinene ni ku karhateka” hileswi a a ehleketa ku buti wakwe wa ha bhimbindzele mahlundzu. (Gen. 32:7) Xana Yakobo u endle yini leswaku a kondletela ku rhula ni makwavo? Xo sungula, u khongele eka Yehovha hi mhaka leyi. Xa vumbirhi, u rhumele tinyiko eka makwavo. (Gen. 32:9-15) Xo hetelela, loko se vamakwavo lava va hlangana, Yakobo u kombise Esawu leswaku wa n’wi xixima swinene. U khinsame emahlweni ka Esawu, ku nga ri kan’we kumbe kambirhi kambe ka nkombo! Leswi a a titsongahata ni ku n’wi xixima swinene, Yakobo u kondletele ku rhula ni makwavo.—Gen. 33:3, 4.

12. Hi dyondza yini eka xikombiso xa Yokobo?

¹² Hi dyondza swo karhi eka ndlela leyi Yakobo a a tilunghiselele hayona ku hlangana ni makwavo. Hi ku titsongahata, Yakobo u kombele mpfuno eka Yehovha. Endzhaku ka sweswo, u hanye hi ku pfumelelana nileswi a swi khongeleleke hi ku kondletela ku rhula ni makwavo. Loko se va hlangana, a va kombananga hi tintiho. Xikongomelo xa Yakobo a ku ri ku kondletela ku rhula. Hi nga n’wi tekelela njhani Yakobo?

13-14. Loko hi tlulane milenge na makwerhu, hi fanele hi endla yini?

¹³ Hina lava hi khomisaneke swin’we eka riendzo leri yisaka evuton’wini, hi fanele hi kondletela ku rhula ni vamakwerhu. (Rhom. 12:18) Hi fanele hi endla yini loko hi xiya leswaku hi tlulane milenge ni makwerhu? Ku fana na Yakobo, hi fanele hi khongela eka Yehovha. Hi nga n’wi kombela leswaku a katekisa matshalatshala ya hina yo kondletela ku rhula ni makwerhu.

¹⁴ I swinene ku sungula hi ku tikambela. Hi nga tivutisa swivutiso swo fana ni leswi: ‘Xana ndzi tiyimisele ku tshika manyunyu kutani hi ku titsongahata ndzi kombela ku rivaleriwa  naswona ndzi kondletela ku rhula? Xana Yehovha na Yesu va ta titwa njhani loko ndzi va wo rhanga ku kondletela ku rhula ni makwerhu?’ Tinhlamulo ta swivutiso leswi, ti ta hi pfuna leswaku hi tikarhatela ku yingisa Yesu kutani hi kondletela ku rhula ni makwerhu. Emhakeni leyi, hi nga tekelela xikombiso xa Yakobo.

15. Xana ku landzela xitsundzuxo lexi kumekaka eka Vaefesa 4:2, 3, swi ta hi pfuna njhani leswaku hi kondletela ku rhula ni makwerhu?

¹⁵ Ehleketa leswaku a swi ta va njhani loko Yakobo a lo hoxana hi marito ni makwavo wakwe! A ku ta va ni vuyelo byo vava swinene. Loko hi ya lulamisa timhaka ni makwenu, hi fanele hi endla tano hi moya wo titsongahata. (Hlaya Vaefesa 4:2, 3.) Swivuriso 18:19 yi ri: “Ku tsakisa makwavo la khunguvanyekeke swi tika ngopfu ku tlula ku teka muti lowu biyeriweke, naswona ku ni timholovo to fana ni swilo swo goga ha swona swa xihondzo.” Loko hi titsongahata eka loyi hi tlulaneke milenge na yena, swi ta endla leswaku a lava ku kondletela ku rhula na hina.

16. I yini leswi hi faneleke hi anakanya hi swona naswona hikwalahokayini?

¹⁶ Hi fanele hi anakanyisisa hileswi hi nga ta swi vula eka makwerhu ni ndlela leyi hi nga ta swi vula hayona. Loko se hi lunghekile, hi fanele hi ya eka makwerhu yoloye hi xikongomelo xo papalata ku n’wi pfatlanya. Swi nga endleka a hi tlhava hi marito. Swi nga olova ku dya makala kumbe hi tiyimelela kambe xana sweswo swi ta endla leswaku hi kondletela ku rhula? Nikatsongo. Tsundzuka leswaku ku kondletela ku rhula ni makwavo hi swona swa nkoka ku tlula ku kombana hi tintiho.—1 Kor. 6:7.

17. U dyondza yini eka xikombiso xa Gilbert?

¹⁷ Makwerhu loyi a vitaniwaka Gilbert u kulule a n’watseka leswaku a kondletela ku rhula. U ri: “Mina ni n’wana wa mina wa nhwanyana a hi nga voni swilo hi tihlo rin’we. Swi ndzi tekele malembe mambirhi ku va ndzi kondletela ku rhula na yena leswaku hi va ni vuxaka lebyinene.” I yini swi’wana leswi Gilbert a swi endleke? U ri: “Hi nga se bula, a ndzi sungula hi ku khongela ivi ndzi titsundzuxa leswaku a ndzi fanelanga ndzi khunguvanyeka loko a ndzi tlhava hi marito. A ndzi fanele ndzi tiyimisela ku rivalela. Ndzi dyondze leswaku a hi swa nkoka ku lwela ku paluxa swihoxo swa van’wana kambe xa nkoka i ku kondletela ku rhula.” Xana vuyelo byi ve byihi? Gilbert u ri: “Namuntlha ndzi pepile emoyeni hikuva vuxaka bya mina ni ndyangu wa mina se byo khuluka kunene.”

18-19. Loko hi tlulane milenge ni un’wana, hi fanele hi tiyimisela ku endla yini naswona hikwalahokayini?

 ¹⁸ U fanele u endla yini loko u xiya leswaku u khunguvanyise makwerhu? Landzela xitsundzuxo xa Yesu xo kondletela ku rhula. Vulavula na Yehovha hi mhaka leyi kutani u titshega hi moya wakwe lowo kwetsima leswaku wu ku pfuna u kondletela ku rhula. Loko u endla tano, u ta tsaka naswona a swi nge he lavi rivoni ku kombisa ku se u yingisa Yesu.—Mat. 5:9.

¹⁹ Hi ba mandla hi vuyelela hileswi Yehovha a hi kongomisaka hi rirhandzu hi ku tirhisa “nhloko ya vandlha,” ku nga Yesu Kreste. (Efe. 5:23) Ku fana na muapostola Petro, Yakobo na Yohane, hi fanele hi tiyimisela ku ‘n’wi yingisa.’ (Mat. 17:5) Hi bule hi tindlela leti hi nga kondletelaka ku rhula hatona loko hi tlulane milenge ni makwerhu. Loko hi tirhisa leswi hi swi dyondzeke, hi ta tshama endleleni leyi yisaka evuton’wini lebyi nga heriki naswona hi ta fuwa swinene hi mikateko ni ku tlhela hi khapakhapa hi ntsako enkarhini lowu taka.