1-2. a) Hi swini swilo leswi vapostolo va Yesu va nga byeliwa swaku va swi yentxa naswona va hlamulise ku yini? b) Hi ta djondza hi yini ka nhlokomhaka leyi?

 LOKO ku hundze Paxkwa la lembe la wu 32, mupostolo Pedru, Yohani na Yakobo va vone nchumu wa ku hlamalisa hintamu. Va vone ‘kara la Yesu li phatima ku fana ni dlambu, ni mpahla ya yena yi basa yi ku baa.’ Leswo swi nga yentxeka swi humelele ka Nhava ya Hermoni. (Mat. 17:1-4) Loko se ku yentxeke leswo, va game va twa rito la Xikwembu li ku: “Lweyi i N’wananga, lweyi ni mu rhandzaka, lweyi ni mu yamukelaka; mu yingiseni.” (Mat. 17:5) Phela vapostolo lava va 3, va swi kombisile swaku va mu yingisile Yesu ka wutomi la vona. Se na hina hi fanele hi va tekelela.

² Ka nhlokomhaka leyi nga hundza hi vone swaku akuva hi yingisa marito ya Yesu, ku ni swilo swa ku a hi fanelanga hi swi yentxa. Kasi ka nhlokomhaka leyi hi ta djondza hi swilo swimbirhi leswi Yesu a nge te hi fanele hi swi yentxa.

3. Hi ku ya hi Matewu 7:13, 14, hi fanele hi yentxa yini?

³ Lerha Matewu 7:13, 14. Yesu a vulavule hi tinyanghwa timbirhi ta ku hambana leti yisaka ka tindlela ta ku hambana. Yin’we ya tindlela toleto “yi pfulekile” kasi leyin’wana yi “lalile.” Phela Yesu a nga vulavulanga hi ndlela ya wunharhu, hi mhaka leyo hi fanele hi langa ndlela leyi hi nga ta famba hi yona ka leti ta timbirhi. Phela lexi i xiboho xa lisima lexi hi faneleke hi xi yentxa, hikusa yin’we ya tindlela leti yi ta yentxa swaku hi kuma wutomi la ku kala li nga heli.

4. Tlhamusela leswi ndlela ya ku pfuleka yi nga tshamisa xiswona.

⁴ Hi fanele hi khumbuka swaku tindlela leti ta timbirhi ti hambanile.  I vanyingi lava fambaka ka ndlela ya “ku pfuleka” hikusa swa vevuka ku famba ka yona. Xa ku biha xa kona, ku tala ka vanhu va langa ku tama va famba hi ndlela leyi. Phela a va swi tivi swaku ndlela yoleyo yi kongomisiwa hi Sathana Davulosi funtshi yi yisa ku feni. — 1 Kor. 6:9, 10; 1 Yoh. 5:19.

5. Hi yini minzamu leyi van’wana va yi yentxaka swaku va kuma ndlela ya ku lala va tlhela va sungula ku famba ka yona?

⁵ Ku hambana ni ndlela ya ku pfuleka, Yesu a te ka ndlela ya ku lala i vatsongo lava fambaka ka yona. Hi mhaka muni Yesu a vule marito lawo? Hi mhaka ya vaprofeta va mavunhwa. Phela Yesu a byele vadjondzisiwa va yena swaku va tivonela ka vaprofeta volavo. (Mat. 7:15) Vanhu van’wana va vula swaku ku ni tikereke ta tinyingi naswona ku tala ka tona ti djondzisa ntiyiso. Hi mhaka leyo, vanhu va vanyingi a va wu tivi ntiyiso naswona a va yentxi nchumu swaku va famba ka ndlela leyi yisaka ka wutomi la ku kala li nga heli, kambe swi nga koteka ku yi kuma ndlela leyi yisaka ka wutomi la ku kala li nga heli. Yesu a vule leswi: “Loko mi yingisa leswi ni swi vulaka mi vadjondzisiwa va mina hikakunene, mi ta tiva ntiyiso kutani ntiyiso wu ta mi chunsa.” (Yoh. 8:31, 32) Swa tsakisa ku tiva swaku wena a wu swi yentxi leswi vanhu van’wana va swi yentxaka, kambe u lavetele ntiyiso. U sungule ku li djondza swinene Rito la Xikwembu leswaku u tiva leswi xi lavaka swaku hi swi yentxa u tlhela u yingisa leswi Yesu a hi djondzisaka swona. U tlhele u djondza swaku Yehovha a nga swi lavi swaku hi hanya hi ku ya hi leswi wukhongeli la mavunhwa li swi djondzisaka, naswona a hi fanelanga hi tlangela maferiyadu ni swilo swin’wana leswi fambisanaka ni wukhongeli la mavunhwa. Naswona u swi vonile swaku ku txintxa mahanyelo ya wena swaku u tsakisa Yehovha swi nga ha karhata. (Mat. 10:34-36) Kambe u swi kotile ku txintxa wutomi la wena hikusa wa mu rhandza Papayi wa wena Yehovha naswona u lava ku mu tsakisa. Phela Yehovha a tsake hintamu hileswi u nga swi yentxa! — Swi. 27:11.

6. Hi ku ya hi Tipisalema 119:9, 10, 45, 133, i yini lexi nga ta hi pfuna ku kala hi nga tshiki ku famba ka ndlela ya ku lala?

⁶ Loko se hi sungule ku famba ka ndlela ya ku lala, i yini lexi nga hi pfunaka ku kala hi nga tshiki ku famba ka yona? Pimisa hi xikombiso lexi: Ka matiko man’wana lawa ku nga ni switaratu swa ku lala leswi nga ka tinhava, ku vekiwa swivhikelo matlhelweni ka switaratu swaku swi pfuna lweyi a fambisaka movha leswaku a nga humi handle ka xitaratu. Phela hinkwavu lava va fambisaka mimovha ka switaratu leswo, va swi tiva swaku swivhikelo leswi i swa lisima naswona swi vhikela wutomi la vona. Hilani ku fanaka, minawu ya Yehovha leyi nga ka Bibele, yi fana ni swivhikelo swoleswo hikusa yi hi pfuna ku kala hi nga tshiki ku famba ka ndlela ya ku lala. — Lerha Tipisalema 119:9, 10, 45, 133.

7. Hi mhaka muni majovhem ma fanele ma famba hi ndlela ya ku lala?

⁷ Loko u li jovhem, ku nga va swaku u pimisa swaku ku ni leswi minawu ya Yehovha yi ku tsonaka swona? Phela Sathana a lava swaku u pimisa swoleswo. A lava u yentxa swilo leswi yentxiwaka hi vanhu lava fambaka ka ndlela ya ku pfuleka, lava tikombaka ingi va tsakile. Sathana a lava u pimisa swaku a wu nga ta tsaka ka wutomi la wena loko u nga yentxi leswi yentxiwaka hi lava u djondzaka na vona xikola, kumbe leswi yentxiwaka hi vanhu lava u va vonaka ka interneti. Sathana a lava u pimisa swaku ku tirhela Yehovha i ku tihetela  nkama. * Kambe u fanele u khumbuka leswi: Sathana a yentxa hinkwaswu leswi a nga swi kotaka swaku lava fambaka ka ndlela ya ku pfuleka va nga swi tsumbuli swaku yi va yisa ku feni. Kambe Yehovha a lava u tiva swaku wutomi la wena li ta tsakisa hintamu loko u tama u famba ka ndlela ya ku lala leyi yisaka ka wutomi la ku kala li nga heli. — Pis. 37:29; Esa. 35:5, 6; 65:21-23.

8. Majovhem ma nga djondza yini ka xikombiso xa makwerhu Olafi?

⁸ U nga djondza minchumu ya lisima ka leswi nga yentxekela makwerhu Olafi, * lweyi a nga jovhem. Lava a a djondza na vona xikola, a va mu xengetela swaku a va ni mahanyelo ya ku biha. Nkama makwerhu Olafi a nga vula swaku yena i Mboni ya Yehovha naswona a hanya hi minawu ya Bibele, tintombhi tin’wana leti a a djondza na tona ti sungule ku mu xengetela swaku a famba masangu na tona, kambe a nga pfumelanga. Phela makwerhu  Olafi a ngo yo humeleliwa hi leswo ntsena. Yena a tlhela a ku: “Vaprisori va zame ku ni xengetela swaku ni ya univhersidadi leswaku ni ta hloniphiwa hintamu ni tlhela ni va ni male ya yinyingi. Va ni byele swaku loko ni nga swi yentxi leswo, a ni nga ta tsaka ka wutomi la mina.” I yini lexi nga pfuna makwerhu Olafi? Yena a li: “Ni tiyise wunghanu la mina ni vamakwerhu abandleni. Phela a va fana ni maxaka ya mina. Ni tlhele ni sungula ku li djondza swinene Bibele. Nkama lowu a ni ya ni li djondza, ni ye ni tiyiseka swaku Bibele li vulavula ntiyiso. Hi mhaka leyo, ni tinyimisele ku tama ni tirhela Yehovha.”

9. I yini leswi lava lavaka ku tama va famba ka ndlela ya ku lala va faneleke va swi yentxa?

⁹ Sathana a lava u tshika ku famba ka ndlela leyi yisaka ka wutomi la ku kala li nga heli. Naswona a lava u tipatsa ni vanhu va vanyingi lava fambaka ka ndlela ya ku pfuleka leyi “yisaka kuhelisiweni.” (Mat. 7:13) Phela leswaku hi tama hi famba ka ndlela ya ku lala, hi fanele hi yingisa Yesu hi tlhela hi swi vona swaku ndlela leyi ya hi vhikela. Swoswi a hi voneni nchumu wun’wana lowu Yesu a nga vula swaku hi fanele hi wu yentxa.

10. Hi ku ya hi Matewu 5:23, 24, i yini leswi Yesu a nga vula swaku hi fanele hi swi yentxa?

¹⁰ Lerha Matewu 5:23, 24. Ka tindzimana leti, Yesu a byele Vayuda lava a va mu yingisela nchumu wa lisima hintamu. Pimisa hi munhu lweyi a nga ka tempele, naswona a nyikelaka xiharhi ka muprista leswaku xi va gandzelo. Se hi nkama wolowo a khumbuka swaku a kwatisane ni makwerhu. Phela a a fanele a siya gandzelo la yena phambheni ka altari a suka a famba. Hi mhaka muni? Hikusa a ku ni nchumu wa lisima lowu a a fanele a wu yentxa ku tlula gandzelo leli a a lava ku li nyikela ka Yehovha. Loko Yesu a vulavula hi nchumu wolowo a te: “Rhanga hi ku ya lunghisa mhaka ya kona ni makwenu.”

11. Hi yini minzamu leyi Yakobo a nga yi yentxa swaku a va ni ku rhula na Esawu?

¹¹ Leswi nga yentxeka ka wutomi la Yakobo swi nga hi djondzisa swilo swa lisima loko hi lava ku va ni ku rhula ni van’wana. Loko se ku hundze 20 wa malembe na Yakobo a sukile ka tiko leli a nga psaleliwa ka lona, Yehovha hi ku tirhisa ntsumi a byele Yakobo swaku a tlhelela ka tiko leli a nga psaleliwa ka lona. (Gen. 31:11, 13, 38) Kambe a ku ni xikarhatu, hikusa makwavu wa yena Esawu a a tinyimisele ku mu dlaya. (Gen. 27:41) Yakobo a a ‘chava hintamu naswona a a karhateka’ hikusa a a pimisa swaku makwavu wa yena a ha mu kwatelile. (Gen. 32:7) I yini leswi Yakobo a nga swi yentxa swaku a va ni ku rhula ni makwavu wa yena Esawu? A rhange hi ku khongela hintamu ka Yehovha a kombela swaku a mu pfuna ka mhaka leyi, a game a rhumela swilo swaku swi ya nyikiwa Esawu. (Gen. 32:9-15) Hi wugamu, nkama Yakobo na Esawu va nga tlhangana, Yakobo hi yena a nga rhanga a komba Esawu swaku a mu hlonipha hintamu. Yakobo a game a khizama ka 7 phambheni ka Esawu. Hi ku tiveka hansi ni xihlonipho xa xikulu a yentxe swaku yena ni makwavu wa yena Esawu va va ni ku rhula. — Gen. 33:3, 4.

12. Hi djondza yini ka xikombiso xa Yakobo?

¹² Hi djondza nchumu wa lisima ka ndlela leyi Yakobo a nga tilunghiselela hi yona swaku a ya yentxa ku rhula ni makwavu wa yena Esawu. Hi ku tiveka hansi, Yakobo a kombele ku pfuniwa hi Yehovha a tlhela a yentxa hinkwaswu leswi a nga swi kota swaku yena ni makwavu wa yena va va ni ku rhula nkama lowu va nga tlhangana. Nkama Yakobo a nga kumana na Esawu a nga tinyimelelanga kumbe a lava ku tiva lweyi a nga ni nandzu, hikusa xikongomelo xa Yakobo a ku li swaku yena na  Esawu va va ni ku rhula. Se hi nga xi tekelelisa ku yini xikombiso xa Yakobo?

13-14. Hi fanele hi yentxa yini loko hi tsumbula swaku hi kwatise makwerhu?

¹³ Leswi hi fambaka ka ndlela ya wutomi i swa lisima swaku hi hanyisana hi ku rhula ni vamakwerhu va hina. (Rom. 12:18) Se hi nga yentxa yini loko hi tsumbula swaku ku ni makwerhu lweyi hi nga mu kwatisa? Ku fana na Yakobo, hi fanele hi kombela Yehovha hi xikhongelo swaku a hi pfuna. Hi nga mu kombela swaku a katekisa minzamu ya hina ya ku lava ku hanyisana hi ku rhula ni vamakwerhu.

¹⁴ Hi fanele hi tinyika nkama wa ku tikambela. Hi xikombiso hi fanele hi tivutisa leswi: ‘Ni tinyimisele ku tiveka hansi ni kombela rivalelo leswaku ni va ni ku rhula ni makwerhu wa mina? Yehovha na Yesu va ta titwisa ku yini loko ni tinyimisela ku yentxa swaku ni va ni ku rhula ni makwerhu?’ Tinhlamulo ta swivutiso leswi ti nga hi pfuna ku yingisa marito ya Yesu hi tlhela hi lunghisa timhaka ni vamakwerhu va hina swaku hi hanyisana na vona hi ku rhula. Loko hi yentxa leswo hi ta va hi tekelela xikombiso xa Yakobo.

15. Hi nga wu tirhisisa ku yini nawu lowu nga ka Vaefeza 4:2, 3 leswaku hi yentxa ku rhula ni vamakwerhu?

¹⁵ Pimisa hi leswi a swi ta va swi yentxekile loko Yakobo a a nga tivekanga hansi nkama a nga tlhangana ni makwavu wa yena Esawu, a tlhela a lava ku tiva swaku i mani lweyi a nga ni nandzu. Phela loko a ku yentxeke leswo a va nga ta swi kota ku yentxa ku rhula. Hi mhaka leyo, loko hi ya lunghisa timhaka ni makwerhu wa hina hi fanele hi tiveka hansi. (Lerha Vaefeza 4:2, 3.) Swivuriso 18:19 yi vula leswi: “Ku tsakisa makwavu lweyi a nga kwata swi karhata swinene ku tlula ku hlula doropa la mimuru ya ku tiya; naswona ku ni ku holovisana loku fanaka ni swa ku khiya doropa.” Loko hi ku tiveka hansi hi kombela ku rivaleliwa ka makwerhu lweyi hi nga mu djohela swi ta hi pfuna ku hanyisana hi ku rhula.

16. Loko hi lava ku yentxa ku rhula ni makwerhu i yini leswi hi faneleke hi pimisa hi swona naswona hi mhaka muni?

¹⁶ Hi fanele hi pimisa kahle hi leswi hi nga ta swi vula loko hi bula ni makwerhu ni swaku hi ta swi vulisa ku yini. Loko se hi lunghekile hi fanele hi ya bula ni makwerhu hi ndlela leyi nga ta mu pfuna swaku a tlhela a va ni wunghanu la linene na hina. Phela a nga ha sungula hi ku hi byela swilo leswi nga ta hi kwatisa, naswona hi nga ha tshuka hi lava ku tinyimelela,  kambe ku yentxa leswo a swi nga ta yi lunghisa mhaka. Khumbuka swaku ku hanyisana hi ku rhula ni makwerhu wa wena hi swona swi nga swa lisima ku tlula ku tiva lweyi a nga ni nandzu. — 1 Kor. 6:7.

17. U nga djondza yini ka xikombiso xa makwerhu Gilberto?

¹⁷ Makwerhu Gilberto a yentxe minzamu swaku a hanyisana hi ku rhula ni vanhu van’wana. Yena a li: “A ni ni swikarhatu swa swikulu ni n’wana wa mina wawansati, naswona ku ringana 2 wa malembe ni zame ku vulavulisana kahle na yena leswaku hi ta tlhela hi hanyisana hi ku rhula.” I yini swin’wana leswi makwerhu Gilberto a nga swi yentxa? Yena a tlhele a ku: “Na ni nga se vulavula ni n’wana wa mina a ni rhanga hi ku khongela swaku ni tiva swa ku swi vula loko o tshuka a vula swilo leswi nga ni kwatisaka. A ni swi tiva swaku a ni fanele ni tinyimisela ku mu rivalela naswona ni vone swaku a ni nga fanelanga ni zama ku tiva swaku hi mani a nga ni nandzu, kambe a ni fanele ni yentxa ku rhula na yena.” Se ku yentxeke yini? Makwerhu Gilberto a li : “Swoswi ni rhulile hikusa ni hanyisana kahle ni ndjangu wa mina hinkwawu.”

18-19. Hi fanele hi tinyimisela ku yentxa yini loko ku ni makwerhu lweyi hi nga mu kwatisa naswona hi mhaka muni?

¹⁸ U fanele u tinyimisela ku yentxa yini loko u vona swaku ku ni makwerhu lweyi u nga mu kwatisa? Yentxa leswi Yesu a nga swi vula, ku nga ku hanyisana kahle ni van’wana. Khongela u byela Yehovha u tlhela u tshemba swaku moya wa yena wa ku kwetsima wu ta ku pfuna swaku u yentxa ku rhula ni lweyi u nga kwatisana na yena. Loko u yentxa leswo u ta tsaka naswona u ta kombisa swaku wa ma yingisa marito ya Yesu. — Mat. 5:9.

¹⁹ Hi mu khensa hintamu Yehovha hileswi hi lirhandzu a hi kongomisaka hi ku tirhisa “nhloko ya bandla” ku nga Yesu Kreste. (Efe. 5:23) Ku fana na mupostolo Pedru, Yakobo na Yohani, a hi tinyimiseleni ku yingisa Yesu. (Mat. 17:5) Ka nhlokomhaka leyi hi vone swaku hi nga mu yingisisa ku yini Yesu swaku hi yentxa ku rhula ni makwerhu lweyi hi nga mu kwatisa. Phela loko hi yentxa leswo hi tlhela hi tama hi famba ka ndlela ya ku lala leyi yisaka ka wutomi, hi ta kuma minkateko ya yinyingi swoswi ni ka nkama lowu taka.