1, 2. 1) ¿Bin mantalil akʼbotik te oxtul jpuk-kʼopetik yuʼun te Jesús, sok bin la spasik? 2) ¿Bin ya kilbeytik skʼoplal ta artículo ini?

TA JAʼBIL 33 te kʼalal kʼaxemix-a te kʼin Pascua, te jpuk-kʼop Pedro, te Santiago sok te Juan la yilik jun najalsitil, ta stiʼilniwan bael te wits Hermón, kʼatpʼuj ta stojolik. Te Biblia jich ya scholbey skʼoplal: «Hich cʼoht sit yelaw te bin utʼil stsʼanabul cʼahcʼal, soc xlipet sacal baht te scʼuʼ spaqʼue» (Mat. 17:1-4). Kʼalal nopol ya xlajix yilbelik-a te najalsitil, te jpuk-kʼopetik jich albotik yuʼun te Dios: «Ha Jnichʼan ini te cʼux ta coʼtan, te bayel yutsil coʼtan yuʼun. Aʼiybeya awaʼiyic scʼop» (Mat. 17:5). Te bin yilel skuxlejalik te oxtul jpuk-kʼopetik, la yakʼik ta ilel te la yaʼiybeyik skʼop te Jesús, jaʼnix jich ya skʼan ya jpastik-euk.

² Te artículo te la kiltikix, la jnoptik te kʼalal ya kaʼiybeytik skʼop te Jesús, jaʼ ya skʼan ya yal te ay bintik ya skʼan ya kijkitaytik spasel. Ta artículo ini, ya jnoptik chaʼchajp te bin la yal te Jesús te ya skʼan ya jpastike.

3. Jich bitʼil ya yal te Mateo 7:13, 14, ¿bin ya skʼan ya jpastik?

³ (Kʼopona Mateo 7:13, 14). Te Jesús la yal te ay cheb puertaetik sok yanyantik te banti ya x-ikʼawan bael, te june mukʼ sjamalel, te yane chʼin sjamalel. Maʼyuk yan beetik. Jujuntul ya sta ta nopel te banti ya xbajte. Jaʼ te bin mukʼ skʼoplal ya jtatik ta nopel spasel melel tey ochem skʼoplal-a te jkuxlejaltik ta sbajtelkʼinal.

4. ¿Bin-utʼil ya acholbey skʼoplal te be te mukʼ sjamalel?

 ⁴ Ya skʼan te kʼoemuk ta koʼtantik te ma pajaluk te cheb beetik. Te be te mukʼ sjamalel bayal machʼatik ya xbajtik tey-a, melel maba wokol beel tey-a. Mel-oʼtantik sba, te jaʼ ya stʼunik te ipal ants winiketik. Ma snaʼik stojol te jaʼ ya skʼan te Satanás, te ya xbajtik ta be-abi te ya x-ikʼawan bael ta lajel (1 Cor. 6:9, 10; 1 Juan 5:19).

5. ¿Bin spasojik chaʼoxtul yuʼun ya staik te be te chʼin-nax sjamalel sok te ya xbajtik tey-a?

⁵ Te be te mukʼ sjamalel ma pajaluk sok te be te chʼin-nax sjamalel, te Jesús la yal te ma tsobolik ya xbajtik tey-a. ¿Bin yuʼun? Melel te Jesús la yal ta yan versículo, te yakuk jtsajtay jbatik ta swenta te lotil j-alwanejetik (Mat. 7:15). Te machʼatik ya yilbeyik skʼoplal te religionetik, ya yalik te ay bayal ta jmil religionetik sok jaʼlaj smelelil te bin ya yakʼik ta nopele. Ta swenta te bayal religionetik, tsobol ants winiketik chebajem yoʼtanik sok ma snaʼik te banti ya xbajtik, ni jaʼuk ya skʼan ya sleik te be te ya x-ikʼawan bael ta kuxlejalil. Pero ya xjuʼ ya staik, melel te Jesús jich la yal: «Teme jun awoʼtanic ya xʼayinex ta stojol te jcʼope, mero jnopojelex cuʼun ya xcʼohex; soc ya me anaʼbeyic sba te smelelil cʼop, soc ha ya yaqʼuex ta libre te smelelil cʼope» (Juan 8:31, 32). Kʼax lek te ma la atʼun te ipal ants winiketik, te jaʼ la ale te Jehová. Jajch anop ta lek te Biblia yuʼun ya anaʼ-a te mantaliletik yakʼoj te Dios sok la awaʼiy te bin la yakʼ ta nopel te Jesús. Jich bitʼil la anop te ya skʼan Jehová te ya apʼaj te bin ya yakʼik ta nopel te lotil religionetik sok te ya kijkitaytik spasel te kʼinetik sok costumbreetik te ma lokʼemik ta Biblia. Jaʼnix jich la anaʼ stojol te wokol ta pasel te bin ya skʼanbotik te Jehová sok yijkitayel te bin ma lek ya yil (Mat. 10:34-36). Tulan-niwan la awaʼiy te ya ajeltay te akuxlejal, pero te bitʼil kʼux ta awoʼtan te jTatik ta chʼulchan sok te ya akʼan te lekuk ya yilat maba lujbat ta spasel. Ya jnaʼtik te tseʼel yoʼtan te Jehová ta atojol (Prov. 27:11).

6. Jich bitʼil ya yal te Salmo 119:9, 10, 45 sok 133, ¿bin ya skoltayotik yuʼun jun koʼtantik ya x-ayinotik ta be te chʼin sjamalel?

⁶ Teme ayotikix ta be te chʼin sjamalel, ¿bin ya skoltayotik yuʼun ma xlokʼotik? Jpajbeytik skʼoplal. Ay nacionetik te bitʼil chʼin sjamalel te scarreteraik ya sjoytayik ta makel yuʼun ma sta swokolik te machʼatik ya xkʼaxik tey-a. Te bitʼil la sjoytayik ta makel, jich maba ya xnoptsajik ta stiʼil te carretera o yuʼun maba ya xyalik koel. Maniwan ayuk bin ya yalik yuʼun te machʼatik ya xkʼaxik sok scarro te bitʼil joytaybil ta makel. Jaʼnix jich te mantaliletik yuʼun Jehová te ay ta Biblia jich kʼoem bitʼil joytaybil ta makel stiʼil te carretera: te ya skoltayotik yuʼun jun koʼtantik ya x-ayinotik ta be te chʼin sjamalel (kʼopona Salmo 119:9, 10, 45, 133).

7. ¿Bin-utʼil ya skʼan ya yilik te jchʼieletik te be te chʼin sjamalel?

⁷ Jchʼiel, ¿jichbal ya awil te jkʼaxel maʼyuk bin ya yakʼbat apas te mantaliletik yuʼun te Jehová? Jaʼme jich ya skʼan te Satanás te jichuk snopojibal awuʼune. Jaʼ ya skʼan te ya awil te bin ya spasik te machʼatik ayik ta be te mukʼ sjamalel sok te tseʼelnax yoʼtanik yilele. Jaʼnix jich ya skʼan ya schʼuun awoʼtan te malaj yakat ta smulanel te bin ya spasik te ajoʼtak ta escuela sok te bin ya spasik te ants winiketik te ya awil ta Internet, sok te yakuk akuy te malaj xyakʼbat apas te bin ya amulan te  mantaliletik yuʼun te Jehová. * Pero juluk ta awoʼtan te maʼyuk skʼoplal ta yoʼtan te Satanás te bin ya xkʼot ta stojolik te machʼatik ayik ta sbe. Yan stukel te Jehová yakʼojbat anaʼ te bin ya xkʼot ta atojol teme jun awoʼtan ya x-ayinat ta be te ya x-ikʼawan bael ta kuxlejalil (Sal. 37:29; Is. 35:5, 6; 65:21-23).

8. ¿Bin ya snopik te jchʼieletik ta swenta te bin kʼax ta stojol te Olaf?

⁸ Nopa awaʼiy te bin ya yakʼbat anop te bin kʼax ta stojol te jchʼiel hermano te Olaf sbiil. * Sujot yuʼun te sjotak ta escuela yuʼun ya spas mulil. Kʼalal la yalbey skʼoplal te ya spas ta skuxlejalik te bin ya yal te Biblia te testigoetik yuʼun Jehová, bayal achʼixetik te jaʼ sjoʼtak ta escuela sujot ta spasel mulil. Pero te Olaf jun yoʼtan la yakʼ sba ta spasel te bin lek,  sok ma jaʼuknax te tenel la sta-abi. Jich ya yal: «Te maestroetik la sujonik te yakuk xboon ta universidad, melel jichlaj mukʼ jkʼoplal-a. La yalbonik teme maba jich ya jpase, maba ya jta kaʼtel sok maʼyuk stseʼelil koʼtan». ¿Bin-utʼil juʼ yuʼun sitintayel te bin kʼax ta stojol? Jich ya yal: «La jle lekil kamigotak ta congregación. Te jich kʼotik bitʼil jfamilia. Jaʼnix jich jajch jnopxan ta lek te Biblia. Kʼalal ya kilbeyxan skʼoplal, ya schʼuunxan koʼtan te jaʼ smelelil te banti ayone sok la kakʼxan ta koʼtan te ya x-abatinon ta stojol te Jehová».

9. ¿Bin ya jpastik teme ya jkʼantik te jun koʼtantik ya x-ayinotik ta be te chʼin sjamalel?

⁹ Te Satanás ya skʼan te yakuk xlokʼotik ta be te ya x-ikʼawan bael ta kuxlejalil sok te jaʼuk ya jokintik te ants winiketik te ayik ta be te mukʼ sjamalel te ya x-ikʼawan bael ta lajel (Mat. 7:13). Teme maba ya jkom jbatik ta yaʼiybeyel skʼop te Jesús sok te jichuk ya kiltik te kanantaybilotik ta be te chʼin sjamalel, maʼyuk bin-ora ya xlokʼotik tey-a. Ta ora ini, kiltik te bin yan ya skʼan ya jpastik te la yal te Jesús.

10. Jich bitʼil ya yal te Mateo 5:23, 24, ¿bin la yal te Jesús te ya skʼan ya jpastik?

¹⁰ (Kʼopona Mateo 5:23, 24). Ta versiculoetik-abi, te Jesús la yal te ay bin mukʼ skʼoplal ya skʼan ya spas te judioetik. Jnop kaʼiytik te ay machʼa ay ta templo te nopol ya xbajt yakʼbeyix te sacerdote jkojt chambalam yuʼun ya yakʼ ta chikʼbil majtanil. Teme ta yorail-abi ya xjul ta yoʼtan te ay staoj kʼop sok jtul yermano, ya skʼan ya yijkitay jilel te chambalam sok ya xbajt schajpan te kʼope. ¿Bin yuʼun? Sok ¿binxan mukʼ skʼoplal ta yoʼtan te Jehová? Te Jesús la yal te jaʼuk nail ya slekubtesbey yoʼtan te yermano.

11. ¿Bintik la spas te Jacob yuʼun la slekubtesbey yoʼtan Esaú?

¹¹ Kʼalal ya kilbeytik skʼoplal te bin kʼax ta skuxlejal te Jacob, ay bintik ya yakʼ jnoptik ta swenta te lekuk ya kil jbatik sok te yantik. Kʼalal ayix 20 jaʼbil te lokʼem ta slumal te Jacob, albot yuʼun jtul chʼul-abat te yakuk sujt bael (Gén. 31:11, 13, 38). Pero te Esaú te jaʼ te bankilal, sleoj te bin-utʼil ya smil te Jacob (Gén. 27:41). Jich yuʼun «bayel hahch ta xiwel te Jacob soc bayel la smel yoʼtan yuʼun», melel la skuy te skʼejojto yilinba te sbankil (Gén. 32:7). ¿Bin la spas te Jacob yuʼun la slekubtesbey yoʼtan te sbankil? Sbabial, la skʼopon te Jehová. Schebal, la stikunbey majtaniletik te Esaú (Gén. 32:9-15). Yoxebal, kʼalal te Jacob kʼot sta sba sok te Esaú la yichʼ ta mukʼ. Ma junuknax buelta la skejan sba ta stojol, jukeb buelta la spas. Sok spekʼelil yoʼtan te Jacob la slekubtesbey yoʼtan te sbankil (Gén. 33:3, 4).

12. ¿Bin ya yakʼ jnoptik te ejemplo yuʼun te Jacob?

¹² Ay bin ya yakʼ jnoptik te bin-utʼil la schajpan sba te Jacob yuʼun ya sta sba sok te sbankil sok te bin-utʼil la skʼopon. Sbabial, la skʼanbey sok spekʼelil yoʼtan te Jehová te yakuk xkoltayot. Schebal, la spas te bin la skʼanbey ta oración te Jehová, yuʼun lek ya x-ilot te kʼalal ya sta sba sok te Esaú. Te kʼalal kʼot sta sbaik, maba jajch yalbey sbaik machʼa smul te kʼop jajchem yuʼunik. Te bin ya skʼan te Jacob, jaʼ te ya slekubtesbey yoʼtan te sbankil. ¿Bin-utʼil ya jtʼunbeytik te ejemplo yuʼun?

13, 14. ¿Bin ya skʼan ya jpastik teme ay jajch kʼop kuʼuntik sok jtul hermano o hermana?

¹³ Te machʼatik ayotik ta be yuʼun kuxlejalil, jaʼ ya jkʼantik te ayuk slamalil kʼinal  sok te hermanoetik (Rom. 12:18). Jich yuʼun, ¿bin ya jpastik teme jajch kʼop kuʼuntik sok jtul hermano? Jich bitʼil la spas te Jacob, ya skʼan ya jkʼopontik te Jehová sok ya jkʼanbeytik te yakuk skoltayotik yuʼun ya jlekubtesbeytik yoʼtan te hermanoe.

¹⁴ Jaʼnix jich ya skʼan ya jlokʼestik tiempo yuʼun ya kiltik bin-utʼil ay te koʼtantik. Ya xjuʼ te jich ya jojkʼoybey jbatik: «¿Yabal kakʼ ta ilel te ay spekʼelil koʼtan sok te ya jkʼan perdón yuʼun lek ya kil jba sok te yantik? ¿Bin-utʼil ya yaʼiy sba te Jehová sok te Jesús teme ya xbajt jchajpan te kʼop jajchem kuʼun sok te hermano o hermana?». Te sujtib ya kakʼbeytike, jaʼ ya stij koʼtantik yuʼun ya kaʼiybeytik skʼop te Jesús, ya jchajpantik sok spekʼelil koʼtantik te kʼop jajchem kuʼuntik sok te hermano. Jaʼ ya skoltayotik te ejemplo yuʼun te Jacob.

15. ¿Bin-utʼil ya skoltayotik te bin ya yal te Efesios 4:2, 3 yuʼun ya jchajpantik te kʼop jajchem kuʼuntik sok te hermano?

¹⁵ ¿Binwan kʼot ta pasel te sokuk stoybail yoʼtan te Jacob kʼot sta sba sok te sbankil? Maniwan lekuk te bin kʼot ta pasele. Jaʼnix jich, teme ya xbajt jchajpantik kʼop sok jtul hermano, ya skʼan ya jpastik sok spekʼelil koʼtantik (kʼopona Efesios 4:2, 3). Te Proverbios 18:19 jich ya yal: «Te machʼa il-oʼtantayot yuʼun yermano cʼax hich stulanil yoʼtan a te bin utʼil jun pueblo te joytaybil ta tsʼahc, soc te cʼop ta yohlil machʼatic yermano sbahic hich ay te bin utʼil scʼatal teʼetic yuʼun mucʼul na». Teme ya jkʼantik perdón sok spekʼelil koʼtantik, jich kʼoem te bin-utʼil llave te ya yakʼ x-ochotik ta «mucʼul na».

16. ¿Bin ya skʼan te ayuk ta koʼtantik, sok bin yuʼun?

¹⁶ Jaʼnix jich ya skʼan te nailuk ay ta koʼtantik te bin ya xbajt kalbeytik te hermano te jtaojtik kʼop sok, te yakuk jtsajtaytik te jkʼoptik sok te bitʼil ya kalbeytike. Kʼalal chapalotikix-ae, ya skʼan ya xbootik ta stojol te hermano yuʼun ya jlekubtesbeytik te yoʼtan. Ta sjajchibal ayniwan bin ya yalbotik te maba ya jmulantik yaʼiyel. Pero ya skʼan ya jpastik tulan te manchuk ya x-ilinotik sok te ya jkoltay jbatik ta kʼop, melel jaʼ ya jkʼantik te ayuk lamalkʼinale. Juluk ta koʼtantik te jaʼ mukʼ skʼoplal te ayuk lamalkʼinal sok te hermano, ma jaʼuk ya kiltik te machʼa smul te jajch te kʼope (1 Cor. 6:7).

17. ¿Bin ya yakʼbat anop te ejemplo yuʼun te Gilbert?

 ¹⁷ Kiltik te bin la spas te hermano te Gilbert sbiil, yuʼun ayuk lamalkʼinal. Jich ya yal: «Bayal kʼop jajchem kuʼun sok jtul jfamilia. Kʼaxem ta cheb jaʼbil la jpas tulan yuʼun ya jkʼopon sok slamalil koʼtan swenta lek ya jchaʼkil jba sok». ¿Binxan la spas? «Nail ya jkʼopon Dios te kʼalal ya xboon ta kʼop sok te jfamilia, yuʼun maba ya x-ilinon teme ay bin ma lek ya yalbon. Ya skʼan te chapalukon ta spasel perdón. Kʼot ta koʼtan te ma skʼan ya jkoltay jba ta kʼop sok jaʼ lek te ayuk lamalkʼinale». ¿Chajpajbal te kʼop? Te Gilbert jich ya yal: «Ta ora ini ay slamalil koʼtan, melel lek ya kil jba sok spisil te jfamilia».

18, 19. Teme ay machʼa jajchem kʼop kuʼuntik sok, ¿bin ya skʼan ya jpastik, sok bin yuʼun?

¹⁸ Jich yuʼun-abi, ¿bin ya skʼan ya jpastik teme ay jajch kʼop kuʼuntik sok jtul hermano? Jaʼ te ya jchʼuuntik te mantal la yal te Jesús te ya jlekubtesbeytik yoʼtan te hermano. Jkʼopontik te Jehová sok jkʼanbeytik te schʼul espíritu yuʼun ya skoltayotik ta schajpanel te kʼope. Teme jich ya jpastike, tseʼel koʼtantik sok ya kakʼtik ta ilel te yakotik ta yaʼiybeyel skʼop te Jesús (Mat. 5:9).

¹⁹ Ya kalbeytik wokol te Jehová te ya swolotik sok skʼuxul yoʼtan ta swenta te Jesucristo, te «ha jolal» yuʼun te congregación (Efes. 5:23). Jich bitʼil la spas te jpuk-kʼop Pedro, te Santiago sok te Juan, yakuk kakʼ ta koʼtantik yuʼun ya kaʼiybeytik skʼop te Jesús (Mat. 17:5). Te bin-utʼil ya xjuʼ kuʼuntik spasele, jaʼ te kʼalal ya jlekubtesbeytik yoʼtan te hermano te jajchem kʼop kuʼuntik soke. Teme jun koʼtantik ya kakʼ jbatik ta be te ya x-ikʼawan bael ta kuxlejalil, ya jtatik bendicionetik sok tseʼel koʼtantik ta sbajtelkʼinal.