1, 2. а) Әйсаниң үч әлчисигә Худа немә қилишни буйриған? Улар бу буйруққа бойсундиму? ә) Бу мақалидә немиләрни муһакимә қилимиз?

 МИЛАДИ 32-жили, Өтүп кетиш һейтидин кейин әлчиләрдин Петрус, Яқуп вә Йоһан әҗайип һәйран қаларлиқ көрүнүшни көргән. Егиз тағда, бәлким, Хәрмон теғиниң бир йеридә Әйсаниң қияпити өзгәргәнлигини көргән еди. Муқәддәс китапта шундақ йезилған: «Униң үзи қуяштәк йенип парлиди, униң кийими болса нурдәк чақниди» (Мәт. 17:1—4). Шу көрүнүш ахирилишай дегәндә, әлчиләр Худаниң: «Бу Мениң сөйүмлүк Оғлум, уни Мән мақуллаймән. Уни тиңшаңлар»— дегән авазини аңлиған (Мәт. 17:5). Бу үч әлчи өмүр бойи Әйса Мәсиһниң сөзлиригә қулақ салғанлиғини һаятида көрсәткән. Биз уларниң үлгисигә әгишишни халаймиз.

² Алдинқи мақалидә биз яхши падичи Әйса Мәсиһниң авазиға қулақ селип, чоқум немиләрни қилишни тохтитиш керәклигини үгәнгән едуқ. Бу мақалидә болса, Әйса ейтқан икки ишни чоқум қилишимиз керәклигини муһакимә қилимиз.

3. Мәтта 7:13, 14-айәткә асасланғанда, биз немә қилишимиз керәк?

³ Мәтта 7:13, 14ни оқуң. Әйса охшимиған икки йолға башлайдиған икки дәрвазини тилға алған. Бири кәң йол, йәнә бири тар йол. Үчинчи йол йоқ. Биз чоқум бу икки йолниң қайсисида меңишни таллишимиз керәк. Бу таллаш интайин муһим. Чүнки тоғра йолни таллиғандила, мәңгүлүк һаятқа еришәләймиз.

4. Кәң йолни қандақ тәсвирләп берәләйсиз?

⁴ Шуни унтуп қалмаслиғимиз керәкки, бу икки йол бир-биригә пүтүнләй охшимайду. Кәң йолда меңиш асан вә нурғун кишиләр бу йолда маңиду. Бәк әпсус, нурғун кишиләр бу йолда көпчиликкә әгишип маңиду. Улар бу йол Шәйтанниң қол астида  екәнлигини билмәйду. Әмәлийәттә, бу йол өлүмгә йетәкләйду (Кор. 1-х. 6:9, 10; Йоһ. 1-х. 5:19).

5. Бәзиләр тар йолни тепиш вә униңда меңишни башлаш үчүн қандақ тиришчанлиқни көрситиватиду?

⁵ Бу кәң йолниң қариму-қаршиси болған тар йолму бар. Әйса шу тар йолни аз сандики кишиләрниң тапидиғанлиғини ейтқан. Немә үчүн? Сәвәви кейинки айәттә көрситилгәндәк, Әйса өз әгәшкүчилирини сахта пәйғәмбәрләрдин агаһландурған (Мәт. 7:15). Нурғун адәмләр дунияда нәччә он миңлиған динлар бар вә уларниң Һәммиси һәқиқәтни үгитимиз дәп җакалайду. Динларниң сани шунчә көп болғач, миллионлиған адәмләр гангирап үмүтсизлинип қалған. Нәтиҗидә, улар һаятқа йетәкләйдиған йолни издәшкиму урунуп бақмайду. Әмәлийәттә болса, бу йолни тепишқа болиду. Әйса шундақ дегән: «Әгәр мениң сөзүмгә риайә қилсаңлар, шунда һәқиқәтән мениң шагиртлирим болисиләр. Силәр һәқиқәтни тонуп-билисиләр, вә һәқиқәт силәрни азатлиққа чиқириду» (Йоһ. 8:31, 32). Сизни һәқиқәтән махташқа әрзийду. Сәвәви сиз нурғун кишиләргә әгишип меңишниң орниға, һәқиқәтни тепишқа тиришиватисиз. Сиз Худаниң Сөзи үстидә әстаидил издинип, Униң биздин немиләрни күтидиғанлиғини чүшәндиңиз вә Әйсаниң тәлимлиригә қулақ селишқа тиришиватисиз. Мәсилән, сахта диндин ваз кечип, шу динға мунасивәтлик байрамларни тәбрикләшни тохтитиш керәклигини үгәндиңиз. Сиз йәнә Йәһваниң тәливигә мас яшаш вә У яқтурмайдиған ишларни қилишни тохтитиш үчүн нурғун синақларға дуч келидиғанлиғиңизниму үгәндиңиз (Мәт. 10:34—36). Сизниң әшу өзгиришләрни қилишиңиз асанға чүшмигән болуши мүмкин. Амма сиз ваз кәчмидиңиз. Чүнки сиз асмандики Атиңизни сөйүп, Уни хурсән қилмақчи болдиңиз. Яратқучи Йәһва сиздин чоқум пәхирлиниду (Пәнд н. 27:11).

6. Зәбур 119:9, 10, 45, 133-айәтләргә асасланғанда, тар йолда меңишни давамлаштурушимизға немә ярдәм бериду?

⁶ Тар йолда меңишни башлиған болсақ, шу йолда меңишни давамлаштурушқа немә ярдәм бериду? Мундақ бир мисал тоғрилиқ ойлап көрәйли: тар тағ йолида қоғдайдиған түврүк пәнҗириләр бар. Улар шоферларни қияға бәк йеқин меңиштин, һәтта қиядин чүшүп кетиштин сақлайду. Шуңа һечбир шофер бу түврүк пәнҗириләрниң меңиш әркинлигини чәкләп қойғанлиғидин нарази болуп ағринмайду. Йәһва Худа Муқәддәс китапта бәлгүлигән өлчәм-қаидиләр дәл йол бойидики түврүк пәнжириләргә охшайду. Улар бизни қоғдап, һаятлиққа йетәкләйдиған тар йолда меңишни давамлаштурушимизға ярдәм бериду (Зәбур 119:9, 10, 45, 133ни оқуң).

7. Яшлар тар йол һәққидә немиләрни ойлиши мүмкин?

⁷ Яшлар, силәр бәзидә Йәһва Худаниң өлчәм-қаидилирини бәк еғир жүктәк һис қиламсиләр? Шәйтан силәрниң шундақ ойлишиңларни үмүт қилиду. Кәң йолда меңиватқанлар қаримаққа интайин хошалдәк көриниду. Шәйтан сизниң улар қиливатқан ишларға дайим диққәт қилип, һәвәс қилишиңларни халайду. Униңдин башқа, у Йәһва Худаниң өлчәм-қаидилири һаяттин һузурлиништин чәкләйду дегән ой-пикирдә болушиңларни халайду b. Синипдишиңлар вә интернетта көргән кишиләр һаяттин һузур елип, силәрдин яхширақ яшаватқандәк һис-туйғуда болушиңларни халайду. Шуни әстә сақлаңларки, кәң йол қандақ ахирқи нуқтиға башлайдиғанлиғини инсанларниң билишини Шәйтан халимайду. Амма  тар йолда меңишни давамлаштурсаңлар, кәлгүсиңларниң парлақ болидиғанлиғини Йәһва Худа ениқ көрситип бериду (Зәб. 37:29; Йәшая 35:5, 6; 65:21—23).

8. Олафниң мисалидин яшлар немини үгиниләйду?

⁸ Олаф c исимлиқ бир қериндишимизниң мисалидин немигә үгинәләйдиғанлиғимизни көрүп бақайли. Синипдашлири уни җинсий әхлақсизлиқ қилишқа аздурған. Амма у өзиниң Йәһва гувачиси екәнлигини ейтқан. Муқәддәс китаптики жуқури әхлақ өлчәмлиригә мас яшайдиғанлиғини чүшәндүргәндә, бәзи қиз синипдашлири униң гепини аңлап, униңға техиму бесим қилишқа башлиған. Лекин Олаф тоғра йолда меңишни қәтъий қарар қилған. Униңдин башқа, у башқа бесимларға дуч кәлгән. У мундақ дәйду: «Оқутқучиларниң һәммиси мени алий мәктәптә оқуп, билим елишқа қайил қилишқа урунди. Улар жуқури билим алмай туруп, һаятимда мувәппәқийәт қазиналмайдиғанлиғимни ейтишти». Олафниң шундақ бесимларға қарши турушқа немә ярдәм бәргән? У мундақ дәйду: «Мән җамаәттики қериндашлар билән йеқин достлуқ  мунасивәт орнаттим. Улар аиләмдикиләрдәк маңа йеқин болди. Мән йәнә Муқәддәс китапни техиму әстаидил тәтқиқ қилип үгинишкә башлидим. Қанчә чоңқур тәтқиқ қилғансири, үгәнгәнлиримниң һәқиқәт екәнлигигә шунчә қайил болдум. Нәтиҗидә, мән Йәһваға өзүмни беғишлап, чөмдүрүлүштин өтүшни қарар қилдим».

9. Һаятлиқ йолида меңишни давамлаштурушни халайдиғанлар чоқум немә қилиши керәк?

⁹ Шәйтан бизниң һаятлиққа йетәкләйдиған йолни ташлап кетип, көпчиликкә қошулуп һалакәткә йетәкләйдиған йолда меңишимизни үмүт қилиду (Мәт. 7:13). Амма биз давамлиқ Әйсаға қулақ селип, тар йолда меңиш бизни қоғдайду дәп қарисақ, бу йолда меңишни давамлаштуралаймиз. Һазир Әйса чоқум қилишимиз керәклигини ейтқан йәнә бир ишни көрүп бақайли.

10. Мәтта 5:23, 24-айәтләргә асасланғанда, Әйса немә қилишимиз керәклигини ейтқан?

¹⁰ Мәтта 5:23, 24ни оқуң. Әйса Мәсиһ йәһудийлар үчүн бир бәк муһим иш һәққидә сөз қилған еди. Бир вәзийәтни тәсәввур қилип көрүң: бир киши ибадәтханиға келип, қурбанлиқлирини роһанийға бәрмәкчи болғанда, туюқсиз бир қериндишиниң өзидин нарази екәнлигини есигә алди. Шуниң билән у қурбанлиққа әкәлгән җаниварни ибадәтханида қалдуруп, алди билән бир ишни қилиши керәк еди. Йәһва Худаға қурбанлиқ елип келиштин муһимирақ иш барму? Әйса: «Авал қериндишиң билән яришивал»,— дейиш арқилиқ неминиң муһимирақ екәнлигини ениқ көрситип бәргән.

11. Яқуп акиси Әсав билән яришивелиш үчүн қандақ тиришчанлиқ көрсәткән?

¹¹ Яқупниң һаятидики бир вақиәни көрүп чиқсақ, яришивелиш тоғрилиқ муһим савақларға егә болалаймиз. Яқуп туғулған жутидин айрилип, 20 жилдин кейин Худа Өз пәриштиси арқилиқ өз жутиға қайтип кетишни буйриған (Ярит. 31:11, 13, 38). Амма бир қийинчилиқ пәйда болған. Акиси Әсав Яқупни өлтәрмәкчи болған еди (Ярит. 27:41). Яқуп бәк қорққан, сәвәви Әсавниң йәнила униңға өч-адавәт сақлаватқанлиғидин әнсиригән (Ярит. 32:7). Яқуп акиси билән яришивелиш үчүн немә қилған? У авал Йәһва Худаға ихлас билән дуа қилған. Андин кейин акисиға сехийлиқ билән соғатларни әвәткән (Ярит. 32:9—15). У акисини көргәндә, униңға һөрмәт көрсәткән. У Әсавқа пәқәт бир яки икки қетимла әмәс, йәттә қетим баш егип, тазим қилған. Яқуп кәмтәрлик билән акисини һөрмәтләйдиғанлиғини көрсәткән. Шуниң билән улар яришивалған (Ярит. 33:3, 4).

12. Яқупниң мисалидин биз немини үгинимиз?

¹² Яқуп акиси Әсав билән көрүшүш үчүн қандақ тәйярлиқ қилғанлиғи вә көрүшкәндә акисиға қандақ муамилә қилғанлиғидин муһим бир нәрсигә үгинәләймиз. Яқуп кәмтәрлик билән Йәһвадин ярдәм сориған еди. Андин кейин у дуасиға мас һәрикәт қилип, улар көрүшкәндә хошаллиқ билән яришивелиш үчүн бар күчи билән тиришқан еди. Улар көрүшкәндә, кимниң тоғра, кимниң натоғра екәнлиги һәққидә таллаш-тартиш қилмиған еди. Чүнки Яқупниң мәхсити акиси билән яришивелиш еди. Яқупни қандақ үлгә қилалаймиз?

13, 14. Қериндашлиримизни рәнҗитип қойсақ, чоқум немә қилишимиз керәк?

¹³ Әгәр биз һаятлиққа йетәкләйдиған йолда давамлиқ маңмақчи болсақ, чоқум қериндашлиримиз билән инақ-иттипақ өтүшимиз керәк (Рим. 12:18). Әгәр биз қериндашлиримизни рәнҗитип қойғанлиғимизни байқисақ, немә қилишимиз керәк? Худди Яқупқа охшаш биз Йәһва Худаға сәмимий дуа қилип,  қериндашлиримиз билән яришивелиш үчүн чиқарған тиришчанлиғимизни бәрикәтлишини өтүнүп соришимиз керәк.

¹⁴ Биз йәнә өзүмиз һәққидә чоңқур ойлинип көрүшкә вақит чиқиришимиз лазим. Өз-өзүмиздин шундақ соалларни сорап көрсәк болиду: Мән тәкәббурлуқ қилмай, кәмтәрлик билән кәчүрүм сорап яришивелишни халаймәнму? Әгәр мән қериндашлирим билән яришивелиш үчүн тәшәббускар болсам, Йәһва Худа вә Әйса Мәсиһ қандақ һис-туйғуда болиду? Бу соалларға бәргән җававимиз бизни Әйсаға қулақ селип, кәмтәрлик билән етиқатчи қериндашлиримизға йеқинлишишқа вә улар билән яришивелишқа дәвәт қилиду. Шундақ қилсақ, Яқупни үлгә қилған болимиз.

15. Әфәсликләргә 4:2, 3-айәттики принцип қериндашлиримиз билән яришивелишқа қандақ ярдәм берәләйду?

¹⁵ Әгәр Яқуп Әсав билән көрүшкәндә, ким тоғра ким хата екәнлигини талаш-тартиш қилған болса, уларниң арисида җедәл-маҗира чиққан болатти. Биз қериндишимиз билән бир келишмәсликни һәл қилишқа барғанда, чоқум кәмтәр вә мулайим болушимиз керәк (Әфәсликләргә 4:2, 3ни оқуң). Пәнд-нәсиһәтләр 18:19-айәттә мундақ дәп йезилған: «Рәнҗигән қериндашниң көңлини елиш мустәһкәм шәһәрни елиштинму тәс. Җедәл-маҗира қорғанниң тақақ-балдақлириға охшаштур». Кәмтәрлик билән кәчүрүм сораш бизниң мәзмут қорғанға кирәлишимизгә ярдәм бериду.

16. Биз йәнә немә һәққидә ойлинишимиз керәк вә немә үчүн?

¹⁶ Биз йәнә немә дейиш вә қандақ дейиш һәққидә ойлап көрүшимиз керәк. Әтраплиқ тәйярлиқ қилғандин кейин, бизни рәнҗитип қойған қериндашқа берип, униң билән мунасивәтни қайта әслигә кәлтүрүшкә тиришишимиз керәк. Дәсләптә рәнҗигән қериндаш көңлүмизни ағритидиған сөзләрни қилиши мүмкин. Әгәр дәрһалла аччиқлансақ яки өзүмизни ақлашқа урунсақ, талаш-тартиш қилмай, аримиздики келишмәсликни тинч һәл қилалаймизму? Әлвәттә, ундақ қилалмаймиз. Есиңиздә болсунки, қериндишиңиз билән яришивелип, тинч-инақлиқни сақлаш, ким тоғра ким хата тоғрилиқ талаш-тартиш қилиштинму муһимирақ (Кор. 1-х. 6:7).

17. Гилбертниң мисалидин немигә үгәндиңиз?

¹⁷ Гилберт исимлиқ бурадиримизниң инақлиқни сақлаш үчүн қанчилик күч чиқарғанлиғини көрүп бақайли. У шундақ дәйду: «Қизим билән аримизда бир мәзгил соғақчилиқ пәйда болған. Мән икки жилдин көпирәк униң билән яришивелиш үчүн очуқ-ашкарә вә мулайимлиқ  билән сөһбәтлишишкә тириштим». Гилберт йәнә немә қилған? У мундақ дәйду: «Һәр қетим қизим билән параңлишиштин авал мән дуа қилаттим вә өзүмни алдин-ала шу сөһбәт өткүзүшкә тәйярлаттим. Шундақ қилип, у бирәр яман гәп қилсиму, мән дәрһалла аччиқланматтим. Һәмдә уни кәчүрүшкә тәйяр едим. Тоғра-хата тоғрисида таллаш-тартиш қилмаслиқни үгәндим. Мәхситим қизим билән яришивелиш екәнлигини чүшәндим». Нәтиҗиси қандақ болған? Гилберт сөзини давамлаштуруп мундақ дәйду: «Һазир мән аиләмдики һәммиси билән инақ өтүватимән. Шуңа көңлүм тинч-хатирҗәм».

18, 19. Әгәр биз башқиларни рәнҗитип қойған болсақ, чоқум немә қилишни қәтъий қарар қилишимиз керәк вә немә үчүн?

¹⁸ Әгәр етиқатчи қериндишиңизни рәнҗитип қойғанлиғиңизни байқисиңиз, чоқум немә қилишиңиз керәк? Әйсаниң сөзигә қулақ селип, амалниң баричә яришивелишқа тиришиң. Бу тоғрилиқ дуа қилиң. Йәһва Худадин муқәддәс роһини сорақ. У тинч-инақлиқни сақлишиңизға ярдәм бериду. Яришивелиш үчүн қолуңиздин келишичә күч чиқарсиңиз, Әйсаниң сөзигә қулақ селип, һәқиқий хошаллиққа еришәләйсиз (Мәт. 5:9).

¹⁹ Йәһва Худаниң бизни җамаәтниң беши болған Әйса Мәсиһ арқилиқ йетәкләп, меһрибанлиқ көрситип келиватқанлиғиға һәқиқәтән миннәтдармиз (Әфәс. 5:23). Һәммимиз әлчи Петрус, Яқуп вә Йоһанға охшаш һаятимизда Әйсаниң сөзигә қулақ селишни қәтъий қарар қилайли (Мәт. 17:5). Биз көңлини рәнҗиткән қериндашлар билән яришивелиш үчүн немә қилишимиз керәклигини үгәндуқ. Шундақ қилсақ, һаятлиққа йетәкләйдиған тар йолда меңишни давамлаштуралаймиз. Кәлгүсидә түгимәс-пүтмәс хошаллиққа еришимиз.