1. Deskriban i familia ni Santiago.

ZIMINAKAL i wagi ni Jesus nga si Santiago ta familia nga makasta i espiritualidad na. * Kuruga ayatan na magana na nga da Jose anna Maria si Jehova anna kingngua da i ngamin nga mawayya da tapenu passerbian yayya. Fuera tatun, manung na gapa i nepromesa nga Mesias. Daka-dakal gafu nga pribilehio kani Santiago nga mabbalin tu parte natun nga familia!

2. Anni ira i posible nga rason tapenu irespeto ni Santiago i manung na?

² Aru i posible nga rason nu ngatta irespeto ni Santiago i manung na. (Mat. 13:55) Angngarigan na, maski nu 12 pagalaman i dagun ni Jesus, nappabbaw ngana nisa i mestru ira ta Jerusalem megafu ta kabisadu na i Katurakan. (Luc. 2:46, 47) Awayya na gapa nga makkavulu nga nakkarpinteru si Santiago anna si Jesus. Gafu tatun, awayya na nga nammammu na tu mapia i manung na. Maruddu nga kagian ni Nathan H. Knorr, “Mas nga makilalam i tadday nga tolay nu makatrabahum yayya.” * Siguradu gapa nga nemammatan ni Santiago nu kunnasi nga “ziminakal si Jesus anna mas paga nga nammungan i ka-uto na anna pangaya sa na Dios tuange ta totolay.” (Luc. 2:52) Yari tu baka nonopattam nga si Santiago i tadday ta ollu nga nabbalin tu disipulo ni Jesus. Ngem ari tu kunnatun i nesimmu.

3. Nabbalin kari si Santiago tu tadday ta disipulo ta pamministerio ni Jesus taw ta davvun?

³ Turi ta namministerio si Jesus taw ta davvun, ari nga nabbalin si Santiago tu tadday ta disipulo na. (Juan 7:3-5) Awayya na paga lagu nga tadday si Santiago tari ta paparientes ni  Jesus nga nakkagi nga ‘nammaguyung ngana si Jesus.’ (Mar. 3:21) Awan gapa tu mangipasingan nga kavulu ni Maria i ana na nga si Santiago turi ta nepato si Jesus ta kayu.​—Juan 19:25-27.

4. Anni i gigiammuattam taw nga artikulo?

⁴ Turi kua, nangurug gabbalaman si Santiago kani Jesus anna nabbalin yayya tu respetadu nga mangirollu ta Cristiano nga kongregasion. Taw nga artikulo, egga i dua nga magigiammu tam kani Santiago: (1) nu ngatta mawag tu mattalupaddian ittam nga mapakalinno anna (2) nu kunnasi ittam mabbalin tu malalaki ta panuddu.

5. Anni i nesimmu kani Santiago kabalin nga nappasingan si Jesus ta nisa?

⁵ Kanni nga nabbalin tu matalo nga tagatuttul ni Jesus si Santiago? Turi ta napaginnolay ngana si Jesus, ‘nappasingan yayya kani Santiago anna kabalin naw, nappasingan yayya ta ngamin nga apostol.’ (1 Cor. 15:7) Kabalin natun nga passimmu ni Santiago anna ni Jesus, nabbalin ngana yayya tu tadday nga disipulo. Kavulu na gapa i apostol ira turi ta innaggadda i pangivuvvu ta nepromesa nga masanto nga espiritu ta utun nga kuarto ta Jerusalem. (King. 1:13, 14) Turi kua, nasserbi gapa si Santiago bilang miembro na manangngal nga baggi ta ollu nga siglo. (King. 15:6, 13-22; Gal. 2:9) Nige gapa na 62 C.E., pinaguyu yayya na Dios tapenu mamadday tu tura para ta nazelugan ira nga Cristiano. Adde sangawe, mammakapia ittam lagapa tatun nga tura, ta langi man onu taw ta davvun i iddanama tam. (Sant. 1:1) Segun ta ollu-siglo nga historiador nga si Josephus, nipapatay ni Ananias si Santiago. Si Ananias ay tadday nga Judio nga Atannang nga Pari nga ana ni Annas. Nattalupaddian si Santiago nga matalo kani Jehova adde ta nabalin i pattolena taw ta davvun.

6. Anni i nadduman ni Santiago ta lider ira na relihion ta kaggawan na?

⁶Mapakalinno si Santiago. Ngatta makagi tam yatun? Turi ta nagginna ngana si Santiago kani Jesus, dakal i nadduman na reaksion na ta reaksion na magaru ta lider ira na relihion. Nasingan ni Santiago i masikan nga ebidensia nga si Jesus ay Ana na Dios tapus mapakalinno na nga inaksepta yatun. Ngem ari tu kunnatun i darakal na papari ta Jerusalem. Angngarigan na, awan tu makua da tapenu melimag nga pinaginnolay ni Jesus si Lazaro. Ngem imbes tu akseptadda nga si Jesus talaga i zinog ni Jehova, nigato da lallagu nga  patayan si Jesus anna si Lazaro. (Juan 11:53; 12:9-11) Tapus turi ta napaginnolay gapa si Jesus, nakkara-anugu ira nga ari nga ipakannammu yatun ta totolay. (Mat. 28:11-15) Megafu ta mapakatannang yaw ira nga lider na relihion, pinammanakitadda i Mesias.

7. Ngatta lillitattam nakuan i pappakatannang?

⁷I magigiammu tam: Lillitan i pappakatannang anna sigga-paran ittam nakuan nga mappetuddu. Nonopan yaw. Megafu ta taki, awayya na nga mattagga i kalla-kallo na literal nga futu yari tu marigatan ngana nga mabbomba tu daga. Megafu gapa ta pappakatannang, mattagga i figuratibo nga futu tam anna yatun i mamarriga ta nittam nga tuppalan i bili-bilin ni Jehova. Nattagga i futu na Fariseo ira megafu ta pappakatannang, yari tu pinammanakitadda i mananawag nga ebidensia nga si Jesus i Ana na Dios anna egga nisa i espiritu na Dios. (Juan 12:37-40) Megafu tatun, nawawadda i iddanama nga mattolay tu mannanayun. (Mat. 23:13, 33) Kuruga importante gafu nga ipamavuluttam nga moldeyan na Uvovug na Dios anna na espiritu na i kata-katolay, appana-panono, anna desisiottam ira! (Sant. 3:17) Mapakalinno si Santiago yari tu sigga-paran yayya nga nappetuddu kani Jehova. Megafu gapa tatun nga kinapakalinno na, nabbalin yayya tu malalaki ta panuddu na.

8. Anni i makoffun ta nittam tapenu mabbalin tu malalaki ta panuddu?

⁸ Ari nga atannang i sekular nga edukasion ni Santiago. Minammatan yayya na lider ira na relihion nga ‘alinno i paddian na anna awan tu ginigiammu na,’ nga kunna pinaningadda kani apostol Pedro anna Juan. (King. 4:13) Ngem nu bibbigattam i libru na Biblia nga nepangagan ta nisa, masingattam nga nagigiammu ni Santiago nu kunnasi i mabbalin tu malalaki ta panuddu. Baka ari gapa nga atannang i binalittam kagitta ni Santiago. Ngem ta uffun na espiritu ni Jehova anna na praktikal ira nga passanay maggafu ta organisasion na, mabbalin ittam tu malalaki ta panuddu tam. Innattam i ehemplo ni Santiago ta panuddu anna nu anni i magigiammu tam tatun.

9. Kunnasi i pattuddu ni Santiago?

 ⁹Ari nga nangusa si Santiago tu uvovug ira nga mariga nga alippawatan onu komplikadu ira nga arrasa-rason. Yari tu mabi laman nga nalippawa na maggigginna ira ta nisa nu anni i mawag tu kuadda anna nu kunnasi da nga kuan yatun. Angngarigan na, sissimple laman i kinagi na ta Cristiano ira turi ta nituddu na nga mawag tu attammadda i kawan na hustisia anna ari nakuan nga mattaki i nono da. Nitura na: “‘Mapalag ira,’ kut-tam ta nakapagattam ira. Naginna nu i nipappasensia ni Job, ay ammu nu tu niyawa na Yafu i mawag na ira ta pangurianan. Ta i Yafu ay minaggallallo anna minaggiddeddu.” (Sant. 5:11) Nibase ni Santiago ta Katurakan i nituddu na. Niyusa na i Uvovug na Dios tapenu mepalippawa na turi ira ta maggigginna ta nisa nga kanayun nga bala-balakkan ni Jehova danuri matalo ta nisa kagitta ni Job. Napalawan ni Santiago i punto na gukaban na simple ira nga uvovug anna arrasa-rason. Megafu tatun, nedayaw na si Jehova, ari tu i baggi na.

10. Kunnasi tam maparigan i panuddu ni Santiago?

¹⁰I magigiammu tam: Simple anna nebase nakuan ta Biblia i panuddum. Nu manuddu ittam, ari tam nakuan ipatageno ta Bible study tam ira nga napakaru i ammu tam. Imbes tu kunna, ipatageno tam nakuan ta nira nga awan tu adde na pakannammu ni Jehova anna kuruga ikavurungan na ira. (Roma 11:33) Makua tam yatun nu kanayuttam nga ibase ta Biblia i kakkagiattam. Angngarigan na, imbes tu ikagi tam ta Bible study tam nu anni i kuattam nu sittam i egga ta situasiodda, mas makasta nu uffunattam ira nga magaleg tu ehemplo ira ta Biblia anna alippawatan i appana-panono anna mataga-tageno ni Jehova. Nu kunnatun i kuattam, iyaplika na Bible study tam ira i magiggigiammu da megafu ta kayà da nga pagayayyatan si Jehova, ari tu sittam.

11. Anni ira i pakkafian na karuan nga Cristiano ta kaggawan ni Santiago, anna anni i nitabarang na ta nira? (Santiago 5:13-15)

¹¹Realistiko si Santiago. Masingan ta tura na nga ammu na i pakkafian nga laba-labanan na kapangngurug na ira. Nangiyawa gapa yayya tu manawag nga tabarang nu kunnasi da nga metunung yatun. Angngarigan na, marigatan i karuan nga Cristiano nga iyaplika i tabarang ira. (Sant. 1:22) Faboran gapa na karuan i mariku. (Sant. 2:1-3) Marigatan gapa i karuan nga kontrolan i zila da. (Sant. 3:8-10) Egga i pakkafian natun ira nga Cristiano ngem mangurug si Santiago nga mawayya da i manguli. Masippo ngem prangka i pinanabarang na tapus pinagaram na gapa danuri egga problema da ta espiritual nga mappoffun ta elder ira.​—Bibbigan i Santiago 5:13-15.

12. Kunnasi ittam mattalupaddian nga positibo ta panguffuttam ta Bible study tam ira?

¹²I magigiammu tam: Mabbalin tu realistiko ngem positibo. Aru ta Bible study tam i marigatan nga iyaplika i tabarang na Biblia. (Sant. 4:1-4) Baka mawag labbi nga mappasa i tiempo nige da nga moli i marake nga ugu-ugali da anna mepasingadda i kualidad ira na tadday nga Cristiano. Ngem tapenu maparigattam si Santiago, mawag tu magutu tam nga ikagi ta Bible study tam ira nu anni ira i mawag tu uliadda. Mawag gapa nga positibo lagapa i pagimamma tam ta nira. Mattalo ittam kani Jehova nga iyaranni na ta nisa danuri mapakalinno anna iddan na ira tu sikan tapenu moli da i kata-katoleda.​—Sant. 4:10.

13. Anni i kinagi ni Santiago ta Santiago 3:2?

¹³Balanse i anningan ni Santiago ta baggi na. Ari na nga ninono tu espesial yayya onu mas importante yayya anne ta kapangngurug na ira megafu ta familia nga naddakallan na  onu ta pribilehio na ira. Inagalan na i kapangngurug na ira nga “iddeddukak-ku ira nga wawwagì.” (Sant. 1:16, 19; 2:5) Ari na gapa nipatageno ta tanakuan nga perfekto yayya. Nisali na lallagu i baggi na turi ta kinagi na: “Sittam ngamin ay maruddu nga makaliwa.”​—Bibbigan i Santiago 3:2.

14. Ngatta aminattam nakuan nga makaliwa ittam gapa?

¹⁴I magigiammu tam: Daddammattam nga sittam ngamin ay makaliwa. Ariattam nakuan nonopan nga mas matunung ittam anne ta Bible study tam ira. Ngatta? Nu ipatageno tam gare ta nira nga ari ittam vuluvuga makaliwa, baka manono da nga ariadda saw vuluvuga makua i ikikkiddaw na Dios ta nira. Mawag gafu nga balanse i anningattam ta baggi tam anna aminattam nga nu karuan, marigatan ittam gapa nga iyaplika i prinsipio ira ta Biblia. Nu ikagi tam ta nira nu kunnasi ittam inuffunan ni Jehova tapenu malabanattam i pakkafiattam ira, moffunattam i Bible study tam nga masingan tu mawayya na gapa nga passerbian si Jehova.

15. Anni nga klase na ilustrasion ira i niyusa ni Santiago? (Santiago 3:2-5, 10-12)

¹⁵Efektibo i ilustrasion ira nga niyusa ni Santiago. Siguradu nga inuffunan yayya na masanto nga espiritu ta panuddu na. Ngem dakal gapa i neyuffun nisa na paggigiammu na ta ilustrasion ira na manung na nga si Jesus. Simple i ilustrasion ira nga niyusa ni Santiago ta tura na anna mananawag i aplikasion danatun.​—Bibbigan i Santiago 3:2-5, 10-12.

16. Ngatta mangusa ittam nakuan tu efektibo ira nga ilustrasion?

¹⁶I magigiammu tam: Mangusa tu efektibo ira nga ilustrasion. Nu mepangngo i usattam ira nga ilustrasion, moffunattam i maggigginna ta nittam tapenu maimajidda i ituttuddu tam. Makoffun yatun ira nga maimajidda tapenu meraddammadda i importante ira nga kinakurug ta Biblia. Malalaki si Jesus ta pangusa tu efektibo ira nga ilustrasion anna pinarigan yatun na wagi na nga si Santiago. Ammuattam i tadday ta ilustrasion ira ni Santiago anna nu ngatta efektibo yatun.

17. Ngatta efektibo i ilustrasion ta Santiago 1:22-25?

¹⁷ Bibbigan i Santiago 1:22-25. Efektibo i ilustrasion ni Santiago meyannung ta ispehu. Kayà na nga ituddu tatun nga mabbenefisio ittam ta Uvovug na Dios nu ari tam laman basta bibbigan yatun. Mawag gapa nga iyaplika  tam i mabibbig tam. Nappili si Santiago tu ilustrasion nga mabi laman nga malippawa na maggigginna ta nisa—i tolay nga magispehu. Anni i kayà na nga ituddu tatun? Awan tu serbi na nu nagispehu i tolay tapus nasingan na nga egga i mawag tu ulian na ta itchura na ngem pinagurayan na laman yatun. Awan gafu gapa tu serbi na nu mabbibbibbig ittam tu Biblia tapus masingattam nga egga i mawag tu uliattam ta kata-katoletam ngem pinagurayattam laman yatun.

18. Anni i tallu nga mawag tu daddammattam nu mangusa ittam tu ilustrasion?

¹⁸ Maparigammu si Santiago ta pangusa tu ilustrasion nu kuammu yaw nga tallu nga gannug: (1) Siguraduammu nga bagay i ilustrasion nga usammu ta punto nga kayà mu nga ituddu. (2) Mangusa ka tu ilustrasion nga mabi nga mantindian na maggigginna. (3) Kuammu tu manawag i aplikasion na ilustrasiommu. Nu marigatakka nga mannono tu mepangngo ira nga ilustrasion, awayyam i maningan ta Watch Tower Publications Index. Umay ka ta heading nga “Illustrations,” tapus masingammu i aru nga ilustrasion nga awayyam nga usan. Ngem daddammammu nga i ilustrasion ay kagitta na microphone. Ta uffun na microphone, mas nga maginna i ngaral mu. Ta uffun gapa na ilustrasion, mas nga malippawa i punto nga kayà mu nga ituddu. Yari tu iyilustram nakuan laman yari ira i importante nga punto nga kayà mu nga palawanan. Kayà tam nga pakastan i abilidad tam nga manuddu tapenu mas aru paga i moffunattam nga mabbalin tu parte na magayayya nga familia ni Jehova, ari tu tapenu medayaw ittam.

19. Kunnasi tam mepasingan nga ayatattam i wawwaragi tam?

¹⁹ Napurueban ni Santiago nga mapeggan tu perfekto nga manung. Ariattam nga naekspiriensa yatun. Ngem egga i pribilehio tam nga masserbi kani Jehova kavulu i aru nga wawwaragi tam ta pangurug. Mepasingattam nga ayatattam ira nu makikavulu tam nira, nu parigattam i ehemplo da, anna nu matalo ittam nga masserbi kavulu da ta pallayyagayya anna ta panuddu. Nu ikagumattam nga parigan si Santiago ta ugu-ugali tam, ta kukukuattam, anna ta panuddu tam, medayaw tam si Jehova anna moffunattam danuri mapia i giffutuadda nga maddukko ta minaggiddu nga Yama tam ta langi.