Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

BUŊGƐI PƐƐKƐI 2

Pɛɛku Pɔmbɔɔ Chiisu o Ba

Pɛɛku Pɔmbɔɔ Chiisu o Ba

“Ya Chemisi, . . . buɛi Mɛlɛkaa nda Masanɔɔ Chiisu Kiliti.” —CHEMI. 1:​1.

CHONDII 88 Tosa Mi Sina Nɛila Numndaŋ

SƆƆŊ KULLOŊ O BUŊGƐI HEI NIŊ *

1. Tɛɛsiaawɔ yuŋgu Chemisi sul niŋndo.

CHOOSƐ nda Meele velu Chemisi ni, nduyɛ pɔmbɔɔ Chiisu o wa ni. Choosɛ nda Meele ndaa nɔ laalaŋ kala kalaa o Chɛhowa niŋ. * Nduyɛ ndaa kaala ndu tau. Le hei, mi ndaa tosa o ndaa tiuba wo le Chɛhowa piɛiyo. Chemisi ndoo nɔ vɛlɛ tɔnɔ cheleŋ. Bɛ ndɔ wa simnɔŋ Mɛsayanɔ Mɛlɛka ndoo mɛi lediomndo ni. Nuawɔ se dikeŋnaŋ bɛndu ndoo nɔ le waa o yuŋgu waa nuaa niŋndo!

Teleŋ Chemisi wa a Chiisu bɛ ndɔ latulu wo, mbo sina ndu nyɛkɛndɛi (Tofa pɛl 2)

2. Sabula yɛɛ Chemisi ndoo nɔ le laalaŋndo dɔwɔɔ o bɛ ndɔ niŋ?

2 Chemisi ndoo nɔ sabulaŋ tau, le mi ndoo dɔu laalaŋndo o bɛ ndɔ niŋ. (Maa. 13:​55) Le tamaseliiyo, teleŋ Chiisu wa wɔsilaŋ 12, ndoo sina niŋ Baabuiyo nyɛkɛndɛi. Le hei pɛŋ, mi kɔndɔfillo bii wanaa ndaa pɛɛku waŋnda sawala Mɛlɛkalaŋ Chulusalɛmnda. (Luku 2:​46, 47) Naapum mi Chemisi ndoo tosa wallo diompilɛ a Chiisu, o fondaŋ ndaa tosa kaapindɛileŋ ndo. Te lende i wa ni, mɛɛ ŋ dimi maa mbo sina bɛ ndɔ nyɛkɛndɛi. Mi Netaŋ H. Nɔɔ ndoo dimi teleŋnda bɔɔbɔɔ aa: “Ma sina tau a waŋndo okɔɔ, te la tosa pɛ wallo diompilɛ.” * Naapum mi Chemisi cha kpendekele maa, “mi Chiisu hiau lachi a taasioo sɔlaa, nduyɛ a hindɔɔ o dialloŋ niŋ. Mi Mɛlɛka a waŋchieeya hini kɔl a ndu.” (Luku 2:​52) Le hei, miŋ yiyaŋ dɔɔ maa, Chemisi wa wanaa tasiaa simnuŋ buɛiyaa Chiisuaa wa tɛɛŋ. Kɛ o cho lende i yɔŋnuŋ kposoŋ te.

3. Yɛɛ Chemisi tosa yɛ teleŋ Chiisu wa yooŋgu kɛndɔɔ dimioo wo?

3 Teleŋ Chiisu wa yooŋgu kɛndɔɔ dimioo wo, Chemisi simnuŋ buɛi ndɔ le. (Chɔŋ 7:​3-5) Nduyɛ pɛŋ, o wa wanayaŋ Chiisu woŋ tɛɛŋ ŋ dimi maa, “seemaa o seema nuaa ni” wo. (Maki 3:​21) O faŋaŋ okoŋ kɔɔli, fondaŋ o fondaŋ cho o Baabuiyo niŋ, o chɔm maa Chemisi wa a kala nda latulu, teleŋ nda baŋ Chiisu o yɔm imɔnɔɔ choo wo le.—Chɔŋ 19:​25-27.

4. Yɛɛ naŋ cho yɛ pɛɛku o buŋgɛi hei niŋ?

4 Mɛɛ teleŋ tiŋ hiou, mi Chemisi duau laalaŋndo o Chiisu niŋ, nduyɛ mbo simnuŋ bɛndu kundaa opilɛ o kunda leKilisiɔŋndo niŋ. O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho pɛɛku sɔɔŋ ŋmuuŋ Chemisi o ba. Muŋ cho ni: (1) le sabu yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ wa wanaa tusiaŋ? Nduyɛ (2) vɛɛ naŋ wa yɛ wanaa pɛɛkaa kɛndɛ?

WA WANA TUSIAŊ MAA CHEMISI

Mi Chemisi tusiŋ mɛɛ Chiisu fula ndu o hɔl, nduyɛ mbo simnuŋ buɛi Chiisu wo vɛlɛ mbo lo o laalaŋ ndɔɔ choo (Tofa pɛl 5-7)

5. Yɛɛ Chemisi tosa yɛ mɛɛ Chiisu sɔla fulasɛiniŋndo, nduyɛ mbo fula ndu o hɔl?

5 Teleŋ kuɛɛ Chemisi simnuŋ yɛ buɛi Chiisu wo? Mɛɛ Chiisu sɔla fulasɛiniŋndo, “mbo fula Chemisi o hɔl, nduyɛ mbo fula vɛlɛ kiilaa kpou o hɔl.” (1 Kɔliŋ. 15:​7) Mi hei tosa, mi Chemisi simnuŋ buɛi Chiisu wo. Nduyɛ o wa kiilaa Chiisu wa tɛɛŋ, teleŋ nda wa chumndo o chiɛi choo choo wo niŋ Chulusalɛm, le mi nyina diandaa Chiisu ndoo mɛi lediomndo tol nda choo. (Walta. 1:​13, 14) Okoŋ kɔɔli, mi Chemisi simnuŋ vɛlɛ waŋndo opilɛ o dialii kuumbaŋ choo ve choo o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ. (Walta. 15:​6, 13-22; Kalee. 2:​9) Nduyɛ tuupa mi wɔsi 62 o faŋaŋ Chiisu wo kɔɔli fuuluu, mi Chɛhowa ke ndu nyina diandaa, le mbo poonyial Kilisiɔŋaa pɔyaŋnda yauwo. Nduyɛ ŋ tiuba miŋ sɔla tɔnɔɔ o yau o poonyial nda koŋ ndo niŋ, o yɔŋ bɛɛ miŋ nɔ tiindaŋndo le kɔlaŋ choo choo ɔɔ le waa o chieeŋndo choo. (Chemi. 1:​1) A mɛɛ wana sinaa dɛnɛ pilɛ o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ diolaŋ Chosifɔɔ dimi yɛ, mi Masa Wanaa Soliaa Lasalaa le Chuuwa, po Ananaaya wo tosa a sabu, ma dii Chemisi. Nduyɛ mbo lo o laalaŋ ndɔɔ choo haaa mbo chii wali ndɔɔ o chieeŋndo choo.

6. Teŋgeŋ kuɛɛ wa yɛ Chemisi tɛɛŋ a simlachiaa lepiɛiya o palɛi nduɛi niŋ?

6Wana tusiaŋndo Chemisi wa ni. Le yɛɛ naŋ dimi yɛ lende? Tofawɔ teŋgeŋ wa Chemisi tɛɛŋ a simlachiaa lepiɛiya o Chulusalɛm niŋ o teleŋ koŋ niŋndo. Mɛɛ o che kpendekele maa Chiisu wa Po Mɛlɛkaa ni, mbo tusiŋ nduyɛ mbo duau laalaŋndo o ndu niŋ. O cho lende le simlachiaa lepiɛiya haa ndaa tosa le. Le tamaseliiyo, ma cha kpendekele maa mi Chiisu miŋgi Lasalɔɔ yoomu. Kɛ yɔŋii ndaa laalaŋ maa Chɛhowa vem ndu ni, ma kindiŋ le ndu a Lasalɔɔ diyɔɔ. (Chɔŋ 11:​53; 12:​9-11) Nduyɛ okoŋ kɔɔli, mɛɛ Chiisu sɔla fulasɛiniŋndo, ma kindiŋ le tonya koŋ vioŋɔɔ. (Maa. 28:​11-15) Wanaa heelaŋnda waŋnda haa wa ni. Le hei, ma kɛɛ Mɛsayanɔɔ.

7. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ fafaŋ heelɔŋndo?

7Nyɛ naŋ pɛɛku wo: Mal heelɔŋndo, nduyɛ ma chɛl mi Chɛhowa pɛɛku num. Mɛɛ naa tosa mii wa ikala le mi kɔl waŋndo tosa wallo nyɛkɛndɛi yɛ, lende heelɔŋndo tosa ni mii wa ikala le mi waŋndo diikuŋ nɛi chɔmaa Chɛhowaa. Heelɔŋndo tosa ni, mi Falisiiya kɛɛ laalaŋndo nɔɔ maa nyina Mɛlɛkaa wa Chiisu kɔɔli, nduyɛ maa ndu wa Po ndɔɔ ni. (Chɔŋ 12:​37-40) Hei wa bɔɔ suɛi kpundɛ le nda kanifuule, mii kuuna nda le hunɔɔ yoomu fafɛɛŋndo sɔlaa. (Maa. 23:​13, 33) I cho bɔɔ suɛi sɔvɛ bɛndu le miŋ chɛl mi Diom Mɛlɛkaa, a nyina ndɔɔ chɔu kaala naalaŋ, yiyaŋnda naalaŋ, a kɛɛsiaala naalaŋ! (Chemi. 3:​17) Le mɛɛ Chemisi wa wana tusiaŋ yɛ, mbo chɛl mi Chɛhowa pɛɛku ndu. Nduyɛ a mɛɛ naŋ cho chɔ yɛ, tusiŋ ndɔɔ mala ndu ni mbo simnuŋ wana pɛɛkaa kɛndɛ.

WA WANA PƐƐKAA KƐNDƐ MAA CHEMISI

8. Yɛɛ mala yɛ naa miŋ simnuŋ wanaa pɛɛkaa kɛndɛ?

8 Chemisi ndoo kue o sukuu bɛndu niŋ te. Nduyɛ i cho kpendekele maa, mi simlachiaa lepiɛiya o palɛi nduɛi niŋ, cha ndu mɛɛ ndaa che kiilanɔɔ Pitɛ a Chɔŋ yɛ maa, “a ve wanaa sinaa yau le.” (Walta. 4:​13) A koŋ kpou, mi Chemisi pɛɛku le mbo wa wanaa pɛɛkaa kɛndɛ. Hei cho kpendekele te ŋ veelu pɛ diomndaŋ o yau o poonyiaa wo niŋ. Maa Chemisi, naapum nda kue o sukuula bɛndu niŋ te, kɛ a mala nyinaa diandaa Chɛhowaa, te ŋ dɔu pɛ pɛɛku kɔɔna ndɔɔ cho naa kioo wo o wali niŋ, ŋ tiuba miŋ wa wanaa pɛɛkaa kɛndɛ. Ŋ tofaŋndɔ tamasi Chemisi kɛsi le waa wana pɛɛkaa kɛndɛ wo, nduyɛ miŋ che nyɛ naŋ pɛɛku leniŋndo.

9. Tɛɛsiaawɔ mɛɛ Chemisi ndoo pɛɛku waŋnda yɛ.

9Mi Chemisi ndoo soliŋ diomnda tɛtɛlɛlaŋ kpeku o pɛɛkula ndɔlaŋ niŋ. Nduyɛ fulamakɔɔlioo wa ni, mi wanaa ndaa yaŋ ndu nilaŋ nda ndaa sina nyɛ ndaa nɔ ma tosa wo, nduyɛ a mɛɛ ndaa nɔ ma tosa ndu yɛ. Le tamaseliiyo, mbo chɔm nɛi tɛtɛlɛ Kilisiɔŋnda nɔ ma soliŋ kpeku, le kafala nda tosal ndalaŋ biuwɔŋndo nduyɛ a kɛsiŋ suɛi nɛiyaŋnde o kɔl te wo. Mbo poonyiaa aa: “Ŋ dimi maa wanaa biunuŋ kaŋ nda cho a kɔl kɛndɛ. La tuei a biuwɔŋ Choobu wo okɔɔ, nduyɛ mi la cha mɛɛ Chɛhowa dɔu ndu sala yɛ. Kanifuule, wana inyiɛɛyo a wana ikɛndɔɔ Chɛhowa cho ni.” (Chemi. 5:​11) Loonuŋ maa, o Diom Mɛlɛkaa choo pɛɛkula Chemisi laŋ laa tɔlnuŋ ni. Mi ndoo soliŋ Diom Mɛlɛkaa kpeku, le wanaa ndaa yaŋ ndu nilaŋ nda malaa ma che maa lɔɔlɔɔ mi Chɛhowa fanda wanaa chɔm lo lechoo wo o ndu lo maa Choobu wa. Mi wanaa kaŋ bii nyɛ Chemisi ndoo dimi wo bila, mɛɛ o soliŋ diomnda tɛtɛlɛlaŋ kpeku. O hei tosaa niŋ, o tosa mi waŋnda muli ndu hɔlla kɔɔli le, kɛ mbo tosa ma saŋgala Chɛhowa.

10. Te ŋ wa pɛ waŋnda Baabuiyo pɛɛkoo, ɔɔ nɛiyo opilɛ o naŋ tual tamasi Chemisi wo kɔɔli wo?

10Nyɛ naŋ pɛɛku wo: Pɛɛkula naalaŋ la nɔ mi la wa tɛtɛlɛ, nduyɛ mi la tɔlnuŋ o Diom Mɛlɛkaa choo. Nduyɛ kpeleŋ naa nɔ mbo wa le miŋ chɔm mɛɛ kpɛ naŋ sina yɛ le. Kɛ le miŋ chɔm mɛɛ kpɛ Chɛhowa sina yɛ a mɛɛ kpɛ o buulaŋ a waŋnda yɛ. (Luomaŋ. 11:​33) Le miŋ komal kpeleŋndo hoo, mɛɛ mi pɛɛkula naalaŋ la tɔlnuŋ o nyɛ Baabuiyo dimi wo choo. Le tamaseliiyo, ŋ nɔ miŋ tosal wanaa naŋ pɛɛku Baabuiyo wa kɛɛsiaa le nyɛ nda nɔ ma tosa wo le. Kɛ ŋ nɔ miŋ mala nda ma yiyaŋ o tamaseliila cho o Baabuiyo niŋndaŋ choo, nduyɛ a mɛɛ Chɛhowa yiyaŋ a sɔɔŋ okɔɔ yɛ. Keŋ cho nda nyindɔɔ ma nɔ yeemɛi le Chɛhowa kɔllo nɛŋioo, kɛ o ve naa le.

11. Bahawɛila kuɛɛ Kilisiɔŋnda apum o palɛi Chemisi ve niŋ ndaa nɔ yɛ, nduyɛ silala kuɛɛ ndoo ke yɛ nda? (Chemisi 5:​13-15)

11Chemisi ndoo viŋ chaaŋaa nduaa laalaŋnda tonyaa le. O yau o poonyiaa wo niŋ, i cho kpendekele maa ndoo sina bahawɛilaŋ latiŋ, la chaaŋaa nduaa Kilisiɔŋnda ndaa nɔ laŋ. Le hei, mbo ke nda nɛi chɔmaa le nda malaa ma che nyɛ nda nɔ ma tosa wo. Le tamaseliiyo, apum ndaa keleŋa silaa dɔwɔɔ o wali niŋ te. (Chemi. 1:​22) Nduyɛ mi apum ndaa chɔm kaa hɛliaa. (Chemi. 2:​1-3) I wa vɛlɛ pɛŋ apum ikala o ba, le diɔɔmule ndaleŋ soliŋndo kpeku o nɛi bɛnda wo choo. (Chemi. 3:​8-10) Kilisiɔŋnda haa ndaa nɔ bahawɛila kala kalalaŋ. Kɛ Chemisi ndoo nɔ laalaŋndo maa a tiuba ma siŋgaŋ. Le hei, o viŋ nda tonyaa le. Mbo ke nda silala ndaa nɔ ma sɔla laŋ. Nduyɛ mbo dɛɛniaa wanaa ve kɛndiaa o Mɛlɛka piɛiyo niŋ te wa, le ma nyuna bɛnduaa kundaa le malaa.—Nuawɔ Chemisi 5:​13-15.

12. Vɛɛ naŋ chɔm yɛ maa ŋ nɔ yiyaŋ kɛndɔɔ a wanaa naŋ pɛɛku Baabuiyo wa okɔɔ?

12Nyɛ naŋ pɛɛku wo: Ŋ nɔ miŋ veŋ tonyaa le, nduyɛ ŋ nɔ miŋ nɔ yiyaŋ kɛndɔɔ a acheleŋnda okɔɔ. I wa ikala wanaa bɔɔbɔɔ naŋ pɛɛku Baabuiyo wa o ba, le ma dɔu silala Baabuiyo o wali niŋ. (Chemi. 4:​1-4) Naapum mbo chua teleŋndo tau le ma mal kaala ndala wɔɔŋndaŋ, nduyɛ ma kandu suliŋnda leKilisiɔŋndaŋ nɔɔ. Le tamasi Chemisi wo tolɔɔ kɔɔli, ŋ nɔ miŋ nɔ kɔl simulaa le wanaa naŋ pɛɛku wa dimullo kpendekele, naa nda nɔ ma tosa hiouwɔɔ lachioo wa. Ŋ nɔ vɛlɛ miŋ nɔ yiyaŋ kɛndɔɔ a nda okɔɔ, nduyɛ miŋ laalaŋ kɛsɛ maa Chɛhowa tiuba mbo sɔɔŋguŋ wanaa tusiaŋnda ndu o ibuŋ, vɛlɛ mbo mala nda ma tosa siŋgaŋndaŋ o yoomula ndalaŋ niŋ.—Chemi. 4:​10.

13. A mɛɛ Chemisi 3:​2 dimi yɛ, vɛɛ Chemisi ndoo che yɛ ndupila?

13Chemisi chi ndupila o sɔvɛ mbo hiou acheleŋnda le. Ndoo yiyaŋ naa maa o cho teŋgeŋ a puaapiliaa a ndepiliaa nduaa, le mɛɛ o fula o yuŋgu pilɔɔ niŋ a Chiisu ɔɔ le mɛɛ ndoo nɔ dilakeŋnaŋndaŋ o kundaa niŋ yɛ le. Nduyɛ pɛŋ, mi ndoo veelu chaaŋaa nduaa laalaŋnda aa: “Puaapiliaa niaa kaalaa.” (Chemi. 1:​16, 19; 2:​5) O kindiŋ le acheleŋnda chɔmndo maa ndu binduŋ te le. Kɛ le chaaŋaa nduaa laalaŋnda chɔmndo maa ndu bɛɛ mbo benduŋ, mbo dimul nda aa: “Naa kpou, miŋ benduŋ teleŋnda bɔɔbɔɔ.”—Nuawɔ Chemisi 3:​2.

14. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ chɔm wanaa naŋ cho pɛɛkoo wa maa naa bɛɛ miŋ benduŋ?

14Nyɛ naŋ pɛɛku wo: Ŋ nɔ miŋ loonuŋ maa naa kpou wanaa lahakiaa naŋ cho ni. Ŋ nɔ miŋ yiyaŋ maa ŋ cho a sɔvɛ miŋ hiau wanaa naŋ cho pɛɛkoo wa le. Le yɛɛ? Te ŋ wa nda pɛ chɔmndo maa naŋ binduŋ te, miŋ keŋ tosa ma yiyaŋ maa pesiŋ bɛɛ a nɔla ma diikuŋ sawala Mɛlɛkalaŋ te. Kɛ ŋ nɔ miŋ dimul nda maa naa bɛɛ, o cho teleŋ o teleŋ te i wa bɛɛŋ bɛɛŋ le sawala mandaala Baabuiyo dɔwɔɔ o wali niŋ te. Nduyɛ ŋ nɔ miŋ tɛɛsial nda maa, mi Chɛhowa mala naa le kaala wɔɔŋndaŋ chɔulabaa. Ŋ nɔ vɛlɛ miŋ mala nda ma che maa, nda bɛɛ tiuba ma piɛi Chɛhowa.

Mi Chemisi ndoo soliŋ tamaseliila tɛtɛlɛlaŋ kpeku, nduyɛ laa kindu bila biyɔɔ le, vɛlɛ mi laa pilaŋ waŋnda kɔltaŋ (Tofa pɛl 15-16)

15. Tamaseliila kuɛɛ Chemisi ndoo soliŋ yɛ kpeku? (Chemisi 3:​2-6, 10-12)

15Mi Chemisi ndoo soliŋ tamaseliilaŋ kpeku, le waŋnda kɔltaŋ pilaŋndo. I cho tonya maa mi nyina diandaa ndoo mala Chemisi le tamaseliila tɛtɛlɛlaŋ soliŋndo kpeku. Kɛ wana che pɛ maa, mbo pɛɛku Chiisu bɛ ndɔ o ba tau, mɛɛ wana soliŋ laŋ kpeku o waŋnda pɛɛkoo niŋ yɛ. Tamaseliila o soliŋ kpeku o yau ndɔɔ niŋndaŋ la cho tɛtɛlɛ, nduyɛ la tosa ndi tɛtɛlɛ le mi wana dɔu sɔɔŋ kulloŋ o wali niŋ.—Nuawɔ Chemisi 3:​2-6, 10-12.

16. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ soliŋ tamaseliila pɛɛkulaŋ kpeku?

16Nyɛ naŋ pɛɛku wo: Soliŋ tamaseliila pɛɛkulaŋ kpeku. Te a wa pɛ tamaseliilaŋ soliŋndo kpeku, tosa mi wanaa cho num nilaŋ yaŋɔɔ wa cheŋnuŋ laŋ o kɔl. Hei mala nda ma loonuŋ sɔɔŋ kuluŋ cho o Baabuiyo niŋndoŋ. Chiisu ndoo chaa bɔɔ tamaseliila pɛɛkulaŋ soliŋndo kpeku. Nduyɛ mi Chemisi pɔmbɔ ndɔ tual tamasi ndɔɔ kɔɔli. Ŋ yaasiaŋndɔ tamaseliila Chemisi ndoo soliŋ kpeku laŋ, nduyɛ miŋ che mɛɛ laa pilaŋ waŋnda kɔltaŋ yɛ.

17. Le yɛɛ tamaselii cho o Chemisi 1:​22-25 niŋndo cho yɛ tamaselii kɛndɛ bɛndu?

17 Nuawɔ Chemisi 1:​22-25. Tofawɔ tamaseliiyo opilɛ o Chemisi soliŋ kpeku wo. Mbo tuu Diom Mɛlɛkaa a tofaŋndo le waŋnda pɛɛkoo sɔɔŋ bɔɔbɔɔ. Sabu kpeekpei ndoo soliŋ tamaseliiyo hoo kpeku wo wa ni, le mbo chɔm waŋnda tɔnɔ naŋ sɔla o Diom Mɛlɛkaa niŋndo. Ŋ nɔ ko miŋ veelu diomndaŋ o Baabuiyo niŋ te, kɛ ŋ nɔ miŋ dɔu nyɛ naŋ veelu diomndaŋ choo wo o wali niŋ. Wanaa bɔɔbɔɔ o palɛi Chemisi ve niŋ ndaa sina tofaŋndo nyɛkɛndɛi, le saboo hoo o soliŋ tamaseliiyo hoo kpeku ni. Waŋnda haa ndaa sina maa i wa diɔmii bɛndu, te waŋndo tofaŋ pɛ o tofaŋndo niŋ, nduyɛ mbo che maa o nɔ mbo tosa nyɛ a toosiaŋ ndɔɔ okɔɔ, kɛ mbo kɛɛ le ndi tosaa okoŋ mbo fulaŋ. O nɛi pilɛ koŋ choo, i wa diɔmii bɛndu te ŋ veelu pɛ diomndaŋ o Baabuiyo niŋ, nduyɛ miŋ che naa naŋ nɔ miŋ tosa siŋgaŋndaŋ o kaala naalaŋ niŋnda, kɛ miŋ kɛɛ le laŋ tosaa.

18. Sɔɔŋ yaa kuɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa te ŋ wa pɛ tamaseliilaŋ soliŋndo kpeku?

18 Te ŋ yeema pɛ miŋ soliŋ tamaseliilaŋ kpeku maa Chemisi, ŋ nɔ miŋ tosa sɔɔŋ ŋgaa: (1) Soliŋ tamaselii velaŋ a suɛi numnde wo kpeku. (2) Soliŋ tamaselii wanaa cho num nilaŋ yaŋɔɔ wa bii bila wo kpeku. (3) Tɛɛsiaa mɛɛ tamaselii ŋ soliŋ kpeku wo chɛlaŋ a suɛi kulle yɛ. Te i wa pɛ num o ba ikala le ma saaluŋ tamaseliila pɛɛkulaŋ, mɛɛ tofa o yauwo hoo niŋ, “Watch Tower Publications Index,” o suɛi lebolle hei bɛŋgu, “illustrations.” A cho saaluŋ tamaseliilaŋ tau la ŋ tiuba ma soliŋ kpekulaŋ. Loonuŋ maa tamaseliilaŋ la cho ko maa bulu naŋ suaa leniŋndo. La tosa mi waŋnda bii suɛi kulii naŋ yeema nda pɛɛkoo ve bila. Lelaŋ, kɛsiŋ o kɔl maa, le suɛi kulle kindilaa kinɛi ŋ nɔ ni ma soliŋ tamaseliiyo kpeku. I cho tonya maa, ŋ yeema miŋ tosa hiouwɔɔ lachioo o waŋnda pɛɛkoo niŋ. A koŋ kpou, ŋ nɔ miŋ tosa mi waŋnda muli naa hɔlla kɔɔli le, kɛ ŋ nɔ miŋ mala nda ma luɛi o yuŋgu Chɛhowaa niŋ.

19. Vɛɛ naŋ chɔm yɛ puaapiliaa a ndepiliaa naa kaalaa?

19 Bɛndoo Chemisi wa walaŋ. Kɛ naa kpou, ŋ nɔ wana chuu naa o kɔɔ, mbo wa walaŋ te. A koŋ kpou, ŋ nɔ dikeŋnaŋndo le waa Chɛhowa piɛiyo, a puaapiliaa vɛlɛ a ndepiliaa naa latulu chieeŋndo balɔɔ silɔ. Ŋ chɔm maa ŋ kaala nda, te ŋ wa pɛ bɔŋaŋndaŋ biyɔɔ a nda latulu, pɛɛkoo nda o ba, nduyɛ miŋ wa yooŋgu kɛndɔɔ dimioo a waŋnda pɛɛkoo a nda latulu. Te ŋ kindiŋ pɛ kpoke le tamasi Chemisi wo tolɔɔ kɔɔli o kaala naalaŋ niŋ a mɛɛ naŋ pɛɛku waŋnda yɛ, keŋ cho tosa miŋ saŋgala Chɛhowa, nduyɛ miŋ mala wanaa nɔ yeemɛiya, ma sɔɔŋguu Finya naa kaalaa cho o choo choo niŋndo ikɛi kpɛɛluŋ.

CHONDII 114 “La Biuŋ”

^ pɛl. 5 O yuŋgu pilɔɔ niŋ Chemisi nda Chiisu sul ni. Nduyɛ ndoo sina Po Mɛlɛkaa mbo hiau wana o wana wa a teleŋ koŋ. O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho yaasiaa nyɛ yɔŋnuŋ o yoomu ndɔɔ niŋndo, vɛlɛ miŋ che nyɛ naŋ pɛɛku leniŋ a o pɛɛkula ndɔlaŋ niŋndo. Chemisi wa puaapiliaa wa chilaŋ chuaa o kunda leKilisiɔŋndo niŋ o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋnda tɛɛŋ.

^ pɛl. 1 Mi che bɛɛ pɔmbɔ kala pilɔɔ Chemisi wa nda Chiisu ni, kɛ o buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho ndu veelu maa pɔmbɔɔ Chiisu. Nduyɛ ndu poonyiaa yau nɔ diola ndɔlaŋ ndo ni.

^ pɛl. 2 Waŋndo opilɛ o Dialii Kuumbuŋ Choo Ve choo Netaŋ H. Nɔɔ wa ni. Nduyɛ o chii wali ndɔɔ o chieeŋndo choo a wɔsi 1977.

TƐƐSIAA LE FOTUEIYO: Chemisi soliŋ yiŋnde pɔmbɔleŋ kpeku, le chɔmndo mɛɛ i cho suɛi kpundɛ bɛndu le diɔɔmuleŋ soliŋndo kpeku o nɛi wɔɔŋndo choo yɛ. Nduyɛ wanaa bɔɔbɔɔ tiuba ma bii hei bila.