Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 2

¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼé ñani ta̱ Jesús?

¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼé ñani ta̱ Jesús?

“Yi̱ʼi̱ ta̱ Santiago, káchíñui̱ nu̱ú Ndióxi̱ ta saátu nu̱ú tátayó Jesucristo” (SANT. 1:1).

YAA 88 Ná kunda̱a̱-inindi̱ xa̱ʼa yichi̱ún

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1. ¿Ndáa ki̱ʼva ni̱xi̱yo na̱ veʼe ta̱ Santiago?

 NA̱ VEʼE ta̱ Santiago xi̱ndi̱ʼi̱ní-inina xa̱ʼa̱ chiñu Ndióxi̱. Yivára ta̱ José xíʼin siʼíra ñá María xi̱kuʼvi̱ní-inina xi̱xinina Jehová, ta xi̱chika̱a̱na ndee̱ ña̱ viíní ndasakáʼnunara. Soo íyo inka bendición nda̱kiʼin ta̱ Santiago: ñanira ta̱ kúchée nu̱úra ni̱xa̱a̱ra ndu̱ura ta̱ Mesías. * Va̱ʼaní ke̱e ta̱ Santiago xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuu na̱yóʼo na̱ veʼera.

Va̱ʼaní xi̱xini̱ ta̱ Santiago ta̱ Jesús saáchi inkáchi xa̱ʼnura xíʼinra. (Koto párrafo 2).

2. ¿Nda̱chun xi̱xiniñúʼu kusi̱í-ini ta̱ Santiago xíʼin ña̱ xi̱keʼé ta̱ Jesús?

2 Xi̱xiniñúʼu kusi̱íva-ini ta̱ Santiago xíʼin ña̱ xi̱keʼé ñanira ta̱ Jesús (Mat. 13:55). Tá kúú, tá xi̱kuumií ta̱ Jesús 12 ku̱i̱ya̱, ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ va̱ʼaní xi̱xinira xa̱ʼa̱ tu̱ʼun Ndióxi̱, ta nda̱a̱ na̱ maestro na̱ ñuu Jerusalén nda̱kanda̱ní-inina xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱xini̱níra (Luc. 2:46, 47). Ta sana inkáchi ka̱chíñu ta̱ Santiago xíʼin ñanira ta̱ Jesús saáchi carpintero xi̱kuutu miívara, ña̱kán ku̱a̱ʼání ña̱ sa̱kúaʼara xa̱ʼa̱ra. Ta ki̱ʼva saá íyo ña̱ xi̱ka̱ʼa̱n ta̱ hermano Nathan Knorr, * ña̱ ku̱a̱ʼání ña̱ sákuaʼayó xa̱ʼa̱ iin na̱ yiví tá inkáchi káchíñuyó xíʼinna. Sana xi̱ni ta̱ Santiago ña̱ xáʼnuka ta̱ Jesús ta “ndúndíchikara ku̱a̱ʼa̱nra, ta kúsi̱íkaví-ini Ndióxi̱ xíʼinra ta saátu na̱ yivíva” (Luc. 2:52). Sana xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo ndákanixi̱níyó ña̱ siʼna ta̱ Santiago xi̱niñúʼu xa̱a̱ koo discípulo ta̱ Jesús, soo su̱ví saá níkeʼéra.

3. ¿Ndáaña ke̱ʼé ta̱ Santiago tá ki̱xáʼa ta̱ Jesús nátúʼunra xa̱ʼa̱ Ndióxi̱?

3 Tá ni̱xi̱ka ta̱ Jesús na̱túʼunra xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, ta̱ Santiago va̱ása níxa̱a̱ra koora discípulora (Juan 7:3-5). Ta sana nda̱a̱ ta̱ Santiago ni̱ka̱ʼa̱n ña̱yóʼo xa̱ʼa̱ ta̱ Jesús: “Ta̱ sánava kúúra” (Mar. 3:21). Ta saátu va̱ása káʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱ ña̱ ni̱xa̱ʼa̱nra xíʼin siʼíra ñá María tá ka̱tikaana ta̱ Jesús ndaʼa̱ yitu̱n (Juan 19:25-27).

4. ¿Ndáa u̱vi̱ ña̱ʼa ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱?

4 Soo ni̱xa̱a̱va ta̱ Santiago ka̱ndíxara ta̱ Jesús, ta saátu ni̱xa̱a̱ra ndu̱ura anciano ti̱xin congregación. Nu̱ú artículo yóʼo ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ u̱vi̱ ña̱ sákuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ Santiago: 1) ¿nda̱chun xíniñúʼu vitá koo iniyó? ta 2) ¿ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ña̱ viíní sanáʼa̱yó na̱ yiví?

VITÁ NÁ KOO INIYÓ NDA̱A̱ TÁKI̱ʼVA KE̱ʼÉ TA̱ SANTIAGO

Vitá ni̱xi̱yo ini ta̱ Santiago tá ki̱ta ta̱ Jesús nu̱úra ta ni̱xa̱a̱ra ku̱ura discípulora. (Koto párrafo 5 nda̱a̱ 7)

5. ¿Ndáaña ke̱ʼé ta̱ Santiago tá ki̱ta ta̱ Jesús nu̱úra?

5 ¿Ama ni̱xa̱a̱ ta̱ Santiago ndu̱ura discípulo ta̱ Jesús? Tá xa̱a̱ nda̱takura “ki̱tara nu̱ú ta̱ Santiago; tasaá ki̱tara nu̱ú ndiʼika na̱ apóstol” (1 Cor. 15:7). Tá xa̱a̱ ki̱ta ta̱ Jesús nu̱úra saá ni̱xa̱a̱ra ndu̱ura discípulora. Ta saátu ni̱xi̱yora xíʼin na̱ apóstol tá nda̱takana ini iin veʼe chí Jerusalén, nu̱ú xi̱ndatuna ndakiʼinna espíritu santo ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús ndakiʼinna (Hech. 1:13, 14). Tá ni̱ya̱ʼa ku̱i̱ya̱ ni̱xa̱a̱ra ndu̱ura táʼan na̱ cuerpo gobernante na̱ ni̱xi̱yo tá siglo nu̱ú (Hech. 15:6, 13-22; Gál. 2:9). Ta tá kúyatin ku̱i̱ya̱ 62 ka̱ʼyíra iin carta ku̱a̱ʼa̱n ndaʼa̱ na̱ nda̱kaxin Ndióxi̱ ku̱ʼu̱n chí ndiví. Ta nda̱a̱ vitin chíndeétáʼanní carta yóʼo xíʼinyó, kúúyó na̱ ku̱ʼu̱n chí ndiví á na̱ kundoo nu̱ú ñuʼú yóʼo (Sant. 1:1). Iin ta̱ xi̱natúʼun xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱u xi̱naʼá ta̱ xi̱naní Josefo, ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ xa̱ʼnda ta̱ su̱tu̱ káʼnu ta̱ xi̱naní Anán chiñu ña̱ ná kaʼnína ta̱ Santiago. Nda̱kúní ni̱xi̱yo ini ta̱ Santiago xíʼin Jehová nda̱a̱ tá ni̱xi̱ʼi̱ra.

6. ¿Á inkáchi íyo ña̱ ke̱ʼé ta̱ Santiago xíʼin ña̱ ke̱ʼé na̱ su̱tu̱?

6 Vitání ni̱xi̱yo ini ta̱ Santiago. Síín ni̱xi̱yo ña̱ ke̱ʼéra nu̱ú ña̱ ke̱ʼé na̱ su̱tu̱ na̱ ni̱xi̱yo tiempo saá. Saáchi tá ni̱xa̱a̱ra ku̱nda̱a̱-inira ña̱ kúú ta̱ Jesús se̱ʼe Ndióxi̱ ni̱xa̱a̱ra ka̱ndíxarara. Soo na̱ su̱tu̱ náʼnu na̱ ni̱xi̱yo ñuu Jerusalén va̱ása níkeʼéna ña̱yóʼo. Tá kúú, tá sa̱ndátaku ta̱ Jesús ta̱ Lázaro ku̱nda̱a̱va-inina xa̱ʼa̱ña. Soo nu̱úka ña̱ ndakunina ña̱ mií Jehová chi̱ndaʼá ta̱ Jesús, xi̱kuni̱na kaʼnínara xíʼin ta̱ Lázaro (Juan 11:53; 12:9-11). Ta tá nda̱taku ta̱ Jesús va̱ása níxiin na̱ su̱tu̱ ña̱ ná kunda̱a̱-ini na̱ yiví xa̱ʼa̱ña (Mat. 28:11-15). Xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱nuní xi̱kunina va̱ása níxiinna ndakunina ña̱ kúú ta̱ Jesús ta̱ Mesías.

7. ¿Nda̱chun va̱ása xíniñúʼu ni̱nu koo iniyó?

7 Ña̱ sákuaʼayó: Ná va̱ása ni̱nu koo iniyó ta ná taxiyó sanáʼa̱ Jehová miíyó. Tá ndíka̱a̱ kue̱ʼe̱ níma̱ na̱ yiví kivi ndasatéʼéña tu̱chi ña̱ íyo níma̱na ta va̱ása viíka kachíñuña, ta nda̱a̱ táki̱ʼva íyo kue̱ʼe̱ yóʼo saá íyo ña̱ ni̱nu kuniyó, saáchi kivi ndasatéʼéña níma̱yó tasaá ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó kuniso̱ʼoyó ña̱ káʼa̱n Jehová. Xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱nuní xi̱kuni na̱ fariseo, va̱ása níxiinna ndakunina ña̱ xi̱kuu ta̱ Jesús se̱ʼe Ndióxi̱, ta xi̱kuumiíra espíritu santo (Juan 12:37-40). Ta̱ xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱nuní xi̱kunina va̱ása níxa̱a̱na ni̱ʼína ña̱ kutakuna ndiʼi tiempo (Mat. 23:13, 33). Ña̱kán ndáyáʼviní taxiyó chindeétáʼan tu̱ʼun Ndióxi̱ xíʼinyó xíʼin espíritu santora ña̱ nasamayó ña̱ kéʼéyó xíʼin ña̱ ndákanixi̱níyó, ta nda̱a̱ ndáaka ña̱ ndáka̱xinyó keʼéyó ná taxiyó ña̱ chindeétáʼanña xíʼinyó (Sant. 3:17). Xa̱ʼa̱ ña̱ vitání ni̱xi̱yo ini ta̱ Santiago, ta̱xira ña̱ ná sanáʼa̱ Jehová miíra. Ta saátu xa̱ʼa̱ ña̱ vitání ni̱xi̱yo inira va̱ʼaní xi̱sanáʼa̱ra inkana.

VIÍNÍ NÁ SANÁʼA̱YÓ NDA̱A̱ TÁKI̱ʼVA XI̱SANÁʼA̱ TA̱ SANTIAGO

8. ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ viíní sanáʼa̱yó na̱ yiví?

8 Su̱ví ta̱ níkaʼvi va̱ʼaví kúú ta̱ Santiago, ña̱kán su̱ví ta̱a ta̱ ndíchiví níxi̱kuura nu̱ú na̱ su̱tu̱, nda̱a̱ táki̱ʼva xi̱ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa̱ ta̱ Pedro xíʼin ta̱ Juan (Hech. 4:13). Soo tá káʼviyó libro ña̱ ka̱ʼyíra kíʼinyó kuenta ña̱ va̱ʼaníva xi̱sanáʼa̱ra. Ta sana saátu miíyó su̱ví na̱ níkaʼvi va̱ʼa kúúyó. Soo ni saá xa̱ʼa̱ ña̱ chíndeétáʼan espíritu santo Jehová xíʼinyó, ta saátu xa̱ʼa̱ ña̱ sánáʼa̱ na̱ ñuura miíyó kivi xa̱a̱yó viíní sanáʼa̱yó. Ná kotoyó ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ Santiago, ta ná kotoyó ndáa ki̱ʼva kundiku̱nyó yichi̱ra.

9. ¿Ndáa ki̱ʼva xi̱sanáʼa̱ ta̱ Santiago?

9 Tá xi̱sanáʼa̱ ta̱ Santiago, va̱ása níxiniñúʼura tu̱ʼun ña̱ ndíchiní ta va̱ása yo̱ʼvi̱ níndakanira nu̱úna. Ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo va̱ása ní xi̱ ixayo̱ʼvi̱ña xíʼin na̱ yiví kunda̱a̱-inina ndáaña keʼéna ta ndáa ki̱ʼva keʼénaña. Ná kotoyó ndáaña sa̱náʼa̱ra miíyó keʼéyó tá íxandi̱va̱ʼana xíʼinyó, ta va̱ása sa̱a̱-iniyó kuniyóna. Ña̱yóʼo ka̱ʼyíra: “Miíyó kúú na̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ na̱ ku̱ndeé-ini: ‘Na̱kán si̱íní íyona’. Ndóʼó xa̱a̱ xi̱niso̱ʼondó ña̱ ndakúní ni̱xi̱yo ini ta̱ Job, ta na̱kunda̱a̱-inindó ndáaña ke̱ʼé Jehová xa̱ʼa̱ra tándi̱ʼi, xa̱ʼa̱ ña̱kán kúnda̱a̱-inindó ña̱ kúni̱ní Jehová xínira miíyó ta kúndáʼviní-inira xínira miíyó” (Sant. 5:11). Xíʼin ña̱yóʼo kúnda̱a̱-iniyó ña̱ viíní xi̱niñúʼu ta̱ Santiago tu̱ʼun Ndióxi̱ tá xi̱sanáʼa̱ra. Ta xi̱niñúʼura ña̱yóʼo ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanra xíʼin na̱ yiví kunda̱a̱-inina ña̱ ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa táxi Jehová ndaʼa̱ na̱ nda̱kú-ini xíʼinra nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Job. Tá sa̱náʼa̱ ta̱ Santiago ña̱yóʼo va̱ása níxiniñúʼura tu̱ʼun ndíchi, ta va̱ása yo̱ʼvi̱ níndakanira xa̱ʼa̱ña. Xíʼin ña̱yóʼo ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ va̱ása níxi̱kuni̱ra ka̱ʼa̱n va̱ʼana xa̱ʼa̱ra chi ña̱ xi̱kuni̱ra kúú ña̱ ka̱ʼa̱n va̱ʼana xa̱ʼa̱ Jehová.

10. ¿Ndáa ki̱ʼva kundiku̱nyó yichi̱ ta̱ Santiago tá sánáʼa̱yó na̱ yiví?

10 Ña̱ sákuaʼayó: ná va̱ása kuniñúʼuyó tu̱ʼun yo̱ʼvi̱ tá sánáʼa̱yó ta ná kuniñúʼuyó tu̱ʼun Ndióxi̱. Tá sánáʼa̱yó na̱ yiví su̱ví ña̱ kúni̱yó kúú ña̱ ná kunina ña̱ xíni̱níyó, chi ña̱ kúni̱yó kúú ña̱ ná kunda̱a̱-inina ña̱ ndíchiní Jehová ta ndíʼi̱-inira xa̱ʼa̱na (Rom. 11:33). Ta kivi keʼéyó ña̱yóʼo tá chíka̱a̱yó ndee̱ ña̱ kuniñúʼuyó tu̱ʼun Ndióxi̱ tá sánáʼa̱yó na̱ yiví. Tá kúú, ná va̱ása ka̱ʼa̱nyó xíʼin na̱ káʼviyó xíʼin ndáaña keʼéyó tá ná ndoʼoyó táʼan ña̱ ndóʼona, va̱ʼaka ná chindeétáʼanyó xíʼinna ndakanixi̱nína xa̱ʼa̱ na̱ ni̱xi̱yo tá ya̱chi̱, ta saátu ná chindeétáʼanyó xíʼinna kunda̱a̱-inina ndáaña ndákanixi̱ní Jehová xíʼin ña̱ ndáka̱xinna keʼéna. Tasaá kixáʼana keʼéna ña̱ sákuaʼana xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱na sakúsi̱ína-ini Jehová, ta su̱ví xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱na sakúsi̱ína-iniyó.

11. ¿Ndáaña xi̱keʼé sava na̱ cristiano, ta ndáa consejo ta̱xi ta̱ Santiago ndaʼa̱na? (Sant. 5:13-15).

11 Ta̱ Santiago xi̱kunda̱a̱-inira xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱ ixayo̱ʼvi̱ xíʼin na̱ cristiano. Nu̱ú carta ña̱ ka̱ʼyíra, kíʼinyó kuenta ña̱ xi̱ndiʼi-inira xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱ndoʼo na̱ hermano, ta ta̱xira consejo ndaʼa̱na xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱niñúʼu keʼéna. Tá kúú, savana va̱ása níxi̱ndiku̱nna consejo ña̱ va̱xi nu̱ú tu̱ʼun Ndióxi̱ (Sant. 1:22). Inkana viíka xi̱keʼéna xíʼin na̱ ku̱i̱ká nu̱ú na̱ ndáʼvi (Sant. 2:1-3). Ta inkana xi̱ ixayo̱ʼvi̱níña xíʼinna kiʼinna kuenta xíʼin tu̱ʼun ña̱ xi̱ka̱ʼa̱nna (Sant. 3:8-10). Su̱ví ña̱ va̱ʼa kúú ña̱ níxi̱keʼé na̱ cristiano kán, soo xi̱kunda̱a̱va-ini ta̱ Santiago ña̱ kiviva sandákoona ña̱ kéʼéna. Ña̱kán viíní ta̱xira consejo ndaʼa̱na, ta káxiní ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna ndáaña xi̱niñúʼu keʼéna. Ta saátu ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ ku̱a̱ʼa̱n kúxíká nu̱ú Ndióxi̱ ña̱ ná ka̱ʼa̱nna xíʼin na̱ anciano ña̱ chindeétáʼanna xíʼinna (kaʼvi Santiago 5:13-15).

12. ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ása kaka-iniyó ña̱ kuchiñuva na̱ káʼviyó xíʼin nasa̱mana?

12 Ña̱ sákuaʼayó: Ná kotoyó ndáaña íxayo̱ʼvi̱ xíʼin na̱ káʼviyó xíʼin, ta ná va̱ása kaka-iniyó ña̱ kuchiñuvana nasa̱mana. Ku̱a̱ʼání na̱ káʼviyó xíʼin íxayo̱ʼvi̱ña xíʼinna kundiku̱nna consejo ña̱ va̱xi nu̱ú tu̱ʼun Ndióxi̱ (Sant. 4:1-4). Ta sana ku̱a̱ʼá ku̱i̱ya̱ xíniñúʼu ya̱ʼa tasaá kixáʼana keʼéna ña̱ kúni̱ Ndióxi̱. Nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Santiago ná va̱ása yi̱ʼvíyó ka̱ʼa̱nyó xíʼin na̱ káʼviyó xíʼin ndáaña xíniñúʼu viíka keʼéna. Ta ná va̱ása kaka-iniyó ña̱ kuchiñuvana nasa̱mana chi mií Jehová kúú ta̱ kánana, ta taxira ndee̱ ndaʼa̱na ña̱ sandákoona ña̱ va̱ása va̱ʼa kéʼéna (Sant. 4:10).

13. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Santiago 3:2, ¿ndáaña xi̱kunda̱a̱-ini ta̱ Santiago?

13 Va̱ása níndakanixi̱ní ta̱ Santiago ña̱ va̱ʼaníka íyo ña̱ kéʼéra nu̱ú inkana. Va̱ása níndakanixi̱níra ña̱ ndáyáʼviníra nu̱ú inka na̱ hermano xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuura ñani ta̱ Jesús á xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuumiíra chiñu ña̱ ndáyáʼviní ti̱xin congregación. Chi siaʼava xi̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Ñani miíi̱ na̱ kúʼvi̱ní-inii̱ xínii” (Sant. 1:16, 19; 2:5). Ta va̱ása níka̱ʼa̱nra ña̱ va̱ʼaní íyo ndiʼi ña̱ kéʼéra. Saáchi nda̱a̱ miíra ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ tá ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo: “Saáchi ndiʼivayó ku̱a̱ʼání yichi̱ kíʼviyó ku̱a̱chi” (kaʼvi Santiago 3:2).

14. ¿Nda̱chun xíniñúʼu ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ íxayo̱ʼvi̱ xíʼinyó?

14 Ña̱ sákuaʼayó: Ná ndakaʼányó chi ndiʼivayó kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi. Ná va̱ása ndakanixi̱níyó ña̱ xíni̱níka miíyó nu̱ú na̱ káʼviyó xíʼin. Saáchi kivi kixáʼana ndakanixi̱nína ña̱ va̱ʼaní íyo ndiʼi ña̱ kéʼéyó ta va̱ása kuchiñuna saxínuna ña̱ kúni̱ Ndióxi̱. Soo tá ná ka̱ʼa̱nyó xíʼinna ña̱ íxayo̱ʼvi̱tuña xíʼin miíyó kundiku̱nyó ña̱ káʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱, ta saátu tá ná ka̱ʼa̱nyó xíʼinna ndáa ki̱ʼva xa̱a̱ chi̱ndeétáʼan Jehová xíʼinyó na̱samayó ña̱ xi̱keʼéyó, saá kúú ña̱ chindeétáʼanyó xíʼinna kunda̱a̱-inina ña̱ kuchiñutu miína kachíñuna nu̱ú Jehová.

Va̱ása yo̱ʼvi̱ ejemplo níxiniñúʼu ta̱ Santiago, káxi ni̱xi̱yoña ta va̱ʼaní chi̱ndeétáʼanña xíʼin na̱ hermano. (Koto párrafo 15 xíʼin 16). *

15. ¿Ndáa ki̱ʼva íyo ejemplo ña̱ xi̱niñúʼu ta̱ Santiago? (Sant. 3:2-6, 10-12).

15 Ta̱ Santiago xi̱niñúʼura ejemplo ña̱ ni̱xa̱a̱ nda̱a̱ níma̱ na̱ yiví. Espíritu santo kúú ña̱ xi̱chindeétáʼan xíʼinra ña̱ viíní xi̱sanáʼa̱ra, soo sana saátu ku̱a̱ʼání ña̱ xi̱sakúaʼara tá xi̱kaʼvira xa̱ʼa̱ ejemplo ña̱ xi̱niñúʼu ñanira ta̱ Jesús. Ejemplo ña̱ xi̱niñúʼu ta̱ Santiago nu̱ú carta ña̱ ka̱ʼyíra va̱ása yo̱ʼvi̱ña, ta káxiní nda̱kanira xa̱ʼa̱ña (kaʼvi Santiago 3:2-6, 10-12).

16. ¿Nda̱chun xíniñúʼu viíní koo ejemplo kuniñúʼuyó?

16 Ña̱ sákuaʼayó: Va̱ʼaní ná koo ejemplo kuniñúʼuyó. Tá vií íyo ejemplo ña̱ xíniñúʼuyó saá kúú ña̱ chindeétáʼanyó xíʼin na̱ yiví ña̱ ndakanixi̱nína xa̱ʼa̱ ña̱ sánáʼa̱yóna. Saáchi ña̱yóʼo kúú ña̱ chindeétáʼan xíʼinna ña̱ ndakaʼánna xa̱ʼa̱ ña̱ ndáyáʼviní va̱xi nu̱ú tu̱ʼun Ndióxi̱. Va̱ʼaní ejemplo xi̱niñúʼu ta̱ Jesús tá sa̱náʼa̱ra na̱ yiví, ta saátu ke̱ʼé ta̱ Santiago. Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ iin ejemplo ña̱ xi̱niñúʼura, ta ná kotoyó nda̱chun va̱ʼaníña.

17. ¿Nda̱chun va̱ʼaní ejemplo va̱xi nu̱ú Santiago 1:22-25?

17 (Kaʼvi Santiago 1:22-25). Ejemplo ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Santiago xa̱ʼa̱ va̱ʼaní chíndeétáʼanña xíʼinyó. Xi̱kunda̱a̱ káxi inira ña̱ xi̱kuni̱ra sanáʼa̱ra ña̱yóʼo miíyó: tá kúni̱yó chindeétáʼan tu̱ʼun Ndióxi̱ xíʼinyó, va̱ása xíniñúʼu kaʼvi kuitíyóña, chi xíniñúʼu keʼéyó ña̱ káʼa̱nña. Ta̱ Santiago nda̱kaxinra iin ejemplo ña̱ kivi kunda̱a̱-ini ndiʼina xíʼin. Chi ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ iin ta̱a ta̱ xíto mií nu̱ú iin espejo. ¿Ndáaña xi̱kuni̱ra sanáʼa̱ra xíʼin ña̱yóʼo? Tá xítoyó miíyó nu̱ú iin espejo ta kíʼinyó kuenta ña̱ xíniñúʼu ndasaviíyó miíyó soo va̱ása kéʼéyóña, iin ña̱ kíʼvi kúúña. Ta saátu tá káʼviyó tu̱ʼun Ndióxi̱ ta kíʼinyó kuenta ña̱ xíniñúʼu nasamayó ña̱ kéʼéyó á ki̱ʼva ña̱ íyoyó soo va̱ása kéʼéyóña, iin ña̱ kíʼvi kúúña.

18. ¿Ndáa u̱ni̱ ña̱ʼa kúú ña̱ xíniñúʼu keʼéyó tá xíniñúʼuyó ejemplo?

18 Ná kundiku̱nyó yichi̱ ta̱ Santiago tá xíniñúʼuyó ejemplo. Ta kivi keʼéyó u̱ni̱ ña̱yóʼo: Ña̱ nu̱ú, ná kotoyó á va̱ʼa ndákitáʼan ejemplo ña̱ xíniñúʼuyó xíʼin ña̱ káʼa̱nyó xa̱ʼa̱. Ña̱ u̱vi̱, ná kuniñúʼuyó ejemplo ña̱ kúnda̱a̱-ini ndiʼina xíʼin. Ña̱ u̱ni̱, káxi ná koo ña̱ kúni̱yó sanáʼa̱yóna xíʼin ejemplo ña̱ xíniñúʼuyó. Tá va̱ása kúnda̱a̱-iniyó ndáa ejemplo kúú ña̱ kuniñúʼuyó, ná nandukúyóña nu̱ú Índice de las publicaciones Watch Tower. Ti̱xin táʼví ña̱ naní “Ejemplos”, kán kivi ndani̱ʼíyó ku̱a̱ʼání ña̱ kivi kuniñúʼuyó. Tá kúú, Iin micrófono chíndeétáʼanña xíʼinyó ña̱ káxiní kuniso̱ʼoyó ña̱ káʼa̱n inkana, ta ki̱ʼva saá íyo ejemplo ña̱ xíniñúʼuyó xíʼin na̱ káʼviyó xíʼin chi chíndeétáʼanña xíʼinna ña̱ káxiní kunda̱a̱-inina xa̱ʼa̱ iin ña̱ʼa. Soo tá ku̱a̱ʼání ejemplo ná kuniñúʼuyó, va̱ása kunda̱a̱ káxi inina xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱yó sanáʼa̱yóna. Ña̱kán ná kuniñúʼuyó ejemplo ña̱ ndixa chindeétáʼan xíʼinna kunda̱a̱-inina xa̱ʼa̱ ña̱ ndáyáʼvika. Va̱ása kúni̱yó sandákanda̱yó-ini na̱ yiví xíʼin ki̱ʼva ña̱ sánáʼa̱yó, chi ña̱ kúni̱yó kúú ña̱ chindeétáʼanyó xíʼin ku̱a̱ʼákana ña̱ xa̱a̱na koona na̱ ñuu Jehová, ña̱kán chíka̱a̱yó ndee̱ ña̱ viíka sanáʼa̱yó.

19. ¿Ndáa ki̱ʼva náʼa̱yó ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyó na̱ hermanoyó?

19 Va̱ʼaní ke̱e ta̱ Santiago chi inkáchi xa̱ʼnura xíʼin ta̱ Jesús, ta̱ kǒo ku̱a̱chi níxikuumií. Soo saátu miíyó va̱ʼaní ke̱eyó chi inkáchi ndásakáʼnuyó Jehová xíʼin na̱ hermanoyó. Ta kivi na̱ʼa̱yó ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyóna tá ná taváyó tiempo ña̱ kutáʼanyó xíʼinna, ña̱ sakúaʼayó xíʼin ña̱ kéʼéna ta inkáchi keeyó natúʼunyó xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ xíʼinna. Tá chíka̱a̱yó ndee̱ ña̱ kooyó táki̱ʼva ni̱xi̱yo ta̱ Santiago, keʼéyó táʼan ña̱ ke̱ʼéra, ta sanáʼa̱yó nda̱a̱ táki̱ʼva sa̱náʼa̱ra, saá kúú ña̱ ndásakáʼnuyó Jehová ta chíndeétáʼanyó xíʼin na̱ yiví ña̱ kuyatinna nu̱úra.

YAA 114 Ná kǒo sa̱a̱ kamayó

^ Inkáchi xa̱ʼnu ta̱ Santiago xíʼin ta̱ Jesús, ña̱kán va̱ʼaní xi̱xinira ta̱yóʼo. Nu̱ú artículo yóʼo kotoyó ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ Santiago ñani ta̱ Jesús, ta saátu xíʼin ña̱ sa̱náʼa̱ra chi va̱ʼaní chi̱ndeétáʼanra xíʼin na̱ congregación na̱ ni̱xi̱yo tá siglo nu̱ú.

^ Artículo yóʼo ka̱ʼa̱nña xa̱ʼa̱ ta̱ Santiago ña̱ xi̱kuura ñani ta̱ Jesús, soo mií ña̱ nda̱a̱ ñani ndáʼvivara xi̱kuura. Ta miíra kúú ta̱ ka̱ʼyí carta ña̱ níʼi ki̱vi̱ra.

^ Ta̱ Nathan Knorr xi̱kuura táʼan na̱ Cuerpo Gobernante ta ni̱xi̱ʼi̱ra tá ku̱i̱ya̱ 1977.

^ ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Ña̱ va̱ʼa sanáʼa̱ ta̱ Santiago na̱ hermano ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ xínina. Tá kúú, chi̱táʼanra tu̱ʼun ña̱ káʼa̱nyó xíʼin iin ñuʼu̱ ña̱ kivi kaʼmi ku̱a̱ʼání ña̱ʼa, saáchi tá ná va̱ása kiʼinyó kuenta xíʼin ña̱ káʼa̱nyó kivi saxóʼvi̱yó ini inkana.