1. Akapeea koe me akataka i te ngutuare tangata o Iakobo?

KUA utuutuia a Iakobo, te teina o Iesu i roto i tetai ngutuare tei maroiroi i te pae vaerua. * Kua akaperepere tikai tona nga metua ko Iosepha raua ko Maria ia Iehova e kua tauta raua i te tavini Iaia. E akameitakianga ke ta Iakobo i kite mai—ka riro mai tona tuakana ko te Mesia taputouia. E tikaanga ngateitei tikai to Iakobo kia utuutuia i roto i teia ngutuare!

2. Eaa tetai au tumu ka aru a Iakobo i te akaraanga o tona tuakana?

² E maata te tumu ka aru a Iakobo i te akaraanga o tona tuakana. (Mata. 13:55) Ei akaraanga, kua kite meitaki tikai a Iesu i te au Tuatua Tapu e i tona 12 mataiti, kua umere te aronga pakari o Ierusalema i tona kite e te mārama. (Luka 2:46, 47) Penei kua angaanga kapiti a Iakobo raua ko Iesu i roto te angaanga kamuta. Me koia ïa, kua kite meitaki atu aia i tona tuakana. Karanga putuputu a Nathan H. Knorr, “E maata taau ka apii no runga i tetai tangata me angaanga kapiti korua.” * Kite katoa a Iakobo e kua “tupu aturā Iesu i te maata anga e te pakari, e te akaperepereia mai e te Atua e te tangata katoa.” (Luka 2:52) No reira, penei ka manako koe e ko Iakobo tetai o te aronga mua te ka riro mai ei pipi na Iesu. Inara kare teia i tupu ana.

3. Eaa ta Iakobo i rave te akamata anga a Iesu i te tutu aere?

³ I te tuatau o ta Iesu angaanga tutu aere i te enua nei, kare a Iakobo i riro mai ei pipi nana. (Ioa. 7:3-5) Te tika, penei ko Iakobo tetai o to Iesu kopu tangata tei manako e  “kua auouoia” a Iesu. (Mare. 3:21) E kare e akapapuanga e tei te pae a Iakobo i tona metua vaine ko Maria i te tamateia anga a Iesu ki runga i te rakau tamamae.—Ioa. 19:25-27.

4. Eaa te nga apiianga ta tatou ka uriuri?

⁴ Muri mai, kua akarongo a Iakobo kia Iesu e kua riro mai ei mema akangateiteiia i roto i te putuputuanga Kerititiano. I teia atikara, ka uriuri tatou e rua apiianga ta tatou ka mou mai mei ia Iakobo: (1) kia vai akaaka ua tatou e te (2) akapeea tatou me riro ei puapii meitaki.

5. Eaa ta Iakobo i rave te aravei anga a Iesu iaia i muri ake i te tuakaouanga o Iesu?

⁵ Inaea a Iakobo i riro mai ei, e pipi mou na Iesu? I muri ake i to Iesu tuakaouanga, “kitea iora aia e Iakobo; e i te au aposetolo ravarai i muri ake.” (1 Kori. 15:7) I te aravei anga raua ko Iesu, kua riro mai a Iakobo ei pipi nana. Kua akaputuputu aia ma te au apotetoro i roto i te are i te pia i runga ia Ierusalema, te tiaki anga ratou kia riringiia mai te vaerua tapu. (Anga. 1:13, 14) Muri akera, kua tavini a Iakobo ei mema no te pupu akaaere i te anere mataiti mua. (Anga. 15:6, 13-22; Gala. 2:9) E i mua ake i te 62 T.N., kua akauruia aia kia tata i tetai reta ki te au Kerititiano akatainuia. Ka tauturu teia reta ia tatou i teia tuatau me e manakonakoanga to tatou kia ora e tuatau ua atu i te rangi me kore i te enua nei. (Iako. 1:1) Kia tau ki te tangata tata tuatua enua o te anere mataiti mua ko Josephus, kua akaue te Taunga Maata Ngati Iuda ko Ananias the Younger kia tamateia a Iakobo. Kua vai tiratiratu a Iakobo e tae ua atu ki te akaoti anga i tona oraanga i te enua nei.

6. Akapeea a Iakobo i tuke ei mei te au arataki akonoanga i tona tuatau?

⁶E tu akaaka to Iakobo. Eaa tatou i tuatua akapera ai? Akamanako ana i te tuke i rotopu i te tu i ariu ei a Iakobo kia Iesu e te tu i ariu atu ei te au arataki akonoanga kia Iesu. Te kite anga a Iakobo i te akapapuanga taka meitaki tikai e ko Iesu te Tamaiti a te Atua, kua āriki akaaka aia i te reira. Kare ra te au taunga nunui o Ierusalema i akapera ana. Ei akaraanga, kare e rauka ia ratou i te kopae i te akapapuanga e kua akatuakaou mai a Iesu ia Lazaro mei te mate. Noatu ra, kare ratou i āriki ana e ko Iesu te vaa tuatua o Iehova, e kua tauta ratou i te tamate ia Iesu raua ko Lazaro. (Ioa. 11:53; 12:9-11) E i muri ake i te  tuakaouanga o Iesu, kua tauta ratou i te uuna i te reira mei te katoatoa. (Mata. 28:11-15) No to ratou tu akaparau, kare te au arataki akonoanga i āriki ana i te Mesia.

7. Eaa te tumu auraka tatou e akaparau?

⁷Te apiianga: Auraka e akaparau, e kia apiiia tatou e Iehova. Mei tetai maki rai te ka akatupu i te ara toto o te pukuatu kia pipiri e kia āka angaanga i te pamu toto, ka riro te ngakau parau ei arai ia tatou kia kore e akarongo ki ta Iehova aratakianga. Kua akatika te au Pharisea i to ratou ngakau kia marokiakia e kare ratou e irinaki i te au akapapuanga taka meitaki e tei ia Iesu te vaerua o te Atua e koia te Tamaiti a te Atua. (Ioa. 12:37-40) E kino tikai to ratou tu akaparau, no reira kua ngere ratou i te ora mutu kore. (Mata. 23:13, 33) E puapinga tikai kia akatika ua rai tatou i te Tuatua a te Atua e tona vaerua tapu kia taui i to tatou tu e kia akatere i to tatou aerenga manako e te au ikianga! (Iako. 3:17) No to Iakobo tu akaaka, kua puareinga ua aia i te apiiia e Iehova. Pera katoa, no tona tu akaaka, kua riro mai aia ei puapii tukatau.

8. Eaa te ka tauturu ia tatou kia riro mai ei au puapii meitaki?

⁸ Kare a Iakobo i aere ana ki te apii teitei. Mea papu kua manako te au arataki akonoanga ia Iakobo mei te nga apotetoro rai ko Petero e Ioane—“e puke tangata apii koreia raua e te kite kore oki.” (Anga. 4:13) Inara kua riro mai a Iakobo ei puapii tukatau, mei ta tatou e kite ra me tatau i tana puka i tata i roto i te Pipiria. Mei ia Iakobo rai, penei kare e maata ana to tatou kite. Noatu ra, ma te tauturu a te vaerua o Iehova e te terenianga meitaki a tona akaaerenga, ka riro mai tatou ei au puapii meitaki. Ka uriuri tatou i te akaraanga ta Iakobo i akanoo ei puapii, e ka akara tatou eaa te apiianga ta tatou ka mou mai.

9. Akapeea koe me akataka i ta Iakobo apii anga?

⁹Kua taangaanga a Iakobo i te au tuatua e te akamārama anga māmā ua. Tei tupu, kua kite meitaki tana aronga tatau eaa ta ratou i anoanoia kia rave e akapeea me rave i te reira. Ei akaraanga, akamanako ana i te akamārama anga taka meitaki ta  Iakobo i oronga ei tauturu i te au Kerititiano kia akakoromaki i te tu tika kore ma te kore e akamoupuku. Tata aia: “Te karanga nei tatou e, kua meitaki te aronga i tamou marie i te akakoromaki. Kua kite kotou i te akakoromaki o Iobu ra, e kua kite oki kotou i ta te Atu i rave i te openga ra; e kua ki te Atu i te aroa e te takinga-meitaki maata.” (Iako. 5:11) Akara ana e kua akatumu a Iakobo i tana apiianga ki runga i te au Tuatua Tapu. Kua taangaanga aia i te Tuatua a te Atua ei tauturu i tana aronga tatau kia kite e ka akameitaki ua rai a Iehova i te aronga tei vai tiratiratu Kiaia, mei tana i rave no Iobu. Kua apii atu a Iakobo i teia tuatua mou na roto i te tuatua e te akamārama anga māmā ua. Na roto i teia mataara, kua oronga aia i te akapaapaa anga kia Iehova, kare kiaia uaorai.

10. Eaa tetai mataara ka aru tatou ia Iakobo me apii i etai ke?

¹⁰Te apiianga: Kia māmā ua me akamārama i taau karere, e e apii mei te Tuatua a te Atua. Kare to tatou akakoroanga kia umere te tangata i to tatou kite, mari ra kia umere ratou i te maata o to Iehova kite e tona inangaro ia ratou. (Roma 11:33) Ka akatupu tatou i teia akakoroanga me akatumu ua rai i ta tatou ka tuatua ki runga i te Pipiria. Ei akaraanga, eiaa e akakite ki ta tatou aronga apii eaa ta tatou ka rave, mari ra e tauturu ia ratou kia akamanako i te au akaraanga Pipiria e kia mārama i to Iehova aerenga manako. Na teia e akakeu ia ratou kia akamareka ia Iehova, kare ia tatou.

11. Eaa te au manamanata e tupu ra ki te au Kerititiano i to Iakobo tuatau, e eaa tana akoanga i oronga kia ratou? (Iakobo 5:13-15)

¹¹Kua akamanako meitaki a Iakobo. Mei tana reta, ka kite tatou e kua akamanako meitaki a Iakobo i te au manamanata e tupu ra ki tona au taeake irinaki, e kua oronga aia i te aratakianga taka meitaki no runga i ta ratou ka anoanoia kia rave. Ei akaraanga, e marie tetai au Kerititiano i te taangaanga i te akoanga. (Iako. 1:22) Tetai pae, kua akaari i te tu papakitai ki te aronga apinganui. (Iako. 2:1-3) Kareka tetai pae, e āka angaanga ia ratou i te akatere i ta ratou tuatua. (Iako. 3:8-10) Kua tupu te au manamanata kino ki teia au Kerititiano, inara kua irinaki a Iakobo e ka rauka ia ratou i te taui. Kua ako tika aia ia ratou ma te maru e kua akamaroiroi aia i te aronga tei maki i te pae vaerua kia pati i te tauturu a te aronga pakari.—E tatau ia Iakobo 5:13-15.

12. Eaa te ka tauturu ia tatou kia manako papu me tauturu i ta tatou aronga apii Pipiria?

¹²Te apiianga: Kia akamanako meitaki, e kia manako papu i etai ke. E maata te aronga tei apii i te Pipiria, e ngata ia ratou i te taangaanga i te akoanga. (Iako. 4:1-4) Penei ka pou tetai tuatau no ratou kia kopae i te au tu kino e kia akatupu i te tu Kerititiano. Mei ia Iakobo rai, ka anoanoia tatou kia ngakau toa e kia akakite ki ta tatou aronga apii, eaa ta ratou ka anoanoia kia taui. Ka anoanoia katoa tatou kia manako papu ua ma te irinaki e ka akavaitata mai a Iehova i te aronga akaaka kiaia e ka akamaroiroi ia ratou kia rave i te au tauianga i roto i to ratou oraanga.—Iako. 4:10.

13. Mei ta Iakobo 3:2 e akakite maira, eaa ta Iakobo i mārama?

¹³E manako tau ua to Iakobo iaia uaorai. Kare a Iakobo i manako ana e puapinga ake aia i te au Kerititiano no te mea e teina aia no Iesu, me kore e apainga puapinga tana i roto i te putuputuanga. Kua kapiki aia i te au Kerititiano “e aku au taeake akaperepere.” (Iako. 1:16, 19; 2:5) Kare aia i  akaari ana ki tetai ke e e tu apa kore tona. Mari ra, kua kapiti aia iaia uaorai ki roto i tana i tata: “Te apa anake nei tatou i te au mea katoa e manganui.”—E tatau ia Iakobo 3:2.

14. Eaa te tumu ka akakite tika tatou i to tatou tu apa?

¹⁴Te apiianga: E akamaara, e aronga ara tatou pouroa. Eiaa tatou e manako e e meitaki atu tatou i te aronga ta tatou e apii nei. No teaa ra? Me manako te tangata apii e kare tatou e apa ana, penei ka taitaia aia no te mea ka manako aia e kare e rauka iaia i te rave i ta te Atua e umuumu ra. Inara, me akaari tatou e kare i te mea māmā no tatou kia aru tamou i te au kaveinga Pipiria, e me akamārama akapeea a Iehova i te tauturu anga ia tatou kia rave i te au tauianga, ka kite mai te tangata apii e ka rauka katoa iaia i te tavini ia Iehova.

15. Akapeea koe me akataka i te au akatutuanga ta Iakobo i taangaanga? (Iakobo 3:2-6, 10-12)

¹⁵Taangaanga a Iakobo i te au akatutuanga tei akakeu i te ngakau. Kare e ekoko, kua tauturuia a Iakobo e te vaerua tapu, inara e mea papu kua apii maata aia mei te au akatutuanga a tona tuakana ko Iesu. Kua taangaanga a Iakobo i te au akatutuanga māmā ua i roto i tana reta, e e taka meitaki ua te apiianga.—E tatau ia Iakobo 3:2-6, 10-12.

16. Eaa te tumu ka taangaanga tatou i te au akatutuanga tau meitaki?

¹⁶Te apiianga: Taangaanga i te au akatutuanga tau meitaki. Me taangaanga koe i te au akatutuanga tau meitaki, kare te tangata e rongo ua i taau e apii ra, mari ra ka rauka katoa ia ratou i te akamanako i te apiianga. Ka akamanako katoa ratou i tetai tutu. Ka tauturu te reira ia ratou kia akamaara i te au tuatua mou puapinga a te Pipiria. Ko Iesu te tangata karape rava atu i te taangaanga i te au akatutuanga tau meitaki, e kua aru a Iakobo i tona akaraanga. Ka akamanako ana tatou i tetai au akatutuanga ta Iakobo i taangaanga e te tumu i tau meitaki ei te reira.

17. Eaa ra te akatutuanga ia Iakobo 1:22-25 i riro ei mea tau tikai?

¹⁷ E tatau ia Iakobo 1:22-25. E maata te tumu i riro ei ta Iakobo akatutuanga no te io ei mea tau meitaki tikai. E apiianga taka meitaki ua tana i inangaro i te apii atu, koia oki kia puapingaia tatou mei te Tuatua  a te Atua, eiaa e tatau ua i te reira; mari ra kia taangaanga i ta tatou i tatau. Kua iki a Iakobo i tetai akatutuanga ka viviki ua te aronga tatau i te mārama—tetai tangata e akara ra i tona mata i roto i te io. Eaa te apiianga? E mea neneva me akara tetai tangata i tona uaorai mata i roto i te io e me kite aia i tetai ngai ka anoanoia kia akatanoia, inara kare aia i rave i te reira. Mei te reira katoa, me tatau i te Tuatua a te Atua e me kite tatou i tetai tu tarevake te ka anoanoia kia taui, e kare tatou e rave i te reira, e mea neneva ïa.

18. Eaa te toru apinga ta tatou ka rave me taangaanga i tetai akatutuanga?

¹⁸ Me taangaanga koe i tetai akatutuanga, e toru apinga taau ka rave kia aru i te akaraanga o Iakobo: (1) Akapapu e ka tauturu te akatutuanga ia koe kia apii i te tumu manako taau e uriuri ra. (2) Iki i tetai akatutuanga ka viviki ua te aronga e akarongo maira i te mārama. (3) Akataka meitaki eaa te apiianga o te akatutuanga. Me e ngata ia koe i te akamanako i tetai akatutuanga te ka tau, akara i te Watch Tower Publications Index. I raro ake i te tumu tuatua “Illustrations,” e maata te au akatutuanga taau ka rauka i te taangaanga. Inara, e akamaara, ka aite te au akatutuanga mei te pu akatangi rai—ka akamaata te reira i te apiianga o te tumu manako taau ka inangaro i te apii. No reira e akatutu ua koe i te au tumu manako puapinga taau e inangaro ra kia apii atu ki te tangata apii. Te tika, te tumu puapinga roa atu kia akameitaki atu to tatou karape i te apii, kare kia akapaapaaia tatou, mari ra ei tauturu i te manganui kia riro mai ei tuanga no te ngutuare mataora o Iehova.

19. Akapeea tatou me akaari i te aroa no te au taeake e te au tuaine?

¹⁹ E tuakana apa kore to Iakobo, inara kare teia e tika no tatou. Noatu ra, tei ia tatou te tikaanga ngateitei kia tavini ia Iehova ma to tatou ngutuare maata o te au taeake e te au tuaine Kerititiano. Ka akaari tatou i te aroa me piri atu kia ratou, kia apii mei to ratou tu meitaki e kia tavini kapiti i roto i te angaanga tutu aere e te apii. Me tauta tatou kia aru i to Iakobo akaraanga na roto i to tatou tu, ta tatou e rave ra e me apii i tetai ke, ka akapaapaa tatou ia Iehova e ka tauturu i te aronga ngakau tika kia akavaitata atu ki to tatou Metua aroa i te rangi.